Acnatac to żel przeciwbakteryjny i złuszczający naskórek stosowany w dermatologii do wspomagania leczenia trądziku pospolitego. Preparat zawiera dwie substancje czynne: klindamycynę oraz tretynoinę. Klindamycyna jest antybiotykiem, który hamuje namnażanie się bakterii, odpowiadających za powstawanie trądziku. Tretynoina to pochodna witaminy A, która działa złuszczająco na naskórek, hamuje jego rogowacenie oraz zapobiega powstawaniu zaskórników.
Acnelec to żel przeciwbakteryjny i złuszczający naskórek stosowany w dermatologii do wspomagania leczenia trądziku pospolitego. Preparat zawiera dwie substancje czynne: klindamycynę oraz tretynoinę. Klindamycyna jest antybiotykiem, który hamuje namnażanie się bakterii, odpowiadających za powstawanie trądziku. Tretynoina to pochodna witaminy A, która działa złuszczająco na naskórek, hamuje jego rogowacenie oraz zapobiega powstawaniu zaskórników.
Actaven to lek przeciwłojotokowy zawierający izotretinoinę jako substancję czynną. Lek jest stosowany w leczeniu ciężkich postaci trądziku, takich jak trądzik guzkowy lub skupiony, lub trądzik, niosący ryzyko wystąpienia trwałych blizn. Preparat jest dostępny na receptę i jest stosowany w postaci kapsułek miękkich.
Aklief to lek dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną trifaroten, należącą do grupy retynoidów. Stosuje się go miejscowo w leczeniu trądziku pospolitego na twarzy i tułowiu u pacjentów w wieku od 12 lat i starszych. Lek jest skuteczny na zaskórniki (otwarte i zamknięte) oraz zapalne grudki i krosty.
Aknemycin to lek stosowany miejscowo na skórę, który zawiera substancję czynną erytromycynę. Erytromycyna działa bakteriostatycznie na drobnoustroje, które mają znaczenie w powstawaniu trądziku pospolitego, w szczególności na Propionibacterium acnes. Ponadto erytromycyna stosowana miejscowo hamuje rozkład lipidów łoju na powierzchni skóry. Lek jest dostępny na receptę i jest wskazany do leczenia wszelkich postaci trądziku pospolitego, szczególnie postaci zapalne z obecnością grudek i krostek.
Aknemycin Plus to lek przeciwtrądzikowy w formie płynu do stosowania miejscowego na skórę. Zawiera w swoim składzie antybiotyk – erytromycynę i substancję złuszczającą – tretynoinę. Erytromycyna działa na bakterie odpowiedzialne za rozwój trądziku, a tretynoina wspomaga złuszczanie skóry, hamuje rogowacenie naskórka i powoduje usunięcie zaskórników1. Jest zalecany w szczególności pacjentom z dużym łojotokiem.
Aknenormin to lek przeciwtrądzikowy, który zawiera substancję czynną izotretynoinę1. Izotretynoina działa poprzez zmniejszenie wydzielania tłuszczu przez gruczoły skórne, zapobiega tworzeniu się krost i zmniejsza zapalne grudki i krostki występujące w trądziku. Lek stosuje się w leczeniu ciężkich postaci trądziku lub trądziku z ryzykiem powstawania trwałych blizn1. Aknenormin dostępny jest w dawkach 10 mg lub 20 mg izotretynoiny na kapsułkę.
Akneroxid to lek w postaci żelu, który jest stosowany miejscowo na skórę. Jego głównym składnikiem jest nadtlenek benzoilu, który hamuje rozwój bakterii beztlenowych, będących jedną z głównych przyczyn powstawania trądziku. Akneroxid wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwłojotokowe, łagodnie keratolityczne (złuszczające naskórek), wysuszające i przeciwświądowe. Lek jest dostępny bez recepty.
Aquaclin to żel leczniczy stosowany miejscowo na skórę. Jego głównym składnikiem jest 5% nadtlenek benzoilu. Lek ten jest przeznaczony do leczenia różnych postaci trądziku pospolitego. Aquaclin jest dostępny bez recepty.
Arsifast to miejscowy żel przeciwtrądzikowy, przeznaczony dla osób od 12. roku życia. Zawiera adapalen, który działa na procesy skórne wywołujące trądzik, oraz benzoilu nadtlenek, charakteryzujący się działaniem przeciwbakteryjnym i złuszczającym. Skutecznie zwalcza zaskórniki, grudki i krosty zapalne, pomagając przywrócić skórze zdrowy wygląd.
Axotret to lek dermatologiczny dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną izotretynoinę. Stosuje się go w leczeniu ciężkich postaci trądziku, takich jak trądzik guzkowy lub skupiony, lub trądzik z ryzykiem powstawania trwałych blizn. Lek ten działa przeciwzapalnie na skórę, a także hamuje aktywność gruczołów łojowych i redukuje ich rozmiar. Nie należy stosować preparatu w czasie ciąży oraz karmienia piersią.
