Apap

Apap to powszechnie stosowany lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, którego substancją czynną jest paracetamol. Preparat ten należy do grupy nieopioidowych leków przeciwbólowych, które działają poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn w ośrodkowym układzie nerwowym. Paracetamol wykazuje korzystny profil bezpieczeństwa przy stosowaniu zgodnie z zaleceniami, co czyni go jednym z najczęściej wybieranych leków przy dolegliwościach bólowych różnego pochodzenia.

Apap znajduje zastosowanie w łagodzeniu bólu o różnej etiologii, w tym bólów głowy (szczególnie bólów napięciowych), bólów zębów, bólów mięśniowych, bólów kostno-stawowych oraz bólów gardła. Preparat jest również wskazany przy dolegliwościach bólowych towarzyszących miesiączce oraz przy nerwobólach. Dodatkowo, Apap wykazuje działanie przeciwgorączkowe, dzięki czemu jest skuteczny w obniżaniu podwyższonej temperatury ciała występującej np. w przebiegu przeziębienia czy grypy.

Mechanizm działania paracetamolu opiera się głównie na hamowaniu cyklooksygenazy (COX) w ośrodkowym układzie nerwowym, co prowadzi do zmniejszonej produkcji prostaglandyn odpowiedzialnych za przekazywanie sygnałów bólowych i regulację temperatury ciała. W przeciwieństwie do niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), paracetamol wykazuje minimalne działanie przeciwzapalne i praktycznie nie wpływa na agregację płytek krwi, dzięki czemu charakteryzuje się mniejszym ryzykiem działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego.

Apap może być stosowany u osób dorosłych oraz młodzieży powyżej 12. roku życia. Przy prawidłowym stosowaniu zgodnie z zaleceniami dotyczącymi dawkowania, lek ten stanowi wartościową opcję terapeutyczną w samodzielnym łagodzeniu bólu i gorączki. Należy jednak pamiętać, że jeśli objawy nie ustępują po kilku dniach stosowania (5 dni w przypadku bólu lub 3 dni w przypadku gorączki), konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Jaki jest skład Apap, jakie substancje zawiera?

Apap w postaci tabletek powlekanych zawiera precyzyjnie określoną ilość substancji czynnej oraz starannie dobrane substancje pomocnicze.

Substancja czynna:

• Paracetamol (Paracetamolum) – każda tabletka powlekana zawiera 500 mg paracetamolu

Substancje pomocnicze:

• Wosk Carnauba
• Hypromeloza
• Makrogol
• Powidon
• Skrobia żelowana
• Kroskarmeloza sodowa
• Kwas stearynowy

Tabletki Apap mają charakterystyczny wygląd – są białe, podłużne, z przeźroczystą powłoczką oraz wytłoczonym monogramem APAP po jednej stronie. Lek zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na dawkę pojedynczą (2 tabletki), więc można go uznać za „wolny od sodu”, co jest istotną informacją dla osób kontrolujących zawartość sodu w diecie.

Jak dawkować Apap?

Apap należy zawsze przyjmować dokładnie według zaleceń zawartych w ulotce lub zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. W przypadku wątpliwości dotyczących stosowania leku, należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Zalecane dawkowanie dla dorosłych:

• 1-2 tabletki powlekane (500-1000 mg paracetamolu) 3-4 razy na dobę
• Maksymalna dawka dobowa wynosi 8 tabletek powlekanych, czyli 4 g paracetamolu
• Należy zachować co najmniej 4-godzinny odstęp między kolejnymi dawkami

Zalecane dawkowanie dla młodzieży powyżej 12 lat:

• 1 tabletka powlekana (500 mg paracetamolu) 3-4 razy na dobę
• Należy zachować co najmniej 4-godzinny odstęp między kolejnymi dawkami

Zaleca się przyjmowanie leku na czczo, gdyż pozwala to na przyspieszenie działania przeciwbólowego i przeciwgorączkowego. Jeśli po zażyciu leku pacjent ma wrażenie, że działanie leku jest zbyt mocne lub zbyt słabe, należy skonsultować się z lekarzem.

Ważne informacje dotyczące stosowania:

• Nie należy stosować leku bez konsultacji z lekarzem, jeśli ból utrzymuje się dłużej niż 5 dni, a gorączka dłużej niż 3 dni
• Nie należy podawać leku dzieciom poniżej 12 roku życia (ograniczenie wynika z postaci leku)
• Apap przeznaczony jest do doraźnego leczenia bólu i gorączki, więc jego stosowanie może zostać przerwane w dowolnym momencie

Co zrobić w przypadku przedawkowania Apap?

