ABSIMKY

Absimky zawiera ustekinumab, przeciwciało monoklonalne, które celowo łączy się z określonymi białkami w organizmie, zmniejszając stan zapalny. Stosuje się go w leczeniu łuszczycy plackowatej u dorosłych i dzieci od 6 roku życia, oraz łuszczycowego zapalenia stawów i umiarkowanej do ciężkiej choroby Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego u dorosłych. Absimky pomaga zmniejszać objawy tych chorób zapalnych, poprawiając stan zdrowia i komfort życia pacjentów.

Eksunbi

Eksunbi zawiera ustekinumab, przeciwciało monoklonalne, które osłabia część układu odpornościowego. Stosowany w leczeniu łuszczycy plackowatej u dorosłych oraz dzieci od 6 lat, łuszczycowego zapalenia stawów, umiarkowanej do ciężkiej choroby Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Pomaga zmniejszyć stan zapalny i inne objawy chorób zapalnych skóry, stawów oraz jelit.

Fymskina

Lek Fymskina to nowoczesny preparat medyczny zawierający substancję czynną ustekinumab, która jest przeciwciałem monoklonalnym. Przeciwciała te mają zdolność do precyzyjnego rozpoznawania i łączenia się z określonymi białkami w ludzkim organizmie. Fymskina jest klasyfikowana jako lek immunosupresyjny, co oznacza, że osłabia część układu odpornościowego.

Jest stosowany w leczeniu różnych chorób zapalnych, takich jak łuszczyca plackowata (zarówno u dorosłych, jak i dzieci powyżej 6 roku życia), łuszczycowe zapalenie stawów u dorosłych, umiarkowana do ciężkiej postać choroby Crohna u dorosłych oraz umiarkowane do ciężkie wrzodziejące zapalenie jelita grubego u dorosłych.

Imuldosa

Imuldosa zawiera ustekinumab, przeciwciało monoklonalne, które rozpoznaje i wiąże się z określonymi białkami w organizmie, zmniejszając stan zapalny. Jest stosowany w leczeniu łuszczycy plackowatej u dorosłych i dzieci od 6 roku życia, łuszczycowego zapalenia stawów oraz umiarkowanej do ciężkiej postaci choroby Crohna u dorosłych. Imuldosa pomaga zmniejszyć objawy chorób zapalnych skóry, stawów i jelit, poprawiając jakość życia pacjentów i spowalniając postęp uszkodzeń stawów.

Otulfi

Lek Otulfi zawiera substancję czynną ustekinumab, która jest przeciwciałem monoklonalnym. Przeciwciała te rozpoznają i łączą się z określonymi białkami w organizmie. Otulfi należy do leków immunosupresyjnych, które osłabiają część układu odpornościowego.

Pyzchiva

Lek Pyzchiva zawiera ustekinumab, przeciwciało monoklonalne, które osłabia część układu odpornościowego. Stosowany jest w leczeniu łuszczycy plackowatej u dorosłych i dzieci od 6. roku życia, łuszczycowego zapalenia stawów u dorosłych oraz choroby Crohna o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego u dorosłych. Pyzchiva zmniejsza stan zapalny i inne objawy tych chorób, poprawiając jakość życia pacjentów.

Qoyvolma

oyvolma to lek immunosupresyjny zawierający ustekinumab – przeciwciało monoklonalne, które łączy się specyficznie z określonymi białkami w organizmie. Preparat jest przeznaczony do leczenia choroby Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia jelita grubego o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego u pacjentów dorosłych. Lek stosuje się w przypadkach, gdy dotychczasowa terapia okazała się nieskuteczna lub nietolerowana przez pacjenta.

Stelara

Stelara to lek immunosupresyjny, który zawiera substancję czynną ustekinumab. Jest to ludzkie przeciwciało monoklonalne IgG1κ, które wiąże się z podjednostką białkową p40 cytokin IL-12 i IL-23, hamując ich aktywność. Lek jest wydawany na receptę do zastrzeżonego stosowania. Stosowany jest w leczeniu umiarkowanych i ciężkich postaci łuszczycy plackowatej u dorosłych i dzieci w wieku powyżej 6 lat, łuszczycowego zapalenia stawów u dorosłych, a także umiarkowanej i ciężkiej czynnej postaci choroby Leśniowskiego i Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia jelita grubego u dorosłych.

