Tolnexa to lek przeciwnowotworowy, którego głównym składnikiem jest docetaksel. Docetaksel jest substancją otrzymywaną z igieł cisu i należy do grupy leków przeciwnowotworowych, tzw. taksoidów. Lek jest stosowany w leczeniu różnych rodzajów nowotworów, w tym raka piersi, szczególnych postaci raka płuc (niedrobnokomórkowego raka płuc), raka gruczołu krokowego, raka żołądka oraz raka głowy i szyi. Tolnexa jest dostępna na receptę.
Tookad to lek zawierający substancję czynną padeliporfinę. Jest stosowany w leczeniu raka prostaty o niskim ryzyku. Lek ten jest dostępny na receptę. Wskazaniem do jego stosowania jest rak prostaty o niskim ryzyku u mężczyzn, u których radykalne leczenie nie jest konieczne. Lek ten jest podawany jednorazowo w postaci iniekcji dożylnych.
Topotecan Hospira to lek przeciwnowotworowy, który jest podawany w szpitalu przez lekarza lub pielęgniarkę w postaci infuzji dożylnej. Jest stosowany w leczeniu raka jajnika lub drobnokomórkowego raka płuca w przypadku wystąpienia nawrotu po chemioterapii. Produkt jest wydawany z apteki na podstawie recepty zastrzeżonej.
Topotecan medac to lek przeciwnowotworowy, który hamuje działanie topoizomerazy-I, enzymu uczestniczącego w replikacji DNA. Jest stosowany w monoterapii w leczeniu pacjentek z rakiem jajnika z przerzutami, u których chemioterapia pierwszego lub kolejnego rzutu okazała się nieskuteczna oraz u pacjentów z nawrotowym rakiem drobnokomórkowym płuca, u których ponowne leczenie z użyciem chemioterapii pierwszego rzutu uznano za nieodpowiednie. Topotecan medac w skojarzeniu z cisplatyną jest wskazany do leczenia pacjentek z rakiem szyjki macicy, nawracającym po radioterapii oraz u pacjentek w stadium IVB zaawansowania choroby. Lek jest dostępny na receptę.
Topotecanum Accord to lek stosowany w chemioterapii, który działa poprzez niszczenie komórek nowotworowych. Jest stosowany w leczeniu zaawansowanego raka jajnika oraz drobnokomórkowego raka płuca. Lek jest dostępny wyłącznie na receptę i powinien być stosowany pod nadzorem lekarza doświadczonego w prowadzeniu chemioterapii.
Torisel to lek stosowany w leczeniu nowotworów. Zawiera substancję czynną temsirolimus, który jest inhibitorem kinaz białkowych i działa przeciwnowotworowo. Stosowany jest w leczeniu raka nerkowokomórkowego i niektórych rodzajów chłoniaka. Jest wydawany na receptę do zastrzeżonego stosowania.
Trabectedin Accord to lek przeciwnowotworowy zawierający trabektedynę, substancję działającą poprzez zapobieganie namnażaniu się komórek nowotworowych. Stosowany jest w leczeniu zaawansowanego mięsaka tkanek miękkich u pacjentów, gdy wcześniejsze terapie okazały się nieskuteczne lub są przeciwwskazane. W skojarzeniu z pegylowaną liposomalną doksorubicyną znajduje również zastosowanie w terapii nawrotowego raka jajnika u pacjentek po co najmniej jednej poprzedniej chemioterapii.
Trabectedin EVER PHARMA to lek stosowany w leczeniu pewnych rodzajów nowotworów. Jest to lek cytostatyczny, który działa poprzez zatrzymanie wzrostu komórek nowotworowych. Trabectedin jest stosowany w leczeniu zaawansowanego mięsaka tkanek miękkich po niepowodzeniu leczenia antracyklinami i ifosfamidem, lub u pacjentów, którzy nie są kandydatami do tych leków. Jest również stosowany w leczeniu nawrotowego, zaawansowanego raka jajnika po niepowodzeniu pierwszoliniowego chemioterapii opartej na platynie. Trabectedin EVER PHARMA jest dostępny tylko na receptę.
Transtec to lek przeciwbólowy, który działa poprzez skórę. Ma postać plastrów nasączonych lekiem, a substancją czynną jest buprenorfina. System transdermalny Transtec stosowany jest w leczeniu bólu o średnim i dużym nasileniu, występującym przy chorobach nowotworowych i innych chorobach. Lek jest dostępny na receptę.
