Choroby neurologiczne dotykają miliony osób na całym świecie, znacząco wpływając na jakość życia pacjentów i ich rodzin. Schorzenia układu nerwowego obejmują szeroki wachlarz dolegliwości, od łagodnych zaburzeń do poważnych chorób neurodegeneracyjnych, które mogą prowadzić do niepełnosprawności. Układ nerwowy, składający się z mózgu, rdzenia kręgowego i nerwów obwodowych, odpowiada za kluczowe funkcje organizmu – od podstawowych procesów życiowych po złożone funkcje poznawcze. Zaburzenia w jego funkcjonowaniu mogą wynikać z uwarunkowań genetycznych, czynników środowiskowych, infekcji, urazów czy procesów autoimmunologicznych. Wczesna diagnostyka i odpowiednie leczenie mają kluczowe znaczenie dla skutecznego zarządzania chorobami neurologicznymi, a dzięki postępowi medycyny i nowoczesnym terapiom, wielu pacjentów może cieszyć się poprawą jakości życia mimo przewlekłego charakteru tych schorzeń.
Układ nerwowy to skomplikowana sieć struktur odpowiedzialnych za kontrolę i koordynację wszystkich procesów zachodzących w organizmie. Dzieli się na ośrodkowy układ nerwowy (mózg i rdzeń kręgowy) oraz obwodowy układ nerwowy (nerwy obwodowe). Ta złożona struktura odpowiada za odbieranie bodźców z otoczenia, przetwarzanie informacji, koordynację ruchów, regulację funkcji narządów wewnętrznych oraz umożliwia funkcje wyższe, takie jak myślenie, pamięć czy emocje.
Zdrowie układu nerwowego można wspierać poprzez odpowiednią dietę bogatą w antyoksydanty i nienasycone kwasy tłuszczowe, regularne ćwiczenia fizyczne, aktywność umysłową oraz redukcję stresu. Badania pokazują, że takie działania mogą zmniejszyć ryzyko występowania niektórych chorób neurologicznych, szczególnie neurodegeneracyjnych, jak choroba Alzheimera czy Parkinsona.
Niezwykłą cechą układu nerwowego jest jego neuroplastyczność – zdolność do zmian i adaptacji w odpowiedzi na doświadczenia i uszkodzenia. Ta właściwość stanowi podstawę procesów uczenia się, pamięci oraz rehabilitacji po urazach mózgu czy rdzenia kręgowego. Dzięki neuroplastyczności, mózg może reorganizować swoją strukturę i funkcję, co daje nadzieję pacjentom po udarach czy z innymi uszkodzeniami neurologicznymi.
Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną otępienia u osób starszych, charakteryzującą się postępującą utratą pamięci, zdolności poznawczych i funkcji wykonawczych. W mózgu pacjentów dochodzi do gromadzenia się złogów białka beta-amyloidu oraz splątków neurofibrylarnych, co prowadzi do obumierania komórek nerwowych.
Leczenie farmakologiczne choroby Alzheimera opiera się na dwóch głównych grupach leków. Inhibitory cholinesterazy (donepezil, rywastygmina, galantamina) zwiększają poziom acetylocholiny – neurotransmitera kluczowego dla procesów pamięciowych. Druga grupa to antagoniści receptora NMDA (memantyna), regulujące aktywność glutaminianu, którego nadmiar może prowadzić do śmierci neuronów. W ostatnich latach pojawił się też pierwszy lek przyczynowy – aducanumab, który pomaga usuwać złogi amyloidu z mózgu.
Oprócz farmakoterapii, ważną rolę odgrywa terapia poznawcza, aktywizacja fizyczna pacjenta oraz odpowiednie wsparcie psychologiczne dla rodziny i opiekunów.
Choroba Parkinsona to postępujące schorzenie neurodegeneracyjne, które rozwija się na skutek zaniku neuronów dopaminergicznych w istocie czarnej mózgu. Charakterystyczne objawy obejmują drżenie spoczynkowe, sztywność mięśniową, spowolnienie ruchowe (bradykinezja) oraz zaburzenia postawy i chodu. U wielu pacjentów występują również objawy pozaruchowe, jak depresja, zaburzenia snu, problemy z węchem czy zaparcia.
