Bakteryjne zapalenie spojówek to jedna z najczęstszych infekcji oka, która wymaga szybkiego i skutecznego leczenia antybiotykowego. Gdy pojawia się charakterystyczna ropna wydzielina, zaczerwienienie i uczucie piasku w oku, wielu pacjentów pyta w aptece o krople antybiotykowe lub maści do oczu. Które preparaty antybiotykowe są najskuteczniejsze w leczeniu bakteryjnego zapalenia spojówek i jak należy je bezpiecznie stosować? W tym artykule znajdziecie przegląd dostępnych w Polsce leków przeciwbakteryjnych do miejscowego stosowania w oku oraz praktyczne porady dotyczące ich użycia.
Spis treści
Czym jest bakteryjne zapalenie spojówek?
Bakteryjne zapalenie spojówek to infekcja błony śluzowej pokrywającej wewnętrzną powierzchnię powiek i przednią część gałki ocznej. Schorzenie to wywołują najczęściej bakterie gram-dodatnie, takie jak gronkowce złociste, paciorkowce pneumoniae, oraz bakterie gram-ujemne, w tym pałeczka ropy błękitnej czy Haemophilus influenzae.
Charakterystyczne objawy bakteryjnego zapalenia spojówek obejmują:
- Ropną, żółto-zieloną wydzielinę z oka, szczególnie intensywną rano
- Zaczerwienienie spojówki i powiek
- Uczucie ciała obcego lub piasku w oku
- Sklejanie się powiek po przebudzeniu
- Łzawienie i światłowstręt w mniejszym stopniu niż przy infekcjach wirusowych
Bakteryjne zapalenie spojówek różni się od wirusowego głównie charakterem wydzieliny – jest ona gęsta i ropna, podczas gdy przy infekcji wirusowej wydzielina jest zazwyczaj wodnista i przejrzysta.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych w okulistyce: stany zapalne oczu np. zapalanie spojówek, czy rogówki (Cortineff ophtalm. 0,1%, Mybracin, Oflodinex, Monoprost, Vizidor Duo, Ikervis, Optilamid, Verkazia, Tobradex, Floxal ), leki na jaskrę - zmniejszenie wysokiego ciśnienia wewnątrz oka (Xalofree, Xalacom, Bimifree Combi, Travatan, Taflotan Multi, Briglau Free), leki na zaćmę (Catalin, ), zaburzenia widzenia (Lucentis).
Antybiotykowe krople do oczu dostępne w aptece
Detreomycyna, maść
Detreomycyna zawiera chloramfenikol, antybiotyk o szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego. Preparat Detreomycyna jest szczególnie skuteczny przeciwko bakteriom gram-dodatnim i gram-ujemnym odpowiedzialnym za zapalenie spojówek. Chloramfenikol działa bakteriostatycznie, hamując syntezę białek bakteryjnych, co prowadzi do zatrzymania wzrostu i rozmnażania drobnoustrojów.
Lek Detreomycyna stosuje się zwykle 1-2 krople do worka spojówkowego 3-4 razy dziennie. Chloramfenikol jest generalnie dobrze tolerowany miejscowo, jednak może czasami powodować przejściowe pieczenie lub podrażnienie oka.
Garamycin, krople do oczu
Garamycin zawiera gentamycynę, aminoglikozydowy antybiotyk o silnym działaniu bakteriobójczym. Preparat Garamycin wykazuje wysoką skuteczność przeciwko bakteriom gram-ujemnym, w tym pałeczce ropy błękitnej, która może powodować ciężkie infekcje oka. Gentamycyna działa przez zakłócanie syntezy białek w rybosomach bakteryjnych.
Lek Garamycin aplikuje się zazwyczaj 1-2 krople do każdego chorego oka co 4 godziny. Gentamycyna może w rzadkich przypadkach powodować uczuleniowe reakcje skórne lub przejściowe zaburzenia widzenia.
Ciloxan, krople do oczu
Ciloxan zawiera ciprofloksacynę, fluorochinolonowy antybiotyk nowej generacji. Preparat Ciloxan charakteryzuje się szerokim spektrum działania i wysoką skutecznością przeciwko większości bakterii wywołujących zapalenie spojówek. Ciprofloksacyna działa poprzez hamowanie enzymu DNA-gyrazy bakteryjnej, co uniemożliwia replikację materiału genetycznego drobnoustrojów.
Lek Ciloxan stosuje się zwykle 1-2 krople co 2 godziny w ostrym okresie infekcji, następnie co 4 godziny. Ciprofloksacyna jest dobrze tolerowana miejscowo, choć może czasami powodować metaliczny posmak w ustach.