Trazimera to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną trastuzumab. Jest to rekombinowane humanizowane przeciwciało monoklonalne IgG1, które łączy się wybiórczo z receptorem HER2. Lek jest stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z HER2-dodatnim rakiem piersi z przerzutami. Trazimera jest wydawana na receptę.
Treosulfan Zentiva to lek stosowany w leczeniu zaawansowanego raka jajnika po co najmniej jednej wcześniejszej terapii standardowej. Dawkę leku określa lekarz, biorąc pod uwagę powierzchnię ciała pacjenta oraz wyniki morfologii krwi. Jest to lek dostępny na receptę.
Trexan Neo to lek zawierający metotreksat, substancję czynną o działaniu przeciwnowotworowym i immunosupresyjnym. Metotreksat wpływa na wzrost komórek ciała oraz zmniejsza aktywność układu immunologicznego. Lek jest stosowany w celu zakłócenia wzrostu pewnych komórek w organizmie, które szybko się namnażają i w ten sposób spowalnia wzrost komórek nowotworowych. Jest dostępny na receptę.
Trisenox to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną – tritlenek arsenu. Jest on stosowany w leczeniu ostrej białaczki promielocytowej (APL) u dorosłych pacjentów, zarówno z nowo rozpoznaną chorobą, jak i u tych, u których choroba nawraca lub jest oporna na leczenie. Lek jest dostępny na receptę.
Trodelvy to lek przeciwnowotworowy zawierający sacytuzumab gowitekan, który składa się z dwóch części: przeciwciała monoklonalnego wiążącego się z białkiem Trop-2 na komórkach raka piersi oraz substancji SN-38, która zabija te komórki. Stosowany jest w leczeniu potrójnie ujemnego raka piersi (TNBC) oraz raka piersi HR+/HER2- u dorosłych pacjentów, którzy otrzymali wcześniej co najmniej dwa inne schematy leczenia nowotworu, w tym miejscowo zaawansowanego lub przerzutowego. Lek jest przeznaczony dla pacjentów, u których nie ma możliwości operacyjnego usunięcia nowotworu.
RUQAP to lek przeciwnowotworowy zawierający kapiwasertyb, który blokuje białka kinazy AKT wspomagające wzrost komórek nowotworowych. Stosowany w połączeniu z fulwestrantem w leczeniu zaawansowanego, ER-dodatniego i HER-2 ujemnego raka piersi z nieprawidłowymi genami „PIK3CA”, „AKT1” lub „PTEN”. Skuteczny u pacjentów, u których inne terapie hormonalne okazały się nieskuteczne.
Truxima to lek zawierający substancję czynną rituksymab. Jest to przeciwciało monoklonalne, które wiąże się z antygenem CD20 występującym na powierzchni prawidłowych oraz zmienionych nowotworowo limfocytów B. Rituksymab powoduje śmierć komórek zawierających antygen CD20. Lek jest stosowany w leczeniu niektórych rodzajów nowotworów krwi, takich jak chłoniaki nieziarnicze i przewlekła białaczka limfocytowa. Truxima jest dostępny na receptę.
TUKYSA to lek stosowany w leczeniu HER2-dodatniego raka piersi, który rozprzestrzenił się poza pierwotny guz lub do innych narządów, np. mózgu, albo którego nie można usunąć chirurgicznie. Zawiera substancję czynną tukatynib, będącą inhibitorem kinazy białkowej. Blokuje receptory HER2 na komórkach rakowych, co spowalnia lub zatrzymuje ich wzrost. TUKYSA przyjmuje się razem z trastuzumabem i kapecytabiną.
bez wypunktowań
Tuznue zawiera trastuzumab, przeciwciało monoklonalne, które wiąże się specyficznie z receptorem HER2, obecnym w dużych ilościach na powierzchni niektórych komórek rakowych. Wiązanie z HER2 hamuje wzrost komórek rakowych i powoduje ich śmierć.