Diagnostyka choroby Parkinsona opiera się głównie na badaniu klinicznym, jednak w celu wykluczenia innych schorzeń mogą być wykonane badania obrazowe (rezonans magnetyczny) czy testy neurologiczne. Charakterystyczne jest drżenie spoczynkowe, które ustępuje podczas wykonywania celowych ruchów, oraz stopniowe zmniejszanie się pisma (mikrografia).
Leczenie farmakologiczne koncentruje się na uzupełnianiu niedoboru dopaminy lub stymulacji receptorów dopaminowych. Podstawowym lekiem jest lewodopa, prekursor dopaminy, często podawana w połączeniu z inhibitorami dekarboksylazy (karbidopa, benserazyd), które zapobiegają jej rozkładowi poza mózgiem. Stosuje się także agonistów dopaminy (ropinirol, pramipeksol, rotygotyna), inhibitory MAO-B (selegilina, rasagilina) oraz inhibitory COMT (entakapon). W zaawansowanych przypadkach rozważa się leczenie chirurgiczne, w tym głęboką stymulację mózgu (DBS).
Istotnym elementem terapii są również rehabilitacja ruchowa, terapia mowy oraz wsparcie psychologiczne.
Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje osłonki mielinowe neuronów w ośrodkowym układzie nerwowym. Prowadzi to do powstawania ognisk demielinizacji i zaburzeń przewodnictwa nerwowego.
Objawy SM są bardzo zróżnicowane i zależą od lokalizacji zmian demielinizacyjnych. Mogą obejmować zaburzenia widzenia (podwójne widzenie, zapalenie nerwu wzrokowego), osłabienie mięśni, zaburzenia koordynacji i równowagi, drętwienia i mrowienia, problemy z kontrolą pęcherza moczowego, a także zmęczenie i zaburzenia poznawcze.
Leczenie stwardnienia rozsianego znacząco rozwinęło się w ostatnich latach, oferując pacjentom wiele opcji terapeutycznych. W leczeniu rzutów stosuje się glikokortykosteroidy (metylprednizolon) podawane dożylnie. Leczenie modyfikujące przebieg choroby obejmuje leki immunomodulujące (interferony beta, octan glatirameru), leki immunosupresyjne (fingolimod, kladrybina) oraz przeciwciała monoklonalne (natalizumab, okrelizumab, alemtuzumab). Od kwietnia 2024 roku pacjenci w Polsce mają dostęp do podskórnej formy podania terapii natalizumabem, co znacząco ułatwia leczenie.
Ważnym elementem terapii SM jest kompleksowa rehabilitacja, leczenie objawowe (np. spastyczności, bólu, zmęczenia) oraz wsparcie psychologiczne.
Neuropatia obwodowa to zespół objawów wynikających z uszkodzenia nerwów obwodowych. Może dotyczyć jednego nerwu (mononeuropatia) lub wielu nerwów jednocześnie (polineuropatia). Najczęstszymi przyczynami są cukrzyca, nadużywanie alkoholu, niedobory witamin (szczególnie B12), choroby autoimmunologiczne, infekcje, toksyny oraz działania niepożądane niektórych leków.
Objawy neuropatii obwodowej różnią się w zależności od rodzaju uszkodzonych włókien nerwowych. Typowo obejmują drętwienia, mrowienia, pieczenie, ból, osłabienie mięśni, zaburzenia czucia oraz problemy z koordynacją. W przypadkach uszkodzenia nerwów autonomicznych mogą wystąpić zaburzenia potliwości, niestabilność ciśnienia tętniczego czy dysfunkcje pęcherza moczowego.
Leczenie neuropatii obwodowej zależy od przyczyny. W przypadku neuropatii cukrzycowej kluczowe jest utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi. W terapii bólu neuropatycznego stosuje się leki przeciwpadaczkowe (gabapentyna, pregabalina), przeciwdepresyjne (amitryptylina, duloksetyna, wenlafaksyna) oraz miejscowe (plastry z lidokainą, kapsaicyna). Istotna jest również suplementacja witamin z grupy B, fizjoterapia oraz rehabilitacja.
