Atopowe zapalenie skóry dotyka coraz więcej osób, powodując uporczywy świąd, zaczerwienienie i suchość skóry. Wielu pacjentów poszukuje skutecznych rozwiązań, które przyniosą ulgę w objawach tej przewlekłej choroby dermatologicznej. Leczenie wymaga zastosowania odpowiednich preparatów miejscowych oraz niekiedy wspomagania terapii lekami systemowymi. W aptekach dostępne są różne opcje terapeutyczne – od kremów i maści po tabletki zmniejszające świąd i reakcje alergiczne. Wybór odpowiedniego leczenia powinien być zawsze skonsultowany z lekarzem dermatologiem, który dobierze optymalną terapię do stopnia zaawansowania choroby i indywidualnych potrzeb pacjenta.
Spis treści
Czym jest atopowe zapalenie skóry?
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła, nawracająca choroba zapalna skóry o podłożu alergicznym. Charakteryzuje się występowaniem charakterystycznych zmian skórnych w postaci:
- Czerwonych, swędzących wykwitów
- Suchości i łuszczenia skóry
- Pogrubienia skóry w miejscach przewlekłego drapania
- Skłonności do infekcji bakteryjnych
Choroba najczęściej rozpoczyna się w dzieciństwie, ale może również wystąpić po raz pierwszy u dorosłych. AZS przebiega z okresami zaostrzeń i remisji, a jego nasilenie może być związane z czynnikami takimi jak stres, alergeny pokarmowe, czynniki środowiskowe czy zmiany hormonalne.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych w dermatologii: trądzik (Izotek, Chlorocyclinum 3%, Efracea, Skyrizi, Acnelec, Epiduo Forte, Aklief, Duac, Klindacin T, Benzacne), wszawica (Sora Forte), łuszczyca (Enstilar, Skilarence, Tremfya, Ovixan, Skyrizi, Taltz, Clarelux, Psotriol, Cosentyx, Acitren), rogowacenie słoneczne (Solacutan), atopowe zapalenie skóry (Protopic, Afloderm, Maxicortan, Dupixent), łysienie androgenowe (Minovivax, Propecia) grzybica/łupież (Travogen, Afloderm, Myconafine, Pirolam lakier).
Leki miejscowe w leczeniu atopowego zapalenia skóry
Kortykosteroidy miejscowe
Kortykosteroidy miejscowe stanowią podstawę leczenia przeciwzapalnego w AZS. Locoid zawiera hydrokortyzon i jest jednym z najczęściej stosowanych preparatów o umiarkowanej sile działania. Hydrokortyzon w kremie Locoid skutecznie zmniejsza stan zapalny skóry i łagodzi świąd. Lek może być stosowany również u dzieci, co czyni go uniwersalnym wyborem w terapii rodzinnej.
Elocom to preparat zawierający furoinian mometazonu – kortykosteroid o silnym działaniu przeciwzapalnym. Mometazon w maści Elocom wykazuje wysoką skuteczność w leczeniu ostrych zaostrzeń AZS. Dzięki swojej formule, furoinian mometazonu charakteryzuje się dobrą penetracją do skóry przy jednoczesnym niskim ryzyku działań niepożądanych.
Inhibitory kalcyneuryny
Protopic zawiera takrolimus – substancję o działaniu immunosupresyjnym, która nie należy do grupy kortykosteroidów. Takrolimus w maści Protopic jest szczególnie przydatny w leczeniu długotrwałym, gdyż nie powoduje atrofii skóry. Ten mechanizm działania sprawia, że takrolimus może być stosowany na delikatnych obszarach skóry, takich jak twarz czy okolice oczu.
Leki systemowe wspomagające leczenie
Leki antyhistaminowe
| Nazwa handlowa | Substancja czynna | Dawkowanie dla dorosłych | Charakterystyka |
|---|---|---|---|
| Claritine | Loratadyna | 10 mg raz dziennie | Nie powoduje senności |
| Zyrtec | Cetyryzyna | 10 mg raz dziennie | Może wywołać senność |
| Aerius | Desloratadyna | 5 mg raz dziennie | Długodziałający |
Claritine to popularny lek antyhistaminowy zawierający loratadynę. Loratadyna w tabletkach Claritine skutecznie zmniejsza świąd towarzyszący AZS i może być stosowana długotrwale. Preparat Claritine charakteryzuje się tym, że loratadyna nie przenika przez barierę krew-mózg, co minimalizuje ryzyko senności.
