Gruczolak gruczołu krokowego to jedna z najczęstszych dolegliwości urologicznych dotykających mężczyzn po 50. roku życia. Gdy objawy zaczynają uprzykrzać codzienne funkcjonowanie – problemy z oddawaniem moczu, częste nocne wypróżnienia pęcherza czy uczucie niepełnego opróżnienia – wielu mężczyzn zgłasza się do lekarza w poszukiwaniu skutecznego leczenia. Współczesna farmakoterapia oferuje różne grupy leków, które mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Jakie są dostępne opcje lecznicze i jak działają poszczególne preparaty? Odpowiedź na te pytania znajdziecie w tym artykule, gdzie omówimy najważniejsze leki stosowane w terapii tego schorzenia.
Spis treści
Czym jest gruczolak gruczołu krokowego?
Gruczolak gruczołu krokowego, zwany również łagodnym przerostem prostaty (BPH – Benign Prostatic Hyperplasia), to niezłośliwe powiększenie gruczołu krokowego, które występuje naturalnie wraz z wiekiem u większości mężczyzn. Schorzenie charakteryzuje się nadmiernym rozrostem komórek gruczołu, co prowadzi do jego powiększenia i ucisku na cewkę moczową.
Objawy gruczolaka gruczołu krokowego można podzielić na dwie główne kategorie:
- Objawy opróżniania pęcherza: osłabienie strumienia moczu, trudności z rozpoczęciem mikcji, przerywany strumień, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza
- Objawy wypełniania pęcherza: częstomocz, naglące parcie na pęcherz, nykturia (częste nocne oddawanie moczu), nietrzymanie moczu z parcia
Nieleczony gruczolak może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zatrzymanie moczu, infekcje układu moczowego, kamice pęcherza czy uszkodzenie nerek.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych przez mężczyzn: preparaty stosowane w chorobach spowodowanych niedoborem testosteronu (Nebido, Testavan, Testosteronum Prolongatum Jelfa), leki na prostatę (Hyplafin, Uprox XR, Solitombo, Findarts, Tamispras, Adatam XR, Proscar, Prostamnic, Dalfaz Uno, Apo-Tamis, Landulosin, Finaster, Symlosin SR), leki na potencję i zaburzenia erekcji (Tadalafil SUN, Sildenafil Teva, Viavardis, Vardenafil Zentiva, Tadalafil Teva, Erlis, Maxon, Inventum, Sildenafil Actavis, Maxon forte, Cialis, Vizarsin, Sildenafil Genoptim, Bravera Control, Spedra, Sildenafil Medana, Silcontrol, Lekap).
Leki blokujące receptory alfa-1 (alfa-blokery)
Alfa-blokery stanowią pierwszą linię farmakoterapii w leczeniu objawów gruczolaka gruczołu krokowego. Działają one poprzez rozluźnienie mięśni gładkich gruczołu krokowego i szyi pęcherza, co prowadzi do poprawy przepływu moczu.
Tamsulosyna
Preparat Omnic zawiera tamsulosynę, która jest selektywnym antagonistą receptorów alfa-1A. Lek Omnic charakteryzuje się wysoką selektywnością wobec receptorów alfa-1A zlokalizowanych w gruczole krokowym, co minimalizuje wpływ na ciśnienie tętnicze. Tamsulosyna wykazuje szybkie działanie – pierwsze efekty terapeutyczne można zaobserwować już po kilku dniach stosowania.
Fokusin to kolejny preparat zawierający tamsulosynę, dostępny w postaci kapsułek o przedłużonym uwalnianiu. Lek Fokusin pozwala na podawanie dawki raz dziennie, co zwiększa wygodę terapii dla pacjenta.
Alfuzosyna
Dalfaz Uno zawiera alfuzosynę, która również należy do grupy selektywnych alfa-blokerów. Preparat Dalfaz Uno wykazuje działanie uroselektywne, co oznacza preferencyjne działanie na receptory alfa-1 w układzie moczowo-płciowym. Alfuzosyna charakteryzuje się stopniowym uwalnianiem, co zapewnia równomierne stężenie leku w organizmie przez całą dobę.
Alfuzostad to kolejny preparat zawierający alfuzosynę dostępny w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Lek Alfuzostad pozwala na wygodne dawkowanie raz dziennie, preferowane po posiłku w celu zwiększenia wchłaniania.
Doksazosyna
Cardura zawiera doksazosynę, która oprócz działania na gruczół krokowy, wykazuje również właściwości hipotensyjne. Lek Cardura może być szczególnie korzystny u pacjentów z współistniejącym nadciśnieniem tętniczym. Doksazosyna wymaga stopniowego zwiększania dawki w celu minimalizacji objawów hipotensji ortostatycznej.
Inhibitory 5-alfa-reduktazy
Ta grupa leków działa poprzez hamowanie enzymu 5-alfa-reduktazy, który przekształca testosteron w aktywny dihydrotestosteron (DHT). Zmniejszenie poziomu DHT prowadzi do redukcji objętości gruczołu krokowego.
Finasteryd
Proscar zawiera finasteryd, który jest inhibitorem 5-alfa-reduktazy typu II. Preparat Proscar powoduje zmniejszenie objętości gruczołu krokowego o około 20-30% po 6-12 miesiącach terapii. Finasteryd wykazuje również działanie prewencyjne, zmniejszając ryzyko progresji choroby i konieczności leczenia operacyjnego.
Działanie finasterydu ma charakter długofalowy – pełne efekty terapeutyczne są widoczne dopiero po 6-12 miesiącach regularnego stosowania. Lek ten może również wpływać na obniżenie poziomu PSA (antygenu swoisty dla gruczołu krokowego), co należy uwzględnić podczas interpretacji wyników badań.
