Phenazolinum

Phenazolinum to preparat w postaci roztworu do wstrzykiwań zawierający antazolinę mezylan w stężeniu 50 mg/ml. Substancja czynna należy do grupy leków przeciwhistaminowych, które hamują objawy alergiczne związane z uwalnianiem histaminy. Antazolina wykazuje również właściwości przeciwarytmiczne, co czyni ją przydatną w leczeniu określonych zaburzeń rytmu serca.

Lek znajduje zastosowanie w dwóch głównych obszarach terapeutycznych. Po pierwsze, stosuje się go wspomagająco w ostrych stanach alergicznych, w tym we wstrząsie anafilaktycznym w skojarzeniu z adrenaliną. Po drugie, preparat wykorzystuje się w leczeniu napadowych zaburzeń rytmu pochodzenia nadkomorowego, włącznie z tachyarytmią w migotaniu przedsionków, które nie reagują na standardowe leczenie przeciwarytmiczne.

Mechanizm działania antazoliny opiera się na blokowaniu receptorów histaminowych H1, co prowadzi do zmniejszenia objawów alergicznych takich jak obrzęki, świąd czy reakcje skórne. Właściwości przeciwarytmiczne substancji wynikają z jej wpływu na przewodnictwo elektryczne w mięśniu sercowym, co może pomóc w przywróceniu prawidłowego rytmu serca w przypadku określonych arytmii.

Preparat jest dostępny wyłącznie na receptę i powinien być stosowany pod ścisłą kontrolą lekarza. Ze względu na możliwość wystąpienia poważnych skutków ubocznych, szczególnie w przypadku podawania dożylnego przy zaburzeniach rytmu serca, lek wymaga monitorowania parametrów życiowych pacjenta podczas aplikacji.

Jaki jest skład Phenazolinum, jakie substancje zawiera?

Substancją czynną leku Phenazolinum jest antazoliny mezylan. Każdy mililitr roztworu zawiera 50 mg antazoliny mezylanu, co oznacza, że jedna ampułka o pojemności 2 ml dostarcza łącznie 100 mg substancji aktywnej.

Substancje pomocnicze zawarte w preparacie to:

• disodu edetynian – substancja chelująca zapobiegająca degradacji leku
• sodu wapnia edetynian – dodatkowy stabilizator preparatu
• woda do wstrzykiwań – rozpuszczalnik zapewniający odpowiednią konsystencję roztworu

Roztwór jest bezbarwny i przeznaczony wyłącznie do podawania przez iniekcje domięśniowe lub dożylne. Preparat nie zawiera konserwantów, dlatego ampułki są przeznaczone do jednorazowego użytku i należy je wykorzystać bezpośrednio po otwarciu.

Jak dawkować Phenazolinum?

Dawkowanie leku Phenazolinum różni się w zależności od wskazania do leczenia oraz wieku pacjenta. Każda ampułka zawiera 100 mg antazoliny mezylanu w 2 ml roztworu.

W odczynach alergicznych:

• Dorośli: domięśniowo od 200 mg do 300 mg (2 do 3 ampułek) na dobę
• Młodzież powyżej 12 lat: doraźnie, domięśniowo od 50 mg do 100 mg (pół do 1 ampułki)

W napadzie migotania przedsionków:

• Dorośli: podawać dożylnie pod ścisłą kontrolą ciśnienia tętniczego i czynności serca (EKG) w dawce od 100 mg do 300 mg (1 do 3 ampułek) w ciągu 3-10 minut
• iniekcje należy przerwać, gdy powróci rytm zatokowy
• większe dawki należy stosować w oddziale intensywnej opieki medycznej

Ważne zastrzeżenia: Lek nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 12 lat. Dawkowanie zawsze powinno być ustalane indywidualnie przez lekarza w zależności od stanu klinicznego pacjenta i odpowiedzi na leczenie.

Co zrobić w przypadku przedawkowania Phenazolinum?

Przedawkowanie leku Phenazolinum może prowadzić do wystąpienia poważnych objawów zagrażających życiu. Do najczęstszych objawów przedawkowania należą:

• zaburzenia oddechowe – nasilające się trudności z oddychaniem, które mogą prowadzić do całkowitego zahamowania oddychania
• zaburzenia świadomości – od senności po głęboką śpiączkę
• objawy neurologiczne – drżenia, drgawki, zaburzenia koordynacji ruchowej
• zaburzenia termoregulacji – spadek temperatury ciała, szczególnie u dzieci

W przypadku podejrzenia przedawkowania należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub wezwać pogotowie ratunkowe. Leczenie przedawkowania ma charakter objawowy i polega na podtrzymywaniu funkcji życiowych organizmu.

Nie istnieje specyficzne antidotum na antazolinę, dlatego postępowanie koncentruje się na eliminacji absorbowanego leku z organizmu oraz leczeniu objawowym pojawiających się zaburzeń. W ciężkich przypadkach może być konieczne zastosowanie sztucznej wentylacji, leków przeciwdrgawkowych lub innych środków podtrzymujących funkcje życiowe.

Co mogę jeść i pić podczas stosowania Phenazolinum – czy mogę spożywać alkohol?