Padaczka to przewlekła choroba neurologiczna charakteryzująca się nawracającymi, nieprowokowanymi napadami padaczkowymi, które są wynikiem nieprawidłowych wyładowań elektrycznych w mózgu. Dotyka około 1% populacji, co w Polsce oznacza 300-400 tysięcy pacjentów.
Objawy padaczki zależą od rodzaju napadu i mogą obejmować drgawki, utratę świadomości, zaburzenia czucia, halucynacje lub automatyzmy (powtarzalne, nieskoordynowane ruchy). U niektórych pacjentów występują charakterystyczne aury, czyli specyficzne odczucia poprzedzające napad.
Leczenie padaczki opiera się głównie na farmakoterapii. Stosuje się leki przeciwpadaczkowe, takie jak karbamazepina, lamotrygina, walproiniany, lewetiracetam, okskarbazepina czy topiramat. Wybór leku zależy od typu napadów, wieku pacjenta, chorób współistniejących oraz potencjalnych działań niepożądanych.
Szczególnym wyzwaniem jest padaczka lekooporna, występująca u 20-30% pacjentów. W takich przypadkach stosuje się kombinacje leków, rozważa leczenie chirurgiczne, stymulację nerwu błędnego lub dietę ketogeniczną. Nadzieję dają nowe leki, jak briwaracetam, stiripentol czy cenobamat, który może uwolnić od napadów 11-28% pacjentów lekoopornych.
Migrena to neurologiczna choroba napadowa charakteryzująca się nawracającymi, pulsującymi bólami głowy, często jednostronnymi, którym mogą towarzyszyć nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięki. Jest drugą co do częstości występowania neurologiczną chorobą napadową, znacząco obniżającą jakość życia pacjentów.
W przypadku migreny przewlekłej, gdy bóle głowy występują przez co najmniej 15 dni w miesiącu, przez okres dłuższy niż 3 miesiące, leczenie jest szczególnie trudne. W Polsce obecnie trwają prace nad programem lekowym dla pacjentów z migreną przewlekłą.
Leczenie migreny dzieli się na doraźne (przerywające napad) i profilaktyczne (zapobiegające napadom). W leczeniu doraźnym stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, tryptany (sumatryptan, zolmitryptan), a w ciężkich przypadkach leki przeciwwymiotne i opioidy. W profilaktyce migreny przewlekłej przełomem okazały się przeciwciała monoklonalne przeciw peptydowi związanemu z genem kalcytoniny (CGRP) lub jego receptorowi (erenumab, fremanezumab, galcanezumab), a także toksyna botulinowa typu A. Te nowoczesne terapie mogą prowadzić do całkowitej remisji u nawet 25% pacjentów z migreną przewlekłą.
Udar mózgu to nagłe zaburzenie krążenia mózgowego, prowadzące do uszkodzenia tkanki nerwowej. Wyróżnia się udary niedokrwienne (około 80% przypadków), spowodowane zatorem lub zakrzepem naczynia, oraz udary krwotoczne, wynikające z pęknięcia naczynia i wylewu krwi do mózgu.
Objawy udaru rozwijają się gwałtownie i mogą obejmować jednostronne osłabienie lub paraliż, zaburzenia mowy, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, silny ból głowy oraz problemy z koordynacją. Kluczowa jest szybka diagnostyka i leczenie – im szybciej pacjent trafi do szpitala, tym większe szanse na ograniczenie uszkodzeń mózgu.
W leczeniu udaru niedokrwiennego, jeśli pacjent trafi do szpitala w ciągu 4,5 godziny od pojawienia się objawów, można zastosować leczenie trombolityczne (alteplaza), które rozpuszcza zakrzep. Nowszą metodą jest trombektomia mechaniczna, polegająca na mechanicznym usunięciu zakrzepu za pomocą specjalnego cewnika. Ta procedura może być stosowana nawet do 24 godzin od wystąpienia objawów u wybranych pacjentów. W Polsce funkcjonuje już 18 ośrodków wykonujących zabiegi trombektomii mechanicznej.