Zyrtec zawiera cetyryzynę – antyhistaminę drugiej generacji o udowodnionej skuteczności w łagodzeniu świądu. Cetyrizyna w tabletkach Zyrtec wykazuje dodatkowo słabe działanie przeciwzapalne. Lek Zyrtec może powodować senność u niektórych pacjentów, dlatego cetyrizyna powinna być przyjmowana wieczorem.
Kortykosteroidy systemowe
Encorton zawiera prednizolon – syntetyczny kortykosteroid o silnym działaniu przeciwzapalnym i immunosupresyjnym. Prednizolon w tabletkach Encorton jest zarezerwowany dla ciężkich przypadków AZS, gdy leczenie miejscowe okazuje się nieskuteczne. Lek Encorton wymaga ścisłego nadzoru lekarskiego, gdyż prednizolon może powodować poważne działania niepożądane przy długotrwałym stosowaniu.
Zasady bezpiecznego stosowania leków w AZS
Leczenie atopowego zapalenia skóry wymaga przestrzegania kilku ważnych zasad:
- Stopniowe zmniejszanie dawek kortykosteroidów miejscowych po uzyskaniu poprawy
- Regularne nawilżanie skóry preparatami emoliencyjnymi między aplikacjami leków
- Unikanie nagłego przerywania terapii kortykosteroidami
- Kontrolne wizyty u dermatologa co 4-6 tygodni w trakcie leczenia
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy można stosować kortykosteroidy miejscowe długotrwale?
Kortykosteroidy miejscowe powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza. Przy długotrwałym stosowaniu mogą powodować atrofię skóry, dlatego ważne jest stopniowe zmniejszanie częstotliwości aplikacji po uzyskaniu poprawy klinicznej.
Kiedy należy wprowadzić leki systemowe w leczeniu AZS?
Leki systemowe, takie jak antyhistaminowe czy kortykosteroidy doustne, są wprowadzane gdy leczenie miejscowe nie przynosi oczekiwanej poprawy lub gdy zmiany skórne są bardzo rozległe i nasilone.
Czy leki na AZS można stosować w ciąży?
Wybór leków w ciąży wymaga szczególnej ostrożności. Niektóre kortykosteroidy miejscowe o słabym działaniu mogą być stosowane, ale zawsze po konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę.
Jak długo trwa leczenie atopowego zapalenia skóry?
AZS to choroba przewlekła wymagająca długotrwałego leczenia. Terapia jest zazwyczaj prowadzona w cyklach – intensywne leczenie w okresie zaostrzeń i leczenie podtrzymujące w okresach remisji.
Bibliografia
- Locoid charakterystyka produktu leczniczego
- Elocom charakterystyka produktu leczniczego
- Protopic charakterystyka produktu leczniczego
- Claritine charakterystyka produktu leczniczego
- Zyrtec charakterystyka produktu leczniczego
- Aerius charakterystyka produktu leczniczego
- Encorton charakterystyka produktu leczniczego
- AAAAI/ACAAI JTF Atopic Dermatitis Guideline Panel; Chu DK, Schneider L, Asiniwasis RN, Boguniewicz M, De Benedetto A, Ellison K, Frazier WT, Greenhawt M, Huynh J, Kim E, LeBovidge J, Lind ML, Lio P, Martin SA, O’Brien M, Ong PY, Silverberg JI, Spergel JM, Wang J, Wheeler KE, Guyatt GH. Atopic dermatitis (eczema) guidelines: 2023 American Academy of Allergy, Asthma and Immunology/American College of Allergy, Asthma and Immunology Joint Task Force on Practice Parameters GRADE- and Institute of Medicine-based recommendations. Ann Allergy Asthma Immunol. 2024;132(3):274-312. DOI: 10.1016/j.anai.2023.11.009 PMID: 38108679
- Sidbury R, Alikhan A, Bercovitch L, Cohen DE, Darr JM, Drucker AM, Eichenfield LF, Frazer-Green L, Paller AS, Schwarzenberger K, Silverberg JI, Singh AM, Wu PA, Davis DMR. Guidelines of care for the management of atopic dermatitis in adults with topical therapies. J Am Acad Dermatol. 2023;89(1):e1-e20. DOI: 10.1016/j.jaad.2022.12.029 PMID: 36641009
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
Zobacz także spis leków na alergię. Znajdziesz w nim między innymi leki stosowane w leczeniu kataru siennego, przeciwalergiczne krople o oczu oraz preparaty na pokrzywkę.
Zobacz także spis leków dermatogicznych. Znajdziesz w nim między innymi leki stosowane w leczeniu trądziku, środki na grzybicę skóry i preparaty na grzybicę paznokci, a także produkty stosowane na łysienie i wiele innych.
