Amol to tradycyjny lek w postaci płynu, który zawiera mieszaninę olejków eterycznych. Jest dostępny bez recepty. Może być stosowany zarówno zewnętrznie, na skórę, jak i wewnętrznie, doustnie. Wewnętrznie stosowany jest w łagodnych dolegliwościach trawiennych jako środek rozkurczający. Zewnętrznie stosowany na skórę działa rozgrzewająco i powoduje przekrwienie skóry.
Aromatol to lek dostępny bez recepty, który zawiera mieszaninę olejków eterycznych i lewomentolu. Jest stosowany zewnętrznie na skórę, do płukania gardła, do inhalacji parowej lub doustnie. Zewnętrznie, Aromatol jest stosowany w celu poprawy złego samopoczucia np. przy przeziębieniu, bólach głowy, bólach mięśniowych, po ukąszeniach przez owady. Wewnętrznie, jest stosowany w dolegliwościach trawiennych takich jak wzdęcia i niestrawność.
Cholitol to tradycyjny lek roślinny w postaci płynu doustnego, który jest dostępny bez recepty. Składnikami czynnymi są nalewka z kłączy kurkumy, sok z korzenia mniszka, nalewka kozłkowa, nalewka miętowa, nalewka z karczocha i nalewka z liści pokrzyku. Wskazaniem do stosowania leku są zaburzenia trawiennych. Preparat zaleca się stosować doraźnie w niestrawności.
Gargarisma Prophylacticum Amara to lek w postaci koncentratu do sporządzania roztworu do płukania gardła. Wykazuje działanie przeciwbakteryjne na błonę śluzową jamy ustnej i gardła. Stosowany jest w stanach zapalnych gardła, jamy ustnej i przy podrażnieniu błon śluzowych. Lek jest dostępny bez recepty.
Gastrobonisol to preparat ziołowy w postaci kropli, który wspomaga proces trawienia i utrzymanie prawidłowego funkcjonowania układu jelitowego. Tradycyjnie stosowany jest pomocniczo w zaburzeniach trawiennych spowodowanych niedostatecznym wydzielaniem soków trawiennych, w tym soku żołądkowego i żółci. Lek stosuje się objawowo w niestrawności. Gastrobonisol jest dostępny bez recepty.
Jakie są wskazania? Na co stosowany jest ? to lek roślinny, którego głównym składnikiem aktywnym jest olejek z mięty pieprzowej (Menthae piperitae aetheroleum). Preparat został opracowany specjalnie do objawowego łagodzenia dolegliwości związanych z przewodem pokarmowym. Podstawowe wskazania do stosowania obejmują: Lek działa dzięki właściwościom olejku z mięty pieprzowej, który wykazuje działanie rozkurczowe na mięśniówkę gładką przewodu pokarmowego. Mechanizm działania polega na wpływie na kanały wapniowe
Gastrosan fix to produkt leczniczy zawierający zioła stosowane w stanach zapalnych przewodu pokarmowego. Składniki aktywne to: kwiat rumianku, korzeń prawoślazu i liść mięty pieprzowej. Preparat jest dostępny bez recepty. Wskazania do stosowania to stany skurczowe w obrębie jamy brzusznej, wzdęcia oraz pomocniczo w stanach zapalnych przewodu pokarmowego.
Gastrovit MultiActive to lek roślinny stosowany doustnie. Zawiera wyciąg złożony płynny z ziela bylicy bożego drzewka, owocu ostropestu plamistego, liścia mięty pieprzowej, ziela drapacza lekarskiego, korzenia mniszka lekarskiego i ziela krwawnika. Lek jest przeznaczony do stosowania w niestrawnościach (z objawami zgagi, odbijania, nudności) i zaburzeniach żołądkowo-jelitowych spowodowanych niedostatecznym wydzielaniem soku żołądkowego i żółci. Gastrovit MultiActive jest dostępny bez recepty.
Hepatosan fix to produkt leczniczy w postaci ziół do zaparzania. Jest stosowany tradycyjnie w niestrawnościach i przy niedostatecznym wydzielaniu żółci. Składniki aktywne to ziele i korzeń mniszka lekarskiego, ziele karczocha, liść mięty pieprzowej, ziele krwawnika oraz ziele dziurawca. Produkt jest dostępny bez recepty.
