Choroby penisa to delikatny temat, którego mężczyźni często się wstydzą, ale który wymaga odpowiedniej wiedzy i właściwego leczenia. Priapizm, stulejka i zapalenie żołędzi to najczęstsze schorzenia tego narządu, które mogą znacząco wpływać na jakość życia i zdrowie seksualne. W niniejszym artykule przedstawiamy kompleksowy przegląd tych chorób, ich objawy, przyczyny oraz dostępne metody leczenia farmakologicznego i chirurgicznego. Znajdziesz tu informacje o konkretnych lekach dostępnych w polskich aptekach, które mogą pomóc w walce z tymi schorzeniami, a także wskazówki, kiedy konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna.
Spis treści
- 1 Priapizm – uporczywa erekcja wymagająca pilnej interwencji
- 2 Stulejka – zwężenie napletka utrudniające codzienne funkcjonowanie
- 3 Zapalenie żołędzi – częsty problem o różnorodnej etiologii
- 4 Leki stosowane w leczeniu priapizmu
- 5 Leki stosowane w leczeniu stulejki
- 6 Leki stosowane w leczeniu zapalenia żołędzi
- 7 Tabela porównawcza metod leczenia
- 8 Kiedy udać się do lekarza – sygnały alarmowe
- 9 Zasady bezpiecznego stosowania leków
- 10 Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Priapizm – uporczywa erekcja wymagająca pilnej interwencji
Priapizm to stan medyczny charakteryzujący się przedłużającym się wzwodem prącia trwającym dłużej niż 4 godziny, niezwiązanym z podnieceniem seksualnym ani fantazjami erotycznymi. Jest to prawdziwy stan nagły urologiczny, który nieleczony może prowadzić do trwałych zaburzeń erekcji i martwicy prącia.
Wyróżniamy dwa główne typy priapizmu. Priapizm niskoprzepływowy (ischemiczny) jest najczęstszą postacią, charakteryzującą się zatrzymaniem krwi w ciałach jamistych prącia. Ten typ priapizmu jest zwykle bolesny i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Priapizm wysokoprzepływowy (nieischemiczny) występuje rzadziej, najczęściej po urazach, i zazwyczaj nie jest tak bolesny.
Przyczyny priapizmu są różnorodne. Do najczęstszych należą choroby hematologiczne, szczególnie anemia sierpowatokrwinkowa, stosowanie niektórych leków (przeciwpsychotycznych, przeciwdepresyjnych), substancji narkotykowych oraz leków na zaburzenia erekcji. Około 50% przypadków priapizmu indukowanego lekami jest związanych ze stosowaniem leków przeciwpsychotycznych.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych przez mężczyzn: preparaty stosowane w chorobach spowodowanych niedoborem testosteronu (Nebido, Testavan, Testosteronum Prolongatum Jelfa), leki na prostatę (Hyplafin, Uprox XR, Solitombo, Findarts, Tamispras, Adatam XR, Proscar, Prostamnic, Dalfaz Uno, Apo-Tamis, Landulosin, Finaster, Symlosin SR), leki na potencję i zaburzenia erekcji (Tadalafil SUN, Sildenafil Teva, Viavardis, Vardenafil Zentiva, Tadalafil Teva, Erlis, Maxon, Inventum, Sildenafil Actavis, Maxon forte, Cialis, Vizarsin, Sildenafil Genoptim, Bravera Control, Spedra, Sildenafil Medana, Silcontrol, Lekap).
Stulejka – zwężenie napletka utrudniające codzienne funkcjonowanie
Stulejka to bliznowate zwężenie ujścia napletka uniemożliwiające jego odprowadzenie poza rowek zażołędny prącia. Schorzenie to może mieć charakter wrodzony u dzieci lub nabyty u dorosłych mężczyzn. Stulejka fizjologiczna występuje u niemal wszystkich noworodków i zwykle ustępuje samoistnie do 3-5 roku życia.
