Absenor

Absenor to preparat oddziałujący na ośrodkowy układ nerwowy o działaniu przeciwpadaczkowym. Leczenie uogólnionych napadów padaczkowych w postaci napadów nieświadomości, napadów ogniskowych i napadów wtórnie uogólnionych oraz leczenie skojarzone innych rodzajów napadów padaczkowych. Leczenie epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej, w przypadku gdy lit jest przeciwwskazany lub źle tolerowany.

Altein

Altein to lek przeciwpadaczkowy zawierający substancję czynną lewetyracetam. Jest stosowany jako monoterapia w leczeniu napadów częściowych lub częściowych wtórnie uogólnionych u dorosłych i młodzieży w wieku od 16 lat z nowo rozpoznaną padaczką. Może być również stosowany jako terapia wspomagająca w leczeniu napadów mioklonicznych u dorosłych i młodzieży w wieku od 12 lat z młodzieńczą padaczką miokloniczną. Altein jest dostępny na receptę.

Amizepin

Amizepin to lek przeciwpadaczkowy (przeciwdrgawkowy) dostępny na receptę. Stosowany jest w leczeniu niektórych rodzajów padaczki, w leczeniu bólu występującego w przebiegu niektórych chorób neurologicznych, takich jak neuralgia nerwu trójdzielnego. Ponadto, stosuje się go również w zapobieganiu dwubiegunowym zaburzeniom nastroju i w leczeniu alkoholowego zespołu abstynencyjnego, czyli objawów pojawiających się u osób uzależnionych od alkoholu, gdy przestaną pić lub znacznie ograniczą spożycie alkoholu.

Amizepin PPH

Amizepin PPH to lek w formie tabletek, który zawiera substancję czynną karbamazepinę. Jest to lek przeciwdrgawkowy, który wykazuje działanie przeciwdrgawkowe, może też modyfikować pewien rodzaj bólu i regulować zaburzenia nastroju. Stosowany jest w leczeniu niektórych rodzajów padaczki, w leczeniu bólu występującego w przebiegu niektórych chorób neurologicznych (takich jak neuralgia nerwu trójdzielnego). Lek jest dostępny na receptę.

Arkvimma

Arkvimma to lek przeciwpadaczkowy zawierający lakozamid. Jest dostępny na receptę. Lek ten jest stosowany w celu zmniejszenia liczby napadów (drgawek) u osób dorosłych, młodzieży i dzieci powyżej 4 roku życia. Produkt leczniczy Arkvimma jest wskazany w monoterapii oraz w terapii wspomagającej w leczeniu napadów częściowych i częściowych wtórnie uogólnionych.

Breluncol

Breluncol to lek przeciwpadaczkowy zawierający brywaracetam, przeznaczony dla dorosłych, młodzieży i dzieci od 2. roku życia. Stosuje się go w leczeniu padaczki z napadami częściowymi, które mogą występować z wtórnym uogólnieniem lub bez niego. Lek podawany jest w skojarzeniu z innymi preparatami przeciwpadaczkowymi w celu zmniejszenia częstości napadów.

Brieka

Brieka to lek na receptę, który jest stosowany w leczeniu określonych typów padaczki (napadów częściowych, które są lub nie są wtórnie uogólnione) u dorosłych. Lekarz może przepisać lek Brieka, jeśli dotychczas stosowane leczenie nie usuwa w pełni objawów choroby. Lek Brieka powinien być zawsze stosowany jako lek dodany do aktualnie stosowanego leczenia. Leku Brieka nie powinno się stosować w monoterapii, lecz zawsze w skojarzeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Ponadto, Brieka jest stosowany w leczeniu uogólnionych zaburzeń lękowych (ang. Generalised Anxiety Disorder – GAD) u osób dorosłych.

Bulgaplin

Bulgaplin to lek zawierający pregabalinę, stosowany w leczeniu padaczki, bólu neuropatycznego oraz uogólnionych zaburzeń lękowych u dorosłych. Bulgaplin jest dostępny wyłącznie na receptę.

Cezarius

Cezarius to lek przeciwpadaczkowy, dostępny na receptę. Jest stosowany jako terapia wspomagająca w leczeniu napadów częściowych lub częściowych wtórnie uogólnionych u dorosłych, młodzieży, dzieci i niemowląt w wieku od 1 miesiąca z padaczką. Ponadto, jest używany w leczeniu napadów mioklonicznych u dorosłych i młodzieży w wieku od 12 lat z młodzieńczą padaczką miokloniczną. Cezarius występuje w postaci tabletek powlekanych oraz roztworu doustnego.

Convival chrono

Convival Chrono to lek przeciwpadaczkowy, który wywiera działanie w ośrodkowym układzie nerwowym. Jest dostępny w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Stosuje się go w leczeniu różnych postaci padaczki oraz manii, występującej w chorobie afektywnej dwubiegunowej. Lek jest wydawany na podstawie recepty.

