Alax to lek pochodzenia naturalnego o działaniu przeczyszczającym. Pobudza motorykę jelita grubego, co prowadzi do przyspieszenia pasażu treści jelitowej. Jest stosowany do krótkotrwałego leczenia sporadycznie występujących zaparć u dorosłych i młodzieży powyżej 12 lat. Lek jest dostępny bez recepty.
AuroGo to lek w postaci proszku do sporządzania roztworu doustnego. Substancjami czynnymi zawartymi w preparacie są: makrogol 3350, sodu chlorek, sodu wodorowęglan oraz potasu chlorek. Lek jest wskazany do stosowania w leczeniu zaparć. Jest dostępny bez recepty. Produkt przeznaczony jest do stosowania u młodzieży powyżej 12. roku życia, u osób dorosłych i osób w podeszłym wieku.
Avenalax to lek w postaci czopków doodbytniczych, który stosuje się w zaparciach jako środek o działaniu łagodnie przeczyszczającym. Lek zawiera substancję czynną glicerol, który działa miejscowo drażniąco, pobudza perystaltykę jelit i ułatwia wypróżnienie. Avenalax jest dostępny bez recepty. Lek można stosować u osób dorosłych oraz dzieci w wieku powyżej 6 roku życia.
Bisacodyl GSK to preparat o działaniu przeczyszczającym. Lek stosowany w leczeniu zaparć a także w przygotowaniu pacjenta do zabiegów chirurgicznych.
Bisacodyl VP jest środkiem przeczyszczającym i wiatropędnym działającym bezpośrednio na jelito grube. Lek działa na jelito grube poprzez: nasilenie skurczu jelit i pobudzenie ruchów perestaltycznych, zwiększenie ilości niewchłoniętej wody i elektrolitów w jelicie grubym.
ENEMA to czopki glicerolowe, które są wykorzystywane jako środek przeczyszczający w przypadkach zaparć. Dzięki swoim właściwościom, czopki te pomagają w łagodnym i skutecznym wypróżnieniu, przynosząc ulgę osobom z problemami trawiennymi. Idealne do stosowania w domowych warunkach, ENEMA zapewnia szybkie i bezpieczne działanie.
Czopki glicerynowe Gemi to lek o działaniu przeczyszczającym, który jest stosowany doodbytniczo. Są przeznaczone dla osób dorosłych do doraźnego stosowania w przypadku zaparć. Substancją czynną jest glicerol. Lek jest dostępny bez recepty.
Dulcobis to lek o działaniu przeczyszczającym, którego głównym składnikiem jest bisakodyl. Stosowany jest w krótkotrwałym, objawowym leczeniu zaparć, a także w przygotowaniu do badań diagnostycznych, zabiegów chirurgicznych oraz położniczych i w okresie okołooperacyjnym. Lek jest dostępny bez recepty.
Duphagol to lek dostępny bez recepty, który pomaga w utrzymaniu prawidłowej perystaltyki jelit. Jest stosowany w leczeniu przewlekłego zaparcia oraz ułatwia wypróżnienie w przypadku zaklinowania stolca, definiowanego jako zaparcie spastyczne, kiedy masa kałowa wypełnia odbytnicę i/lub jelito. Substancjami czynnymi leku są: makrogol 3350, chlorek potasu, chlorek sodu oraz wodorowęglan sodu.
Duphalac to lek przeczyszczający o działaniu osmotycznym, dostępny bez recepty. Zawiera substancję czynną – laktulozę. Jest stosowany w leczeniu zaparć, pomagając w regulacji fizjologicznej czynności okrężnicy oraz zmiękczaniu stolca. Może być również używany w leczeniu i zapobieganiu śpiączce wątrobowej lub stanom przedśpiączkowym.
Enema to lek dostępny bez recepty, który ma postać roztworu do wlewu doodbytniczego. Działa oczyszczająco na jelito grube, zapobiegając wchłanianiu wody w jelicie grubym, co prowadzi do zmiękczenia mas kałowych i zwiększenia ich objętości. Wskazaniami do stosowania są: zaparcia, przygotowanie do zabiegów diagnostycznych jelita grubego, w okresie przed- i pooperacyjnym, oczyszczanie jelita ze złogów środka kontrastowego po badaniu radiologicznym oraz oczyszczanie jelita przed i po porodzie.