Steqeyma

Steqeyma zawiera ustekinumab, przeciwciało monoklonalne, które osłabia część układu odpornościowego. Stosowany jest w leczeniu chorób zapalnych, takich jak łuszczyca plackowata (u dorosłych oraz dzieci od 6 lat), łuszczycowe zapalenie stawów i umiarkowana do ciężkiej choroba Crohna. Pomaga zmniejszyć stan zapalny i inne objawy chorób skóry, stawów oraz jelit.

Usymro

Jakie są wskazania? Na co stosowany jest ? to nowoczesny lek immunosupresyjny zawierający ustekinumab – przeciwciało monoklonalne, które odgrywa kluczową rolę w leczeniu chorób zapalnych jelit. Substancja czynna należy do grupy białek, które rozpoznają i łączą się specyficznie z określonymi białkami w organizmie człowieka, wpływając na funkcjonowanie układu odpornościowego. Lek jest przeznaczony do leczenia choroby Crohna o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego u dorosłych oraz dzieci

Uzpruvo

Uzpruvo to lek immunosupresyjny zawierający ustekinumab, stosowany w leczeniu łuszczycy plackowatej u dorosłych oraz dzieci i młodzieży od 6. roku życia, łuszczycowego zapalenia stawów u dorosłych oraz umiarkowanej do ciężkiej choroby Crohna. Działa, zmniejszając stan zapalny oraz łagodząc objawy tych chorób, poprawiając jakość życia pacjentów.

Wezenla

Lek WEZENLA zawiera ustekinumab, przeciwciało monoklonalne, i należy do grupy leków immunosupresyjnych, które osłabiają część układu odpornościowego. Stosowany jest w leczeniu umiarkowanej do ciężkiej postaci choroby Crohna u dorosłych, zwłaszcza gdy inne leki są nieskuteczne lub nietolerowane. WEZENLA pomaga zmniejszyć objawy choroby Crohna poprzez rozpoznawanie i łączenie się z określonymi białkami w organizmie.

Yesintek

Yesintek to lek immunosupresyjny z ustekinumabem – przeciwciałem monoklonalnym, które precyzyjnie działa na specyficzne białka w organizmie. Stosowany w leczeniu umiarkowanej i ciężkiej choroby Crohna, pomaga złagodzić objawy u pacjentów, którzy nie reagują na inne terapie.

Ustekinumab – innowacyjna terapia biologiczna w leczeniu chorób autoimmunologicznych

Ustekinumab to jeden z najnowocześniejszych leków biologicznych, który rewolucjonizuje podejście do leczenia chorób autoimmunologicznych. Jest to w pełni ludzkie przeciwciało monoklonalne, które jako pierwsze selektywnie hamuje interleukiny IL-12 i IL-23 – kluczowe białka odpowiedzialne za rozwój procesów zapalnych w organizmie. Dzięki unikalnemu mechanizmowi działania ustekinumab znajduje zastosowanie w leczeniu łuszczycy plackowatej, łuszczycowego zapaleniastawów, choroby Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Ten przełomowy lek oferuje pacjentom nową nadzieję na skuteczne kontrolowanie objawów i osiągnięcie długoterminowej remisji, szczególnie w przypadkach gdy konwencjonalne terapie okazały się nieskuteczne. Współczesne badania kliniczne potwierdzają wysoką skuteczność i korzystny profil bezpieczeństwa ustekinumabu, czyniąc go jedną z najważniejszych opcji terapeutycznych w immunologii i gastroenterologii.

Mechanizm działania i podstawy farmakologiczne

Ustekinumab jest w pełni ludzkim przeciwciałem monoklonalnym klasy IgG1κ, które wiąże się z podjednostką p40 interleukiny 12 i 23, zapobiegając ich wiązaniu z receptorem IL-12Rβ1 wyrażonym na powierzchni komórek immunologicznych. Poprzez blokowanie IL-12 i IL-23 od wiązania z receptorem IL-12Rβ1, ustekinumab może skutecznie neutralizować ludzką sygnalizację komórkową mediowaną przez IL-12 i IL-23, aktywację i produkcję cytokin.

Mechanizm działania ustekinumabu opiera się na przerwaniu kaskady zapalnej poprzez targetowanie dwóch kluczowych szlaków immunologicznych. IL-12 indukuje różnicowanie naiwnych komórek T CD4+ w komórki Th1, które produkują proinflammatoryjne cytokiny, w szczególności interferon-γ i TNF-α. IL-23 z kolei odpowiada za aktywację komórek Th17, które wytwarzają szerszy profil cytokin zapalnych, w tym TNF-α, IL-17A, IL-17F i IL-22.