Cosim

Cosim to lek przeciwpadaczkowy, który zawiera substancję czynną lakozamid. Jest stosowany jako lek pojedynczy lub wspomagający w leczeniu napadów częściowych i częściowych wtórnie uogólnionych u dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku od 2 lat z padaczką. Lek jest dostępny na receptę.

Depakine

Depakine to lek przeciwdrgawkowy, który zawiera substancję czynną walproinian sodu. Jest stosowany w leczeniu różnych form padaczki, zarówno u dorosłych, jak i dzieci, samodzielnie lub w połączeniu z innymi lekami przeciwdrgawkowymi. Depakine jest dostępny na receptę. Wskazania do stosowania obejmują napady uogólnione (miokloniczne, toniczno-kloniczne, atoniczne, napady nieświadomości), napady częściowe (proste lub złożone, wtórnie uogólnione) oraz zespoły specyficzne (Westa, Lennoxa i Gastauta).

Depakine chrono

Depakine Chrono to lek przeciwpadaczkowy dostępny na receptę. Zawiera kombinację dwóch substancji przeciwpadaczkowych: kwasu walproinowego i walproinianu sodu. Stosowany jest w leczeniu różnych postaci padaczki u dorosłych i dzieci, zarówno jako lek pojedynczy, jak i w połączeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Lek ten jest również wskazany do leczenia epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej.

Depakine Chronosphere

Depakine Chronosphere to lek przeciwdrgawkowy dostępny na receptę, który zawiera substancje czynne walproinian sodu i kwas walproinowy. Jest stosowany w leczeniu różnych form padaczki, w tym napadów uogólnionych (mioklonicznych, toniczno-klonicznych, atonicznych, mieszanych), częściowych (proste lub złożone, wtórnie uogólnione) oraz zespołów specyficznych (Westa, Lennoxa i Gastauta). Dawkowanie powinno być uzależnione od skuteczności klinicznej.

Dipromal

Dipromal to lek, który oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy. Posiada działanie przeciwpadaczkowe i jest stosowany w leczeniu wszystkich postaci padaczki. Jest dostępny na receptę.

Dretacen

Dretacen jest lekiem przeciwpadaczkowym stosowanym w leczeniu napadów drgawkowych w padaczce. Jest zalecany jako monoterapia w leczeniu napadów częściowych lub częściowych wtórnie uogólnionych u pacjentów powyżej 16 lat z nowo zdiagnozowaną padaczką. Może być również stosowany jako terapia wspomagająca w leczeniu napadów mioklonicznych u dorosłych i młodzieży powyżej 12 lat z młodzieńczą padaczką miokloniczną. Dretacen jest dostępny na receptę.

Egzysta

Egzysta to lek na receptę, który jest stosowany w leczeniu różnych schorzeń, takich jak padaczka, ból neuropatyczny oraz uogólnione zaburzenia lękowe u osób dorosłych. Ból neuropatyczny, który może mieć pochodzenie obwodowe lub ośrodkowe, jest jednym z najczęstszych powodów stosowania leku Egzysta. Preparat ten doskonale radzi sobie z redukowaniem bólu neuropatycznego. Lek Egzysta sprawdza się również w leczeniu padaczki oraz zaburzeń lękowych.

Eliptus

Eliptus to lek przeciwpadaczkowy, który jest stosowany w leczeniu napadów drgawkowych w padaczce. Może być stosowany samodzielnie lub w połączeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Eliptus jest dostępny na receptę.

Epidyolex

Epidyolex, zawierający kannabidiol, jest lekiem stosowanym w leczeniu padaczki, szczególnie w zespołach Dravet i Lennoxa-Gastauta oraz w zespole stwardnienia guzowatego (TSC). Lek ten, stosowany w połączeniu z innymi środkami przeciwpadaczkowymi, pomaga kontrolować napady padaczkowe u pacjentów od 2 roku życia, zapewniając lepszą jakość życia.

Epigapent

Epigapent to lek zawierający substancję czynną gabapentynę, która jest stosowana w leczeniu padaczki i obwodowego bólu neuropatycznego. Jest to lek na receptę. Epigapent należy do grupy leków stosowanych w leczeniu padaczki i obwodowego bólu neuropatycznego (długotrwały ból spowodowany uszkodzeniem nerwów).

Epilac

Epilac to lek przeciwpadaczkowy zawierający lakozamid. Jest stosowany w monoterapii lub jako terapia wspomagająca w leczeniu napadów częściowych i częściowych wtórnie uogólnionych u dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku od 4 lat z padaczką. Epilac jest dostępny na receptę.

EPILANTIN

Epilantin to lek przeciwpadaczkowy zawierający substancję czynną lakozamid. Jest stosowany w leczeniu padaczki, a jego celem jest zmniejszenie liczby napadów. Lek jest dostępny na receptę. Wskazany jest w monoterapii i w skojarzeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi u osób dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku od 2 lat w leczeniu typu padaczki charakteryzującej się występowaniem napadów częściowych i częściowych wtórnie uogólnionych.