Stulejka nabyta powstaje najczęściej w wyniku stanów zapalnych napletka i żołędzi, mikrourazów prowadzących do bliznowacenia oraz chorób skóry takich jak liszaj twardzinowy. Objawy stulejki obejmują trudności z odprowadzeniem napletka, ból podczas oddawania moczu czy stosunków płciowych, a także problemy z higieną intymną.
Powikłaniem stulejki może być załupek – stan, gdy ujście napletka zostanie odsunięte i zatrzyma się w rowku zażołędnym, powodując obrzęk i silny ból. Jest to stan wymagający pilnej pomocy medycznej ze względu na ryzyko martwicy żołędzi.
Zapalenie żołędzi – częsty problem o różnorodnej etiologii
Zapalenie żołędzi prącia to stan zapalny żołędzi, często współwystępujący z zapaleniem napletka. Schorzenie to może dotyczyć mężczyzn w każdym wieku, choć najczęściej pojawia się u dorosłych mężczyzn aktywnych seksualnie oraz u chłopców z wąskim napletkiem.
Najczęstszą przyczyną zapalenia żołędzi jest niedostateczna higiena, prowadząca do gromadzenia się bakterii i grzybów pod napletkiem. Inne przyczyny to zakażenia grzybicze (głównie Candida albicans), bakteryjne (gronkowce, chlamydia, rzeżączka), wirusowe (opryszczka) oraz reakcje alergiczne na środki higieny czy leki.
Objawy zapalenia żołędzi obejmują zaczerwienienie i obrzęk żołędzi, ból i pieczenie, swędzenie, wydzielinę z napletka oraz dyskomfort podczas oddawania moczu. W ciężkich przypadkach mogą pojawić się nadżerki i pęknięcia naskórka.
Leki stosowane w leczeniu priapizmu
Pseudoefedryna – lek pierwszego rzutu
Pseudoefedryna podawana doustnie jest leczeniem pierwszego rzutu priapizmu niskoprzepływowego. Preparat pseudoefedryna działa jako alfa-agonista, powodując obkurcz mięśni gładkich ciał jamistych, co ułatwia odpływ żylny. Lek pseudoefedryna może być skuteczny w łagodnych przypadkach priapizmu, szczególnie gdy zostanie zastosowany wcześnie.
Niestety dostępność pseudoefedryny w Polsce jest ograniczona ze względu na możliwość jej wykorzystania do produkcji narkotyków. W niektórych przypadkach lekarz może przepisać preparat zawierający pseudoefedrynę po ocenie korzyści i ryzyka.
Leki do wstrzykiwania do ciał jamistych
W przypadku nieskuteczności leczenia doustnego stosuje się wstrzyknięcia bezpośrednio do ciał jamistych substancji o działaniu obkurczającym naczynia. Do tej grupy należą adrenalina, noradrenalina, efedryna oraz fenylefryna. Leki te powodują obkurcz naczyń krwionośnych w ciałach jamistych, umożliwiając odpływ krwi i ustąpienie wzwodu.
Fenylefryna jest często wybieranym lekiem ze względu na mniejsze ryzyko działań niepożądanych. Preparat fenylefryna stosowany jest w rozcieńczeniu i podawany bezpośrednio do ciał jamistych pod ścisłą kontrolą lekarską w warunkach szpitalnych.
Leki stosowane w leczeniu stulejki
Dermovate – maść z klobetazolem
Dermovate to silny miejscowy kortykosteroid zawierający propionian klobetazolu. Maść Dermovate stosowana jest w leczeniu nieoperacyjnym łagodnej stulejki, szczególnie u dzieci. Preparat Dermovate działa przeciwzapalnie i zmniejsza obrzęk tkanek, co może prowadzić do poszerzenia napletka.
Leczenie maścią Dermovate trwa zazwyczaj 3 tygodnie i aplikuje się ją dwukrotnie dziennie w miejscu zwężenia napletka. Skuteczność terapii preparatem Dermovate w leczeniu łagodnej stulejki wynosi około 80%.