Belakne Combi to lek stosowany w leczeniu trądziku pospolitego. Składa się z dwóch substancji czynnych: adapalenu i nadtlenku benzoilu. Adapalen, będący retinoidem, działa na procesy zachodzące w skórze, które powodują powstawanie trądziku. Nadtlenek benzoilu natomiast działa przeciwbakteryjnie, a także złuszcza i zmiękcza zewnętrzną warstwę skóry. Lek jest dostępny na receptę.
Lek Benzacne w postaci żelu o działaniu przeciwtrądzikowym, przeznaczonym do stosowania miejscowego na skórę. Lek zawiera substancję czynną benzoilu nadtlenek. Benzoilu nadtlenek po zastosowaniu na skórą łatwo przenika do warstwy rogowej naskórka i hamuje rozwój bakterii beztlenowych Propionobacterim acne, będących jedną z przyczyn trądziku pospolitego. Działa on także złuszczająco na naskórek, zmniejsza liczbę zaskórników.
Benzacne Duo zawiera klindamycynę oraz benzoilu nadtlenek, stosowane w leczeniu trądziku o nasileniu lekkim do umiarkowanego. Klindamycyna jest antybiotykiem hamującym namnażanie bakterii, a benzoilu nadtlenek zmniejsza zaskórniki i działa bakteriobójczo. Lek przeznaczony dla dorosłych i młodzieży od 12 lat, skutecznie zwalcza bakterie, leczy zaskórniki i redukuje zaognione krosty.
Brevoxyl to lek z grupy leków przeciwtrądzikowych, który zawiera substancję czynną benzoilu nadtlenek. Benzoilu nadtlenek wykazuje działanie keratolityczne (złuszczające), utleniające oraz działa na bakterie Propionibacterium acnes, będące jedną z przyczyn powstawania trądziku pospolitego.
Lek w postaci kremu przyspiesza regenerację tkanki, zmniejszając reakcję zapalną, a także znosi uczucie napięcia i świądu. Krem powoduje uelastycznienie blizny, jej spłaszczenie i zblednięcie. Krem stosuje się zewnętrznie na skórę, do miejscowego leczenia blizn i bliznowców (keloidów) po oparzeniach i zabiegach chirurgicznych.
Chlorocyclinum 3% to lek w postaci maści, który zawiera substancję czynną chlorowodorek chlorotetracykliny. Jest to antybiotyk z grupy tetracyklin o bardzo szerokim zakresie działania bakteriostatycznego. Stosowany jest w ropnych zapaleniach skóry, powikłaniach alergicznych chorób skóry, odmrożeń i oparzeń, a także w czryraczności i na afty. Lek jest dostępny na receptę.
Clindalin to lek przeciwbakteryjny, który zawiera substancję czynną klindamycynę. Jest to antybiotyk z grupy linkozamidów, stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Lek jest dostępny na receptę. Wskazania do stosowania obejmują różne rodzaje zakażeń, takie jak zakażenia układu oddechowego, skóry i tkanek miękkich, kości i stawów, posocznica, zakażenia w obrębie jamy brzusznej, zakażenia żeńskich narządów płciowych oraz zakażenia zębów i jamy ustnej.
Curacne to lek dermatologiczny, którego głównym składnikiem jest izotretynoina, pochodna witaminy A. Stosuje się go w leczeniu ciężkich postaci trądziku, które są odporne na standardowe metody terapii. Leku nie stosuje się do leczenia trądziku występującego przed okresem dojrzewania i zaleca się go dla osób dorosłych oraz dzieci powyżej 12 roku życia. Lek jest dostępny na receptę i nie wolno go stosować w okresie ciąży i karmienia piersią.
Dalacin T to lek stosowany miejscowo na skórę, który zawiera antybiotyk z grupy linkozamidów. Jest przeznaczony do leczenia trądziku pospolitego, zwłaszcza wywołanego przez bakterie Propionibacterium acnes. Lek jest dostępny na receptę.
Dermisil to lek dostępny na receptę, który zawiera w swoim składzie antybiotyk oraz kortykosteroid. Dzięki temu działa dwukierunkowo – hamuje rozwój bakterii wywołujących zakażenie i zmniejsza zapalne zmiany skórne, takie jak wypryski, świąd czy obrzęk. Stosowany jest w leczeniu stanów zapalnych skóry, takich jak atopowe zapalenie skóry, wyprysk dziecięcy (u dzieci po 1. roku życia), wyprysk pieniążkowaty, wyprysk zastoinowy, kontaktowe zapalenie skóry i łojotokowe zapalenie skóry, z towarzyszącym wtórnym zakażeniem bakteryjnym lub podejrzeniem takiego zakażenia.