Forlax to lek w postaci proszku do przygotowania roztworu doustnego, który stosuje się podczas leczenia objawowego jako środek przeczyszczający. Substancją czynną leku jest makrogol 4000 i można go stosować u osób dorosłych oraz dzieci powyżej 8 lat. Makrogol 4000 powoduje zwiększenie ilości wody w stolcu, co pomaga przezwyciężyć problemy związane ze zbyt wolną pracą jelit. Działanie Forlax pojawia się w ciągu 24-48 godzin po podaniu. Nie jestem w stanie potwierdzić, czy Forlax jest dostępny na receptę na podstawie dostępnych informacji.
Kora kruszyny to produkt leczniczy w postaci zioła do zaparzania, który jest tradycyjnie stosowany w zaparciach jako środek przeczyszczający. Może być podawany dorosłym oraz dzieciom w wieku powyżej 12 lat. Substancją czynną leku jest kora kruszyny (Frangulae cortex). Lek jest dostępny bez recepty. Przy dłuższym stosowaniu zalecana jest konsultacja z lekarzem.
Korzeń rzewienia to roślinny składnik wielu leków, który jest stosowany głównie jako środek przeczyszczający. Zawiera związki antranoidowe, które przyspieszają pasaż jelitowy i zmniejszają resorpcję płynów, co prowadzi do efektu przeczyszczającego. Leki z korzeniem rzewienia są dostępne bez recepty, ale nie powinny być stosowane długotrwale bez konsultacji z lekarzem. Wskazaniem do stosowania jest sporadycznie występujące zaparcia.
Lactulose-MIP to lek dostępny bez recepty, który zawiera substancję czynną – laktulozę. Jest to syntetyczny dwucukier, który nie ulega trawieniu w jelicie cienkim i dociera w niezmienionej postaci do jelita grubego. Tam pod wpływem flory bakteryjnej jest rozkładany do kwasów organicznych, które zwiększają objętość treści jelitowej i pobudzają perystaltykę jelit. Lek ten jest stosowany w zaparciach oraz w zapobieganiu i leczeniu encefalopatii wątrobowej.
Lactulosum Aflofarm to lek dostępny bez recepty, który zawiera laktulozę – syntetyczny dwucukier, nie wchłaniający się w przewodzie pokarmowym. Lek ten jest stosowany w leczeniu przewlekłych zaparć oraz encefalopatii w przebiegu niewydolności wątroby. Działanie laktulozy polega na hamowaniu procesów gnilnych i wytwarzania amonu, co prowadzi do zmniejszenia stężenia amoniaku we krwi. Lek jest dostępny w postaci syropu.
Lactulosum Amara to lek o działaniu przeczyszczającym, który zawiera substancję czynną – laktulozę. Jest to syntetyczny disacharyd, który po podaniu doustnym nie ulega trawieniu w jelicie cienkim i praktycznie nie wchłania się z przewodu pokarmowego. Lek jest dostępny bez recepty i jest wskazany do stosowania w przypadku przewlekłych zaparć oraz encefalopatii w przebiegu niewydolności wątroby u dorosłych (stany przedśpiączkowe i śpiączka wątrobowa).
Lactulosum Espefa to lek dostępny bez recepty, który zawiera laktulozę – syntetyczny dwucukier. Jest to lek przeczyszczający, który nie wchłania się z przewodu pokarmowego. Stosowany jest w leczeniu przewlekłych zaparć oraz w ostrej niewydolności wątroby ze stanami przedśpiączkowymi i śpiączką, a także w przewlekłej niewydolności wątroby ze zwiększeniem stężenia amoniaku we krwi. Może być stosowany u dorosłych i dzieci, również niemowląt.
Lactulosum Forte Polfarmex zawiera laktulozę, przeczyszczający środek zmiękczający stolec i ułatwiający jego przemieszczanie poprzez zwiększenie zawartości wody w jelicie. Stosowany jest w leczeniu zaparć, łagodzeniu stolca przy hemoroidach oraz po operacjach odbytu lub jelita grubego, a także w leczeniu encefalopatii wątrobowej.