Tuznue jest stosowany w leczeniu wczesnego stadium raka piersi z wysokim poziomem białka HER2 oraz przerzutowego raka piersi z dużą ilością receptora HER2 w komórkach guza, w połączeniu z paklitakselem, docetakselem, inhibitorami aromatazy, lub samodzielnie. Lek ten jest również stosowany w leczeniu przerzutowego raka żołądka z wysokim poziomem receptora HER2, w połączeniu z kapecytabiną lub 5-fluorouracylem i cisplatyną.
Tyverb to lek stosowany w leczeniu raka piersi, który wykazuje nadekspresję receptora HER2 (ErbB2). Jest inhibitorem wewnątrzkomórkowych domen kinazy tyrozynowej obydwu receptorów EGFR (ErbB1) i HER2 (ErbB2). Tyverb jest dostępny na receptę. Wskazany jest do stosowania u pacjentów z zaawansowanym rakiem piersi lub rakiem piersi z przerzutami, z progresją choroby po wcześniejszym leczeniu, które musi zawierać antracykliny i taksany oraz po leczeniu trastuzumabem raka piersi z przerzutami.
Vanflyta to lek stosowany w leczeniu niektórych rodzajów nowotworów, w tym ostrej białaczki szpikowej. Vanflyta jest dostępny wyłącznie na receptę.
Vargatef to lek stosowany w leczeniu raka płuca. Substancją czynną jest nintedanib, który hamuje procesy prowadzące do rozwoju nowotworu. Lek jest stosowany u dorosłych pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca w zaawansowanym stadium, po wcześniejszym leczeniu chemioterapią. Vargatef jest dostępny na receptę.
Vastaloma to lek, który zawiera substancję czynną fulwestrant. Jest to lek blokujący działanie receptorów estrogenowych, co jest kluczowe w leczeniu pewnych rodzajów raka piersi. Jest stosowany u kobiet po menopauzie, które mają miejscowo zaawansowany lub przerzutowy rak piersi z obecnością receptorów estrogenowych. Lek jest dostępny na receptę.
Vectibix to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną panitumumab. Jest wskazany do stosowania w leczeniu dorosłych pacjentów z rakiem jelita grubego z przerzutami (mCRC) i z genami RAS bez mutacji (typ dziki). Vectibix stosowany jest zarówno samodzielnie, jak i w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi. Jest wydawany na receptę do zastrzeżonego stosowania.
Lek VEGZELMA to innowacyjny środek przeciwnowotworowy zawierający bewacyzumab, humanizowane przeciwciało monoklonalne. Działa, wiążąc się z białkiem VEGF, które wspiera wzrost naczyń krwionośnych w obrębie guza, co umożliwia jego zaopatrzenie w tlen i substancje odżywcze. VEGZELMA hamuje ten proces, zatrzymując rozwój nowotworów poprzez przeciwdziałanie tworzeniu naczyń krwionośnych.
Velcade to lek stosowany w leczeniu pewnych typów nowotworów, takich jak szpiczak mnogi i białaczka limfocytowa. Jest to lek cytostatyczny, który działa poprzez zahamowanie wzrostu komórek nowotworowych. Velcade jest dostępny tylko na receptę i musi być podawany pod nadzorem lekarza specjalisty w dziedzinie onkologii lub hematologii.
Vellofent to opioidowy lek przeciwbólowy, który działa na ośrodkowy układ nerwowy. Jest stosowany w leczeniu bólu przebijającego u dorosłych pacjentów z chorobą nowotworową, którzy są już poddawani innym lekom przeciwbólowym z powodu przewlekłego bólu nowotworowego. Ból przebijający to dodatkowy, nagły ból, który występuje pomimo stałego przyjmowania przez pacjenta opioidowych leków przeciwbólowych. Vellofent jest dostępny na receptę.
Venclyxto to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną o nazwie wenetoklaks. Jest to selektywny inhibitor białka antyapoptotycznego Bcl-2. Lek jest stosowany w leczeniu przewlekłej białaczki limfocytowej (PBL) u dorosłych pacjentów, którzy zostali uprzednio poddani co najmniej jednej terapii. Venclyxto jest również wskazany w leczeniu dorosłych pacjentów z nowo zdiagnozowaną ostrą białaczką szpikową (OBS), którzy nie kwalifikują się do intensywnej chemioterapii. Lek jest wydawany na receptę.