Po przebytym udarze kluczowa jest rehabilitacja neurologiczna, która pomaga odzyskać utracone funkcje poprzez wykorzystanie neuroplastyczności mózgu.
Diagnostyka neurologiczna obejmuje szereg badań i procedur, które pomagają ustalić przyczynę objawów i postawić właściwą diagnozę. Proces diagnostyczny zazwyczaj rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego i badania neurologicznego.
Badanie neurologiczne obejmuje ocenę funkcji poznawczych, równowagi, koordynacji, odruchów, siły mięśniowej, czucia oraz funkcji nerwów czaszkowych. Lekarz może również przeprowadzić specjalistyczne testy, jak badanie chodu czy ocenę pisma.
W zależności od podejrzewanego schorzenia, mogą być zalecone dodatkowe badania:
Nowoczesne techniki obrazowania mózgu pozwalają na dokładną wizualizację struktury i funkcji układu nerwowego:
Tomografia komputerowa (TK) – szybkie badanie, szczególnie przydatne w diagnostyce udarów, krwawień i urazów.
Rezonans magnetyczny (MRI) – dostarcza bardziej szczegółowych obrazów, pozwalając na wykrycie drobnych zmian strukturalnych, ognisk demielinizacji, guzów czy anomalii naczyniowych.
Funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMRI) – obrazuje aktywność mózgu podczas wykonywania określonych zadań.
Pozytonowa tomografia emisyjna (PET) – ocenia metabolizm mózgu, pomagając w diagnostyce chorób neurodegeneracyjnych.
Elektroencefalografia (EEG) – rejestruje aktywność elektryczną mózgu, niezbędna w diagnostyce padaczki.
Elektromiografia (EMG) i badanie przewodnictwa nerwowego – oceniają funkcję nerwów i mięśni, kluczowe w diagnostyce neuropatii obwodowych i chorób nerwowo-mięśniowych.
Analiza płynu mózgowo-rdzeniowego – pomocna w diagnostyce infekcji, chorób demielinizacyjnych i nowotworów.
Badania krwi – mogą wykryć markery zapalne, przeciwciała, niedobory witamin czy zaburzenia metaboliczne.
Coraz większe znaczenie ma diagnostyka genetyczna, która pozwala na wykrycie mutacji odpowiedzialnych za choroby neurologiczne o podłożu genetycznym. Jest szczególnie istotna w przypadku chorób neurodegeneracyjnych, jak niektóre postacie choroby Alzheimera czy stwardnienie zanikowe boczne.
Terapia schorzeń neurologicznych jest złożona i często wymaga podejścia multidyscyplinarnego. W zależności od choroby, mogą być stosowane różne metody leczenia:
Leki odgrywają kluczową rolę w leczeniu wielu chorób neurologicznych. Są stosowane zarówno w celu łagodzenia objawów, jak i modyfikacji przebiegu choroby.
W leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, jak choroba Parkinsona, stosuje się leki uzupełniające niedobory neuroprzekaźników (lewodopa) lub naśladujące ich działanie (agoniści dopaminy). W chorobie Alzheimera wykorzystuje się inhibitory cholinesterazy (donepezil, rywastygmina) i memantynę.
Choroby autoimmunologiczne, jak stwardnienie rozsiane, wymagają leków immunomodulujących i immunosupresyjnych, w tym interferonów beta, octanu glatirameru, fingolimodu czy przeciwciał monoklonalnych (natalizumab, okrelizumab).
W leczeniu padaczki stosuje się leki przeciwpadaczkowe, dobierane indywidualnie w zależności od typu napadów. Najczęściej wykorzystywane to karbamazepina, lamotrygina, walproiniany, lewetiracetam czy nowsze, jak briwaracetam i cenobamat.
Ból neuropatyczny wymaga specyficznego podejścia, z wykorzystaniem leków przeciwpadaczkowych (gabapentyna, pregabalina), przeciwdepresyjnych (amitryptylina, duloksetyna) oraz opioidów w ciężkich przypadkach.
