Bóle głowy pochodzenia naczyniowego, w tym przede wszystkim migrena, to schorzenia, które dotykają miliony Polaków i znacząco wpływają na jakość życia. Charakteryzują się one pulsującym, często jednostronnym bólem głowy, który może trwać od kilku godzin do nawet kilku dni. Kiedy tradycyjne środki przeciwbólowe zawodzą, na pomoc przychodzą specjalistyczne leki przeciwmigrenowe oraz nowoczesne terapie. W tym artykule znajdziecie informacje o najskuteczniejszych lekach dostępnych w polskich aptekach, zarówno bez recepty, jak i na receptę, które pomogą w walce z naczyniowymi bólami głowy.
Spis treści
Czym są bóle głowy pochodzenia naczyniowego?
Bóle głowy pochodzenia naczyniowego to grupa schorzeń, w których główną rolę odgrywają zmiany w naczyniach krwionośnych mózgu. Najczęstszym przykładem jest migrena – przewlekła choroba neurologiczna charakteryzująca się napadowymi, silnymi bólami głowy o charakterze pulsującym, najczęściej jednostronnymi.
Migrena dotyka około 8% populacji polskiej, przy czym kobiety chorują na nią trzykrotnie częściej niż mężczyźni. Szczyt zachorowań przypada na wiek 35-40 lat. Objawy migrenowe znacznie wykraczają poza sam ból głowy – mogą obejmować nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięki, a także zawroty głowy.
U około 20% pacjentów z migreną występuje tak zwana aura – przejściowe objawy neurologiczne poprzedzające ból głowy lub towarzyszące mu. Aura najczęściej przejawia się zaburzeniami widzenia, takimi jak błyski świetlne, mroczki przed oczami czy migoczące zygzakowate kształty.
Leki na bóle głowy pochodzenia naczyniowego bez recepty
Almotryptan – Dezamigren i Nomigren
Dezamigren oraz Nomigren to jedyne dostępne w Polsce bez recepty leki z grupy tryptanów. Preparat Dezamigren zawiera almotryptan w dawce 12,5 mg w pojedynczej tabletce. Almotryptan należy do selektywnych agonistów receptorów serotoninowych 5-HT1B/1D, które skutecznie zwężają rozszerzone podczas napadu migreny naczynia krwionośne w mózgu.
Lek Dezamigren stosuje się w doraźnym leczeniu ostrych napadów migreny z aurą lub bez aury u dorosłych w wieku 18-65 lat z wcześniej rozpoznaną migreną. Maksymalna dawka dobowa to dwie tabletki, z zachowaniem co najmniej 2-godzinnej przerwy między dawkami.
Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne
W leczeniu łagodnych do umiarkowanych bólów głowy naczyniowych skuteczne mogą być tradycyjne leki przeciwbólowe. Paracetamol w dawce 1000 mg jest skuteczny głównie w przypadku słabszych bólów migrenowych. Większą skuteczność wykazują niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stosowane w zwiększonych dawkach: ibuprofen 600-800 mg, naproksen 500-1000 mg czy kwas acetylosalicylowy 1000 mg.
Kluczowe znaczenie ma szybkość podania leku – najlepsze efekty uzyskuje się, gdy lek zostanie przyjęty jak najszybciej po wystąpieniu pierwszych objawów migrenowych, nawet jeśli ból jest jeszcze niewielki.
Leki na receptę w leczeniu bólów głowy naczyniowych
Sumatryptan – Frimig, Cinie i Migtan
Sumatryptan to pierwszy i najlepiej poznany tryptan, dostępny w Polsce pod nazwami handlowymi Frimig, Cinie oraz Migtan. Preparat Frimig zawiera sumatryptan w dawkach 50 mg lub 100 mg, podobnie jak Cinie i Migtan. Sumatryptan działa poprzez zwężenie naczyń krwionośnych w obszarze ukrwienia tętnicy szyjnej oraz hamowanie aktywności nerwu trójdzielnego.
Lek Frimig stosuje się w leczeniu napadów migreny z aurą bądź bez aury oraz klasterowego bólu głowy. Zalecana dawka początowa to 50 mg, którą można zwiększyć do 100 mg, jeśli pierwsza dawka okaże się nieskuteczna. Maksymalna dawka dobowa wynosi 300 mg.
Zolmitryptan – Zolmiles
Zolmiles zawiera zolmitryptan, który podobnie jak inne tryptany, działa na receptory serotoninowe 5-HT1B/1D. Preparat Zolmiles dostępny jest w dawce 2,5 mg, co czyni go jednym z bardziej delikatnych tryptanów. Zolmitryptan charakteryzuje się dobrą tolerancją i skutecznością porównywalną z innymi lekami z tej grupy.
Eletryptan – Relpax
Relpax zawiera eletryptan, który wyróżnia się wysoką selektywnością wobec receptorów 5-HT1B/1D oraz dobrą penetracją przez barierę krew-mózg. Lek Relpax dostępny jest w dawce 40 mg i charakteryzuje się szybkim początkiem działania oraz długotrwałym efektem przeciwmigrenowym.