Verzenios to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną abemacyklib. Jest to silny i wybiórczy inhibitor kinaz CDK4 i CDK6. Stosuje się go w skojarzeniu z hormonoterapią jako leczenie uzupełniające u dorosłych pacjentów chorych na raka piersi wykazującego ekspresję receptora hormonalnego (HR) i niewykazującego ekspresji HER2, we wczesnym stadium zaawansowania, z przerzutami do węzłów chłonnych, z dużym ryzykiem nawrotu. Lek jest wydawany na receptę.
Vesanoid to lek zawierający substancję czynną tretynoinę, która jest pochodną witaminy A. Jest stosowany w leczeniu ostrej białaczki promielocytowej, zarówno u pacjentów z nowo rozpoznaną chorobą, jak i u tych, u których wystąpił nawrót choroby lub są oporni na chemioterapię. Lek jest dostępny na receptę.
Vidaza to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną zwaną azacytydyną. Stosuje się go u osób dorosłych, niekwalifikujących się do przeszczepu krwiotwórczych komórek macierzystych, do leczenia zespołów mielodysplastycznych (MDS) wyższego ryzyka, przewlekłej białaczki mielomonocytowej (CMML), oraz ostrej białaczki szpikowej (AML). Lek jest dostępny na receptę.
Vincristine Teva to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną o nazwie winkrystyna. Jest to cytostatyk, alkaloid pochodzenia roślinnego. Lek ten jest stosowany w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi w leczeniu różnych rodzajów nowotworów, takich jak ostra białaczka limfocytowa, chłoniaki złośliwe, szpiczak mnogi czy różne nowotwory lite. Vincristine Teva jest dostępny na receptę.
Vinorelbine Accord to lek przeciwnowotworowy, który jest stosowany w leczeniu zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuc oraz zaawansowanego raka piersi, gdy inne metody leczenia nie są niewskazane. Lek działa na poziomie molekularnym, hamując polimeryzację tubuliny, co prowadzi do zatrzymania mitozy i śmierci komórki nowotworowej. Vinorelbine Accord jest dostępny na receptę.
Lek zawiera winorelbinę, należącą do alkaloidów barwinka (Vinca), stosowanych w leczeniu nowotworów. Lek stosowany w leczeniu niektórych rodzajów raka płuca i raka piersi u pacjentów powyżej 18 roku życia.
Vinorelbine Zentiva to lek, który zawiera winorelbinę i należy do grupy alkaloidów barwinka, stosowanych w leczeniu nowotworów. Jest skuteczny w leczeniu niektórych rodzajów raka płuc i raka piersi u pacjentów powyżej 18 roku życia. Lek jest dostępny na receptę.
VITRAKVI zawiera larotrektynib, stosowany w leczeniu guzów litych spowodowanych zmianą w genie NTRK u dorosłych, młodzieży i dzieci. Lek jest podawany, gdy nowotwory są zaawansowane, rozprzestrzeniły się lub operacja jest ryzykowna, oraz brak innych możliwości leczenia. VITRAKVI hamuje białka fuzyjne TRK, spowalniając lub zatrzymując wzrost nowotworu i zmniejszając jego rozmiar.
Vizimpro jest lekiem stosowanym w leczeniu raka płuca. Jest to lek na receptę, który działa poprzez blokowanie działania pewnych białek, które mogą powodować podział i wzrost komórek nowotworowych. Vizimpro jest zwykle stosowany po innych lekach przeciwnowotworowych, jeśli nie były skuteczne lub jeśli pacjent nie mógł ich tolerować. Wskazaniem do stosowania Vizimpro jest przerzutowy niedrobnokomórkowy rak płuca (NSCLC) z mutacją EGFR u dorosłych.
Voraxaze to specjalistyczny lek zawierający glukarpidazę, przeznaczony do szybkiego obniżania stężenia metotreksatu u pacjentów, u których występuje ryzyko ciężkich działań niepożądanych. Dzięki skutecznemu rozkładowi metotreksatu we krwi, Voraxaze pomaga kontrolować i zapobiegać nasileniu działań niepożądanych związanych z leczeniem przeciwnowotworowym.