Podczas stosowania leku Phenazolinum bezwzględnie nie należy spożywać alkoholu. Jednoczesne stosowanie antazoliny i alkoholu może spowodować sumowanie się ich działania hamującego na ośrodkowy układ nerwowy, co może wywołać niebezpieczne objawy.

Interakcje z alkoholem mogą prowadzić do:

• nadmiernej senności i zmęczenia
• zaburzeń koncentracji i uwagi
• problemów z koordynacją ruchową
• zaburzeń oddychania
• obniżenia ciśnienia tętniczego

Lek może również nasilać działanie innych substancji hamujących ośrodkowy układ nerwowy. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku jednoczesnego stosowania barbituranów, trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych lub innych preparatów o działaniu uspokajającym.

Co do pokarmów, nie ma szczególnych ograniczeń dietetycznych podczas leczenia antazoliną. Należy jednak pamiętać, że lek może zaburzać sprawność psychofizyczną, dlatego zaleca się unikanie czynności wymagających pełnej koncentracji i sprawności, takich jak prowadzenie pojazdów czy obsługiwanie maszyn.

Czy można stosować Phenazolinum w okresie ciąży i karmienia piersią?

Stosowanie leku Phenazolinum w okresie ciąży jest możliwe jedynie w przypadkach, gdy w opinii lekarza korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu. Decyzja o zastosowaniu antazoliny u ciężarnej powinna być podejmowana bardzo ostrożnie, po dokładnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka.

W okresie karmienia piersią nie należy stosować leku Phenazolinum. Antazolina może przenikać do mleka matki i wpływać na niemowlę. W przypadku konieczności zastosowania leku u karmiącej matki, należy przerwać karmienie piersią na okres leczenia.

Planowanie ciąży: Kobiety planujące ciążę powinny omówić z lekarzem możliwość zastąpienia antazoliny innym, bezpieczniejszym preparatem. W przypadku wystąpienia ciąży podczas leczenia, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym.

Przed każdym zastosowaniem leku u kobiet w wieku rozrodczym lekarz powinien wykluczyć ciążę oraz omówić z pacjentką konieczność stosowania antykoncepcji podczas leczenia, jeśli istnieje takie ryzyko.

Jakie są skutki uboczne Phenazolinum?

Lek Phenazolinum może powodować różnorodne skutki uboczne, chociaż nie występują one u każdego pacjenta. Częstość występowania poszczególnych objawów niepożądanych może być różna.

Najczęstsze skutki uboczne dotyczące układu pokarmowego:

• nudności i wymioty
• biegunka
• inne zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Skutki uboczne ze strony układu krążenia:

• zwiększenie ciśnienia tętniczego
• zaburzenia rytmu serca

Objawy neurologiczne i psychiczne:

• osłabienie i senność
• zmęczenie
• zaburzenia koncentracji
• niepokój
• otępienie
• zaburzenia koordynacji ruchowej

Rzadkie, ale poważne skutki uboczne:

• niedokrwistość hemolityczna
• obecność hemoglobiny w moczu (czerwone zabarwienie moczu)
• ostra niewydolność nerek jako skutek zaburzeń immunologicznych

Inne możliwe objawy niepożądane:

• suchość błony śluzowej jamy ustnej
• zaburzenia widzenia
• trudności w oddawaniu moczu

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów niepożądanych należy skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą. Szczególnie ważne jest zgłaszanie ciężkich reakcji alergicznych lub objawów wskazujących na zaburzenia pracy nerek czy układu krwiotwórczego.

Czy mogę łączyć Phenazolinum z innymi lekami?

Lek Phenazolinum może wchodzić w istotne interakcje z wieloma innymi preparatami farmaceutycznymi. Przed rozpoczęciem leczenia należy poinformować lekarza o wszystkich stosowanych lekach, w tym preparatach dostępnych bez recepty.

Leki nasilające działanie i toksyczność antazoliny:

• barbiturany – mogą wzmagać działanie uspokajające i hamujące
• inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) – zwiększają ryzyko poważnych reakcji niepożądanych
• trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne – nasilają działanie antycholinergiczne
• noradrenalina i adrenalina – mogą potęgować działanie na układ krążenia
• alkohol – znacząco nasila działanie hamujące na ośrodkowy układ nerwowy

Leki, których działanie może być osłabione przez antazolinę:

• fenytoina – może następować zmniejszenie stężenia tego leku przeciwpadaczkowego
• doustne leki przeciwzakrzepowe – antazolina może osłabiać ich działanie
• steroidy – możliwe jest zmniejszenie ich skuteczności

Szczególne ostrzeżenia dotyczące interakcji:

• należy unikać stosowania z lekami działającymi cholinolitycznie (neuroleptyki fenotiazynowe, hydroksyzyna)
• ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu z innymi lekami przeciwhistaminowymi
• monitorowanie potrzebne przy łączeniu z lekami wpływającymi na rytm serca

W przypadku konieczności jednoczesnego stosowania innych leków, lekarz może zdecydować o modyfikacji dawkowania lub zwiększeniu częstotliwości kontroli parametrów życiowych pacjenta.