Ustekinumab nie może wiązać się z endogenną IL-12 lub IL-23, która jest już związana z kompleksami receptorów. Dlatego ustekinumab prawdopodobnie nie będzie pośredniczył w funkcjach efektorowych Fc, takich jak ADCC lub CDC. Ta specyficzność działania przekłada się na mniejsze ryzyko niepożądanych reakcji immunologicznych w porównaniu z innymi lekami biologicznymi.

Wskazania kliniczne i zastosowanie

Łuszczyca plackowata

W badaniach PHOENIX 1 i 2, znacznie więcej pacjentów osiągnęło odpowiedź PASI 75 w 12. tygodniu przy stosowaniu ustekinumabu 45 mg (67,1% i 66,7% odpowiednio) lub 90 mg (66,4% i 75,7% odpowiednio) niż przy podawaniu placebo (3,1% i 3,7% odpowiednio). Skuteczność ustekinumabu w dawce 45 lub 90 mg była lepszy niż w przypadku wysokiej dawki etanerceptu w okresie 12 tygodni u pacjentów z łuszczycą.

W bezpośrednim porównaniu z etanerceptem w badaniu ACCEPT, 67,5% pacjentów otrzymujących 45 mg ustekinumabu i 73,8% pacjentów otrzymujących 90 mg osiągnęło co najmniej 75% poprawę w skali PASI w 12. tygodniu, w porównaniu z 56,8% tych, którzy otrzymywali etanercept.

Choroby zapalne jelit

W badaniach UNITI-1 i UNITI-2 częstość odpowiedzi w 6. tygodniu wśród pacjentów otrzymujących dożylny ustekinumab w dawce 130 mg lub około 6 mg na kilogram była znacznie wyższa niż wśród pacjentów otrzymujących placebo (w UNITI-1: 34,3%, 33,7% i 21,5% odpowiednio; w UNITI-2: 51,7%, 55,5% i 28,7% odpowiednio).

W badaniu obejmującym pacjentów z umiarkowanie do ciężko aktywnym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, ustekinumab był bardziej skuteczny niż placebo w indukowaniu i utrzymywaniu remisji. Ustekinumab może być przepisywany wyłącznie przez specjalistę w szpitalu i jest rekomendowany gdy standardowe leczenie lub inne leki biologiczne nie działają lub przestały działać.

Łuszczycowe zapalenie stawów

W badaniu PSUMMIT, 42% pacjentów w grupie otrzymującej ustekinumab osiągnęło odpowiedź ACR 20 w 24. tygodniu, w porównaniu z 14% w grupie placebo. Więcej pacjentów w grupie ustekinumabu osiągnęło również odpowiedź ACR 50 (25% vs 7%) i ACR 70 (11% vs 0%) w 12. tygodniu.

Dawkowanie i sposób podawania

Schemat dawkowania w łuszczycy

Dla pacjentów ważących 100 kg lub mniej: 45 mg podskórnie początkowo, następnie kolejna iniekcja po czterech tygodniach, a następnie co 12 tygodni. Dla pacjentów ważących ponad 100 kg: 90 mg podskórnie początkowo, następnie kolejna iniekcja po czterech tygodniach, a następnie co 12 tygodni.

Schemat dawkowania w chorobach zapalnych jelit

Pierwsza dawka to pojedyncza infuzja dożylna podawana na podstawie masy ciała: 260 mg (masa ciała ≤55 kg), 390 mg (masa ciała >55 kg do ≤85 kg) i 520 mg (masa ciała >85 kg). Następnie 90 mg podskórnie osiem tygodni po początkowej podaży dożylnej i co osiem tygodni po tym.

Dawkowanie u dzieci

Dla dzieci w wieku ≥6 lat z łuszczycą: masa ciała <60 kg: 0,75 mg/kg podskórnie w tygodniach 0 i 4, następnie co 12 tygodni; masa ciała 60-100 kg: 45 mg podskórnie w tygodniach 0 i 4, następnie co 12 tygodni; masa ciała >100 kg: 90 mg podskórnie w tygodniach 0 i 4, następnie co 12 tygodni.

Profil bezpieczeństwa i działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane obejmują infekcje górnych dróg oddechowych, ból głowy, zmęczenie, nudności, wymioty, zapalenie nosogardła, rumień w miejscu wkłucia, kandydozę sromu i pochwy/infekcję grzybiczą, zapalenie oskrzeli, świąd, infekcję dróg moczowych, zapalenie zatok, ból brzucha, gorączkę i biegunkę.