Iberogast to preparat złożony, który poprawia pracę układu pokarmowego. Jest dostępny bez recepty i składa się z różnych wyciągów roślinnych, które współdziałają, łagodząc wiele czynnościowych dolegliwości żołądkowo-jelitowych, takich jak bóle brzucha i uczucie pełności. Wskazany jest do stosowania w leczeniu zaburzeń czynnościowych związanych z motoryką przewodu pokarmowego, takich jak podrażnienia żołądka czy zespół jelita drażliwego. Preparat ten ma również działanie przeciwzapalne, wiatropędne, przeciwutleniające i przeciwbakteryjne.
Iberogast Balance to roślinny produkt leczniczy stosowany w leczeniu dyspepsji funkcjonalnej u dorosłych powyżej 18 lat. Pomaga łagodzić objawy niestrawności, takie jak ból brzucha, pieczenie w nadbrzuszu, uczucie pełności po posiłku, wczesne uczucie sytości, utrata apetytu, nadmierne odbijanie i zgaga. Jeśli po 7 dniach nie nastąpi poprawa objawów, zaleca się kontakt z lekarzem.
Inhalol to produkt leczniczy do stosowania pomocniczo w dolegliwościach górnych dróg oddechowych, takich jak katar i trudności w odkrztuszaniu gęstej wydzieliny. Składa się z mieszanki olejków eterycznych o zbliżonym działaniu farmakologicznym, takich jak olejek sosnowy, olejek tymiankowy, olejek miętowy i olejek terpentynowy. Stosuje się go w postaci inhalacji wziewnej, dodając kilka kropli do naczynia z gorącą wodą i wdychając powstające opary. Lek ten jest dostępny bez recepty.
Korzeń mniszka lekarskiego to zioło lecznicze, które ma wiele właściwości prozdrowotnych. Działa pobudzająco na wytwarzanie żółci przez wątrobę, ułatwia trawienie, działa moczopędnie, odtruwająco i oczyszcza organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii. Zawiera glikozydy, triterpeny, sterole, olejki lotne, cholinę, asparaginę, inulinę. Korzeń mniszka obniża ciśnienie, cholesterol oraz poziom cukru we krwi. Jest to doskonały środek żółciopędny i łagodzący bóle wątrobowe. Działa detoksykująco, czyli wspomaga usuwanie z organizmu zalegających toksyn. Stwierdzono, że korzeń mniszka może być skuteczniejszy niż chemioterapia w leczeniu niektórych rodzajów raka.
Krople miętowe to lek dostępny bez recepty, który ma postać płynu do stosowania doustnego. Zawierają one nalewkę z liści mięty pieprzowej oraz etanol. Lek ten wykazuje działanie rozkurczające w zaburzeniach trawiennych takich jak niestrawność, skurcze jelit czy wzdęcia. Dawkowanie dla dorosłych i dzieci powyżej 12 lat to zazwyczaj 30-35 kropli do 3 razy dziennie. Produkt zawiera od 80 do 86% etanolu.
Krople miętowe Aflofarm to lek dostępny bez recepty, który ma działanie rozkurczające w zaburzeniach trawiennych. Jest to preparat w postaci kropli doustnych, który zawiera nalewkę z mięty pieprzowej oraz miętowy olejek eteryczny. Stosowany jest w łagodnych dolegliwościach trawiennych, takich jak niestrawność i wzdęcia, a także pomocniczo w stanach skurczowych w obrębie jelit. Produkt zawiera 80-85% etanolu.
Krople żołądkowe to tradycyjny produkt leczniczy, który zawiera wyciągi ziołowe. Są one stosowane w przypadku niestrawności, wzdęć, skurczów żołądka, a także pomocniczo przy występowaniu kolki wątrobowej. Preparat jest dostępny bez recepty. Wskazaniem do zastosowania kropli żołądkowych są zaburzenia trawienia oraz brak apetytu.
Krople żołądkowe Amara to tradycyjny produkt leczniczy, który zawiera wyciągi ziołowe. Stosowany jest w przypadku braku łaknienia oraz dolegliwości żołądkowych związanych z niestrawnością i wzdęciami. Składniki ziołowe wykazują działanie rozkurczowe, przeciwbakteryjne, przeciwwzdęciowe oraz przeciwbólowe. Lek jest dostępny bez recepty.