Lactulosum Hasco to lek w postaci syropu, który zawiera substancję czynną – laktulozę. Jest to syntetyczny dwucukier, który w niewielkim stopniu wchłania się z przewodu pokarmowego. Laktuloza jest rozkładana w okrężnicy do kwasu mlekowego, mrówkowego i octowego oraz dwutlenku węgla. Kwasy te zmniejszają pH w okrężnicy i wykazują miejscowe działanie osmotyczne, powodując zatrzymanie wody w jelicie grubym. W wyniku tego następuje rozluźnienie i zwiększenie masy kału oraz stymulacja perystaltyki jelit. Lek jest stosowany w leczeniu zaparć oraz w zapobieganiu i leczeniu encefalopatii wątrobowej. Lek jest dostępny bez recepty.
Lactulosum Orifarm to lek dostępny bez recepty, który ma działanie przeczyszczające. Jest dostępny w postaci syropu o smaku truskawkowym. Substancją czynną leku jest laktuloza. Lek jest przeznaczony do leczenia przewlekłych zaparć oraz w encefalopatii wątrobowej.
Lactulosum Orifarm Forte to lek dostępny bez recepty, który ma działanie przeczyszczające. Jest przeznaczony do leczenia zaparć oraz w encefalopatii wątrobowej. Substancją czynną leku jest laktuloza. Lek jest dostępny w postaci syropu o smaku truskawkowym.
Lactulosum Polfarmex to lek dostępny bez recepty, który zawiera laktulozę – syntetyczny dwucukier nie wchłaniający się z przewodu pokarmowego. Działa przeczyszczająco, hamuje procesy gnilne i wytwarzanie amoniaku w jelicie grubym. Wskazany jest do stosowania w przewlekłych zaparciach oraz w leczeniu i zapobieganiu encefalopatii wątrobowej.
Lactulosum Takeda to lek dostępny bez recepty, który zawiera laktulozę – syntetyczny dwucukier. Jest to preparat o działaniu łagodnie przeczyszczającym. Lek jest wskazany do stosowania w przypadku przewlekłych zaparciach oraz w encefalopatii w przebiegu niewydolności wątroby, takich jak stany przedśpiączkowe i śpiączka wątrobowa.
Lactulosum Takeda Forte to lek dostępny bez recepty, który ma postać syropu. Jego substancją czynną jest laktuloza. Lek jest wskazany do stosowania w przypadku przewlekłych zaparć u dzieci i dorosłych oraz przy encefalopatii w przebiegu niewydolności wątroby. Syrop Lactulosum Takeda Forte zawiera 667mg laktulozy w jednym mililitrze leku.
Laxaherm to lek zawierający makrogol, który jest stosowany w leczeniu przewlekłych zaparć. Działa poprzez zwiększenie ilości wody w stolcu, co pomaga przezwyciężyć problemy związane ze zbyt wolną pracą jelit. Lek ten jest dostępny bez recepty. Wskazaniem do jego stosowania jest objawowe leczenie zaparć.
Laxorin to lek o działaniu przeczyszczającym. Jest to syntetyczny dwucukier, który nie jest wchłaniany w przewodzie pokarmowym, ale jest rozkładany w okrężnicy do kwasów organicznych. Te kwasy zwiększają ilość wody w jelitach, co prowadzi do zwiększenia masy kału i stymulacji perystaltyki jelit. Lek jest stosowany głównie w leczeniu przewlekłych zaparć oraz w zapobieganiu i leczeniu encefalopatii wątrobowej. Laxorin jest dostępny bez recepty.
Lecicarbon to lek stosowany w leczeniu zaparć. Działa poprzez zwiększenie ilości wody w jelitach, co ułatwia wypróżnianie. Lecicarbon jest dostępny bez recepty.
Lecicarbon Junior to preparat stosowany w leczeniu zaparć, wynikających z diety ubogiej w błonnik, braku aktywności fizycznej czy schorzeń wymagających łatwego oddawania kału. Pomaga także w opróżnianiu jelit przed operacjami lub zabiegami diagnostycznymi w obrębie odbytnicy.
