Gluco test

Jakie są wskazania? Na co stosowany jest Gluco test?

Gluco test jest preparatem diagnostycznym zawierającym glukozę w postaci roztworu doustnego, przeznaczonym do wykonywania doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT). Test ten stanowi istotne narzędzie diagnostyczne wykorzystywane w przypadku podejrzenia cukrzycy lub zaburzeń tolerancji glukozy u pacjentów dorosłych.

Preparat stosuje się, gdy istnieje konieczność oceny sposobu, w jaki organizm pacjenta metabolizuje glukozę. Po przyjęciu roztworu doustnie glukoza wchłaniana jest przez przewód pokarmowy, co prowadzi do wzrostu jej stężenia we krwi. Poprzez pomiar stężenia glukozy w określonych odstępach czasu lekarz może dokonać oceny, czy u pacjenta występuje cukrzyca lub zaburzenia tolerancji glukozy.

Test OGTT z użyciem preparatu Gluco test znajduje zastosowanie w diagnostyce następujących stanów:

• Podejrzenie cukrzycy – gdy objawy kliniczne lub wstępne badania sugerują możliwość występowania tej choroby metabolicznej
• Zaburzenia tolerancji glukozy – stany pośrednie między prawidłową glikemią a cukrzycą, wymagające monitorowania i ewentualnej interwencji
• Nieprawidłowa glikemia na czczo – sytuacje, w których wartości glukozy na czczo są podwyższone, ale nie spełniają kryteriów rozpoznania cukrzycy
• Cukrzyca ciążowa – u kobiet w ciąży, gdy zachodzi podejrzenie zaburzeń metabolizmu glukozy związanych z okresem ciąży

Badanie wykonywane jest przez wykwalifikowany personel medyczny zgodnie ze ścisłym protokołem. Pacjent przyjmuje 300 ml roztworu zawierającego 75 g glukozy, a następnie w określonych odstępach czasu pobierane są próbki krwi do oceny zmian stężenia glukozy. U osób dorosłych pomiar wykonywany jest na czczo oraz po 120 minutach od przyjęcia roztworu. W przypadku kobiet w ciąży dodatkowy pomiar przeprowadza się również po 60 minutach.

Na podstawie uzyskanych wyników lekarz interpretuje badanie według kryteriów diagnostycznych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, co pozwala na precyzyjne rozpoznanie ewentualnych zaburzeń gospodarki węglowodanowej i podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych lub profilaktycznych.

Jaki jest skład Gluco test, jakie substancje zawiera?

Substancja czynna:

• Glukoza (w postaci glukozy jednowodnej) – 75 g w 300 ml roztworu

Substancje pomocnicze:

• Kwas cytrynowy
• Sodu benzoesan (E 211) – 500 mg w 300 ml roztworu (1,64 mg w 1 ml)
• Aromat pomarańczowy naturalny (zawierający: olejek cytrynowy, olejek grejpfrutowy, olejek pomarańczowy, maltodekstrynę, gumę arabską, triacetynę)
• Woda oczyszczona

Preparat zawiera również 80 mg sodu w 300 ml, co odpowiada 4% maksymalnej zalecanej dobowej dawki sodu w diecie u osób dorosłych.

Roztwór charakteryzuje się bezbarwnym do jasnożółtego wyglądem, słodkim smakiem oraz aromatem pomarańczowym.

Jak dawkować Gluco test?

Preparat Gluco test stosuje się wyłącznie pod nadzorem wykwalifikowanego personelu medycznego w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych.

Dawkowanie u dorosłych:

Standardowa dawka glukozy przyjmowana podczas testu wynosi 1,75 g na kg masy ciała, maksymalnie 75 g. Dla większości pacjentów dorosłych oznacza to przyjęcie całej zawartości jednej butelki (300 ml zawierającej 75 g glukozy).

Sposób przeprowadzenia testu OGTT:

• Po wykonaniu oznaczenia stężenia glukozy we krwi żylnej na czczo pacjent powinien wypić całą zawartość butelki w ciągu maksymalnie 5 minut
• Kolejne oznaczenie stężenia glukozy we krwi żylnej wykonuje się po 120 minutach od rozpoczęcia picia roztworu
• U kobiet w ciąży dodatkowo pobiera się próbkę krwi po 60 minutach od rozpoczęcia badania
• Zawartość butelki jest przeznaczona do jednorazowego użycia

Przygotowanie pacjenta do testu (wymagania przed badaniem):