Lek Duac to preparat złożony, który zawiera dwie substancje czynne: klindamycynę i nadtlenek benzoilu. Jest stosowany w leczeniu trądziku pospolitego o nasileniu od lekkiego do umiarkowanego. Lek jest przeznaczony dla osób powyżej 12. roku życia. Duac jest dostępny na receptę.
Duocutan to lek przeciwtrądzikowy zawierający klindamycynę i nadtlenek benzoilu, stosowany miejscowo na skórę. Duocutan jest dostępny wyłącznie na receptę.
Epiduo to lek przeciwtrądzikowy do stosowania zewnętrznego. Zawiera dwie substancje czynne: adapalen i nadtlenek benzoilu. Adapalen normalizuje procesy różnicowania komórek naskórka i zmniejsza liczbę mikrozaskórników. Nadtlenek benzoilu działa przeciwbakteryjnie, zwłaszcza na bakterie występujące w mieszku łojowo-włosowym objętym trądzikiem. Ponadto działa złuszczająco i keratolitycznie oraz hamuje wytwarzanie łoju, przeciwdziałając jego nadmiernemu wytwarzaniu w przebiegu trądziku. Lek jest wskazany do miejscowego leczenia trądziku pospolitego z zaskórnikami, grudkami i krostkami u dorosłych, młodzieży oraz dzieci w wieku 9 lat i starszych. Jest dostępny na receptę.
Epiduo Forte to lek przeciwtrądzikowy dostępny na receptę, który zawiera dwie substancje czynne: adapalen i nadtlenek benzoilu. Adapalen działa na procesy przebiegające w skórze, które wywołują trądzik, a nadtlenek benzoilu działa przeciwbakteryjnie oraz zmiękcza i złuszcza zewnętrzną warstwę skóry. Lek jest stosowany w miejscowym leczeniu trądziku pospolitego z zaskórnikami, licznymi grudkami i krostkami.
Fucibet Lipid to krem dermatologiczny, który zawiera w swoim składzie walerianian betametazonu, będący sterydem, oraz kwas fusydynowy. Jest stosowany w leczeniu stanów zapalnych skóry, takich jak atopowe zapalenie skóry z towarzyszącym zakażeniem. Lek jest dostępny na receptę.
Fucidin to antybiotyk o działaniu przeciwbakteryjnym, który jest dostępny na receptę. Substancją czynną leku jest kwas fusydowy, który działa na niektóre bakterie Gram-dodatnie, szczególnie na gronkowce. Lek Fucidin jest wskazany w miejscowym leczeniu bakteryjnych zakażeń skóry wywołanych przez bakterie wrażliwe na kwas fusydowy, takie jak liszajec, czyraczność, zapalenie gruczołów potowych i mieszków włosowych, zanokcica, figówka. Ponadto krem można stosować także w trądziku pospolitym.
Fusacid to lek na receptę, który zawiera kwas fusydowy, antybiotyk o silnym działaniu przeciwbakteryjnym. Jest przeznaczony do miejscowego stosowania na skórę w leczeniu zakażeń bakteryjnych, zwłaszcza wywołanych przez bakterie Staphylococcus aureus. Należy zachować ostrożność podczas stosowania, szczególnie w przypadku zakażeń wywołanych przez oporne drobnoustroje, takie jak Pseudomonas aeruginosa.
Fusacid H to lek na receptę, który zawiera kwas fusydowy i hydrokortyzon. Jest stosowany w miejscowym leczeniu stanów zapalnych skóry z obecnym lub możliwym zakażeniem bakteryjnym, wywołanym przez bakterie wrażliwe na kwas fusydynowy. Należy zachować ostrożność podczas stosowania, szczególnie w przypadku zakażeń wywołanych przez oporne drobnoustroje, takie jak Pseudomonas aeruginosa.
Fusicutan Plus to lek w postaci kremu, który zawiera dwie substancje czynne: antybiotyk (kwas fusydynowy) i kortykosteroid (betametazon). Jest stosowany w początkowym leczeniu wyprysku lub zapalenia skóry, które są powikłane zakażeniami bakteriami wrażliwymi na kwas fusydynowy. Lek jest dostępny na receptę.
Hylosept to lek na receptę, który zawiera substancję czynną – kwas fusydynowy. Jest to antybiotyk stosowany miejscowo w leczeniu zakażeń skóry wywołanych przez bakterie wrażliwe na kwas fusydynowy, szczególnie zakażeń gronkowcem. Wskazania do stosowania to między innymi liszajec, zapalenie mieszków włosowych, figówka brody, zanokcica, łupież rumieniowaty.
Isoderm to lek, który zawiera izotretynoinę – substancję czynną z grupy retinoidów. Jest on stosowany w przypadkach ciężkich postaci trądziku, takich jak trądzik guzkowy, skupiony lub z ryzykiem powstawania trwałych blizn. Lek ten jest dostępny na receptę. Wskazania do stosowania to ciężkie postaci trądziku oporne na odpowiednio przeprowadzone standardowe leczenie działającymi ogólnie lekami przeciwbakteryjnymi i lekami stosowanymi miejscowo.