Macrogol Aurovitas to lek, którego substancją czynną jest makrogol 4000. Należy on do grupy leków przeczyszczających o działaniu osmotycznym. Dzięki zwiększeniu ilości wody w stolcu, lek pomaga w przezwyciężeniu problemów związanych z zbyt wolną pracą jelit. Jest stosowany w objawowym leczeniu zaparć u dorosłych i u dzieci powyżej 8 roku życia. Lek występuje w postaci proszku, który należy rozpuścić w szklance wody (co najmniej 50 ml) i wypić. Zazwyczaj potrzeba 24 do 48 godzin, aby lek zaczął działać. Leczenie zaparcia za pomocą leków powinno stanowić jedynie uzupełnienie zdrowego stylu życia i diety.
to lek dostępny bez recepty (OTC), zawierający jako substancję czynną parafinę ciekłą (Paraffinum liquidum). Jest to preparat o działaniu przeczyszczającym, stosowany w przypadku zaparć. Mechanizm działania leku opiera się na zmiękczaniu mas kałowych i ułatwianiu ich przesuwania w jelitach. Parafina ciekła tworzy powłokę ochronną na błonie śluzowej jelit, co dodatkowo zmniejsza wchłanianie wody i ułatwia wypróżnienie. Lek jest szczególnie pomocny dla osób cierpiących na przewlekłe
Moxalole to doustny preparat przeczyszczający o działaniu osmotycznym. Głównym składnikiem jest makrogol, który zwiększa objętość stolca, co prowadzi do stymulacji nerwowo-mięśniowej okrężnicy, nasila perystaltykę i transport zmiękczonego stolca, ułatwiając wypróżnienie. Lek jest stosowany w leczeniu przewlekłego zaparcia oraz ułatwia wypróżnienie w przypadku zaklinowania stolca. Moxalole jest dostępny bez recepty.
Normolax Natural Fix to preparat, który pobudza pracę jelit w przypadku zaparć. Skład jednej saszetki zawiera 0,384 g kory kruszyny, co odpowiada 16,1 mg – 29,9 mg glikozydów hydroksyantracenowych w przeliczeniu na glukofrangulinę A. W składzie znajduje się również mieszanka owocowa: kwiat hibiskusa, owoc bzu czarnego, wytłoki jabłkowe, owoc porzeczki czarnej, owoc róży. Jest to lek bez recepty. Wskazaniem do stosowania jest krótkotrwałe leczenie zaparć wywołanych błędami żywieniowymi.
Normosan to produkt leczniczy dostępny bez recepty, który zawiera w swoim składzie zioła takie jak kora kruszyny, liść senesu, owoc kminku, owoc bzu czarnego i liść mięty pieprzowej. Jest to naturalny składnik o działaniu przeczyszczającym. Stosowany jest jako środek przeczyszczający do krótkotrwałego leczenia w zaparciach. Zaleca się stosowanie go przed snem, a działanie przeczyszczające następuje przeciętnie po 6-10 godzinach. Nie zaleca się stosowania Normosanu dłużej niż przez 7-10 dni.
Normosan Caps to lek roślinny w postaci kapsułek, który zawiera wyciąg suchy z kory kruszyny. Działa przeczyszczająco poprzez pobudzenie perystaltyki jelita grubego. Stosowany jest do krótkotrwałego leczenia sporadycznie występujących zaparć. Lek jest dostępny bez recepty.
Olej rycynowy to lek, który jest tradycyjnie stosowany w przypadku zaparć. Jego działanie przeczyszczające polega na pobudzeniu ruchów perystaltycznych jelita cienkiego, co wspomaga wypróżnienie. Substancją czynną leku jest olej rycynowy. Lek jest dostępny bez recepty. Wskazany jest do stosowania doraźnego w przypadku zaparć u osób dorosłych oraz dzieci powyżej 12 roku życia.
Olej rycynowy Aflofarm to lek dostępny bez recepty, który jest stosowany w przypadku ostrych i przewlekłych zaparć. Działa na zasadzie drażnienia ścian jelit, co prowadzi do efektu przeczyszczającego. Olej rycynowy powstaje w wyniku tłoczenia na zimno nasion rącznika pospolitego (Ricinus communis). Efekt przeczyszczający pojawia się zazwyczaj po 2-6 godzinach od zażycia leku.
Oleum Ricini PhytoPharm to lek, który zawiera olej rycynowy pozyskiwany z nasion rącznika pospolitego (Ricinus communis). Olej rycynowy działa drażniąco na błonę śluzową jelita cienkiego, pobudza perystaltykę jelit i w konsekwencji działa przeczyszczająco. Preparat jest tradycyjnie stosowany w zaparciach. Jest dostępny bez recepty.