• Na 3 dni przed badaniem: Należy przerwać stosowanie leków mogących wpływać na wynik testu (po konsultacji z lekarzem). Nie należy ograniczać spożywania węglowodanów – konieczne jest przyjmowanie co najmniej 150 g węglowodanów dziennie lub stosowanie diety zaleconej przez lekarza
• 8-14 godzin przed badaniem: Pacjent nie powinien jeść ani pić (z wyjątkiem niegazowanej wody)
• Bezpośrednio przed badaniem: Pacjent powinien być wypoczęty, po przespanej nocy, na czczo. Niedozwolone jest palenie papierosów
• Aktywność fizyczna: Do czasu rozpoczęcia testu należy utrzymywać normalną aktywność fizyczną

Przebieg badania:

• Test należy rozpocząć przed godziną 9 rano
• Pierwszą próbkę krwi pobiera się na czczo przed przyjęciem leku (czas 0 minut)
• Podczas całego badania pacjent powinien siedzieć lub leżeć w spoczynku, w pobliżu laboratorium
• W trakcie testu zabronione jest: jedzenie, picie, palenie papierosów oraz aktywność fizyczna
• Czas między pobraniami krwi należy spędzić w spoczynku

Interpretacja wyników:

Wyniki badania interpretuje lekarz zgodnie z kryteriami diagnostycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Stężenie glukozy mierzone jest w osoczu krwi, a wyniki oceniane są na podstawie wartości na czczo oraz po 120 minutach (u kobiet w ciąży także po 60 minutach).

Stosowanie u dzieci i młodzieży:

Preparat Gluco test nie jest przeznaczony do stosowania u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia.

Co zrobić w przypadku przedawkowania Gluco test?

Ponieważ preparat Gluco test jest stosowany pod ścisłym nadzorem medycznym w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych, a jego dawkowanie jest precyzyjnie określone, ryzyko przedawkowania jest minimalne.

W sytuacji przyjęcia większej niż zalecana dawki glukozy mogą wystąpić następujące objawy:

• Hiperglikemia – znaczne podwyższenie stężenia glukozy we krwi, objawiające się pragnieniem, częstym oddawaniem moczu, suchością błon śluzowych
• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe – nudności, wymioty, uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej
• Wtórna hipoglikemia – po początkowym wzroście glikemii może dojść do nadmiernego wydzielenia insuliny i związanego z tym obniżenia poziomu cukru we krwi

W przypadku podejrzenia przedawkowania lub wystąpienia niepokojących objawów po przyjęciu preparatu należy niezwłocznie skontaktować się z personelem medycznym przeprowadzającym badanie lub lekarzem. Postępowanie w przypadku przedawkowania jest objawowe i obejmuje monitorowanie stężenia glukozy we krwi oraz funkcji życiowych pacjenta.

Jeśli po przeprowadzonym badaniu wystąpią objawy hipoglikemii (osłabienie, senność, nadmierne pocenie się, zawroty głowy), należy niezwłocznie spożyć posiłek wysoko węglowodanowy – na przykład kostkę cukru, sok owocowy, owoce lub kanapkę. Słodzik nie jest odpowiedni w łagodzeniu hipoglikemii.

Co mogę jeść i pić podczas stosowania Gluco test – czy mogę spożywać alkohol?

Przygotowanie dietetyczne przed badaniem:

Prawidłowe przygotowanie żywieniowe ma kluczowe znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników testu tolerancji glukozy.

Na 3 dni przed badaniem:

• Nie należy ograniczać spożywania węglowodanów – konieczne jest przyjmowanie co najmniej 150 g węglowodanów dziennie
• Należy stosować normalną, zrównoważoną dietę lub dietę zaleconą przez lekarza
• Należy unikać ekstremalnych ograniczeń kalorycznych lub diet ketogenicznych

Przez 8-14 godzin przed badaniem (post przedbadaniowy):

• Pacjent nie powinien spożywać żadnych pokarmów
• Nie należy pić żadnych napojów z wyjątkiem niegazowanej wody
• Całkowicie zabronione jest spożywanie alkoholu – może on znacząco wpłynąć na wyniki badania oraz metabolizm glukozy
• Niedozwolone jest palenie papierosów, które również może zniekształcić wyniki testu

Podczas przeprowadzania testu OGTT:

• Po przyjęciu roztworu glukozy zabronione jest jedzenie i picie jakichkolwiek produktów przez cały czas trwania badania (120 minut)
• Wyjątek stanowi woda niegazowana, którą można pić w niewielkich ilościach
• Czas między pobraniami krwi należy spędzić w spoczynku, bez aktywności fizycznej

Po zakończeniu badania:

• Bezpośrednio po zakończeniu testu zaleca się spożycie posiłku wysoko węglowodanowego (np. kanapka, ciasteczka, sok owocowy, owoce)
• Posiłek ten ma na celu zapobieżenie ewentualnej hipoglikemii, która może wystąpić po badaniu
• Słodzik nie jest odpowiedni do łagodzenia hipoglikemii – konieczne są naturalne węglowodany

Alkohol:

Spożywanie alkoholu jest całkowicie zabronione przed badaniem oraz w jego trakcie. Alkohol wpływa na metabolizm glukozy w wątrobie i może prowadzić do nieprawidłowych wyników testu, uniemożliwiając prawidłową diagnozę zaburzeń gospodarki węglowodanowej.