Krople żołądkowe forte to preparat roślinny dostępny bez recepty. Zawiera wyciągi ziołowe, które wykazują działanie rozkurczowe, przeciwbakteryjne, przeciwwzdęciowe oraz przeciwbólowe. Tradycyjnie stosowany jest w niestrawności objawiającej się wzdęciami, uczuciem pełności w jamie brzusznej oraz tymczasowym brakiem apetytu. Nie zaleca się stosowania preparatu u dzieci poniżej 12 lat.
Krople żołądkowe T to preparat, który zawiera wyciągi ziołowe i jest stosowany w zaburzeniach trawienia. Składniki ziołowe wykazują działanie rozkurczowe, przeciwbakteryjne, przeciwwzdęciowe oraz przeciwbólowe. Tradycyjnie stosowany jest w przypadku braku łaknienia, a także dolegliwościach żołądkowych związanych z niestrawnością i wzdęciami. Lek jest dostępny bez recepty.
Liść mięty pieprzowej to produkt leczniczy w postaci zioła do zaparzania. Stosuje się go w zaburzeniach trawiennych jako środek o działaniu rozkurczającym. Napar z liści mięty pieprzowej wykazuje działanie przeciwbakteryjne i uspokajające. Lek jest dostępny bez recepty.
Liść mięty pieprzowej to produkt leczniczy w postaci zioła do zaparzania. Stosuje się go w zaburzeniach trawiennych jako środek o działaniu rozkurczającym. Napar z liści mięty pieprzowej wykazuje działanie przeciwbakteryjne i uspokajające. Lek jest dostępny bez recepty.
Nalewka miętowa to lek dostępny bez recepty, który jest tradycyjnie stosowany w łagodnych dolegliwościach trawiennych takich jak niestrawność czy wzdęcia. Może być również stosowany pomocniczo w stanach skurczowych w obrębie jelit. Produkt ten ma działanie rozkurczowe i przeciwbakteryjne, wspomaga pracę żołądka i wątroby, ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów.
Nervosan Fix to tradycyjny preparat roślinny w postaci ziół do zaparzania. Stosowany jest w łagodnych stanach napięcia nerwowego oraz w okresowych trudnościach z zasypianiem. Skład preparatu obejmuje korzeń kozłka, ziele krwawnika, liść mięty pieprzowej, liść melisy oraz kwiat rumianku. Nervosan Fix jest dostępny bez recepty.
Normosan Fix to preparat roślinny w postaci ziół do zaparzania w saszetkach. Jest stosowany jako środek przeczyszczający do krótkotrwałego leczenia w zaparciach. Działanie przeczyszczające następuje przeciętnie po 6-10 godzinach. Nie zaleca się stosowania Normosanu Fix dłużej niż przez 7-10 dni i nie częściej niż 2-3 razy w tygodniu. Produkt jest dostępny bez recepty.
Olbas Oil to lek dostępny bez recepty, który zawiera różne olejki eteryczne. Jest przeznaczony do stosowania w postaci inhalacji swobodnych lub inhalacji parowej. Wdychane olejki lotne zawarte w produkcie wpływają na upłynnienie wydzieliny i zmniejszenie obrzęku błony śluzowej nosa, ułatwiają oddychanie. Lek jest wskazany w katarze, towarzyszącemu przeziębieniom oraz wspomagająco w chorobach zatok przynosowych. Może być również stosowany zewnętrznie na skórę, gdzie działa łagodnie przeciwbólowo, chłodząco i łagodzi bóle mięśniowe i reumatyczne.
Oleomint to lek roślinny zawierający olejek miętowy. Jest stosowany w objawowym leczeniu umiarkowanych skurczów przewodu pokarmowego, wzdęć oraz bólu brzucha, szczególnie u pacjentów z zespołem jelita drażliwego. Lek pomaga przywrócić właściwą pracę jelit poprzez zmniejszenie stanów skurczowych mięśniówki ściany jelit. Oleomint jest dostępny bez recepty.