Olopeg to lek w postaci koncentratu do sporządzania roztworu doustnego, zawierający substancję czynną makrogol. Jest stosowany w objawowym leczeniu zaparć oraz do oczyszczania jelit przed badaniami i zabiegami. Lek jest dostępny na receptę.
Owoc bzu czarnego to preparat roślinny dostępny bez recepty. Jest stosowany tradycyjnie jako łagodny środek przeczyszczający, szczególnie pomocny w przypadku zaparć. Ponadto, ze względu na zawartość antocyjanów, wykazuje działanie przeciwutleniające. Wyciąg z owoców bzu czarnego wspomaga naturalną odporność organizmu i prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego.
Pegorion to lek stosowany w leczeniu przewlekłych zaparć oraz sporadycznych zaburzeń pracy jelit. Działa na zasadzie przeczyszczania osmotycznego, co oznacza, że zmiękcza stolec i ułatwia jego przejście przez jelita. Lek jest dostępny bez recepty. Pamiętaj, że przed rozpoczęciem stosowania jakiegokolwiek leku, zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Pegorion Junior to wyrób medyczny, który jest dostępny bez recepty. Jest to proszek do sporządzania roztworu doustnego, który zawiera substancję czynną makrogol. Dzięki swoim właściwościom hydrofilowym, Pegorion Junior zmiękcza stolec, ułatwiając wypróżnienie. Jest szczególnie zalecany w przypadku przewlekłych zaparć oraz w przypadku sporadycznych zaburzeń pracy jelit. Produkt nie jest wchłaniany, nie fermentuje w jelitach i nie podrażnia błony śluzowej.
Radirex to lek dostępny bez recepty, który jest tradycyjnie stosowany jako środek przeczyszczający w przypadku zaparć. Jego skuteczność opiera się na długotrwałym stosowaniu i doświadczeniu. Substancją czynną leku jest suchy wyciąg z korzenia rzewienia, który zawiera związki antranoidowe mające działanie przeczyszczające. Działanie przeczyszczające Radirex następuje po około 8-12 godzinach od zażycia.
Radirex MAX to roślinny produkt leczniczy stosowany krótkotrwale w przypadku sporadycznie występujących zaparć. Lek wykazuje działanie przeczyszczające, a substancją leczniczą zastosowaną w kapsułkach jest wyciąg suchy z korzenia rzewienia. Jeśli nie nastąpi poprawa lub pacjent czuje się gorzej, zaleca się skonsultować z lekarzem. Produkt jest dostępny bez recepty.
Radirex PLUS to naturalny lek roślinny o działaniu przeczyszczającym. Preparat zawiera wyciąg płynny złożony z korzenia rzewienia, kory kruszyny, owocu kopru włoskiego i owocu kminku. Jest stosowany tradycyjnie w zaparciach, a jego działanie przeczyszczające następuje po 6-8 godzinach od przyjęcia leku. Radirex PLUS jest dostępny bez recepty.
Raphacholin C to preparat ziołowy, który zawiera wyciągi roślinne i olejek miętowy. Substancje zawarte w leku pobudzają perystaltykę jelit, zwiększają wydzielanie i przepływ żółci. Jest stosowany tradycyjnie w niestrawnościach, dolegliwościach trawiennych związanych z dysfunkcją wątroby, takimi jak wzdęcia, odbijania, nudności, zaparcia, bóle brzucha oraz zaburzeniach aktywności skurczowej pęcherzyka żółciowego. Lek dostępny jest bez recepty.
Raphacholin Forte to lek dostępny bez recepty, który zawiera kwas dehydrocholowy oraz wyciąg z czarnej rzodkwi. Jest stosowany w przypadku niedostatecznego wydzielania żółci przez wątrobę oraz w przypadkach niestrawności. Lek jest również pomocny przy łagodnych zaparciach. Zwiększa objętość wydzielanej żółci, stymuluje opróżnianie pęcherzyka żółciowego oraz przyspiesza transport żółci do dwunastnicy. Działa przeczyszczająco pobudzając pracę jelita grubego.