Czy można stosować Gluco test w okresie ciąży i karmienia piersią?

Test OGTT z użyciem preparatu Gluco test u kobiet w ciąży i karmiących piersią przeprowadza się wyłącznie według wskazań lekarskich.

Stosowanie w ciąży:

Test tolerancji glukozy u kobiet w ciąży jest istotnym badaniem diagnostycznym służącym do wykrywania cukrzycy ciążowej – zaburzenia metabolicznego, które może wystąpić w okresie ciąży i wymaga odpowiedniego monitorowania oraz leczenia ze względu na potencjalne ryzyko dla matki i dziecka.

Specyfika testu OGTT u kobiet w ciąży:

• Test przeprowadza się według zmodyfikowanego protokołu z dodatkowymi pomiarami
• Próbki krwi pobierane są na czczo oraz po 60 i 120 minutach od przyjęcia roztworu glukozy
• Kryteria diagnostyczne dla cukrzycy ciążowej różnią się od kryteriów stosowanych u osób niebędących w ciąży
• Rozpoznanie cukrzycy ciążowej następuje, gdy spełnione jest przynajmniej jedno z następujących kryteriów: stężenie glukozy na czczo 92-125 mg/dl, po 60 minutach ≥180 mg/dl lub po 120 minutach 153-199 mg/dl

Jeśli pacjentka jest w ciąży lub przypuszcza, że może być w ciąży, powinna poinformować o tym lekarza przed przeprowadzeniem badania. Lekarz oceni konieczność wykonania testu oraz ewentualne ryzyko związane z procedurą.

Stosowanie w okresie karmienia piersią:

Test OGTT może być przeprowadzony u kobiet karmiących piersią, jeśli lekarz uzna to za konieczne. Glukoza jest naturalną substancją występującą w organizmie i przenika do pokarmu kobiecego, jednak jednorazowe przyjęcie większej dawki w ramach testu diagnostycznego nie powinno stanowić zagrożenia dla karmionego dziecka.

Niemniej jednak każda sytuacja powinna być indywidualnie oceniana przez lekarza, który rozważy potencjalne korzyści diagnostyczne w stosunku do ewentualnych ryzyk. Kobieta karmiąca piersią powinna poinformować lekarza o tym fakcie przed wykonaniem badania.

Zalecenia ogólne:

Przed zastosowaniem preparatu Gluco test w okresie ciąży lub karmienia piersią należy poradzić się lekarza lub farmaceuty. Decyzja o przeprowadzeniu testu powinna być podejmowana przez lekarza na podstawie indywidualnej oceny stanu pacjentki oraz konieczności diagnostycznej.

Jakie są skutki uboczne Gluco test?

Jak każdy preparat, Gluco test może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią. Większość działań niepożądanych związanych ze stosowaniem tego preparatu jest przejściowa i łagodna.

Często (mogą wystąpić u mniej niż 1 na 10 pacjentów):

• Hipoglikemia – obniżenie stężenia glukozy we krwi, które może wystąpić podczas badania lub po jego zakończeniu. Jest związane ze zwiększonym wydzielaniem insuliny w odpowiedzi na przyjętą glukozę. Objawy hipoglikemii obejmują: uczucie osłabienia, senność, nudności, nadmierne pocenie się, zawroty głowy. W przypadku wystąpienia tych objawów należy niezwłocznie skontaktować się z personelem wykonującym badanie lub lekarzem. Hipoglikemię można złagodzić poprzez spożycie posiłku wysoko węglowodanowego (np. kostka cukru, sok owocowy, owoce, kanapka) bezpośrednio po zakończeniu badania

Niezbyt często (mogą wystąpić u mniej niż 1 na 100 pacjentów):

• Ucisk w żołądku – uczucie pełności lub dyskomfortu w nadbrzuszu po przyjęciu roztworu
• Nudności – nieprzyjemne uczucie w górnej części brzucha, często poprzedzające wymioty
• Wymioty – mogą wystąpić w odpowiedzi na dużą ilość glukozy przyjętej w krótkim czasie

Rzadko (mogą wystąpić u mniej niż 1 na 1000 pacjentów):

• Reakcje alergiczne – mogą objawiać się zaczerwienieniem skóry, wysypką, świądem. W przypadku wystąpienia objawów alergicznych należy niezwłocznie poinformować personel medyczny

Wpływ na prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn:

W trakcie lub po przeprowadzeniu testu OGTT może wystąpić hipoglikemia objawiająca się osłabieniem, sennością, nudnościami, nadmiernym poceniem się oraz zawrotami głowy. Objawy te mogą wpłynąć na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Zaleca się, aby pacjent nie prowadził pojazdu bezpośrednio po badaniu i upewnił się, że nie występują u niego objawy hipoglikemii.