Epiramat

Epiramat to lek przeciwpadaczkowy, który jest dostępny na receptę. Stosuje się go w leczeniu różnych typów padaczki. Wykazuje również działanie w zapobieganiu migrenie. Lek ten jest przeznaczony dla osób dorosłych, młodzieży oraz dzieci powyżej 2 lat.

Epistatus

Epistatus to lek, który zawiera substancję czynną midazolam z grupy leków nazywanych benzodiazepinami. Jest stosowany w celu zatrzymania przedłużających się napadów drgawkowych u dzieci i młodzieży w wieku od 10 lat do mniej niż 18 lat. Lek ten powinien być podawany wyłącznie przez rodziców lub opiekunów, gdy u dziecka zdiagnozowano padaczkę. Epistatus jest dostępny na receptę.

Epitop

Epitop to lek zawierający substancję czynną topiramat, który należy do grupy leków zwanych przeciwdrgawkowymi lub przeciwpadaczkowymi. Stosowany jest w leczeniu różnych typów padaczki u dorosłych i dzieci w wieku 2 lat i starszych. W przypadku osób dorosłych stosowany jest również w zapobieganiu wystąpienia bólów migrenowych. Lek jest dostępny na receptę.

Epitoram

Epitoram to lek przeciwpadaczkowy, który zawiera substancję czynną topiramat. Stosuje się go w leczeniu różnych typów padaczki. Wykazuje również działanie w zapobieganiu migrenie. Lek ma postać tabletek powlekanych. Epitoram jest dostępny na receptę.

Epitrigine

Epitrigine to lek przeciwpadaczkowy dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną lamotryginę. Działa poprzez blokowanie impulsów w mózgu wywołujących napady padaczkowe. Stosuje się go w leczeniu różnych form padaczki oraz w terapii zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Lek ten jest dostępny w postaci tabletek do sporządzania zawiesiny doustnej.

Eprilexan

Eprilexan to lek przeciwpadaczkowy, który zawiera substancję czynną o nazwie lewetyracetam. Jest stosowany w leczeniu napadów drgawkowych w padaczce. Lek ten może być stosowany pojedynczo, jak i w połączeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Eprilexan jest dostępny na receptę.

Eptimal

Eptimal to lek zawierający substancję czynną topiramat, który należy do grupy leków zwanych przeciwdrgawkowymi lub przeciwpadaczkowymi. Jest stosowany w leczeniu różnych typów padaczki u dorosłych i dzieci w wieku 2 lat i starszych, a także w zapobieganiu często nawracającej migrenie u dorosłych. Lek jest dostępny na receptę.

Eslibon

Lek Eslibon występuje w postaci tabletek i jest dostępny na receptę. Każda tabletka zawiera 200 mg, 400 mg, 600 mg lub 800 mg octanu eslikarbazepiny. Eslikarbazepina jest lekiem przeciwpadaczkowym. Lek jest stosowany w leczeniu padaczki.

Etibral

Etibral to lek przeciwpadaczkowy stosowany w leczeniu napadów w padaczce. Może być stosowany samodzielnie lub w połączeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Jest dostępny na receptę.

Etopro

Etopro to lek zawierający substancję czynną topiramat. Jest stosowany w różnych postaciach padaczki, zarówno jako lek podawany samodzielnie (monoterapia), jak i jako lek uzupełniający do innej terapii. Etopro ma również działanie przeciwmigrenowe, co oznacza, że jest stosowany do zapobiegania bólom głowy u osób powyżej 18 roku życia. Lek jest dostępny na receptę.

Finlepsin

Finlepsin to lek przeciwdrgawkowy, który zawiera substancję czynną karbamazepinę. Jest stosowany w leczeniu różnych form padaczki, w tym napadów częściowych z objawami prostymi i złożonymi, napadów padaczkowych uogólnionych oraz napadów występujących podczas snu. Finlepsin jest również stosowany w leczeniu idiopatycznych nerwobólów, takich jak nerwoból nerwu trójdzielnego i nerwu językowo-gardłowego. Lek jest dostępny na receptę.

Finlepsin retard

Finlepsin retard to lek przeciwdrgawkowy, który zawiera substancję czynną karbamazepinę. Jest stosowany w leczeniu różnych form padaczki, w tym napadów częściowych oraz napadów uogólnionych. Lek jest również stosowany w leczeniu bólu neuropatycznego, takiego jak idiopatyczny nerwoból nerwu trójdzielnego i nerwu językowo-gardłowego. Finlepsin retard jest dostępny na receptę.

Fintepla

Fintepla zawiera fenfluraminę i jest stosowany wspomagająco w leczeniu napadów padaczkowych u pacjentów od 2. roku życia z zespołem Dravet lub zespołem Lennoxa-Gastauta. Lek zmniejsza liczbę i nasilenie napadów padaczkowych, prawdopodobnie zwiększając aktywność serotoniny i receptora sigma 1 w mózgu.