Isotretinoin Aristo to lek, którego substancją czynną jest izotretynoina – związek chemiczny podobny w budowie do witaminy A, należący do grupy leków retinoidowych stosowanych w leczeniu trądziku. Jest stosowany w leczeniu ciężkich postaci trądziku, takich jak trądzik guzkowy, skupiony lub trądzik z ryzykiem powstawania trwałych blizn, u pacjentów dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 12 lat, ale dopiero po okresie dojrzewania. Lek ten jest przeznaczony do stosowania w przypadku, gdy objawy trądziku nie ustępują po leczeniu innymi lekami przeciwtrądzikowymi, w tym antybiotykami i lekami stosowanymi miejscowo. Leczenie izotretynoiną musi być nadzorowane przez lekarza dermatologa. Isotretinoin Aristo jest dostępny na receptę.
Isotretinoin Jenson to lek w postaci kapsułek, który zawiera substancję czynną izotretynoinę. Izotretynoina jest lekiem podobnym do witaminy A. Jest stosowany w leczeniu ciężkich postaci trądziku, które mogą powodować trwałe blizny. Lek jest dostępny na receptę.
Isotrex to lek z grupy retynoidów, który jest dostępny na receptę. Jest to żel do stosowania zewnętrznego, który zawiera substancję czynną izotretinoinę. Izotretinoina stymuluje mitozę w komórkach naskórka, zmniejsza spójność międzykomórkową w warstwie rogowej naskórka oraz wpływa na hiperkeratozę charakterystyczną dla trądziku pospolitego. Lek jest wskazany do leczenia miejscowego łagodnej do umiarkowanej postaci trądziku pospolitego.
Isotrexin to lek w formie żelu, który zawiera dwie substancje czynne: izotretynoinę i erytromycynę. Jest stosowany głównie w łagodnych i umiarkowanych objawach trądziku pospolitego, zarówno ze zmianami zapalnymi, jak i bez nich. Preparat jest szczególnie zalecany w przypadku nasilonego łojotoku. Isotrexin jest dostępny wyłącznie na receptę.
Izotek to lek w postaci kapsułek miękkich, zawierający substancję czynną izotretynoinę, która należy do grupy retinoidów. Stosowany jest w leczeniu ciężkich postaci trądziku, które mogą powodować trwałe blizny i są oporne na inne środki przeciwtrądzikowe. Izotek działa poprzez hamowanie aktywności gruczołów łojowych i zmniejszanie ich wielkości, a także wykazuje działanie przeciwzapalne na skórę. Lek jest dostępny na receptę.
Izotziaja to lek w postaci żelu, który zawiera substancję czynną izotretynoinę z grupy retynoidów. Izotretynoina reguluje wzrost i różnicowanie naskórka, a także działa na skórę trądzikową w sposób porównywalny do tretynoiny, stymulując odnowę naskórka i redukując spójność międzykomórkową w warstwie rogowej. Lek jest przeznaczony do leczenia łagodnej do umiarkowanej postaci trądziku pospolitego. Izotziaja jest dostępna na receptę.
Locacid to lek na receptę, który jest stosowany w różnych postaciach trądziku, z wyjątkiem trądziku różowatego. Działa dzięki zawartości pochodnej witaminy A – tretynoiny, która wywołuje głębokie metaboliczne zmiany w nabłonku rogowaciejącym. Zwiększa aktywność proliferacyjną komórek nabłonka oraz różnicowanie komórkowe (keratynizację i rogowacenie). Lek jest dostępny w postaci kremu do stosowania miejscowego.
Maść cynkowa to lek dostępny bez recepty, który ma postać maści do stosowania miejscowego na skórę. Głównym składnikiem jest tlenek cynku, który wykazuje działanie wysuszające, przeciwzapalne i ochronne. Lek jest wskazany do stosowania w łagodnych stanach zapalnych skóry, na otarcia naskórka, a także pomocniczo w leczeniu trądziku. Maść cynkowa jest dostępna w aptekach bez recepty.
Maść cynkowa Aflofarm to lek dostępny bez recepty, przeznaczony do stosowania zewnętrznego. Zawiera tlenek cynku, który działa wysuszająco. Preparat jest wskazany do stosowania na skórę w miejscu otarć. Doskonale sprawdza się jako wsparcie dla skóry z trądzikiem i stanami zapalnymi. Produkt należy przechowywać w temperaturze pokojowej, z dala od dzieci.
Maść ichtiolowa to lek do stosowania zewnętrznego na skórę, który wykazuje działanie przeciwbakteryjne i ściągające. Jest stosowany w leczeniu różnych stanów skórnych, takich jak wypryski, czyraczność i trądzik, jako środek bakteriostatyczny ułatwiający odchodzenie ropy. Maść ichtiolowa jest dostępna bez recepty.