Rehabilitacja odgrywa kluczową rolę w leczeniu wielu chorób neurologicznych, szczególnie po udarach mózgu, urazach czy w chorobach neurodegeneracyjnych. Obejmuje:
Fizjoterapię – ćwiczenia poprawiające siłę mięśniową, równowagę, koordynację i zakres ruchów.
Terapię zajęciową – ucząca pacjentów strategii radzenia sobie z codziennymi czynnościami.
Terapię mowy – poprawiająca funkcje komunikacyjne i połykanie.
Neuropsychologię – wspierająca funkcje poznawcze i emocjonalne.
W niektórych przypadkach stosuje się leczenie chirurgiczne:
Głęboka stymulacja mózgu (DBS) – wszczepienie elektrod do określonych obszarów mózgu, skuteczne w chorobie Parkinsona, dystonii czy drżeniu samoistnym.
Chirurgia padaczki – usunięcie ogniska padaczkowego w przypadkach lekoopornych.
Leczenie operacyjne guzów mózgu, tętniaków czy malformacji naczyniowych.
Postęp w neurologii przynosi coraz nowsze metody leczenia:
Terapie genowe – modyfikacja genów odpowiedzialnych za choroby, np. w rdzeniowym zaniku mięśni (nusinersen, onasemnogen abeparwowek).
Terapie komórkami macierzystymi – wspierające regenerację uszkodzonych tkanek nerwowych.
Nowoczesne terapie biologiczne – przeciwciała monoklonalne w leczeniu migreny przewlekłej czy stwardnienia rozsianego.
Choroby neurologiczne często mają charakter przewlekły i wymagają długotrwałego zarządzania. Wpływają nie tylko na zdrowie fizyczne, ale także na sferę psychiczną i społeczną pacjenta.
Diagnoza choroby neurologicznej często wymaga znaczących zmian w życiu pacjenta i jego rodziny. Kluczowe jest zdobycie rzetelnej wiedzy o chorobie, poznanie metod radzenia sobie z objawami oraz modyfikacja stylu życia:
Dieta – w wielu chorobach neurologicznych zaleca się dietę bogatą w antyoksydanty, kwasy omega-3 i witaminy z grupy B. W przypadku choroby Parkinsona ważna jest odpowiednia podaż białka, a przy padaczce niektórzy pacjenci korzystają z diety ketogenicznej.
Aktywność fizyczna – regularne ćwiczenia dostosowane do możliwości pacjenta mogą poprawić sprawność, równowagę i nastrój.
Techniki relaksacyjne – medytacja, joga czy techniki oddechowe pomagają zmniejszyć stres, który może nasilać objawy wielu schorzeń neurologicznych.
Organizacja codzienności – planowanie aktywności, korzystanie z przypomnień, dostosowanie otoczenia do ograniczeń wynikających z choroby.
Wsparcie psychologiczne jest niezbędnym elementem kompleksowej opieki nad pacjentem neurologicznym. Może obejmować psychoterapię indywidualną, terapię rodzinną czy grupy wsparcia. Organizacje pacjentów, jak Fundacja EPI-BOHATER dla osób z padaczką czy Fundacja Chorób Mózgu, oferują nie tylko wsparcie emocjonalne, ale także edukację i pomoc w uzyskaniu dostępu do nowoczesnych terapii.
Rozwój technologii przynosi coraz więcej rozwiązań wspierających codzienne funkcjonowanie pacjentów neurologicznych:
Aplikacje mobilne – monitorujące objawy, przypominające o lekach czy wspierające rehabilitację poznawczą.
Urządzenia wspomagające mobilność – od lasek i chodzików po zaawansowane egzoszkielety.
Systemy komunikacji alternatywnej – dla pacjentów z zaburzeniami mowy.
Inteligentne domy – dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami neurologicznymi.
Neurologia jest dziedziną dynamicznie rozwijającą się, a postęp w badaniach naukowych i technologii medycznej przynosi nowe możliwości diagnostyczne i terapeutyczne.
Zaawansowane techniki neuroobrazowania, jak obrazowanie tensora dyfuzji (DTI) czy spektroskopia rezonansu magnetycznego, pozwalają na coraz dokładniejszą wizualizację struktur i funkcji mózgu.