Vortemyel to lek zawierający substancję czynną o nazwie bortezomib, która jest inhibitorem proteasomu. Proteasomy odgrywają istotną rolę w kontrolowaniu funkcji komórek i ich procesu rozwoju. Poprzez zaburzanie ich funkcji, bortezomib może prowadzić do śmierci komórek nowotworowych. Lek jest stosowany w leczeniu szpiczaka mnogiego (nowotworu szpiku kostnego) u pacjentów powyżej 18 roku życia oraz w leczeniu chłoniaka z komórek płaszcza (rodzaj nowotworu zajmującego węzły chłonne) u pacjentów powyżej 18 roku życia. Vortemyel jest dostępny na receptę.
Votrient to lek, który zawiera substancję czynną o nazwie pazopanib. Jest to inhibitor kinazy tyrozynowej, który działa poprzez hamowanie aktywności białek biorących udział w rozroście i rozprzestrzenianiu się komórek raka. Lek jest stosowany w leczeniu zaawansowanego raka nerkowokomórkowego oraz mięsaka tkanek miękkich. Votrient jest wydawany na receptę.
Votubia to lek stosowany w leczeniu guzów nerkowokomórkowych u dorosłych, którzy nie są odpowiedni do leczenia chirurgicznym. Jest również stosowany w leczeniu pewnych rodzajów guzów mózgu u dorosłych i dzieci w wieku 1 roku i starszych. Votubia jest dostępny na receptę.
Vpriv to lek stosowany w leczeniu choroby Gauchera typu 1. Jest to rzadka choroba genetyczna, która prowadzi do gromadzenia się tłuszczów w różnych organach. Lek Vpriv pomaga zredukować te nagromadzenia. Jest dostępny na receptę.
Lek Vyloy zawiera zolbetuksymab, przeciwciało monoklonalne, które pomaga układowi odpornościowemu zwalczać komórki nowotworowe. Jest stosowany w leczeniu raka żołądka i połączenia żołądkowo-przełykowego. Vyloy jest dostępny wyłącznie na receptę.
Vyxeos liposomal to lek przeciwnowotworowy zawierający dwie substancje czynne: daunorubicynę i cytarabinę, zamknięte w liposomach. Działają one w różny sposób, uniemożliwiając wzrost i podział komórek nowotworowych. Zamknięcie tych substancji w liposomach wydłuża ich działanie w organizmie i pomaga wnikać w komórki rakowe, aby je zniszczyć.
Vyxeos liposomal jest stosowany w leczeniu nowo rozpoznanej ostrej białaczki szpikowej u pacjentów, gdy białaczka została wywołana wcześniejszym leczeniem (ostra białaczka szpikowa zależna od terapii) lub w przypadku zmian w szpiku kostnym (ostra białaczka szpikowa z cechami zależnymi od mielodysplazji).
Lek WELIREG, zawierający belzutyfan, to preparat przeciwnowotworowy przeznaczony dla dorosłych. Stosowany jest w leczeniu zaawansowanego raka nerkowokomórkowego (RCC) oraz choroby von Hippel-Lindau (VHL), gdy operacja lub inne zabiegi miejscowe nie są odpowiednie. Substancja czynna blokuje białko HIF-2α, co ogranicza wzrost komórek i naczyń krwionośnych, spowalniając rozwój nowotworów.
Wyost to lek zawierający denosumab, stosowany w leczeniu przerzutów nowotworowych do kości oraz guza olbrzymiokomórkowego kości. Wyost jest dostępny wyłącznie na receptę.
Xaluprine to lek na receptę, który zawiera substancję czynną merkaptopurynę. Należy ona do grupy leków o nazwie leki cytotoksyczne, zwane także chemioterapeutykami. Xaluprine stosuje się w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej (zwanej także ostrą białaczką limfatyczną lub ALL). Jest to szybko postępująca choroba, w której dochodzi do zwiększenia liczby nowych krwinek białych. Nowe krwinki białe są niedojrzałe (nie w pełni wykształcone) i nie są w stanie właściwie dojrzewać ani działać. Nie mogą zatem zwalczać zakażeń i mogą wywołać krwawienie.
Xeloda to lek przeciwnowotworowy zawierający substancję czynną kapecytabinę. Jest stosowany w leczeniu raka okrężnicy, odbytnicy, żołądka i piersi oraz w zapobieganiu nawrotom raka okrężnicy po całkowitym chirurgicznym usunięciu guza. Xeloda jest lekiem należącym do grupy cytostatyków, które hamują wzrost komórek nowotworowych. Lek jest dostępny na receptę.