Lek ziołowy w postaci kapsułek charakteryzujący się naturalny składem. Zawiera wyciąg z kozłka lekarskiego, wyciąg z melisy oraz wyciąg z mięty. Stosowany jest w celu uspokojenia i wyciszenia w stanach napięcia nerwowego oraz przy problemach z zasypianiem.
Puder płynny Aflofarm to lek dostępny bez recepty, który zawiera tlenek cynku i mentol. Wykazuje działanie miejscowo znieczulające, przeciwświądowe, osłaniające i ściągające. Jest stosowany pomocniczo w łagodzeniu objawów skórnych ospy wietrznej, półpaśca oraz ukąszeń owadów. Zmienioną chorobowo skórę należy smarować 3 lub 4 razy na dobę.
Salviasept to preparat dostępny bez recepty, który jest ceniony za swoje właściwości przeciwzapalne i antyseptyczne. Jest stosowany w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej i gardła, a także parodontozy. Składniki aktywne to olejek goździkowy, mentol, olejek miętowy, cyneol, olejek tymiankowy, olejek majerankowy i olejek szałwiowy. Ze względu na brak danych nie zaleca się stosowania u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat.
Septosan fix to tradycyjny środek odkażający dostępny bez recepty. Stosuje się go w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej oraz gardła, a także w zapaleniu dziąseł. Napar z mieszanki ziołowej Septosan fix wykazuje działanie odkażające błonę śluzową jamy ustnej.
Tabletki przeciw niestrawności Labofarm to lek ziołowy stosowany w dolegliwościach związanych z zaburzeniami procesu trawienia, takimi jak uczucie pełności w żołądku, wzdęcia, czy zbyt małe wydzielanie żółci i soku żołądkowego. Składają się z pięciu składników: korzenia mniszka, owocu kminku, liścia mięty pieprzowej, kory kruszyny oraz wyciągu suchego z ostropestu. Te składniki pobudzają wydzielanie soków trawiennych i żółci, a także działają łagodnie rozkurczowo i wiatropędnie. Lek jest przeznaczony dla dorosłych oraz dzieci powyżej 12 roku życia.
Vamelan to tradycyjny produkt leczniczy roślinny o działaniu uspokajającym. Jest stosowany w łagodnych stanach napięcia nerwowego i trudnościach z zasypianiem. Skład jednej kapsułki obejmuje wyciąg suchy wodno-alkoholowy z korzenia kozłka lekarskiego, wyciąg suchy z liści melisy lekarskiej oraz wyciąg suchy z liści mięty pieprzowej. Lek jest dostępny bez recepty.
Zioła przeciwbiegunkowe to preparat w postaci ziół do zaparzania w saszetkach. Stosowany jest w zaburzeniach trawienia, a także przy braku łaknienia, w dolegliwościach trawiennych takich jak wzdęcia czy odbijanie się. Wskazaniem do stosowania jest również biegunka. Lek dostępny jest bez recepty.
Zioła uspokajające to tradycyjny produkt leczniczy roślinny, który jest dostępny bez recepty. Są one stosowane w przejściowych, łagodnych stanach napięcia nerwowego oraz w okresowych trudnościach z zasypianiem. Składniki aktywne to między innymi korzeń kozłka, kwiatostan głogu, liść melisy, szyszka chmielu, liść mięty pieprzowej i kwiat rumianku. Dorośli i młodzież powyżej 12 lat mogą stosować ten lek, przyjmując jedną saszetkę zalaną szklanką wrzącej wody i zaparzaną pod przykryciem 10-15 minut.
Zioła wykrztuśne to naturalne leki ziołowe, które zwiększają wydzielanie śluzu i ułatwiają odkrztuszanie. Mogą mieć działanie przeciwzapalne, przeciwskurczowe, przeciwbakteryjne i osłaniające na drogi oddechowe. Są stosowane wspomagająco w kaszlu towarzyszącym podrażnieniu błony śluzowej gardła, kaszlu palacza, czy POChP. Nie zaleca się stosowania u dzieci do 12 roku życia. Zioła wykrztuśne mogą być przyjmowane w formie naparów, syropów, czy preparatów z dodatkiem innych składników stymulujących odporność. Niektóre z nich są dostępne bez recepty.