Fypalan

Lek Fypalan zawiera perampanel i należy do grupy leków przeciwpadaczkowych, używanych do leczenia padaczki. Zmniejsza liczbę napadów padaczkowych, głównie napadów częściowych i wtórnie uogólnionych, oraz napadów uogólnionych wywołujących drgawki lub napady nieświadomości. Stosowany jest w skojarzeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi u dorosłych, młodzieży oraz dzieci powyżej 4. roku życia.

Gabacol

Gabacol to lek przeciwpadaczkowy, który zawiera substancję czynną gabapentynę. Jest stosowany w leczeniu padaczki i obwodowego bólu neuropatycznego, czyli długotrwałego bólu spowodowanego uszkodzeniem nerwów. Gabacol jest dostępny na receptę.

Gabapentin Aurobindo

Gabapentin Aurobindo to lek przeciwpadaczkowy, który jest również stosowany w leczeniu obwodowego bólu neuropatycznego, takiego jak bolesna neuropatia cukrzycowa i nerwoból po przebytym półpaścu. Substancją czynną jest gabapentyna, która łatwo przenika do mózgu i zapobiega występowaniu napadów drgawkowych. Gabapentin Aurobindo jest stosowany jako lek wspomagający w leczeniu napadów częściowych, z lub bez napadów wtórnie uogólnionych, u dorosłych i dzieci w wieku 6 lat i starszych. Jest również wskazany w monoterapii napadów częściowych, z lub bez napadów wtórnie uogólnionych, u dorosłych i młodzieży w wieku 12 lat i starszych. Nie jestem w stanie potwierdzić, czy Gabapentin Aurobindo jest dostępny na receptę na podstawie dostępnych informacji.

Gabapentin Aurovitas

Gabapentin Aurovitas to lek, który należy do grupy leków stosowanych w leczeniu padaczki i obwodowego bólu neuropatycznego, czyli długotrwałego bólu spowodowanego uszkodzeniem nerwów. Substancją czynną leku jest gabapentyna. Lek ten ma postać kapsułek twardych. Gabapentin Aurovitas jest dostępny na receptę.

Gabapentin Teva

Gabapentin Teva to lek przeciwdrgawkowy, który zawiera substancję czynną gabapentynę. Jest dostępny na receptę i jest stosowany w leczeniu padaczki oraz obwodowego bólu neuropatycznego, czyli długotrwałego bólu spowodowanego uszkodzeniem nerwów. Wskazany jest do stosowania jako lek wspomagający w leczeniu napadów częściowych z napadami wtórnie uogólnionymi lub bez nich u dorosłych i dzieci w wieku 6 lat i starszych. Gabapentin Teva jest również wskazany do stosowania w monoterapii napadów częściowych z napadami wtórnie uogólnionymi lub bez nich u dorosłych i młodzieży w wieku 12 lat i starszych.

Gabatem

Gabatem, znany również jako gabapentyna, to lek przeciwpadaczkowy i przeciwbólowy. Jest stosowany w leczeniu napadów częściowych z napadami wtórnie uogólnionymi zarówno w monoterapii jak i w leczeniu wspomagającym u dorosłych i u dzieci powyżej 6 roku życia. Gabapentyna jest również stosowana w leczeniu obwodowego bólu neuropatycznego, np. bolesnej neuropatii cukrzycowej i nerwobólu po przebytym półpaścu u dorosłych1. Ten lek jest dostępny na receptę.

Gabrion

Gabrion to lek przeciwpadaczkowy, którego substancją czynną jest gabapentyna. Jest stosowany w leczeniu padaczki, a także różnych typów bólu nerwowego. Gabrion jest dostępny na receptę. Wskazaniem do stosowania Gabrionu jest leczenie wspomagające napadów częściowych u dorosłych, które są lub nie są wtórnie uogólnione. Ponadto, Gabrion można stosować w leczeniu bólu neuropatycznego pochodzenia obwodowego i ośrodkowego u dorosłych.

Grimodin

Grimodin to lek przeciwpadaczkowy, który jest stosowany w leczeniu ataków padaczki i zapobieganiu im. Jest dostępny jako lek dodatkowy w terapii padaczki. Lek ten jest również stosowany w leczeniu bólu neuropatycznego, czyli bólu spowodowanego uszkodzeniem nerwów. Grimodin jest dostępny na receptę.

Inovelon

Inovelon to lek, który zawiera substancję czynną rufinamid. Jest to lek przeciwpadaczkowy, który jest stosowany w leczeniu napadów padaczkowych u pacjentów z zespołem Lennoxa-Gastauta. Rufinamid działa poprzez zmniejszenie aktywności elektrycznej w mózgu, co pomaga zapobiegać napadom padaczkowym. Inovelon jest dostępny na receptę.