Zgłaszanie działań niepożądanych:

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, tel.: +48 22 49 21 301, strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl). Działania niepożądane można również zgłaszać podmiotowi odpowiedzialnemu. Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa stosowania leku.

Czy mogę łączyć Gluco test z innymi lekami?

Niektóre leki mogą wpływać na wyniki testu OGTT, prowadząc do uzyskania nieprawidłowych rezultatów, które mogą utrudnić właściwą diagnozę. Przed przeprowadzeniem badania należy poinformować lekarza lub farmaceutę o wszystkich lekach stosowanych obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować.

Leki mogące powodować uzyskanie fałszywie dodatniego wyniku testu OGTT (zawyżonego stężenia glukozy we krwi) u osób bez zaburzeń metabolicznych:

• Środki przeczyszczające – mogą zaburzać wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego
• Niektóre leki moczopędne – diuretyki tiazydowe, furosemid – wpływają na metabolizm glukozy i mogą podwyższać jej stężenie we krwi
• Inhibitory proteazy – leki stosowane w leczeniu zakażenia wirusem HIV, które mogą zaburzać metabolizm węglowodanów
• Glikokortykosteroidy – wywierają działanie hiperglikemizujące poprzez zwiększenie glukoneogenezy i zmniejszenie wrażliwości tkanek na insulinę
• Hormony tarczycy – mogą przyspieszać metabolizm i wpływać na glikemię
• Niektóre hormony – kortykotropina (ACTH), somatropina (hormon wzrostu), środki antykoncepcyjne zawierające estrogeny – mogą podwyższać stężenie glukozy we krwi

Leki mogące powodować uzyskanie prawidłowego wyniku testu OGTT mimo występowania zaburzeń metabolicznych (cukrzycy, zaburzeń tolerancji glukozy) – mogą maskować rzeczywiste zaburzenia:

• Kofeina – może wpływać na metabolizm glukozy i wydzielanie insuliny
• Rezerpina – lek obniżający ciśnienie krwi, który może modyfikować odpowiedź metaboliczną na glukozę
• Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) – leki przeciwdepresyjne mogące wpływać na metabolizm węglowodanów
• Gonadotropiny – hormony mogące zaburzać gospodarkę węglowodanową
• Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe – mogą modyfikować metabolizm energetyczny
• Leki obniżające poziom cukru we krwi – metformina, pochodne sulfonamidów – bezpośrednio obniżają glikemię i mogą maskować zaburzenia tolerancji glukozy

Zalecenia dotyczące stosowania leków przed testem:

• Na co najmniej 3 dni przed planowanym badaniem należy rozważyć przerwanie stosowania leków, które mogą wpływać na wynik testu OGTT
• Decyzję o zaprzestaniu przyjmowania leków przed wykonaniem testu należy zawsze skonsultować z lekarzem lub farmaceutą, ponieważ nie zawsze jest to bezpieczne dla zdrowia
• W niektórych przypadkach przerwanie terapii może być niemożliwe lub niebezpieczne – wówczas lekarz musi wziąć pod uwagę stosowane leki podczas interpretacji wyniku badania
• Nie należy samodzielnie przerywać przyjmowania przepisanych leków bez konsultacji medycznej

Czynniki dodatkowe wpływające na wyniki testu:

Oprócz leków, na wyniki testu OGTT mogą wpływać również:

• Zaburzenia układu pokarmowego (np. zespół złego wchłaniania) wpływające na wchłanianie glukozy
• Zakażenia, szczególnie infekcje żołądkowo-jelitowe prowadzące do zaburzeń wchłaniania
• Niedobór potasu, magnezu lub fosforanów
• Stres fizyczny lub psychiczny (np. po operacjach, wypadkach)
• Zmniejszona aktywność fizyczna

Lekarz interpretujący wyniki testu powinien mieć pełną wiedzę na temat wszystkich stosowanych przez pacjenta leków oraz innych czynników mogących wpływać na gospodarkę węglowodanową.

Aktualna ulotka leku Gluco test

Aktualna charakterystyka produktu leczniczego (ChPL)