Zioła wzmagające trawienie to suplement diety, który zawiera naturalne składniki roślinne. Jest stosowany jako środek wspomagający prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Preparat ten jest szczególnie polecany w przypadku dolegliwości takich jak wzdęcia, zaparcia czy uczucie ciężkości po jedzeniu. Zioła wzmagające trawienie są dostępne bez recepty.
Zioła żółciopędne to naturalne preparaty, które pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu pęcherzyka żółciowego poprzez pobudzanie wytwarzania i wydzielania żółci. Wśród nich znajdują się między innymi kłącze ostryżu długiego, kwiatostan kocanki piaskowej, liść boldo, korzeń rzodkwi czarnej, korzeń mniszka lekarskiego, liść mięty pieprzowej, ziele krwawnika, kocanka piaskowa, ostropest plamisty, goryczka żółta, karczoch zwyczajny, owoce jałowca, dziurawiec zwyczajny oraz mniszek lekarski. Są dostępne bez recepty.
Mięta – roślina o właściwościach leczniczych, stosowana głównie w dolegliwościach przewodu pokarmowego. Wyróżniamy kilka odmian mięty, lecz najbardziej znaną jest mięta pieprzowa. Właściwości lecznicze wykazują liście, w których znajduje się olejek eteryczny (w nim mentol), a także garbniki, flawonoidy i kwasy fenolowe. Mięta pobudzając czynności wydzielnicze wątroby i żołądka, zwiększa ilość żółci i kwasu żołądkowego. Dzięki temu poprawia się trawienie i wchłanianie składników pokarmowych w jelitach. Ponadto mięta działa rozkurczowo na mięśnie układu trawiennego. Stosowana głównie w postaci naparu w zaburzeniach przewodu pokarmowego takich jak niestrawność, ból brzucha, wzdęcia i uczucie pełności po posiłku.
Olejek miętowy stosowany jest w formie inhalacji oraz jako składnik tabletek do ssania na gardło ze względu na działanie przeciwbakteryjne. Znalazł również zastosowanie w kosmetykach, działając odświeżająco i pozostawiając uczucie chłodu.
Możliwe działania niepożądane: występują niezwykle rzadko. Mięta w postaci kropli spożyta w zbyt dużej ilości może powodować wymioty, biegunkę, senność, ospałość i apatię, a w postaci naparu powodować działanie przeczyszczające. Użycie olejku miętowego na skórę, może wywołać skórne reakcje alergiczne, dlatego zaleca się jego rozcieńczenie.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Mięta należy do najbardziej rozpoznawalnych i cenionych roślin leczniczych na świecie, towarzysząc ludzkości od tysiącleci w walce z różnorodnymi dolegliwościami zdrowotnymi. Ta aromatyczna bylina z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) zyskała szczególne uznanie dzięki swojemu charakterystycznemu, orzeźwiającemu zapachowi i wszechstronnym właściwościom terapeutycznym. Współcześnie na szczególną uwagę zasługują dwa gatunki – mięta pieprzowa (Mentha piperita) oraz mięta polna (Mentha arvensis), które stanowią fundament nowoczesnej fitoterapii i farmakoterapii opartej na substancjach pochodzenia roślinnego.
Mięta pieprzowa, znana również jako mięta lekarska, powstała jako hybryd mięty wodnej i mięty zielonej, co czyni ją gatunkiem o wyjątkowo bogatym profilu chemicznym. Z kolei mięta polna, występująca naturalnie w środowisku europejskim i azjatyckim, charakteryzuje się wysokim stężeniem naturalnego mentolu, co predysponuje ją do szczególnych zastosowań terapeutycznych. Obie odmiany zawierają cenne olejki eteryczne, flawonoidy, garbniki oraz kompleks substancji bioaktywnych, które odpowiadają za ich udokumentowane działanie przeciwskurczowe, wiatropędne, przeciwbakteryjne oraz przeciwzapalne.