Regulax to roślinny lek przeczyszczający, który zawiera liście i owoce senesu. Jest przeznaczony do krótkotrwałego stosowania w przypadku sporadycznie występujących zaparć. Lek jest dostępny bez recepty. Jednakże, zaleca się konsultację z lekarzem lub farmaceutą przed rozpoczęciem stosowania leku.
Relistor to lek zawierający substancję czynną bromek metylonaltreksonu, który działa poprzez blokowanie niepożądanych działań opioidowych leków przeciwbólowych na jelita. Jest stosowany w leczeniu zaparć wywołanych przez opioidy, takie jak morfina lub kodeina, u dorosłych pacjentów, u których leczenie środkami przeczyszczającymi nie przynosi odpowiedzi. Lek jest dostępny na receptę.
Senefol to preparat ziołowy o działaniu przeczyszczającym, dostępny bez recepty. Zawiera liść i owoc senesu, które mają właściwości przeczyszczające. Stosowany jest w doraźnym leczeniu zaparć. Efekt przeczyszczający występuje zazwyczaj po 8-12 godzinach od przyjęcia preparatu.
SENES APTEO MED to suplement diety, który zawiera składniki wspomagające zasypianie i poprawiające jakość snu. Preparat zawiera wyciągi roślinne z ziela melisy, szyszek chmielu i zielonej herbaty oraz melatoninę. Jest stosowany w celu ułatwienia procesu zasypiania i poprawy jakości snu. Nie jest dostępny na receptę.
Senes Fix to lek roślinny o działaniu przeczyszczającym. Jest przeznaczony do krótkotrwałego stosowania w przypadku sporadycznie występujących zaparć. Każda saszetka zawiera 1,0g liścia senesu, co odpowiada 25-30mg związków antranoidowych w przeliczeniu na sennozyd B. Lek jest dostępny bez recepty.
Xenna to lek stosowany w doraźnym leczeniu zaparć. Jest preparatem przeczyszczającym, który działa bezpośrednio na ściany jelita grubego. Lek może być stosowany pomocniczo w kłopotach hemoroidalnych w celu uregulowania stolca. Xenna jest dostępna bez recepty.
Xenna Extra Comfort to lek roślinny stosowany w doraźnym leczeniu zaparć. Jest dostępny bez recepty. Wytwarzany jest w postaci tabletek dojelitowych zawierających suchy wyciąg z owoców senesu. Substancją czynną preparatu są antranoidy, nazywane również sennozydami, które pobudzają czynność jelita grubego, co ułatwia przesuwanie mas kałowych. Lek powoduje zmiękczenie stolca poprzez zwiększenie wydzielania śluzu z jednoczesnym hamowaniem zwrotnego wchłaniania wody ze światła jelita.
Zioła przeczyszczające to leki, które mają na celu ułatwienie wypróżnienia poprzez stymulację perystaltyki jelit. Są one zwykle stosowane w doraźnym leczeniu zaparć u osób dorosłych i młodzieży powyżej 12 roku życia. Składniki aktywne tych leków, takie jak liść senesu, mogą wywoływać efekt przeczyszczający po około 8-12 godzinach od spożycia. Zioła przeczyszczające są dostępne bez recepty.
Zaparcia to powszechny problem zdrowotny, dotykający znaczną część populacji, szczególnie kobiety i osoby starsze. Charakteryzują się one rzadszym niż trzy razy w tygodniu wypróżnianiem, oddawaniem twardego stolca wymagającego wysiłku, uczuciem niepełnego wypróżnienia lub koniecznością ręcznego wspomagania defekacji. Ten problem, choć często bagatelizowany, może znacząco obniżać jakość życia i prowadzić do dyskomfortu fizycznego oraz psychicznego. Szczęśliwie, istnieje wiele skutecznych metod, zarówno niefarmakologicznych jak i farmakologicznych, które pomagają przywrócić prawidłową pracę jelit i złagodzić dolegliwości związane z zaparciami. Kluczowe znaczenie ma zrozumienie przyczyn problemu, wczesne wdrożenie odpowiedniego leczenia oraz wprowadzenie trwałych zmian w stylu życia.
Zaparcia to zaburzenie pracy przewodu pokarmowego, które przejawia się trudnościami w oddawaniu stolca. Prawidłowa częstotliwość wypróżnień może być bardzo indywidualna – dla niektórych osób normą jest oddawanie stolca dwa razy dziennie, dla innych co drugi dzień. Problem pojawia się, gdy wypróżnienia odbywają się rzadziej niż trzy razy w tygodniu i towarzyszą im dodatkowe dolegliwości.