Kapidokor

Kapidokor (lewetyracetam) to lek przeciwpadaczkowy. Stosowany jest w leczeniu napadów częściowych wtórnie uogólnionych lub bez wtórnego uogólnienia u pacjentów w wieku od 16 lat z nowo zdiagnozowaną padaczką. Może być również stosowany w przypadku takich napadów u pacjentów dorosłych, dzieci i niemowląt w wieku od 1 miesiąca. Lek jest dostępny na receptę.

Karbamazepina Tillomed

Karbamazepina Tillomed zawiera substancję czynną karbamazepinę, która uwalnia się stopniowo, działając przeciwdrgawkowo, przeciwbólowo i stabilizująco nastrój. Lek jest stosowany w leczeniu niektórych postaci padaczki, bolesnej neuralgii nerwu trójdzielnego oraz ciężkich zaburzeń nastroju, gdy inne leki zawodzą. Pomaga skutecznie kontrolować objawy, poprawiając jakość życia pacjentów.

Kartesada

Kartesada to lek, który jest stosowany w leczeniu objawowym choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych. Działa na chrząstkę, hamując aktywność enzymów litycznych i pobudzając biosyntezę proteoglikanów. Dzięki temu może spowalniać lub wstrzymywać procesy degeneracji chrząstki. Jest dostępny na receptę.

Keppra

Keppra to lek przeciwpadaczkowy, który zawiera substancję czynną o nazwie lewetyracetam. Jest stosowany jako monoterapia w leczeniu napadów częściowych lub częściowych wtórnie uogólnionych u dorosłych i młodzieży w wieku od 16 lat z nowo rozpoznaną padaczką. Może być również stosowany jako terapia wspomagająca w leczeniu napadów częściowych lub częściowych wtórnie uogólnionych u dorosłych, dzieci i niemowląt w wieku od 1 miesiąca z padaczką. Lek jest dostępny na receptę.

Klonafen

Klonafen to lek, który zawiera substancję czynną klonazepam. Jest to lek dostępny na receptę. Klonazepam jest pochodną benzodiazepiny i jest wykorzystywany głównie jako lek przeciwdrgawkowy. Stosowany jest w leczeniu padaczki u dorosłych i dzieci, zarówno w leczeniu napadów uogólnionych (napady akinetyczne, miokloniczne, toniczno-kloniczne), napadów nieświadomości oraz napadów częściowych (ogniskowych).

Lackepila

Lackepila to lek, który jest dostępny na receptę. Zawiera substancję czynną lacydypinę, która należy do grupy antagonistów jonów wapnia. Działa głównie na naczynia krwionośne, powodując zmniejszenie napięcia mięśni gładkich ścian naczyń i rozszerzenie naczyń. W rezultacie obniża ciśnienie tętnicze i zmniejsza obwodowy opór naczyniowy. Stosowany jest w leczeniu nadciśnienia tętniczego.

Aktualności w leczeniu padaczki – przewodnik

Padaczka to przewlekła choroba neurologiczna charakteryzująca się trwałą predyspozycją do generowania napadów padaczkowych oraz neurobiologicznymi, poznawczymi, psychologicznymi i społecznymi konsekwencjami tego stanu. Według aktualnej definicji klinicznej, padaczkę można rozpoznać na podstawie wystąpienia co najmniej dwóch niesprowokowanych napadów w odstępie powyżej 24 godzin, jednego napadu z wysokim ryzykiem nawrotu (powyżej 60%) lub stwierdzenia zespołu padaczkowego. Współczesne podejście do leczenia padaczki obejmuje zarówno szeroki wachlarz leków przeciwpadaczkowych różnych generacji, jak i metody niefarmakologiczne, które mogą być stosowane w przypadkach padaczki lekoopornej. Pomimo znacznego postępu w zakresie diagnostyki i terapii, około 30% pacjentów nadal zmaga się z napadami opornymi na leczenie farmakologiczne, co stanowi istotne wyzwanie dla współczesnej neurologii i wymaga poszukiwania nowych, bardziej skutecznych metod terapeutycznych.

leczenie padaczki

Rozpoznanie padaczki i kwalifikacja do leczenia

Zgodnie z definicją przedstawioną przez Międzynarodową Ligę Przeciwpadaczkową (International League Against Epilepsy – ILAE) w 2013 roku, rozpoznanie padaczki można postawić w przypadku:

  1. Wystąpienia co najmniej dwóch niesprowokowanych napadów padaczkowych w odstępie większym niż 24 godziny
  2. Jednego niesprowokowanego napadu, gdy istnieje wysokie ryzyko nawrotu (powyżej 60%) w ciągu kolejnych 10 lat
  3. Rozpoznania określonego zespołu padaczkowego

Ta definicja znacząco ułatwia podjęcie decyzji o rozpoczęciu leczenia na wczesnym etapie choroby. U pacjentów z czynnikami zwiększającymi ryzyko nawrotów (takimi jak neurologiczny deficyt, zmiany w EEG czy zmiany strukturalne w badaniach neuroobrazowych) można rozważyć rozpoczęcie leczenia już po pierwszym napadzie.