Maść ichtiolowa “Laboratorium Galenowe Olsztyn” to lek do stosowania zewnętrznego na skórę. Jest stosowany w wyprysku, stłuczeniach, czyraczności oraz wtórnie zakażonym trądziku, jako środek bakteriostatyczny oraz ułatwiający odchodzenie ropy. Substancją czynną leku jest sulfobituminian amonowy. Lek dostępny jest bez recepty.
Maść Ichtiolowa Aflofarm to lek dostępny bez recepty, który jest stosowany w przypadku wyprysku, trądziku jako środek bakteriostatyczny i ułatwiający odchodzenie ropy lub czyraków. Substancją czynną preparatu jest ichtamol. Maść działa ściągająco oraz lekko przeciwbakteryjnie. Lek może być stosowany od 12. roku życia.
Maść Ichtiolowa Hasco to lek dostępny bez recepty, który ma działanie przeciwbakteryjne, ściągające i ułatwia odchodzenie ropy z miejsc zmienionych chorobowo. Substancją czynną leku jest ichtiol. Preparat stosowany jest w leczeniu zmian skórnych, takich jak owrzodzenia, czyraki, trądzik i stany zapalne.
Maść ichtiolowa LGO to lek stosowany miejscowo na skórę. Substancją czynną leku jest sulfobituminian amonowy. Lek jest stosowany w wyprysku, czyraczności oraz trądziku jako środek bakteriostatyczny oraz ułatwiający odchodzenie ropy. Jest dostępny bez recepty.
Maść z ichtamolem to lek stosowany miejscowo na skórę. Zawiera substancję czynną ichtiol, który wykazuje działanie przeciwzapalne, ściągające i przeciwbakteryjne. Lek jest stosowany w przypadku różnych problemów skórnych, takich jak wypryski, trądzik czy czyraczność. Jest dostępny bez recepty.
Maść z tlenkiem cynku to lek dostępny bez recepty, który wykazuje działanie osuszające, antyseptyczne oraz ściągające. Jest polecany do stosowania wspomagająco w stanach zapalnych skóry, w niewielkich otarciach naskórka, a także w trądziku jako środek wysuszający. Preparat ten przyspiesza gojenie się ran i zmian skórnych. Stosuje się go zewnętrznie na skórę 1-2 razy dziennie.
Metronidazol Jelfa to lek dostępny na receptę, który występuje w formie żelu lub kremu do stosowania na skórę. Zawiera substancję czynną metronidazol, która ma działanie bakteriobójcze. Działa na bakterie Gram-ujemne rozwijające się w warunkach względnie beztlenowych, z rodzaju: Bacteroides, Fusobacterium. Stosowany jest w leczeniu takich schorzeń jak trądzik różowaty, wyprysk łojotokowy, zakażenia bakteryjne na twarzy, zapalenie skóry wokół ust.
Lek Metronidazol Ziaja w postaci żelu stosowanego na skórę zawiera metronidazol o działaniu bakteriobójczym. Działa na bakterie Gram-ujemne w warunkach względnie beztlenowych. Jest wskazany do leczenia trądziku różowatego, wyprysku łojotokowego, mieszanych zakażeń bakteryjnych skóry twarzy, zapalenia skóry wokół ust oraz trądziku różowatego posteroidowego.
Trądzik to jedna z najpowszechniejszych chorób skóry, dotykająca nie tylko nastolatków w okresie dojrzewania, ale także osoby dorosłe. Ta przewlekła dermatoza, związana z dysfunkcją gruczołów łojowych, może objawiać się w różnych postaciach – od łagodnych zaskórników i grudek, po bolesne, głębokie zmiany zapalne. Szacuje się, że nawet 80-90% młodzieży w wieku dojrzewania doświadcza trądziku w różnym nasileniu, a u wielu osób problem ten utrzymuje się lub nawraca w dorosłości. Niezależnie od wieku, trądzik może znacząco obniżać jakość życia, wpływając nie tylko na wygląd zewnętrzny, ale również na samopoczucie i samoocenę. Na szczęście współczesna medycyna oferuje szereg skutecznych metod leczenia, które pozwalają kontrolować objawy i zapobiegać powstawaniu blizn potrądzikowych.
Trądzik pospolity (acne vulgaris) to choroba aparatu włosowo-łojowego, związana z nadmierną produkcją sebum przez gruczoły łojowe. W procesie powstawania zmian trądzikowych kluczową rolę odgrywa interakcja kilku czynników:
Pierwszy etap to nadmierne rogowacenie mieszków włosowych, które prowadzi do zablokowania ujść gruczołów łojowych. W zablokowanych mieszkach gromadzi się łój, tworząc środowisko sprzyjające namnażaniu bakterii Cutibacterium acnes (dawniej Propionibacterium acnes). Bakterie te rozkładają łój, uwalniając substancje drażniące, które wywołują stan zapalny w otaczających tkankach.