Biomarkery w płynie mózgowo-rdzeniowym i krwi (np. białko tau i beta-amyloid w chorobie Alzheimera) umożliwiają wcześniejszą i dokładniejszą diagnostykę.
Metody diagnostyki molekularnej i genetycznej pomagają zidentyfikować przyczyny rzadkich chorób neurologicznych.
W leczeniu stwardnienia rozsianego pojawiło się wiele nowych leków, jak przeciwciała monoklonalne (natalizumab, okrelizumab, alemtuzumab), które znacząco zmieniły perspektywy dla pacjentów.
Dla pacjentów z padaczką lekooporną nadzieją jest cenobamat, który może uwolnić od napadów nawet 28% chorych.
W leczeniu migreny przewlekłej rewolucję przyniosły przeciwciała monoklonalne przeciw CGRP oraz toksyna botulinowa typu A.
W Polsce trwają prace nad programem lekowym dla pacjentów z migreną przewlekłą, co może znacząco poprawić dostęp do nowoczesnych terapii.
Trombektomia mechaniczna w leczeniu udaru niedokrwiennego mózgu jest już dostępna w 18 ośrodkach w Polsce, co znacząco poprawia rokowanie pacjentów.
Terapie genowe i komórkowe dają nadzieję na leczenie chorób dotychczas nieuleczalnych, jak niektóre formy stwardnienia zanikowego bocznego czy dystrofie mięśniowe.
Interfejsy mózg-komputer mogą w przyszłości pozwolić na kontrolowanie urządzeń za pomocą myśli, co byłoby przełomem dla pacjentów z paraliżem.
Personalizowana medycyna, uwzględniająca profil genetyczny pacjenta, może umożliwić bardziej precyzyjne i skuteczne leczenie.
Wczesne objawy chorób neurologicznych mogą być subtelne i niespecyficzne, dlatego często są początkowo ignorowane. Do niepokojących sygnałów, które powinny skłonić do konsultacji z lekarzem, należą: przewlekłe bóle głowy, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, drętwienia i mrowienia kończyn, osłabienie mięśni, problemy z koordynacją ruchów, zaburzenia mowy, trudności z pamięcią i koncentracją, a także zmiany osobowości czy nastroju. W przypadku nagłego pojawienia się objawów, takich jak jednostronne osłabienie, zaburzenia mowy czy widzenia, należy natychmiast szukać pomocy medycznej, gdyż mogą to być objawy udaru mózgu.
Niektóre choroby neurologiczne mają wyraźny komponent genetyczny, inne zaś mogą być związane z predyspozycją genetyczną, która w połączeniu z czynnikami środowiskowymi prowadzi do rozwoju choroby. Do chorób o udowodnionym podłożu genetycznym należą m.in. choroba Huntingtona, niektóre formy choroby Alzheimera, dystrofie mięśniowe czy ataksje rdzeniowo-móżdżkowe. W przypadku rodzinnego występowania chorób neurologicznych, diagnostyka genetyczna może pomóc określić ryzyko zachorowania u krewnych. Na przykład, ryzyko choroby Alzheimera o wczesnym początku u rodzeństwa i potomstwa osoby chorej wynosi około 50%.
Tak, stres może znacząco wpływać na przebieg wielu chorób neurologicznych. W padaczce stres jest znanym czynnikiem wyzwalającym napady, a w chorobie Parkinsona może nasilać drżenie i sztywność mięśni. Pacjenci ze stwardnieniem rozsianym często doświadczają zaostrzenia objawów w okresach wzmożonego stresu. Również w przypadku migreny czy innych bólów głowy, stres jest jednym z głównych czynników wyzwalających. Dlatego techniki zarządzania stresem, takie jak medytacja, joga czy terapia poznawczo-behawioralna, są ważnym elementem kompleksowego leczenia chorób neurologicznych.