Przed rozpoczęciem terapii konieczne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki, obejmującej:

  • Szczegółowy wywiad kliniczny
  • Badanie neurologiczne
  • Badanie elektroencefalograficzne (EEG)
  • Badania neuroobrazowe (rezonans magnetyczny mózgu w protokole padaczkowym)
  • W wybranych przypadkach – badania genetyczne lub autoimmunologiczne

Klasyfikacja napadów padaczkowych i jej znaczenie w doborze terapii

Właściwe rozpoznanie typu napadów i zespołu padaczkowego ma kluczowe znaczenie dla wyboru odpowiedniej terapii. Napady padaczkowe dzielą się na:

Napady ogniskowe (częściowe)

  • Obejmują tylko część mózgu
  • Mogą przebiegać z zachowaniem świadomości (napady proste) lub z jej zaburzeniami (napady złożone)
  • Mogą przyjmować postać ruchową, czuciową lub wegetatywną
  • Mogą wtórnie uogólniać się na całą korę mózgową

Napady uogólnione

  • Dotyczą od początku obu półkul mózgu
  • Należą do nich:
    • Napady nieświadomości
    • Napady miokloniczne
    • Napady atoniczne
    • Napady toniczno-kloniczne
    • Napady toniczne

Stan padaczkowy

  • Długotrwały napad lub seria napadów bez odzyskania przytomności między nimi
  • Wymaga natychmiastowej interwencji medycznej

Farmakoterapia padaczki

Leki przeciwpadaczkowe stanowią podstawę terapii padaczki. Występują w trzech generacjach, różniących się profilem farmakokinetycznym, skutecznością i tolerancją. Optymalne leczenie padaczki powinno być zindywidualizowane i uwzględniać rodzaj napadów, zespół padaczkowy, wiek i płeć pacjenta, choroby współistniejące oraz inne stosowane leki.

Leki przeciwpadaczkowe pierwszej generacji

Do tej grupy należą najstarsze leki stosowane w padaczce:

  • Fenobarbital – skuteczny w większości typów napadów, ale ma liczne działania niepożądane, w tym działanie sedatywne i potencjał uzależniający
  • Fenytoina – stosowana głównie w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych; wykazuje dużą toksyczność
  • Prymidon – stosowany we wszystkich rodzajach padaczki poza stanami nieświadomości
  • Etosuksymid – lek z wyboru w napadach nieświadomości; blokuje kanały wapniowe w neuronach

Leki przeciwpadaczkowe drugiej generacji

Leki wprowadzone w latach 70. i 80. XX wieku:

  • Karbamazepina – lek pierwszego wyboru w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych; blokuje kanały sodowe
  • Walproiniany (kwas walproinowy) – skuteczne w większości typów napadów, szczególnie w napadach uogólnionych
  • Pochodne benzodiazepiny (diazepam, klonazepam) – stosowane głównie w stanach padaczkowych oraz jako terapia uzupełniająca

Leki przeciwpadaczkowe trzeciej generacji

Nowsze leki, wprowadzone od końca lat 90. XX wieku, cechują się lepszym profilem farmakokinetycznym i mniejszą liczbą działań niepożądanych:

  • Lamotrygina – skuteczna w napadach częściowych i uogólnionych, dobrze tolerowana
  • Lewetyracetam – szeroki spektrum działania przeciwpadaczkowego, niewiele interakcji z innymi lekami
  • Topiramat – działa na różne mechanizmy neuronalne, skuteczny w wielu typach napadów
  • Gabapentyna – stosowana głównie w napadach częściowych
  • Okskarbazepina – pochodna karbamazepiny o lepszym profilu tolerancji
  • Wigabatryna – skuteczna w napadach częściowych, ale z istotnym ryzykiem zaburzeń pola widzenia
  • Tiagabina – stosowana jako lek wspomagający w napadach częściowych

Najnowsze leki przeciwpadaczkowe

Wprowadzone po 2000 roku innowacyjne leki o unikatowych mechanizmach działania:

  • Lakozamid – nasila wybiórczo powolną inaktywację kanałów sodowych, skuteczny w napadach częściowych
  • Retygabina – działa poprzez otwarcie kanałów potasowych w neuronach
  • Perampanel – antagonista receptorów AMPA dla glutaminianu
  • Briwaracetam – pochodna lewetyracetamu o większej sile działania
  • Eslikarbazepina – aktywny metabolit okskarbazepiny
  • Cenobamat – najnowszy lek (wprowadzony w 2021 roku) o podwójnym mechanizmie działania, wykazujący wyjątkową skuteczność w lekoopornej padaczce ogniskowej