Xancodal to lek zawierający substancję czynną oksykodonu chlorowodorek, który jest silnym lekiem przeciwbólowym z grupy opioidów. Jest dostępny na receptę i jest przeznaczony do podawania doustnego. Lek ten jest stosowany w leczeniu bólu o umiarkowanym do silnego nasileniu, który można skutecznie leczyć tylko za pomocą opioidowych leków przeciwbólowych. W razie wstrzyknięcia do żyły substancje pomocnicze zawarte w tabletkach mogą spowodować miejscowe zniszczenie (martwicę) tkanki, zmiany w tkance płucnej (ziarniniaki płuc) lub inne ciężkie, potencjalnie zagrażające życiu powikłania.
Xbryk to lek zawierający denosumab – przeciwciało monoklonalne, które spowalnia proces niszczenia kości wywołany przerzutami nowotworowymi lub guzem olbrzymiokomórkowym kości. Preparat stosuje się u dorosłych pacjentów z zaawansowanym rakiem w celu zapobiegania powikłaniom kostnym, takim jak złamania czy ucisk rdzenia kręgowego. U dorosłych i młodzieży lek może być również wykorzystywany w leczeniu guza olbrzymiokomórkowego kości w przypadkach, gdy usunięcie chirurgiczne nie jest możliwe lub nie stanowi optymalnej opcji terapeutycznej.
Xeloda to lek przeciwnowotworowy zawierający substancję czynną kapecytabinę. Jest stosowany w leczeniu raka okrężnicy, odbytnicy, żołądka i piersi oraz w zapobieganiu nawrotom raka okrężnicy po całkowitym chirurgicznym usunięciu guza. Xeloda jest lekiem należącym do grupy cytostatyków, które hamują wzrost komórek nowotworowych. Lek jest dostępny na receptę.
Leki przeciwnowotworowe to różnorodna grupa preparatów farmakologicznych stosowanych w terapii nowotworów złośliwych, które działają poprzez hamowanie lub niszczenie komórek rakowych. Mają one na celu zniszczenie lub przynajmniej zahamowanie wzrostu wszystkich ognisk nowotworu w organizmie. Nowoczesne terapie przeciwnowotworowe umożliwiają skuteczne leczenie wielu typów nowotworów, a ciągły rozwój farmakologii onkologicznej daje nadzieję pacjentom na dłuższe i lepsze życie nawet w najbardziej zaawansowanych stadiach choroby.
Leki przeciwnowotworowe można podzielić na kilka głównych kategorii, różniących się mechanizmem działania, skutecznością w określonych typach nowotworów oraz profilem działań niepożądanych:
Chemioterapia to jedna z najstarszych, ale wciąż skutecznych metod leczenia nowotworów. Jej rozwój zaczął się po odkryciu uszkodzeń szpiku kostnego u personelu wojskowego narażonego na substancje chemiczne podczas I i II wojny światowej.
Leki cytotoksyczne działają przede wszystkim na komórki aktywnie dzielące się, co czyni je skutecznymi wobec szybko proliferujących komórek nowotworowych. Niestety, wpływają również na inne szybko dzielące się komórki organizmu (np. komórki szpiku kostnego, mieszków włosowych, nabłonka przewodu pokarmowego), co odpowiada za typowe działania niepożądane chemioterapii.
Podstawowe grupy leków cytotoksycznych:
Chemioterapia może być stosowana:
Wzrost niektórych nowotworów jest uzależniony od obecności określonych hormonów. Hormonoterapia działa poprzez blokowanie produkcji hormonów lub hamowanie ich oddziaływania na komórki nowotworowe.
Przykłady nowotworów hormonozależnych:
Hormonoterapia charakteryzuje się wysoką skutecznością i stosunkowo dobrą tolerancją w porównaniu z innymi metodami leczenia systemowego. Przykładem jest tamoksyfen – antagonista receptorów estrogenowych stosowany w leczeniu raka piersi.
Leki ukierunkowane molekularnie stanowią szeroką grupę substancji przeciwnowotworowych, które działają na konkretne mechanizmy molekularne odpowiedzialne za transformację nowotworową i progresję guza. W przeciwieństwie do chemioterapii, która działa nieselektywnie na wszystkie dzielące się komórki, terapie celowane oddziałują bardziej wybiórczo na komórki nowotworowe, oszczędzając w większym stopniu zdrowe tkanki.