Przedawkowanie paracetamolu stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, głównie ze względu na ryzyko uszkodzenia wątroby, które może mieć opóźniony początek. W przypadku zastosowania dawki większej niż zalecana, należy natychmiast podjąć odpowiednie działania.

Objawy przedawkowania:

• W ciągu kilku do kilkunastu godzin po przyjęciu leku mogą wystąpić: nudności, wymioty, nadmierna potliwość, senność i ogólne osłabienie
• Objawy te mogą ustąpić następnego dnia, mimo że zaczyna się rozwijać uszkodzenie wątroby
• Późniejsze objawy uszkodzenia wątroby to: rozpieranie w nadbrzuszu, powrót nudności i żółtaczka

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

• W każdym przypadku zażycia dawki większej niż zalecana należy natychmiast zasięgnąć porady lekarskiej, nawet gdy samopoczucie pozostaje dobre
• W przypadku przyjęcia jednorazowo paracetamolu w dawce 5 g lub więcej, jeśli od spożycia nie upłynęło więcej niż godzina, należy sprowokować wymioty i natychmiast skontaktować się z lekarzem
• Wskazane jest podanie 60-100 g węgla aktywnego doustnie, najlepiej rozmieszanego z wodą, w celu związania pozostałości leku obecnej w żołądku

Ze względu na ryzyko przedawkowania, należy zawsze upewnić się, że inne przyjmowane leki nie zawierają paracetamolu. Szczególnej ostrożności wymagają pacjenci z niewydolnością wątroby, osoby nadużywające alkoholu oraz niedożywione, gdyż w ich przypadku ryzyko toksycznego uszkodzenia wątroby jest zwiększone.

Co mogę jeść i pić podczas stosowania Apap – czy mogę spożywać alkohol?

Sposób przyjmowania leku Apap oraz produkty spożywcze i napoje spożywane podczas kuracji mogą mieć wpływ na działanie preparatu oraz bezpieczeństwo jego stosowania.

Zalecenia dotyczące przyjmowania leku:

• Zaleca się przyjmowanie leku Apap na czczo, gdyż pozwala to na uzyskanie szybszego działania przeciwbólowego i przeciwgorączkowego
• Brak jest szczególnych ograniczeń dotyczących spożywania pokarmów podczas stosowania paracetamolu

Przeciwwskazania dotyczące spożywania alkoholu:

• Podczas stosowania leku Apap nie należy spożywać alkoholu ze względu na zwiększone ryzyko uszkodzenia wątroby
• Szczególnie wysokie ryzyko uszkodzenia wątroby występuje u osób niedożywionych, regularnie pijących alkohol oraz u pacjentów z alkoholową chorobą wątroby bez marskości

Jednoczesne spożywanie alkoholu i przyjmowanie paracetamolu stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia wątroby. Alkohol i paracetamol są metabolizowane w wątrobie przez te same szlaki enzymatyczne, co prowadzi do nasilenia toksycznego działania paracetamolu na komórki wątrobowe. W skrajnych przypadkach może to prowadzić do ciężkiego uszkodzenia tego narządu, nawet przy stosowaniu paracetamolu w dawkach terapeutycznych.

Należy mieć na uwadze, że nawet jednorazowe, okazjonalne spożycie alkoholu podczas kuracji paracetamolem nie jest zalecane i może zwiększać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Czy można stosować Apap w okresie ciąży i karmienia piersią?

Stosowanie leków w okresie ciąży i karmienia piersią zawsze wymaga szczególnej ostrożności i powinno być konsultowane z lekarzem. W przypadku leku Apap istnieją określone wytyczne dotyczące jego stosowania w tych szczególnych okresach życia kobiety.

Stosowanie w okresie ciąży:

• Lek Apap można podawać kobietom w ciąży, jeśli jest to konieczne z medycznego punktu widzenia
• Należy stosować możliwie najmniejszą dawkę skutecznie łagodzącą ból lub obniżającą gorączkę
• Lek powinien być przyjmowany przez możliwie jak najkrótszy czas
• Jeżeli ból nie zostanie złagodzony lub gorączka się nie obniży, lub jeżeli konieczne będzie zwiększenie częstości przyjmowania leku, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem

Stosowanie w okresie karmienia piersią:

Paracetamol przenika do mleka matki w niewielkich ilościach, jednak przy stosowaniu dawek terapeutycznych nie zaobserwowano niekorzystnego wpływu na niemowlęta karmione piersią. Niemniej jednak, tak jak w przypadku każdego leku, zaleca się ostrożność i konsultację z lekarzem przed zastosowaniem Apap podczas karmienia piersią.