Według kryteriów medycznych, o zaparciach mówimy, gdy występują co najmniej dwa z następujących objawów:
Zaparcia mogą mieć charakter przejściowy lub przewlekły (trwający ponad 3 miesiące). Najczęściej spotykane są zaparcia czynnościowe, które stanowią ponad 90% wszystkich przypadków. Oznacza to, że ich przyczyną nie jest choroba organiczna, ale zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego, wynikające głównie z nieprawidłowej diety, niskiej aktywności fizycznej czy zaburzonych odruchów defekacyjnych.
Na występowanie zaparć wpływa wiele czynników, które można podzielić na kilka głównych grup:
Grupami szczególnie narażonymi na zaparcia są:
Leczenie zaparć warto rozpocząć od metod niefarmakologicznych, które w wielu przypadkach mogą być wystarczające do przywrócenia prawidłowego rytmu wypróżnień.
Podstawą skutecznego radzenia sobie z zaparciami jest zwiększenie ilości błonnika w diecie. Docelowo powinno się przyjmować 20-30 g błonnika dziennie, co można osiągnąć poprzez:
Warto pamiętać, że gwałtowne zwiększenie ilości błonnika może początkowo nasilić wzdęcia i dyskomfort brzuszny. Dlatego zaleca się stopniowe zwiększanie jego podaży, by organizm mógł się przystosować. Szczególnie polecany jest błonnik rozpuszczalny (siemię lniane, nasiona babki płesznika, owoce), który łagodniej działa na układ pokarmowy niż nierozpuszczalny (otręby).
Kluczowe znaczenie ma właściwe nawodnienie organizmu, ponieważ odpowiednia ilość wody pomaga zmiękczyć masy kałowe i ułatwia ich przesuwanie się przez jelito. Zaleca się:
Regularna aktywność fizyczna skutecznie stymuluje pracę jelit i przyspiesza pasaż jelitowy. Zaleca się:
Istotną rolę w leczeniu zaparć odgrywa przywrócenie prawidłowych nawyków wypróżniania:
Gdy metody niefarmakologiczne nie przynoszą wystarczającej poprawy, można sięgnąć po leki ułatwiające wypróżnianie. Należy jednak pamiętać, że większość z nich jest przeznaczona do stosowania doraźnego i krótkotrwałego.
Działają poprzez zatrzymywanie wody w świetle jelita, co zwiększa objętość i rozluźnia konsystencję stolca. Do tej grupy należą:
Leki osmotyczne są obecnie preferowaną grupą środków przeczyszczających ze względu na ich skuteczność i profil bezpieczeństwa.
Działają poprzez stymulację zakończeń nerwowych w jelicie, zwiększając jego motorykę. Należą do nich:
Preparaty te należy stosować ostrożnie, jedynie doraźnie, ponieważ długotrwałe ich stosowanie może prowadzić do uzależnienia jelit i pogłębienia problemu zaparć.
Działają poprzez obniżenie napięcia powierzchniowego wody, co ułatwia jej mieszanie się z masami kałowymi:
Zwiększają objętość mas kałowych i przyspieszają pasaż jelitowy:
Warto podkreślić, że przy stosowaniu tych preparatów konieczne jest przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów.
Dla pacjentów z przewlekłymi, opornymi na leczenie zaparciami, dostępne są nowsze preparaty:
Wiele roślin wykazuje działanie przeczyszczające i może wspomóc leczenie zaparć:
Przykładem preparatu łączącego zalety kilku składników jest lek Alax, zawierający wyciąg z kory kruszyny oraz sproszkowany sok z liści aloesu. Dzięki kombinacji dwóch substancji aktywnych, możliwe jest zastosowanie mniejszych dawek każdej z nich przy zachowaniu skuteczności i zmniejszeniu ryzyka działań niepożądanych.
Choć zaparcia rzadko są objawem poważnych chorób, w niektórych sytuacjach wymagają konsultacji lekarskiej:
Diagnostyka zaparć może obejmować szczegółowy wywiad, badanie fizykalne, badania laboratoryjne (morfologia, elektrolity, hormony tarczycy), a w wybranych przypadkach również badania obrazowe i endoskopowe przewodu pokarmowego.