Najczęstsze działania niepożądane to zawroty głowy, ból gardła, ból stawów, bóle głowy, nudności i bolesność wokół miejsca wkłucia. Ponieważ ustekinumab wpływa na system immunologiczny, istnieje większe prawdopodobieństwo rozwoju infekcji.

Działania niepożądane wymagające natychmiastowej uwagi

Działania niepożądane, które należy zgłosić zespołowi opieki tak szybko, jak to możliwe, obejmują: reakcje alergiczne, zmiany skórne takie jak nowy nарост, owrzodzenie, które się nie goi, lub zmiana w znamieniu, suchy kaszel, duszność lub trudności w oddychaniu, infekcje oraz nagły i silny ból głowy, splątanie, zmiana widzenia, drgawki.

Monitoring i bezpieczeństwo długoterminowe

Ustekinumab jest dobrze tolerowanym lekiem o korzystnym profilu bezpieczeństwa. Nie obserwowano toksyczności związanej z dawką ani toksyczności skumulowanej w badaniach obserwacyjnych. Analiza zbiorczego bezpieczeństwa przez 5 lat w chorobie Crohna i 4 lata w wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego wykazała stabilny profil bezpieczeństwa.

Kategoria działań niepożądanych Częstość występowania Szczegóły
Infekcje górnych dróg oddechowych Bardzo częste (>10%) Najczęstsze działanie niepożądane
Ból głowy Częste (1-10%) Zwykle łagodny i przejściowy
Reakcje w miejscu wkłucia Częste (1-10%) Rumień, swelling, ból
Poważne infekcje Rzadkie (<1%) Wymagają natychmiastowej uwagi medycznej

Leczenie farmakologiczne chorób autoimmunologicznych

Terapia biologiczna w łuszczycy

W leczeniu farmakologicznym łuszczycy plackowatej stosuje się szeroki wachlarz substancji czynnych. Oprócz ustekinumabu, który blokuje interleukiny IL-12 i IL-23, wykorzystuje się również inne leki biologiczne. Adalimumab, infliksymab i etanercept należą do grupy inhibitorów TNF-α i są szeroko stosowane w terapii pierwszej linii. Nowsze opcje terapeutyczne obejmują sekulkinumab (inhibitor IL-17A), iksekizumab (inhibitor IL-17A) oraz ryzankizumab i guzelkumab (selektywne inhibitory IL-23).

Farmakoterapia chorób zapalnych jelit

W leczeniu choroby Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego stosuje się kilka klas leków. Konwencjonalne leczenie obejmuje mesalazynę, sulfasalazynę, azatioprynę, merkaptopurynę i metotreksat. W terapii biologicznej, oprócz ustekinumabu, wykorzystuje się adalimumab, infliksymab, golimumab (inhibitory TNF-α) oraz wedolizumab (inhibitor integryny α4β7). W ciężkich przypadkach stosuje się również tofacytynib (inhibitor JAK).

Leczenie łuszczycowego zapalenia stawów

Farmakoterapia łuszczycowego zapalenia stawów opiera się na podobnych zasadach jak w przypadku łuszczycy. Standardowe leki modyfikujące przebieg choroby (DMARDs) obejmują metotreksat, sulfasalazynę i leflunomid. W terapii biologicznej stosuje się inhibitory TNF-α (adalimumab, etanercept, infliksymab, golimumab, certolizumab pegol), inhibitory IL-17 (sekulkinumab, iksekizumab) oraz inhibitory IL-12/23 i IL-23 (ustekinumab, guzelkumab, ryzankizumab).

Interakcje i przeciwwskazania

Ustekinumab może obniżyć odporność organizmu i istnieje szansa, że można zarazić się infekcją, którą ma zapobiegać szczepionka. Ponadto inne osoby mieszkające w gospodarstwie domowym nie powinny przyjmować doustnej szczepionki przeciwko polio. Przed rozpoczęciem terapii pacjenci powinni otrzymać wszystkie odpowiednie dla wieku szczepienia zgodnie z aktualnymi wytycznymi.

Główne przeciwwskazania obejmują:

  • Aktywne infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze lub pasożytnicze
  • Ciąża (względne przeciwwskazanie – wymaga oceny korzyści i ryzyka)
  • Współistniejące nowotwory w wywiadzie
  • Ciężka niewydolność serca

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Jak długo trwa leczenie ustekinumabem?