Tobrex, krople do oczu
Tobrex zawiera tobramycynę, aminoglikozydowy antybiotyk o silnym działaniu przeciwbakteryjnym. Preparat Tobrex jest szczególnie skuteczny przeciwko gronkowcom i pałeczkom gram-ujemnym. Tobramycyna wykazuje szybkie działanie bakteriobójcze poprzez wiązanie się z rybosomami bakteryjnymi i zakłócanie syntezy białek.
Lek Tobrex aplikuje się 1-2 krople do chorego oka co 4-6 godzin w zależności od ciężkości infekcji. Tobramycyna może rzadko powodować miejscowe reakcje alergiczne lub przejściowe zamglenie widzenia.
Maści antybiotykowe do stosowania w oku
Fucithalmic, maść do oczu
Fucithalmic zawiera kwas fusydowy, antybiotyk o wąskim spektrum działania, szczególnie skuteczny przeciwko bakteriom gram-dodatnim. Preparat Fucithalmic w postaci maści zapewnia długotrwały kontakt leku z tkankami oka i jest szczególnie zalecany przed snem. Kwas fusydowy działa poprzez hamowanie syntezy białek bakteryjnych na poziomie rybosomalnym.
Lek Fucithalmic stosuje się zwykle w postaci wstążki maści o długości około 1 cm, aplikowanej do dolnego worka spojówkowego 2 razy dziennie. Kwas fusydowy rzadko powoduje działania niepożądane, może jednak czasami prowadzić do przejściowego zamglenia widzenia.
Zasady bezpiecznego stosowania antybiotyków w oku
Prawidłowe stosowanie antybiotykowych preparatów do oczu wymaga przestrzegania kilku ważnych zasad bezpieczeństwa:
- Higiena rąk – przed każdym podaniem leku należy dokładnie umyć ręce
- Unikanie kontaminacji – końcówka butelki lub tuby nie może dotykać oka ani powiek
- Regularność podawania – antybiotyki należy stosować w regularnych odstępach czasowych
- Kontynuacja leczenia – terapię należy prowadzić przez zalecany czas, nawet po ustąpieniu objawów
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Jak długo stosować antybiotyki w zapaleniu spojówek?
Leczenie antybiotykowe bakteryjnego zapalenia spojówek trwa zazwyczaj 5-7 dni. Ważne jest kontynuowanie terapii przez co najmniej 2-3 dni po ustąpieniu objawów, aby zapewnić całkowite wyeliminowanie bakterii i zapobiec nawrotom infekcji.
Czy można stosować antybiotyki do oczu u dzieci?
Większość antybiotykowych kropli i maści do oczu może być stosowana u dzieci, jednak zawsze należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą w sprawie odpowiedniego dawkowania i rodzaju preparatu. Niektóre antybiotyki, jak chloramfenikol, wymagają szczególnej ostrożności u najmłodszych pacjentów.
Kiedy zgłosić się do lekarza przy zapaleniu spojówek?
Do lekarza należy zgłosić się, gdy objawy nie ustępują po 2-3 dniach antybiotykoterapii, pojawiają się zaburzenia widzenia, silny ból oka, światłowstręt lub gdy infekcja rozprzestrzenia się na inne struktury oka. Również pacjenci z nawracającymi zapaleniami spojówek powinni skonsultować się ze specjalistą.
Czy bakteryjne zapalenie spojówek jest zakaźne?
Tak, bakteryjne zapalenie spojówek jest wysoce zakaźne i może łatwo przenosić się z osoby na osobę przez bezpośredni kontakt lub przedmioty skażone wydzieliną z oka. Dlatego ważne jest przestrzeganie higieny i unikanie dzielenia się ręcznikami, poduszkami czy kosmetykami do oczu.
Bibliografia
- Detreomycyna charakterystyka produktu leczniczego
- Garamycin charakterystyka produktu leczniczego
- Ciloxan charakterystyka produktu leczniczego
- Tobrex charakterystyka produktu leczniczego
- Fucithalmic charakterystyka produktu leczniczego
- Sheikh A, Hurwitz B. Topical antibiotics for acute bacterial conjunctivitis: a systematic review. Br J Gen Pract. 2001;51(467):473-7. PMID: 11407054
- Sheikh A, Hurwitz B, van Schayck CP, McLean S, Nurmatov U. Antibiotics versus placebo for acute bacterial conjunctivitis. Cochrane Database Syst Rev. 2012;9:CD001211. DOI: 10.1002/14651858.CD001211.pub3 PMID: 22972049
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
Zobacz także spis leków stosowanych w okulistyce. Znajdziesz tu między innymi wykaz leków na jaskrę, leki stosowane w leczeniu zaćmy, lekarstwa na zapalenie spojówek, a także rozmaite krople do oczu oraz maści i żele stosowane w chorobach oczu.