W efekcie tego procesu na skórze pojawiają się charakterystyczne zmiany trądzikowe:
Zmiany te najczęściej lokalizują się w miejscach, gdzie gruczoły łojowe są najbardziej aktywne: na twarzy, plecach, klatce piersiowej, ramionach i szyi.
Rozwój trądziku jest uwarunkowany wieloma czynnikami. Do najważniejszych należą:
Androgeny (męskie hormony płciowe) stymulują gruczoły łojowe do produkcji sebum. Wzrost poziomu androgenów, charakterystyczny dla okresu dojrzewania, jest główną przyczyną trądziku młodzieńczego. U kobiet wahania hormonalne związane z cyklem menstruacyjnym, ciążą czy zespołem policystycznych jajników również mogą nasilać trądzik.
Warto podkreślić, że nie zawsze zwiększone wydzielanie sebum wiąże się z nadmiarem androgenów we krwi – często problem tkwi w zwiększonej wrażliwości receptorów skórnych na te hormony, nawet przy ich prawidłowym poziomie.
Dziedziczność odgrywa istotną rolę w rozwoju trądziku. Jeśli rodzice zmagali się z trądzikiem, zwłaszcza w ciężkiej postaci, ryzyko wystąpienia podobnych problemów u ich dzieci jest znacznie wyższe. Badania wskazują, że jeśli oboje rodzice mieli trądzik, prawdopodobieństwo jego wystąpienia u dziecka sięga nawet 60-80%.
Coraz więcej badań potwierdza związek między dietą a występowaniem trądziku. Do produktów, które mogą nasilać objawy, należą:
Inne czynniki związane ze stylem życia, które mogą wpływać na nasilenie trądziku, to:
Stosowanie nieodpowiednich kosmetyków może nasilać objawy trądziku. Produkty komedogenne (zatykające pory), zbyt agresywne środki oczyszczające czy nadmierne złuszczanie mogą zaburzać naturalną barierę ochronną skóry i sprzyjać rozwojowi zmian trądzikowych.
Trądzik może przyjmować różne formy, różniące się nasileniem objawów i mechanizmem powstawania:
Najczęstsza postać, występująca u nastolatków w okresie dojrzewania. Charakteryzuje się obecnością zaskórników i wykwitów grudkowych, głównie na twarzy i plecach. Po kilku latach zwykle samoistnie ustępuje, choć w niektórych przypadkach może utrzymywać się dłużej.
Dotyka osoby po 25. roku życia, częściej kobiety niż mężczyzn. Charakteryzuje się przewlekłym przebiegiem, z okresami zaostrzeń i remisji. Zmiany lokalizują się głównie w dolnej części twarzy (okolice żuchwy, brody i policzków). U kobiet często nasila się przed miesiączką, co sugeruje silny związek z gospodarką hormonalną.
Cięższa postać trądziku, w której dominują ropne krosty i guzki. Gojenie następuje przez bliznowacenie, pozostawiając nieestetyczne, wciągnięte blizny.
Ciężka postać trądziku, występująca głównie u mężczyzn. Charakteryzuje się obecnością głębokich nacieków i torbieli ropnych oraz bardzo dużych zaskórników. Zmiany często obejmują nie tylko twarz, ale także okolice pachową, pachwinową i pośladki. Gojenie prowadzi do powstawania rozległych blizn.
Odmiana, w której w obrębie wykwitów trądzikowych tworzą się bliznowce (keloidy) – przerosłe, wypukłe blizny wykraczające poza obszar pierwotnego uszkodzenia skóry.
Rzadka, ale bardzo ciężka postać trądziku, występująca głównie u młodych mężczyzn. Charakteryzuje się gwałtownym początkiem, obecnością rozległych, martwiczych zmian oraz objawami ogólnymi, takimi jak gorączka, leukocytoza (zwiększenie liczby białych krwinek) i bóle stawowe. Wymaga natychmiastowego, agresywnego leczenia.
Prawidłowa diagnoza trądziku opiera się na dokładnym wywiadzie i badaniu klinicznym. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić dodatkowe badania, zwłaszcza gdy podejrzewa, że za trądzikiem mogą stać zaburzenia hormonalne.
Podczas konsultacji dermatolog zapyta o:
Lekarz oceni rodzaj i nasilenie zmian skórnych, ich lokalizację oraz stan ogólny skóry. W przypadku podejrzenia zaburzeń hormonalnych może zalecić konsultację endokrynologiczną.
W wybranych przypadkach, zwłaszcza przy podejrzeniu trądziku hormonalnego, lekarz może zlecić:
Leczenie trądziku powinno być kompleksowe i dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Wybór metody zależy od typu trądziku, jego nasilenia oraz wieku pacjenta.