Beloderm – maść z betametazonem
Beloderm zawiera betametazon, który jest glikokortykosteroidem o działaniu przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym. Maść Beloderm stosowana jest w leczeniu stulejki przez 6-12 tygodni, aplikowana dwukrotnie dziennie. Preparat Beloderm może być szczególnie skuteczny u dzieci z niewielkim stopniem zwężenia napletka.
Leczenie maścią Beloderm może być łączone z delikatnymi ćwiczeniami rozciągającymi napletek pod kontrolą lekarza. Betametazon zawarty w preparacie Beloderm pomaga zwiększyć elastyczność skóry napletka.
Bedicort G – terapia łączona
Bedicort G to preparat złożony zawierający betametazon w połączeniu z siarczanem gentamycyny. Maść Bedicort G łączy działanie przeciwzapalne glikokortykosteroidu z działaniem przeciwbakteryjnym antybiotyku. Preparat Bedicort G może być szczególnie przydatny w przypadkach stulejki powikłanej stanami zapalnymi.
Leczenie preparatem Bedicort G prowadzi się pod ścisłą kontrolą lekarską, zwykle przez 6-12 tygodni. Betametazon i gentamycyna zawarte w maści Bedicort G działają synergistycznie, zmniejszając stan zapalny i zapobiegając wtórnym zakażeniom bakteryjnym.
Leki stosowane w leczeniu zapalenia żołędzi
Leki przeciwgrzybicze miejscowe
W przypadku grzybiczego zapalenia żołędzi stosuje się miejscowe leki przeciwgrzybicze. Do najczęściej używanych substancji należy klotrimazol, który jest dostępny w postaci kremu lub maści. Leki zawierające klotrimazol działają przeciwko grzybom z rodzaju Candida, które są najczęstszą przyczyną grzybiczego zapalenia żołędzi.
Terapia przeciwgrzybicza trwa zwykle 7-14 dni, a preparat aplikuje się 2-3 razy dziennie na oczyszczoną i suchą skórę. W przypadku nawracających infekcji grzybiczych może być konieczne przedłużenie leczenia lub zastosowanie leków systemowych.
Antybiotyki miejscowe
Bakteryjne zapalenie żołędzi wymaga stosowania antybiotyków miejscowych. Mogą to być maści zawierające mupirocynę, kwas fusydowy lub inne antybiotyki o szerokim spektrum działania. Wybór konkretnego antybiotyku zależy od rodzaju bakterii wywołujących zakażenie.
Leczenie antybiotykowe powinno trwać zgodnie z zaleceniami lekarza, zwykle 7-10 dni. Ważne jest dokończenie pełnego cyklu terapii, nawet jeśli objawy ustąpiły wcześniej, aby zapobiec rozwojowi oporności bakteryjnej.
Kortykosteroidy miejscowe
W przypadku zapalenia żołędzi o podłożu alergicznym lub kontaktowym stosuje się łagodne kortykosteroidy miejscowe. Mogą to być preparaty zawierające hydrokortyz lub inne słabe glikokortykosteroidy. Te leki zmniejszają stan zapalny, swędzenie i zaczerwienienie.
Kortykosteroidy miejscowe stosuje się zwykle krótkotrwale, przez 3-7 dni, aby uniknąć działań niepożądanych takich jak zanik skóry czy zwiększona podatność na infekcje.