Preparaty złożone – Frimig Duo
Frimig Duo to innowacyjny preparat łączący sumatryptan w dawce 85 mg z naproksenem w dawce 500 mg. Preparat Frimig Duo wykorzystuje synergiczne działanie tryptyanu i niesteroidowego leku przeciwzapalnego, co pozwala na uzyskanie lepszych efektów terapeutycznych niż stosowanie każdego z leków osobno.
Tabela porównawcza leków przeciwmigrenowych
| Nazwa handlowa | Substancja czynna | Dawka | Dostępność | Czas działania |
|---|---|---|---|---|
| Dezamigren | Almotryptan | 12,5 mg | Bez recepty | 1-2 godziny |
| Frimig | Sumatryptan | 50/100 mg | Na receptę | 30-60 minut |
| Zolmiles | Zolmitryptan | 2,5 mg | Na receptę | 1-2 godziny |
| Relpax | Eletryptan | 40 mg | Na receptę | 30-60 minut |
| Frimig Duo | Sumatryptan + Naproksen | 85/500 mg | Na receptę | 30-60 minut |
Bezpieczeństwo stosowania leków przeciwmigrenowych
Przeciwwskazania do stosowania tryptanów
Tryptany są przeciwwskazane u pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi, w tym z chorobą niedokrwienną serca, zawałem serca w wywiadzie, udarem mózgu, niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym oraz z chorobami naczyń obwodowych. Nie należy stosować tryptanów u pacjentów z migreną hemiplegiczną oraz migreną z aurą z pnia mózgu.
Interakcje lekowe
Szczególną ostrożność należy zachować przy jednoczesnym stosowaniu tryptanów z inhibitorami MAO, lekami z grupy SSRI oraz innymi tryptanami. Może to prowadzić do wystąpienia zespołu serotoninowego – potencjalnie niebezpiecznego stanu objawiającego się wymiotami, bólem głowy, drgawkami i wysokim ciśnieniem.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy można stosować tryptany w profilaktyce migreny?
Nie, tryptany są przeznaczone wyłącznie do doraźnego leczenia ostrych napadów migrenowych. Nie stosuje się ich w profilaktyce migreny. Do leczenia profilaktycznego używa się innych grup leków, takich jak beta-blokery, leki przeciwpadaczkowe czy antagonisty kanałów wapniowych.
Ile razy w miesiącu można stosować leki przeciwmigrenowe?
Tryptany nie powinny być stosowane częściej niż 10 dni w miesiącu ze względu na ryzyko wystąpienia bólu głowy z nadużywania leków. Jeśli napady migreny występują częściej, należy rozważyć wprowadzenie leczenia profilaktycznego.
Czy można łączyć różne tryptany?
Nie należy łączyć różnych tryptanów ani stosować ich w odstępie krótszym niż 24 godziny ze względu na ryzyko nasilenia skurczu naczyniowego i wystąpienia poważnych powikłań sercowo-naczyniowych.
Jakie są najczęstsze działania niepożądane tryptanów?
Do najczęstszych działań niepożądanych należą: uczucie ucisku w klatce piersiowej, zawroty głowy, senność, nudności, uczucie gorąca lub zimna, mrowienie oraz ból i sztywność mięśni. Objawy te są zwykle przejściowe i ustępują samoistnie.
Czy tryptany można stosować w ciąży?
Tryptany nie są zalecane w czasie ciąży, chyba że potencjalne korzyści dla matki przeważają nad ryzykiem dla płodu. Decyzję o zastosowaniu tryptyanu w ciąży powinien zawsze podjąć lekarz po dokładnej ocenie stanu pacjentki.
Bibliografia
- Dezamigren charakterystyka produktu leczniczego
- Frimig charakterystyka produktu leczniczego
- Cinie charakterystyka produktu leczniczego
- Zolmiles charakterystyka produktu leczniczego
- Relpax charakterystyka produktu leczniczego
- Migtan charakterystyka produktu leczniczego
- Frimig Duo charakterystyka produktu leczniczego
- Puledda F, Sacco S, Diener HC, Ashina M, Al-Khazali HM, Ashina S, Burstein R, Liebler E, Cipriani A, Chu MK, Cocores A, Dodd-Glover F, Ekizoğlu E, Garcia-Azorin D, Göbel C, Goicochea MT, Hassan A, Hirata K, Hoffmann J, Jenkins B, Kamm K, Lee MJ, Ling YH, Lisicki M, Martinelli D, Monteith TS, Ornello R, Ozge A, Peres M, Pozo-Rosich P, Romanenko V, Schwedt TJ, Souza MNP, Takizawa T, Terwindt GM, Thuraiaiyah J, Togha M, Vandenbussche N, Wang SJ, Yu S, Tassorelli C. International Headache Society global practice recommendations for the acute pharmacological treatment of migraine. Cephalalgia. 2024 Aug;44(8):3331024241252666. DOI: 10.1177/03331024241252666 PMID: 39133176
- Charles AC, Digre KB, Goadsby PJ, Robbins MS, Hershey A; American Headache Society. Calcitonin gene-related peptide-targeting therapies are a first-line option for the prevention of migraine: An American Headache Society position statement update. Headache. 2024 Apr;64(4):333-341. DOI: 10.1111/head.14692 PMID: 38466028
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