W praktyce medycznej mięta znajduje zastosowanie przede wszystkim w leczeniu zaburzeń układu pokarmowego, gdzie jej właściwości rozkurczowe i stymulujące wydzielanie soków trawiennych przynoszą pacjentom znaczną ulgę w objawach niestrawności, wzdęć czy zespołu jelita drażliwego. Mentol, główny składnik aktywny olejków miętowych, wykazuje również właściwości analgetyczne i chłodzące, co czyni preparaty miętowe cennym narzędziem w terapii bólów mięśniowych, napięciowych bólów głowy oraz dolegliwości górnych dróg oddechowych. Współczesna farmakologia wykorzystuje mięte w postaci różnorodnych form leczniczych – od tradycyjnych naparów i kropli miętowych, przez kapsułki zawierające standaryzowane ekstrakty, po zewnętrzne preparaty maściowe i żelowe.
Jednak pomimo swojej naturalnej proweniencji i długiej historii bezpiecznego stosowania, mięta nie jest pozbawiona przeciwwskazań i potencjalnych działań niepożądanych. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby cierpiące na refluks żołądkowo-przełykowy, kobiety w ciąży oraz małe dzieci, u których intensywne działanie mentolu może wywoływać niepożądane reakcje. Dlatego też, jak w przypadku każdej terapii, również stosowanie preparatów miętowych wymaga rozważnego podejścia, uwzględniającego indywidualne potrzeby pacjenta oraz potencjalne interakcje z innymi stosowanymi lekami.
Mięta pieprzowa (Mentha piperita) to wieloletnia roślina z rodziny jasnotowatych, która osiąga wysokość od 30 do 90 cm. Charakteryzuje się ciemnozielonymi, lancetowatymi liśćmi oraz drobnymi, fioletowymi kwiatami zeranymi w kłosowate kwiatostany. Jako gatunek hybrydowy, powstały z krzyżowania mięty nadwodnej z miętą zieloną, wykazuje wyjątkowo wysoką zawartość olejków eterycznych.
Mięta polna (Mentha arvensis), zwana także miętą dziką lub łąkową, występuje naturalnie niemal na całym świecie – od Europy, przez Azję, po północną Afrykę. Jest rośliną wieloletnią osiągającą do 60 cm wysokości, która uwielbia wilgotne łąki, brzegi zbiorników wodnych i pola uprawne. W Polsce jest pospolita na całej powierzchni kraju.
Najważniejszymi składnikami aktywnymi mięty są: mentol – główny składnik olejku eterycznego odpowiedzialny za charakterystyczny chłodzący efekt, działa znieczulająco, przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo; flawonoidy działające przeciwutleniająco i przeciwzapalnie, w tym luteolina, hesperydyna i eriocytryna; garbniki o właściwościach ściągających i przeciwbakteryjnych; kwas rozmarynowy działający przeciwzapalnie i przeciwutleniająco.
Mięta polna charakteryzuje się szczególnie wysoką zawartością mentolu (35-45%) oraz mentonu (około 15%), co czyni ją jednym z najbogatszych naturalnych źródeł tych związków aktywnych.
Mięta wykazuje szerokie zastosowanie w zaburzeniach układu pokarmowego. Zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, pobudza wytwarzanie żółci i usprawnia funkcjonowanie jelit. Działa rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, reguluje perystaltykę jelit i działa wiatropędnie, eliminując wzdęcia i dyskomfort.
Składniki aktywne mięty stymulują wydzielanie żółci oraz soków trawiennych, ułatwiając rozkład tłuszczów i przyswajanie składników odżywczych. Działają rozluźniająco na mięśnie gładkie jelit, łagodząc wzdęcia, skurcze, uczucie pełności czy bóle brzucha.
Dzięki właściwościom przeciwbólowym i relaksującym, mięta pieprzowa łagodzi bóle menstruacyjne, napięciowe bóle głowy, a także objawy stresu i zmęczenia psychicznego. Może również poprawiać jakość snu oraz łagodzić napięcia nerwowe.
Mentol działa miejscowo znieczulająco, co oznacza, że może skutecznie łagodzić ból. Badania wykazały, że olejek miętowy może być równie skuteczny w łagodzeniu napięciowych bólów głowy jak niektóre leki przeciwbólowe dostępne bez recepty.