Pochodne witaminy A stosowane bezpośrednio na skórę należą do podstawowych leków w terapii trądziku. Działają poprzez normalizację procesu rogowacenia naskórka, zapobiegając tworzeniu się zaskórników. Do najczęściej stosowanych należą:
Retinoidy miejscowe mogą początkowo powodować podrażnienie i przesuszenie skóry, dlatego terapię zazwyczaj rozpoczyna się od niższych stężeń, stopniowo je zwiększając.
Skuteczny lek o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym. Dodatkowo złuszcza naskórek i zmniejsza produkcję sebum. Dostępny w różnych stężeniach (2,5-10%), w postaci żeli, kremów i płynów. Może powodować przesuszenie i podrażnienie skóry oraz wybielać tkaniny i włosy.
Naturalnie występujący kwas dikarboksylowy, który działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwłojotokowo. Jest szczególnie polecany przy trądziku z towarzyszącymi przebarwieniami, ponieważ hamuje aktywność tyrozynazy – enzymu uczestniczącego w produkcji melaniny. Jest dobrze tolerowany przez skórę wrażliwą.
Stosowane głównie w trądziku zapalnym. Najczęściej używane to klindamycyna i erytromycyna. Działają poprzez hamowanie wzrostu bakterii Cutibacterium acnes. Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju oporności bakterii, antybiotyki miejscowe często łączy się z nadtlenkiem benzoilu.
Substancja o działaniu złuszczającym i przeciwzapalnym. Pomaga usuwać martwe komórki naskórka i odblokowywać pory. Dostępny w różnych stężeniach, od 0,5% do 2% w preparatach bez recepty.
Wskazane w umiarkowanym i ciężkim trądziku zapalnym. Najczęściej stosowane są:
Czas leczenia antybiotykami nie powinien przekraczać 12 tygodni, aby zminimalizować ryzyko rozwoju oporności bakterii. Antybiotyki doustne zawsze powinny być łączone z miejscowym leczeniem retinoidami lub nadtlenkiem benzoilu.
Najskuteczniejszy lek w leczeniu ciężkiego trądziku, w szczególności postaci skupionej, ropowiczej i piorunującej. Działa na wszystkie mechanizmy patogenetyczne trądziku:
Kuracja izotretynoiną trwa zwykle 6-8 miesięcy. Lek może powodować szereg działań niepożądanych, w tym suchość skóry i błon śluzowych, wzrost poziomu lipidów we krwi, bóle mięśni i stawów. Najpoważniejszym ryzykiem jest teratogenność (zdolność do wywoływania wad rozwojowych płodu), dlatego kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczną antykoncepcję w trakcie leczenia i przez miesiąc po jego zakończeniu.
Ze względu na potencjalne działania niepożądane, leczenie izotretynoiną może prowadzić wyłącznie dermatolog, z regularnym monitorowaniem parametrów laboratoryjnych.
U kobiet z trądzikiem o podłożu hormonalnym skuteczne mogą być doustne środki antykoncepcyjne o działaniu antyandrogennym, zawierające:
Leki te zmniejszają produkcję androgenów przez jajniki i zwiększają stężenie białka wiążącego hormony płciowe (SHBG), co prowadzi do zmniejszenia poziomu wolnego testosteronu.
Innym lekiem o działaniu antyandrogennym jest spironolakton, który może być stosowany u kobiet z trądzikiem opornym na konwencjonalne metody leczenia.
W uzupełnieniu leczenia farmakologicznego stosuje się różne zabiegi poprawiające stan skóry:
Odpowiednia pielęgnacja stanowi istotny element terapii trądziku. Oto najważniejsze zasady:
Skórę należy myć dwa razy dziennie, używając delikatnych, niezawierających mydła środków myjących o pH zbliżonym do naturalnego pH skóry (5,5-6,5). Nadmierne mycie i agresywne środki oczyszczające mogą nasilać trądzik poprzez uszkodzenie bariery ochronnej skóry i stymulację gruczołów łojowych do zwiększonej produkcji sebum.
Wbrew powszechnej opinii, skóra trądzikowa również wymaga nawilżenia. Wiele leków przeciwtrądzikowych może powodować przesuszenie i podrażnienie skóry. Zaleca się stosowanie niekomedogennych, lekkich kremów nawilżających, które nie zatykają porów.
Stosowanie filtrów przeciwsłonecznych jest niezbędne, szczególnie podczas leczenia retinoidami, które zwiększają wrażliwość skóry na promieniowanie UV. Należy wybierać preparaty niekomedogenne, najlepiej w formie żeli lub lekkich emulsji.
Osoby z trądzikiem mogą stosować makijaż, pod warunkiem że wybierają produkty niekomedogenne, oznaczone jako „nie zatykające porów” lub „testowane dermatologicznie”. Przed snem makijaż należy dokładnie zmywać.
W codziennej pielęgnacji skóry trądzikowej warto szukać produktów zawierających:
Związek między dietą a trądzikiem jest obszarem intensywnych badań. Choć nie istnieje uniwersalna „dieta przeciwtrądzikowa”, badania wskazują na pewne produkty, które mogą wpływać na nasilenie objawów.