Tabela porównawcza metod leczenia
| Schorzenie | Leczenie zachowawcze | Leczenie chirurgiczne |
|---|---|---|
| Priapizm | Pseudoefedryna doustnie, wstrzyknięcia fenylefryny | Aspiracja krwi, zabiegi przeciążające |
| Stulejka | Dermovate, Beloderm, Bedicort G | Plastyka napletka, obrzezanie |
| Zapalenie żołędzi | Leki przeciwgrzybicze, antybiotyki, kortykosteroidy | Rzadko – obrzezanie w przypadkach nawrotowych |
Kiedy udać się do lekarza – sygnały alarmowe
- Priapizm: Wzwód trwający dłużej niż 4 godziny wymaga natychmiastowej pomocy medycznej
- Stulejka: Niemożność zsunięcia napletka, ból, problemy z oddawaniem moczu
- Zapalenie żołędzi: Silny ból, gorączka, wydzielina ropna, objawy utrzymujące się dłużej niż tydzień
Zasady bezpiecznego stosowania leków
Wszystkie omawiane leki powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza. Szczególną ostrożność należy zachować przy stosowaniu kortykosteroidów miejscowych u dzieci oraz podczas używania leków wstrzykiwanych do ciał jamistych. Nigdy nie należy próbować samodzielnego leczenia priapizmu – to stan wymagający pilnej pomocy medycznej.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy priapizm może wystąpić u każdego mężczyzny?
Tak, priapizm może wystąpić u mężczyzn w każdym wieku, choć najczęściej dotyczy osób z chorobami krwi lub przyjmujących określone leki. Szczególnie narażeni są mężczyźni z anemią sierpowatokrwinkową oraz ci, którzy stosują leki przeciwpsychotyczne.
Czy stulejka zawsze wymaga operacji?
Nie, stulejka u dzieci często może być leczona zachowawczo maściami sterydowymi takimi jak Dermovate czy Beloderm. U dorosłych mężczyzn jednak zwykle konieczne jest leczenie chirurgiczne.
Czy zapalenie żołędzi jest zakaźne?
Zależy od przyczyny. Zapalenie spowodowane grzybami lub bakteriami może być przenoszone podczas kontaktów seksualnych. Zapalenie wywołane reakcją alergiczną lub podrażnieniem nie jest zakaźne.
Jak długo trwa leczenie stulejki maściami?
Leczenie stulejki maściami sterydowymi trwa zazwyczaj 6-12 tygodni w przypadku betametazonu (Beloderm) lub 3 tygodnie przy stosowaniu klobetazolu (Dermovate).
Czy można zapobiec zapaleniu żołędzi?
Tak, podstawą profilaktyki jest odpowiednia higiena intymna – codzienne przemywanie żołędzi wodą po zsunięciu napletka i dokładne osuszenie. Ważne jest także stosowanie prezerwatyw i unikanie drażniących środków higieny.
Kiedy konieczna jest hospitalizacja przy priapiźmie?
Hospitalizacja jest konieczna w każdym przypadku priapizmu trwającego dłużej niż 4 godziny, szczególnie gdy leczenie ambulatoryjne pseudoefedryną nie przynosi efektów. Priapizm to stan nagły wymagający interwencji urologicznej.
Bibliografia
- Dermovate charakterystyka produktu leczniczego
- Beloderm charakterystyka produktu leczniczego
- Bedicort G charakterystyka produktu leczniczego
- Pseudoefedryna charakterystyka produktu leczniczego
- Fenylefryna charakterystyka produktu leczniczego
- Klotrimazol charakterystyka produktu leczniczego
- Ridyard DG, Phillips EA, Vincent W, Munarriz R. Use of High-Dose Phenylephrine in the Treatment of Ischemic Priapism: Five-Year Experience at a Single Institution. J Sex Med. 2016;13(11):1704-1707. DOI: 10.1016/j.jsxm.2016.09.010 PMID: 27692841
- Palmer LS, Palmer JS. The efficacy of topical betamethasone for treating phimosis: a comparison of two treatment regimens. Urology. 2008;72(1):68-71. DOI: 10.1016/j.urology.2008.02.030 PMID: 18455770
Zobacz także spis leków stosowanych przez mężczyzn. Znajdziesz tu między innymi wykaz leków na potencję, a także leki na prostatę. A dla Panów, którzy za kołnierz nie wylewają - środki na kaca.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