Mięta pieprzowa pomaga w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych, przeziębienia i kataru. Olejek eteryczny skutecznie pomaga w odkrztuszaniu zalegającej wydzieliny. Mentol działa również jako środek ułatwiający oddychanie poprzez stymulację receptorów chłodu w drogach oddechowych.
| Wskazanie | Główne działanie | Forma zastosowania |
|---|---|---|
| Zaburzenia trawienia | Rozkurczowe, wiatropędne | Napary, krople, kapsułki |
| Zespół jelita drażliwego | Przeciwskurczowe | Kapsułki enteryczne z olejkiem |
| Bóle mięśniowe | Przeciwbólowe, chłodzące | Maści, żele |
| Infekcje dróg oddechowych | Wykrztuśne, antyseptyczne | Inhalacje, syropy |
| Bóle głowy | Analgetyczne | Olejek do aplikacji miejscowej |
W medycynie mięta pieprzowa znajduje szczególne zastosowanie w leczeniu zespołu jelita drażliwego (IBS), gdzie działa poprzez rozluźnianie mięśni gładkich jelit, zmniejszając ból i dyskomfort. Preparaty miętowe są również skuteczne w niestrawności z zaburzeniami wydzielania soków trawiennych oraz w nieżycie żołądka.
Mięta może być stosowana w schorzeniach wątroby i dróg żółciowych, zapaleniu pęcherzyka żółciowego, a także w lekkiej niewydolności wątroby i zmniejszonym wytwarzaniu żółci. Współczesna fitoterapia poleca jej stosowanie pomocniczo w kamicy żółciowej i żółtaczce.
Zewnętrznie mięta pieprzowa wykorzystywana jest przede wszystkim w postaci olejku eterycznego przy bólach mięśniowych i stawowych, swędzeniu skóry, opryszczce, łupieżu czy ukąszeniach owadów. Dzięki działaniu chłodzącemu i przeciwzapalnemu jest składnikiem licznych maści i żeli chłodzących.
W polskiej praktyce farmaceutycznej dostępnych jest szereg preparatów zawierających substancje czynne pochodzące z mięty. Tradycyjne Krople miętowe zawierają macerat etanolowo-wodny z liści mięty pieprzowej i olejek z mięty pieprzowej, przygotowany zgodnie z recepturą Farmakopei Polskiej VI.
Najważniejszą substancją czynną stosowaną w polskich preparatach jest mentol – naturalny związek organiczny pozyskiwany z mięty. Mentol wykazuje działanie znieczulające, przeciwbólowe, chłodzące i przeciwświądowe. Poprzez podrażnienie zakończeń nerwowych w skórze wykazuje miejscowe działanie znieczulające oraz przeciwzapalne.
Popularne preparaty zawierające substancje miętowe dostępne w polskich aptekach to:
Mentol występuje w preparatach złożonych stosowanych miejscowo na skórę, gdzie zwiększa wchłanianie innych substancji czynnych jak salicylan metylu. Stosowany na skórę ma bezpośredni wpływ na skórne termoreceptory zimna, powodując uczucie chłodu oraz efekt znieczulenia.
W maściach na ból mięśni mentol działa chłodząco i łagodząco, przynosząc ulgę w bólu poprzez stymulację receptorów zimna. Często stosuje się go w połączeniu z kamforą, która ma właściwości przeciwzapalne i pomaga zmniejszyć obrzęk oraz zaczerwienienie.
Aby sporządzić napar z mięty pieprzowej, wystarczy jedną łyżkę suszu (około 2,5 g) zalać szklanką wrzątku (250 ml) i parzyć pod przykryciem przez około 10 minut. Taki napar najlepiej pić świeżo przygotowany, trzy razy dziennie.
Parzenie mięty powinno trwać około 5-6 minut. Suszone ziele mięty lub świeżą miętę należy zalać wrzątkiem i przykryć. Dopiero wtedy pod wpływem działania wody i temperatury zostaną uwolnione wonne i bioaktywne składniki mięty.
Preparaty farmaceutyczne z miętą należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta i farmaceuty. Krople miętowe stosuje się tradycyjnie w łagodnych dolegliwościach trawiennych, takich jak niestrawność i wzdęcia oraz pomocniczo w stanach skurczowych w obrębie jelit.
Do przeciwwskazań stosowania mięty należą: refluks żołądkowo-przełykowy – mięta pieprzowa może nasilać zgagę; ciąża i karmienie piersią – nadmierne spożycie może mieć wpływ na gospodarkę hormonalną; małe dzieci – olejek miętowy nie jest zalecany dla dzieci poniżej 4. roku życia.