Ustekinumab to lek stosowany długoterminowo. Ponieważ jest to leczenie długoterminowe, może minąć do sześciu miesięcy, zanim zaczniesz odczuwać korzyści. Pacjenci zazwyczaj kontynuują terapię tak długo, jak lek pozostaje skuteczny i dobrze tolerowany.

Czy ustekinumab można stosować w ciąży?

Ustekinumab może być stosowany podczas ciąży. Na podstawie ograniczonych danych u ludzi nie ma oczekiwanego ryzyka szkody dla płodu, a teratogenność nie została wykazana w badaniach na zwierzętach przy dawkach do 100 razy przekraczających maksymalną zalecaną dawkę dla człowieka. Jednak decyzja o kontynuacji leczenia powinna być zawsze podjęta po konsultacji z lekarzem specjalistą.

Jak szybko można oczekiwać poprawy?

Możesz zacząć czuć się lepiej już po 3 tygodniach od rozpoczęcia ustekinumabu. Ale większość ludzi, którzy reagują na ustekinumab, zaczyna czuć się lepiej w ciągu 6 do 8 tygodni. U niektórych osób może to potrwać do 16 tygodni.

Czy ustekinumab zwiększa ryzyko infekcji?

Ponieważ ustekinumab jest lekiem biologicznym, który hamuje normalne funkcjonowanie układu immunologicznego, teoretycznie istnieje zwiększone ryzyko infekcji i dowody kliniczne infekcji powinny być oceniane przy każdej wizycie kontrolnej. Dlatego tak ważne jest regularne monitorowanie stanu pacjenta.

Czy można podawać szczepionki podczas leczenia?

Podczas leczenia ustekinumabem i po jego zaprzestaniu nie należy przyjmować żadnych szczepień (zwłaszcza szczepionek żywych) bez zgody lekarza. Szczepionki inaktywowane mogą być podawane, ale ich skuteczność może być obniżona.

Jakie badania kontrolne są wymagane?

Rutynowe badania krwi: morfologia krwi, mocznik i elektrolity, testy czynności wątroby i markery zapalne (CRP/OB) powinny być sprawdzane co około 4 do 6 miesięcy. Przed rozpoczęciem leczenia konieczne jest wykluczenie gruźlicy, wirusowego zapalenia wątroby i HIV.

Czy ustekinumab powoduje zwiększenie masy ciała?

Ustekinumab zazwyczaj nie powoduje bezpośredniego zwiększenia masy ciała. Jednak poprawa stanu zdrowia i apetytu związana z kontrolą choroby może prowadzić do odzyskania prawidłowej masy ciała u pacjentów, którzy wcześniej odchudzili się z powodu choroby.

Jak przechowywać ustekinumab?

Zaleca się przechowywanie nieotwartych fiolek i wypełnionych strzykawek w lodówce. Nie zamrażać. Przechowywać ten lek w oryginalnym kartonie. Chronić przed światłem. Przechowywać fiolki w pozycji pionowej. Lek może być również przechowywany w temperaturze pokojowej przez ograniczony czas zgodnie z instrukcją producenta.

Bibliografia

  1. Feagan BG, Sandborn WJ, Gasink C, Jacobstein D, Lang Y, Friedman JR, Blank MA, Johanns J, Gao LL, Miao Y, Adedokun OJ, Sands BE, Hanauer SB, Vermeire S, Targan S, Ghosh S, de Villiers WJ, Colombel JF, Tulassay Z, Seidler U, Salzberg BA, Desreumaux P, Lee SD, Loftus EV Jr, Dieleman LA, Katz S, Rutgeerts P; UNITI–IM-UNITI Study Group. Ustekinumab as Induction and Maintenance Therapy for Crohn’s Disease. N Engl J Med. 2016;375(20):1946-1960. DOI: 10.1056/NEJMoa1602773 PMID: 27959607
  2. Griffiths CE, Strober BE, van de Kerkhof P, Ho V, Fidelus-Gort R, Yeilding N, Guzzo C, Xia Y, Zhou B, Li S, Dooley LT, Goldstein NH, Menter A; ACCEPT Study Group. Comparison of ustekinumab and etanercept for moderate-to-severe psoriasis. N Engl J Med. 2010;362(2):118-128. DOI: 10.1056/NEJMoa0810652 PMID: 20071701