Większość leków przeczyszczających, zwłaszcza tych o działaniu pobudzającym (antranoidy, bisakodyl), powinna być stosowana doraźnie, przez okres nie dłuższy niż 7-10 dni. Dłuższe stosowanie może prowadzić do uzależnienia jelit od tych preparatów i pogłębienia problemu zaparć. Jeśli zaparcia utrzymują się dłużej, należy skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednie leczenie długoterminowe, np. oparte na lekach osmotycznych lub modyfikacji diety i stylu życia.
Mimo naturalnego pochodzenia, leki ziołowe nie są pozbawione działań niepożądanych. Preparaty zawierające antranoidy (senes, kruszyna, aloes) stosowane długotrwale mogą prowadzić do uzależnienia jelit, melanosis coli (przebarwienia błony śluzowej jelita) oraz zaburzeń wodno-elektrolitowych. Mogą również powodować bóle brzucha i biegunki. Są przeciwwskazane u kobiet w ciąży, matek karmiących oraz dzieci poniżej 12. roku życia. Przed zastosowaniem preparatów ziołowych warto skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem.
Optymalna dieta powinna być bogata w błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Należy spożywać dużo warzyw, owoców, produktów pełnoziarnistych oraz nasion (siemię lniane, chia). Warto ograniczyć produkty wysoko przetworzone, tłuste mięsa, białe pieczywo oraz słodycze. Istotne jest również regularne spożywanie posiłków i odpowiednie nawodnienie. Osoby z zaparciami mogą szczególnie skorzystać z włączenia do diety naturalnych probiotyków (jogurt, kefir, kiszonki) oraz produktów o delikatnym działaniu przeczyszczającym (śliwki, suszone morele, siemię lniane).
Przewlekłe, nieleczone zaparcia mogą prowadzić do różnych powikłań, takich jak:
Tak, tzw. „zespół podróżnego” jest dość powszechnym zjawiskiem. Zmiana otoczenia, strefy czasowej, diety, rytmu dnia oraz korzystanie z obcych toalet mogą zaburzać naturalny rytm wypróżnień. Aby zminimalizować ten problem, warto:
Badania naukowe wskazują, że niektóre szczepy probiotyków mogą być pomocne w łagodzeniu zaparć, szczególnie te z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus. Probiotyki normalizują mikroflorę jelitową, co może korzystnie wpływać na perystaltykę jelit i konsystencję stolca. Nie są one jednak lekiem pierwszego wyboru i powinny stanowić uzupełnienie kompleksowego leczenia zaparć, obejmującego dietę bogatą w błonnik, odpowiednie nawodnienie i aktywność fizyczną.
Tak, stres ma istotny wpływ na funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Nadmierny, przewlekły stres może zaburzać motorykę jelit, prowadząc do spowolnienia pasażu jelitowego i zaparć. Dzieje się tak za sprawą osi mózgowo-jelitowej, czyli dwukierunkowej komunikacji między układem nerwowym a przewodem pokarmowym. Techniki redukcji stresu, takie jak medytacja, joga, głębokie oddychanie czy regularna aktywność fizyczna, mogą przyczyniać się do poprawy funkcji jelit i łagodzenia zaparć.
Tak, zaparcia u dzieci wymagają specjalnego podejścia. U najmłodszych najczęściej występują zaparcia czynnościowe, często związane z odraczaniem defekacji z powodu bólu lub strachu przed korzystaniem z toalety. Leczenie powinno być kompleksowe i obejmować edukację rodziców i dziecka, modyfikację diety, odpowiednie nawodnienie oraz, w razie potrzeby, stosowanie bezpiecznych leków (głównie osmotycznych). Ważne jest również wykształcenie prawidłowych nawyków defekacyjnych, jak regularne korzystanie z toalety po posiłkach. W przypadku niemowląt karmienie piersią jest najlepszą profilaktyką zaparć.
Zaparcia wymagają dokładniejszej diagnostyki, gdy towarzyszą im tzw. objawy alarmowe:
Wystąpienie tych objawów może wskazywać na choroby organiczne przewodu pokarmowego, w tym nowotwory, i wymaga pilnej konsultacji lekarskiej.