Nie należy stosować mięty w chorobach dróg żółciowych, np. w zapaleniu dróg żółciowych czy kamicy żółciowej.
Nadmierne spożycie mięty pieprzowej może prowadzić do bólów brzucha i zgagi. Stosowanie olejku eterycznego bez odpowiedniego rozcieńczenia może powodować podrażnienia skóry i błon śluzowych, objawiające się pieczeniem, zaczerwienieniem i podrażnieniem.
Przedawkowanie mięty może prowadzić do objawów trawiennych, takich jak biegunki, wymioty lub nudności. Może również skutkować pojawieniem się wysypki i swędzących zmian na skórze.
U niemowląt i małych dzieci preparatów z olejkiem miętowym nie należy stosować bezpośrednio w obszarze nosa oraz piersi, ze względu na możliwość wystąpienia skurczu krtani i oskrzeli wskutek działania mentolu.
Mięta pieprzowa nie powinna być stosowana podczas karmienia piersią. Mentol zawarty w olejku eterycznym może być powodem zahamowania laktacji.
Mentol może obniżać ciśnienie krwi, co może potęgować działanie leków na nadciśnienie, dlatego osoby przyjmujące takie leki powinny zachować ostrożność. Mięta pieprzowa może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami i ziołami, co może wpływać na skuteczność leczenia lub powodować działania niepożądane.
W aromaterapii olejek miętowy stosowany jest w masażu i inhalacjach, poprawiając koncentrację, redukując napięcie i działając orzeźwiająco. W kosmetyce znajduje zastosowanie w preparatach do pielęgnacji skóry, zwłaszcza tłustej i problematycznej.
Mięta pieprzowa to podstawowy składnik past do zębów. Ponadto wchodzi w skład kosmetyków do mycia ciała, szamponów, płynów do płukania ust oraz balsamów do pielęgnacji ust. Jako kosmetyk odświeża oddech, chroni skórę przed starzeniem, ogranicza łupież i reguluje pracę gruczołów łojowych.
Picie mięty codziennie jest bezpieczne dla większości osób, jednak warto zachować umiar. Nawet dobra mięta stosowana bez umiaru może zaszkodzić. Należy zwrócić uwagę na indywidualną tolerancję i ewentualne przeciwwskazania.
Tak, olejek miętowy jest często stosowany w leczeniu zespołu jelita drażliwego (IBS). Działa poprzez rozluźnianie mięśni gładkich jelit, co zmniejsza ból i dyskomfort związany z tym schorzeniem.
Zgodnie ze współczesną wiedzą medyczną mięta pieprzowa zaliczana jest do roślin bezpiecznych w trakcie ciąży, ale jedynie w formie herbaty i w umiarkowanych ilościach. Nie należy jednak stosować olejku miętowego ani preparatów o wysokim stężeniu mentolu.
Mięta polna charakteryzuje się wysokim stężeniem naturalnego mentolu, co czyni ją skuteczną w uśmierzaniu bólów mięśniowych oraz migrenowych. Mięta pieprzowa jako hybryd ma bardziej wszechstronne zastosowanie w dolegliwościach trawiennych.
Tak, reakcje alergiczne mogą wystąpić w postaci wysypek, świądu, obrzęków, a w skrajnych przypadkach nawet anafilaksji. U osób wrażliwych kontakt rośliny ze skórą może prowadzić do reakcji uczuleniowych.
Preparaty miętowe są przeznaczone do krótkotrwałego leczenia. W przypadku objawów utrzymujących się dłużej niż 3 dni, nasilających się lub pojawienia się dodatkowych objawów, należy skontaktować się z lekarzem.
Mentol może obniżać ciśnienie krwi, co może potęgować działanie leków na nadciśnienie. Osoby przyjmujące leki hipotensyjne powinny zachować ostrożność i skonsultować stosowanie mięty z lekarzem.
Mięta polna najlepiej działa jako element holistycznego podejścia do zdrowia, w połączeniu z aktywnym trybem życia, zdrową dietą i relaksem. Można ją łączyć z innymi ziołami, ale warto skonsultować takie połączenia z farmaceutą lub lekarzem.