Strategie leczenia padaczki

Monoterapia

Leczenie rozpoczyna się od monoterapii jednym lekiem przeciwpadaczkowym dobranym do typu napadów:

  1. W napadach ogniskowych lekami pierwszego rzutu są: karbamazepina, okskarbazepina, lamotrygina, lewetyracetam oraz walproiniany
  2. W napadach uogólnionych toniczno-klonicznych: walproiniany, lamotrygina i lewetyracetam
  3. W napadach nieświadomości: etosuksymid, walproiniany
  4. W napadach mioklonicznych: walproiniany, lewetyracetam
  5. W napadach atonicznych i tonicznych: walproiniany

Lek wprowadza się stopniowo, rozpoczynając od małych dawek i zwiększając je do uzyskania kontroli napadów lub pojawienia się działań niepożądanych.

Alternatywna monoterapia

Jeśli pierwszy lek nie jest skuteczny lub powoduje nieakceptowalne działania niepożądane, stosuje się alternatywną monoterapię innym lekiem. Drugi lek wprowadza się stopniowo, jednocześnie odstawiając pierwszy.

Politerapia

W przypadku nieskuteczności monoterapii stosuje się leczenie skojarzone dwoma lub więcej lekami. Zasady doboru leków w politerapii:

  • Łączenie leków o różnych mechanizmach działania
  • Unikanie leków o nakładających się profilach działań niepożądanych
  • Uwzględnienie potencjalnych interakcji farmakokinetycznych
  • Stosowanie leków skutecznych w danym typie napadów

Padaczka lekooporna

Zgodnie z definicją ILAE, padaczkę lekooporną rozpoznaje się, gdy nie występuje remisja napadów mimo zastosowania dwóch odpowiednio dobranych, dobrze tolerowanych i podawanych w odpowiednich dawkach leków przeciwpadaczkowych w monoterapii lub skojarzeniu.

Problem padaczki lekoopornej dotyczy około 30% pacjentów z padaczką i wiąże się z:

  • Gorszą jakością życia
  • Utratą niezależności
  • Zaburzeniami funkcji poznawczych
  • Większym ryzykiem działań niepożądanych związanych z politerapią
  • Wyższym wskaźnikiem umieralności (w tym ryzykiem nagłej nieoczekiwanej śmierci w padaczce – SUDEP)

Metody niefarmakologiczne w leczeniu padaczki lekoopornej

Leczenie chirurgiczne

  • Resekcja ogniska padaczkorodnego – skuteczna w padaczce skroniowej związanej ze stwardnieniem hipokampa
  • Zabieg hemisferoktomii – w jednostronnych rozległych zmianach
  • Zabiegi rozłączeniowe (kalozotomia) – w napadach uogólnionych

Stymulacja nerwu błędnego (VNS)

  • Polega na wszczepieniu pod skórę generatora impulsów połączonego z elektrodami stymulującymi nerw błędny
  • Skuteczna w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych
  • Efekty terapeutyczne narastają stopniowo w ciągu 1-2 lat leczenia
  • Potencjalne działania niepożądane: chrypka, kaszel, zmiana głosu, uczucie duszności

Głęboka stymulacja mózgu (DBS)

  • Polega na wszczepieniu elektrod do głębokich struktur mózgu (najczęściej jąder przednich wzgórza)
  • Może zmniejszać częstość napadów u pacjentów z padaczką lekooporną
  • Badanie SANTE wykazało redukcję częstości napadów o ponad 50% u 67% pacjentów po 3 latach
  • Potencjalne działania niepożądane: objawy depresyjne, subiektywne zaburzenia pamięci

Dieta ketogenna

  • Dieta wysokotłuszczowa, niskobiałkowa i niskowęglowodanowa
  • Indukuje stan ketozy, który może mieć działanie przeciwdrgawkowe
  • Stosowana głównie u dzieci, ale może być skuteczna również u dorosłych
  • Wymaga ścisłego nadzoru dietetycznego i medycznego

Nowe kierunki w badaniach nad leczeniem padaczki

Badania nad lekami roślinnymi

Trwają badania nad skutecznością wyciągu z konopi o wysokiej zawartości kanabidiolu (Epidiolex) w leczeniu ciężkich postaci padaczki dziecięcej, w tym w zespole Lennoxa-Gastauta. Wstępne wyniki są obiecujące, a badania prowadzone są również w Polsce.

Spersonalizowane leczenie oparte na badaniach genetycznych

Rozwój technik sekwencjonowania genetycznego pozwala na identyfikację mutacji odpowiedzialnych za niektóre formy padaczki, co umożliwia dobór terapii ukierunkowanej na określony mechanizm patofizjologiczny.

Neurostymulacja zamkniętej pętli

Systemy „on demand” – stymulacja elektryczna mózgu wyzwalana przez nieprawidłową aktywność neuronalną. System składa się z elektrod rejestrujących i stymulujących, które działają automatycznie w odpowiedzi na wykrycie aktywności padaczkowej.