Żywność szybko podnosząca poziom cukru we krwi, taka jak słodycze, białe pieczywo, biały ryż, może nasilać trądzik. Wysoki poziom cukru we krwi prowadzi do wzrostu poziomu insuliny, co z kolei stymuluje produkcję androgenów i czynnika wzrostu IGF-1, nasilających produkcję sebum.
Mleko i produkty mleczne, szczególnie odtłuszczone, mogą nasilać trądzik u niektórych osób. Zawierają one hormony i czynniki wzrostu, które mogą wpływać na produkcję sebum i proces zapalny.
Obecne w przetworzonej żywności, fast foodach i smażonych potrawach mogą pogarszać stan skóry poprzez zwiększanie stanu zapalnego w organizmie.
Ryby morskie, orzechy, nasiona lnu i chia zawierają kwasy tłuszczowe omega-3, które mają działanie przeciwzapalne.
Bogate w antyoksydanty i witaminy, wspierają procesy regeneracyjne skóry i zmniejszają stan zapalny. Szczególnie wartościowe są te o intensywnej barwie: jagody, pomidory, marchew, szpinak.
Pestki dyni, nasiona słonecznika, orzechy, pełne ziarna zawierają cynk, który wspomaga gojenie się skóry i reguluje produkcję sebum.
Jogurt naturalny, kefir, kiszonki zawierają probiotyki, które mogą pomagać w regulacji odpowiedzi immunologicznej i zmniejszać stan zapalny.
W uzupełnieniu leczenia trądziku mogą być pomocne:
Przed rozpoczęciem suplementacji należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ niektóre suplementy mogą wchodzić w interakcje z lekami przeciwtrądzikowymi.
Trądzik jest chorobą przewlekłą, ale w większości przypadków można osiągnąć długotrwałą remisję. U nastolatków trądzik zwykle ustępuje wraz z zakończeniem okresu dojrzewania. U osób dorosłych może utrzymywać się dłużej, ale odpowiednie leczenie pozwala kontrolować objawy i zapobiegać powstawaniu nowych zmian.
Izotretynoina doustna jest lekiem, który daje największe szanse na trwałe wyleczenie, zwłaszcza w ciężkich postaciach trądziku. Po pełnej kuracji około 80-85% pacjentów osiąga długotrwałą remisję.
Czas leczenia zależy od nasilenia trądziku i wybranej metody terapii:
Należy pamiętać, że efekty leczenia nie są natychmiastowe. Pierwsze poprawy można zazwyczaj zauważyć po 4-8 tygodniach regularnej terapii.
Coraz więcej badań potwierdza związek między dietą a trądzikiem. Produkty o wysokim indeksie glikemicznym (słodycze, biała mąka) oraz nabiał mogą nasilać objawy u niektórych osób. Dieta bogata w warzywa, owoce, zdrowe tłuszcze i probiotyki może natomiast wspierać leczenie.
Warto prowadzić dziennik żywieniowy i obserwować, jak konkretne produkty wpływają na stan skóry.
Całkowite zapobieganie trądzikowi może być trudne, zwłaszcza jeśli istnieją predyspozycje genetyczne lub hormonalne. Można jednak zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia lub nasilenia poprzez:
U około 15-20% pacjentów trądzik może nawrócić po zakończeniu kuracji izotretynoiną. Ryzyko nawrotu jest większe przy:
W przypadku nawrotu można rozważyć drugą kurację izotretynoiną lub inne metody leczenia, dostosowane do aktualnego stanu skóry.
Tak, mechaniczne usuwanie zmian trądzikowych (wyciskanie, drapanie) zwykle pogarsza problem. Może to prowadzić do:
Profesjonalne oczyszczanie skóry wykonane przez dermatologa lub kosmetologa może być bezpieczną alternatywą.
Stres może nasilać trądzik poprzez:
Techniki redukcji stresu, takie jak medytacja, joga, aktywność fizyczna czy odpowiednia ilość snu, mogą wspierać leczenie trądziku.
Nie wszystkie produkty do makijażu nasilają trądzik. Kluczowy jest wybór odpowiednich kosmetyków:
Ważne jest również dokładne zmywanie makijażu przed snem i regularne czyszczenie akcesoriów do makijażu.
W niektórych przypadkach trądzik może być objawem chorób wewnętrznych, szczególnie zaburzeń hormonalnych:
Jeśli trądzikowi towarzyszą inne niepokojące objawy, takie jak nieregularne miesiączki, nadmierne owłosienie, wypadanie włosów, znaczne zmiany wagi, należy skonsultować się z lekarzem w celu wykluczenia chorób ogólnoustrojowych.
Wizytę u dermatologa warto rozważyć, gdy:
Wczesna konsultacja z dermatologiem może zapobiec rozwojowi ciężkich form trądziku i powstawaniu trwałych blizn.