Leki celowane dzielimy na dwie główne klasy:
Skuteczność leków celowanych często zależy od obecności określonych biomarkerów w guzie (np. nadekspresja HER2 w raku piersi dla trastuzumabu), co wymaga przeprowadzenia odpowiednich badań molekularnych przed rozpoczęciem terapii.
Immunoterapia to stosunkowo nowa, ale dynamicznie rozwijająca się dziedzina leczenia przeciwnowotworowego, która wykorzystuje potencjał układu odpornościowego do zwalczania nowotworu. Komórki rakowe często „ukrywają się” przed układem immunologicznym, a immunoterapia ma na celu odblokowywanie naturalnych mechanizmów obronnych organizmu.
Główne rodzaje immunoterapii:
Immunoterapia przynosi spektakularne wyniki w pewnych typach nowotworów (np. czerniaku, raku płuca, nowotworach układu moczowego), ale nie jest skuteczna u wszystkich pacjentów.
Leki cytotoksyczne działają poprzez:
Leki hormonalne działają poprzez:
Leki celowane działają poprzez:
Leki immunologiczne działają poprzez:
Ostatnie lata przyniosły znaczący postęp w rozwoju nowych leków przeciwnowotworowych:
Pomimo postępów w rozwoju nowych terapii przeciwnowotworowych, dostęp do wielu z nich pozostaje ograniczony, szczególnie w krajach o niższych dochodach. W Polsce nadal około 30% nowoczesnych terapii przeciwnowotworowych nie jest refundowanych.
Główne bariery w dostępie do innowacyjnych leków:
Lista Top Ten Onko, corocznie publikowana przez Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej, wskazuje 10 najbardziej potrzebnych leków przeciwnowotworowych, które powinny zostać objęte refundacją. W 2024 roku na czele tej listy znalazł się cemiplimab stosowany w leczeniu raka szyjki macicy.
Chemioterapia działa poprzez niszczenie szybko dzielących się komórek, w tym komórek nowotworowych. Niestety, wpływa również na zdrowe komórki organizmu, które również się intensywnie dzielą, co prowadzi do charakterystycznych skutków ubocznych.
Najczęstsze działania niepożądane chemioterapii obejmują:
Większość tych objawów ustępuje po zakończeniu leczenia, a nowoczesne leki wspomagające pozwalają skutecznie kontrolować wiele z nich.
Główna różnica polega na selektywności działania:
Dzięki swojej większej wybiórczości, terapie celowane często mają mniej działań niepożądanych niż tradycyjna chemioterapia, choć mogą powodować inne, specyficzne dla siebie skutki uboczne.
Immunoterapia to metoda leczenia nowotworów, która wykorzystuje naturalne mechanizmy obronne organizmu do zwalczania komórek rakowych. Polega ona na stymulowaniu układu odpornościowego do rozpoznawania i niszczenia komórek nowotworowych.
Najważniejszą grupą leków immunoterapeutycznych są inhibitory punktów kontrolnych układu immunologicznego (np. pembrolizumab, nivolumab, atezolizumab), które blokują mechanizmy hamujące aktywność limfocytów T, umożliwiając im skuteczniejsze zwalczanie nowotworu.
Immunoterapia jest szczególnie skuteczna w leczeniu niektórych typów nowotworów, takich jak czerniak, niedrobnokomórkowy rak płuca, rak pęcherza moczowego czy rak nerki.
Czas trwania leczenia przeciwnowotworowego zależy od wielu czynników, takich jak:
Chemioterapia jest zazwyczaj podawana w cyklach (np. co 2-4 tygodnie) przez okres kilku miesięcy. Hormonoterapia w przypadku niektórych nowotworów (np. raka piersi) może być stosowana przez 5-10 lat. Terapie celowane i immunoterapia mogą być podawane tak długo, jak długo są skuteczne i dobrze tolerowane, niekiedy przez wiele lat.
Niektóre leki przeciwnowotworowe, szczególnie doustne, mogą być stosowane w warunkach domowych. Należą do nich:
Leki podawane dożylnie (większość chemioterapeutyków, przeciwciała monoklonalne, wiele leków immunoterapeutycznych) wymagają podania w warunkach szpitalnych lub ambulatoryjnych.