Dutasteryd
Avodart zawiera dutasteryd, który hamuje zarówno 5-alfa-reduktazę typu I, jak i typu II. Preparat Avodart wykazuje silniejsze działanie w porównaniu z finasterydem, prowadząc do większej redukcji poziomu DHT. Dutasteryd charakteryzuje się długim okresem półtrwania, co pozwala na podawanie dawki raz dziennie.
Terapia skojarzona
Dutasteryd z tamsulosyną
Duodart to preparat złożony zawierający dutasteryd i tamsulosynę w jednej kapsułce. Lek Duodart łączy szybkie działanie tamsulosyny z długofalowymi efektami dutasterydu. Terapia skojarzona jest szczególnie wskazana u pacjentów z dużym gruczołem krokowym (powyżej 40 ml) i wysokim ryzykiem progresji choroby.
Zastosowanie preparatu Duodart pozwala na uzyskanie synergistycznego efektu terapeutycznego – natychmiastową poprawę objawów dzięki tamsulosynie oraz długotrwałą redukcję objętości gruczołu dzięki dutasterydowi.
Inhibitory fosfodiesterazy-5
Tadalafil
Cialis zawiera tadalafil, który oprócz zastosowania w leczeniu zaburzeń erekcji, jest również zarejestrowany do leczenia objawów dolnych dróg moczowych związanych z łagodnym przerostem gruczołu krokowego. Preparat Cialis w dawce 5 mg raz dziennie może poprawić objawy mikcyjne poprzez działanie na receptory fosfodiesterazy-5 w pęcherzu moczowym i gruczole krokowym.
Tadalafil może być szczególnie korzystny u pacjentów z współistniejącymi zaburzeniami erekcji, pozwalając na leczenie obu problemów jednym preparatem.
Zasady bezpiecznego stosowania leków
Wybór odpowiedniego leku na gruczolak gruczołu krokowego wymaga indywidualnego podejścia i uwzględnienia:
- Nasilenia objawów i ich wpływu na jakość życia
- Wielkości gruczołu krokowego
- Współistniejących chorób (nadciśnienie, cukrzyca)
- Wieku pacjenta i przewidywanej długości życia
- Preferencji pacjenta dotyczących formy terapii
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów:
- Z chorobami sercowo-naczyniowymi przy stosowaniu alfa-blokerów
- Planujących zabieg operacyjny zaćmy (ryzyko zespołu wiotkich tęczówek)
- Z zaburzeniami funkcji wątroby lub nerek
- Stosujących leki na nadciśnienie (ryzyko hipotensji)
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Jak długo trwa leczenie gruczolaka gruczołu krokowego?
Leczenie gruczolaka gruczołu krokowego ma zazwyczaj charakter długotrwały. Alfa-blokery działają szybko, ale wymagają ciągłego stosowania dla utrzymania efektu. Inhibitory 5-alfa-reduktazy potrzebują 6-12 miesięcy dla osiągnięcia pełnego efektu i również wymagają długotrwałego stosowania.
Czy leki na gruczolak wpływają na życie seksualne?
Niektóre leki mogą wpływać na funkcje seksualne. Finasteryd i dutasteryd mogą powodować zmniejszenie libido, zaburzenia erekcji lub problemy z ejakulacją u niewielkiego odsetka pacjentów. Alfa-blokery mogą czasami powodować wsteczną ejakulację. Tadalafil może pozytywnie wpływać na erekcję.
Kiedy konieczne jest leczenie operacyjne?
Leczenie operacyjne rozważa się w przypadku nieskuteczności farmakoterapii lub wystąpienia powikłań, takich jak: nawracające zatrzymanie moczu, nawracające infekcje układu moczowego, kamice pęcherza, znaczne pogorszenie funkcji nerek czy krwawienia z dróg moczowych.
Czy można łączyć różne leki na gruczolak?
Łączenie leków jest możliwe i czasami zalecane przez lekarza. Najpopularniejszą kombinacją jest alfa-bloker z inhibitorem 5-alfa-reduktazy (dostępna jako preparat złożony Duodart). Decyzję o terapii skojarzonej zawsze podejmuje lekarz na podstawie indywidualnej oceny przypadku.
Jak monitorować skuteczność leczenia?
Skuteczność leczenia ocenia się na podstawie poprawy objawów (często z użyciem kwestionariuszy jak IPSS), badania przepływu moczu (uroflowmetria), oznaczenia objętości moczu resztkowego oraz okresowych badań PSA. Kontrolne wizyty u lekarza powinny odbywać się regularnie zgodnie z zaleceniami.
Bibliografia
- Omnic charakterystyka produktu leczniczego
- Fokusin charakterystyka produktu leczniczego
- Dalfaz Uno charakterystyka produktu leczniczego
- Alfuzostad charakterystyka produktu leczniczego
- Cardura charakterystyka produktu leczniczego
- Proscar charakterystyka produktu leczniczego
- Avodart charakterystyka produktu leczniczego
- Duodart charakterystyka produktu leczniczego
- Cialis charakterystyka produktu leczniczego
- Lepor H. Alpha blockers for the treatment of benign prostatic hyperplasia. Urol Clin North Am. 2016;43(3):311-323. DOI: 10.1016/j.ucl.2016.04.009 PMID: 27476124
- Yuan J, Liu Y, Yang Z, Qin X, Yang K, Mao C. The efficacy and safety of α-1 blockers for benign prostatic hyperplasia: an overview of 15 systematic reviews. Curr Med Res Opin. 2013;29(3):279-287. DOI: 10.1185/03007995.2013.766594 PMID: 23323875
Zobacz także spis leków stosowanych przez mężczyzn. Znajdziesz tu między innymi wykaz leków na potencję, a także leki na prostatę. A dla Panów, którzy za kołnierz nie wylewają - środki na kaca.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