Podsumowanie

Współczesne podejście do leczenia padaczki opiera się na dokładnej diagnostyce i indywidualizacji terapii. Dostępny obecnie szeroki wachlarz leków przeciwpadaczkowych oraz metod niefarmakologicznych pozwala na skuteczne leczenie większości pacjentów. Niemniej jednak około 30% pacjentów nadal zmaga się z padaczką lekooporną, co stanowi istotne wyzwanie dla współczesnej neurologii.

Postęp w dziedzinie neurobiologii, genetyki i farmakologii daje nadzieję na opracowanie nowych, bardziej skutecznych metod leczenia. Równocześnie istotna jest holistyczna opieka nad pacjentem, uwzględniająca nie tylko kontrolę napadów, ale także jakość życia, aspekty psychologiczne i społeczne tej przewlekłej choroby.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Jak długo należy stosować leki przeciwpadaczkowe?

Leczenie padaczki jest zwykle długotrwałe, często wieloletnie. Decyzję o próbie odstawienia leków można rozważyć po 2-3 latach bez napadów, uwzględniając czynniki takie jak rodzaj padaczki, etiologia, wyniki EEG i wiek pacjenta. Odstawianie leków powinno odbywać się stopniowo, pod ścisłą kontrolą lekarza.

Czy można łączyć różne leki przeciwpadaczkowe?

Tak, w przypadku padaczki lekoopornej często stosuje się politerapię. Ważne jest, aby łączyć leki o różnych mechanizmach działania i unikać tych, które mogą wzajemnie nasilać swoje działania niepożądane. Dobór leków w politerapii powinien być zawsze konsultowany z neurologiem.

Jakie są najczęstsze działania niepożądane leków przeciwpadaczkowych?

Najczęstsze działania niepożądane to: senność, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, problemy z koncentracją, nudności, podwójne widzenie, wysypka skórna. Niektóre leki mogą powodować przyrost masy ciała (walproiniany), inne – utratę masy ciała (topiramat). Nowsze leki charakteryzują się lepszym profilem tolerancji.

Czy padaczkę można wyleczyć?

W niektórych przypadkach, szczególnie u dzieci, padaczka może ustąpić samoistnie. U pacjentów z padaczką strukturalną, gdzie możliwe jest usunięcie ogniska padaczkorodnego, leczenie chirurgiczne może prowadzić do całkowitego wyleczenia. U większości pacjentów celem leczenia jest pełna kontrola napadów przy akceptowalnych działaniach niepożądanych.

Co to jest stan padaczkowy i jak jest leczony?

Stan padaczkowy to napad trwający ponad 5 minut lub serie napadów bez odzyskania przytomności między nimi. Jest to stan zagrażający życiu, wymagający natychmiastowej interwencji medycznej. Leczenie obejmuje podanie benzodiazepin (diazepam, lorazepam), a następnie leków przeciwpadaczkowych dożylnie (fenytoina, fenobarbital, walproiniany, lewetyracetam).

Czy kobiety z padaczką mogą zachodzić w ciążę?

Tak, ale ciąża u kobiety z padaczką wymaga szczególnej opieki. Niektóre leki przeciwpadaczkowe (szczególnie walproiniany) mogą zwiększać ryzyko wad wrodzonych u płodu. Przed planowaną ciążą należy skonsultować się z lekarzem w celu dostosowania leczenia i rozpoczęcia suplementacji kwasem foliowym.

Czy można prowadzić pojazdy mając padaczkę?

W większości krajów osoby z padaczką mogą uzyskać prawo jazdy po określonym okresie bez napadów (zwykle 1 rok) i przy dobrej kontroli choroby. Konieczna jest opinia neurologa i spełnienie wymogów prawnych, które różnią się w zależności od kraju.

Jak można zmniejszyć ryzyko wystąpienia napadów padaczkowych?

Regularne przyjmowanie leków zgodnie z zaleceniami lekarza, unikanie czynników wyzwalających napady (brak snu, stres, alkohol, migające światła u osób wrażliwych), prowadzenie regularnego trybu życia i unikanie nadmiernego zmęczenia mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka napadów.

Czy istnieje dieta zalecana dla osób z padaczką?

Dieta ketogenna może być skuteczna u niektórych pacjentów z padaczką lekooporną, szczególnie u dzieci. Jest to dieta bogata w tłuszcze i uboga w węglowodany, która wywołuje stan ketozy. Jej stosowanie wymaga ścisłego nadzoru medycznego i dietetycznego.

Czy padaczka wpływa na funkcje poznawcze?

Niektóre typy padaczki, szczególnie z częstymi napadami, mogą wpływać na funkcje poznawcze, w tym pamięć i koncentrację. Również niektóre leki przeciwpadaczkowe mogą powodować zaburzenia kognitywne. Nowsze leki zwykle mają mniejszy wpływ na funkcje poznawcze.