W każdym przypadku, gdy kobieta w ciąży lub karmiąca piersią rozważa zastosowanie leku Apap, powinna wcześniej skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Decyzja o zastosowaniu leku powinna być podjęta po dokładnej analizie potencjalnych korzyści dla matki i ryzyka dla dziecka.

Jakie są skutki uboczne Apap?

Jak każdy lek, Apap może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią. Większość pacjentów dobrze toleruje paracetamol przy stosowaniu zgodnie z zaleceniami, jednak istnieje możliwość wystąpienia różnych reakcji niepożądanych.

Działania niepożądane zagrażające życiu (występują bardzo rzadko):

• Obrzęk naczynioruchowy (obrzęk twarzy, warg, języka, gardła, trudności w oddychaniu)
• Wstrząs anafilaktyczny (zawroty głowy, zaburzenia świadomości, przyspieszenie czynności serca, spadek ciśnienia krwi)
• Ciężkie reakcje skórne

Pozostałe działania niepożądane występujące rzadko (u 1 do 10 na 10 000 pacjentów):

• Reakcje nadwrażliwości
• Pokrzywka
• Rumień
• Wysypka
• Nudności, wymioty
• Zaburzenia trawienia

Działania niepożądane występujące bardzo rzadko (rzadziej niż u 1 na 10 000 pacjentów):

• Trombocytopenia (zmniejszenie liczby płytek krwi)
• Agranulocytoza (zmniejszenie liczby granulocytów – rodzaj białych krwinek, do całkowitego ich braku włącznie)
• Skurcz oskrzeli u pacjentów z nadwrażliwością na kwas acetylosalicylowy i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne
• Ostre uszkodzenie wątroby występujące najczęściej w wyniku przedawkowania
• Plamica barwnikowa

Działania niepożądane o częstości nieznanej (nie może być określona na podstawie dostępnych danych):

• Kwasica metaboliczna (zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu) – u pacjentów z ciężkimi chorobami, w tym z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek lub posocznicą, niedożywieniem, przewlekłym alkoholizmem, lub u pacjentów przyjmujących jednocześnie flukloksacylinę

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów niepożądanych, zwłaszcza tych wymienionych jako zagrażające życiu, należy natychmiast przerwać stosowanie leku i skontaktować się z lekarzem. Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie.

Czy mogę łączyć Apap z innymi lekami?

Interakcje lekowe mogą zmieniać działanie przyjmowanych leków lub zwiększać ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych. Ważne jest, aby przed rozpoczęciem stosowania Apap poinformować lekarza lub farmaceutę o wszystkich przyjmowanych lekach.

Leki, z którymi nie należy stosować Apap:

• Inne leki zawierające paracetamol – ryzyko przekroczenia maksymalnej dawki
• Inhibitory MAO (leki stosowane m.in. w depresji) oraz przez okres do 2 tygodni od zakończenia ich stosowania
• Zydowudyna (lek przeciwwirusowy stosowany w zakażeniu wirusem HIV)

Leki wymagające konsultacji z lekarzem przed równoczesnym zastosowaniem z Apap:

• Doustne leki przeciwzakrzepowe (warfaryna, kumaryna)
• Ryfampicyna i izoniazyd (leki stosowane w leczeniu gruźlicy)
• Leki przeciwpadaczkowe
• Barbiturany (leki o działaniu uspokajającym i nasennym)
• Diflunisal (lek przeciwbólowy)
• Sulfinpirazon (lek stosowany w leczeniu dny moczanowej)
• Inne leki indukujące enzymy mikrosomowe wątroby
• Flukloksacylina (antybiotyk) – istnieje poważne ryzyko zaburzeń krwi i płynów ustrojowych (nazywanych kwasicą metaboliczną)

Inne interakcje:

• Kofeina nasila przeciwbólowe działanie paracetamolu
• Alkohol zwiększa ryzyko toksycznego uszkodzenia wątroby podczas terapii paracetamolem

Należy zawsze informować lekarza lub farmaceutę o wszystkich lekach przyjmowanych obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować. Jest to szczególnie ważne w przypadku preparatów dostępnych bez recepty, które mogą zawierać paracetamol jako jedną ze składowych (np. leki przeciw przeziębieniu i grypie).