Leczenie stwardnienia rozsianego znacząco rozwinęło się w ostatnich latach. Oprócz klasycznych leków immunomodulujących (interferony beta, octan glatirameru), dostępne są now ocześniejsze terapie, jak doustne leki immunosupresyjne (fingolimod, kladrybina, fumaran dimetylu) oraz wysoce skuteczne przeciwciała monoklonalne (natalizumab, okrelizumab, alemtuzumab). Od kwietnia 2024 roku pacjenci w Polsce mają dostęp do podskórnej formy podania natalizumabu, co ułatwia leczenie. Wybór terapii zależy od wielu czynników, w tym aktywności choroby, obecności chorób współistniejących oraz preferencji pacjenta. Dla pacjentów z agresywną formą SM, dostępne są również bardziej intensywne protokoły leczenia, w tym immunoablacja z przeszczepieniem macierzystych komórek krwiotwórczych.
Migrena przewlekła to stan, w którym bóle głowy występują przez co najmniej 15 dni w miesiącu, z czego przynajmniej 8 dni to typowe bóle migrenowe. Diagnostyka opiera się głównie na szczegółowym wywiadzie lekarskim i badaniu neurologicznym, czasem uzupełnionym o badania obrazowe w celu wykluczenia innych przyczyn bólu głowy. W leczeniu migreny przewlekłej stosuje się leki doraźne (tryptany, NLPZ) oraz profilaktyczne. Przełomem w profilaktyce są przeciwciała monoklonalne przeciw CGRP lub jego receptorowi (erenumab, fremanezumab, galcanezumab), które mogą prowadzić do całkowitej remisji u nawet 25% pacjentów. Skuteczna jest również toksyna botulinowa typu A, podawana w formie zastrzyków co 12 tygodni. W Polsce trwają prace nad programem lekowym dla pacjentów z migreną przewlekłą, co poprawi dostęp do tych nowoczesnych terapii.
Wsparcie osoby z chorobą neurologiczną wymaga cierpliwości, empatii i zrozumienia. Przede wszystkim warto zdobyć rzetelną wiedzę o chorobie, aby lepiej rozumieć, z czym zmaga się bliska osoba. Ważne jest oferowanie praktycznej pomocy, dostosowanej do potrzeb pacjenta, ale bez nadmiernej opiekuńczości, która może odbierać poczucie niezależności. Zachęcanie do przestrzegania zaleceń lekarskich i regularne przypominanie o lekach może być bardzo pomocne. Równie istotne jest wsparcie emocjonalne – wysłuchanie obaw, frustacji i lęków, bez osądzania czy minimalizowania problemów. Warto również dbać o własne zdrowie psychiczne, korzystając z grup wsparcia dla opiekunów czy pomocy psychologicznej, gdyż opieka nad osobą przewlekle chorą może być wyczerpująca emocjonalnie.
Dieta może odgrywać istotną rolę w przebiegu niektórych chorób neurologicznych. W chorobie Parkinsona ważne jest odpowiednie planowanie posiłków zawierających białko, gdyż może ono wpływać na wchłanianie lewodopy. Przy stwardnieniu rozsianym zaleca się dietę bogata w antyoksydanty, kwasy omega-3 i witaminę D. W przypadku padaczki lekoopornej u niektórych pacjentów skuteczna jest dieta ketogeniczna, która zmienia metabolizm mózgu i może zmniejszać częstość napadów. Dla pacjentów z migreną ważne jest identyfikowanie i unikanie potencjalnych pokarmowych czynników wyzwalających, takich jak alkohol, produkty zawierające tyraminę, glutaminian sodu czy aspartam. Ogólnie, dieta śródziemnomorska, bogata w świeże warzywa, owoce, ryby, oliwę z oliwek i pełnoziarniste produkty zbożowe, jest korzystna dla zdrowia mózgu i może zmniejszać ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.
Padaczka lekooporna, dotykająca 20-30% pacjentów z epilepsją, stanowi poważne wyzwanie terapeutyczne. W ostatnich latach pojawiły się jednak nowe możliwości leczenia. Przełomowym lekiem jest cenobamat, który może uwolnić od napadów 11-28% chorych z padaczką lekooporną. Inne nowe leki, jak briwaracetam czy stiripentol, również oferują nadzieję pacjentom nieodpowiadającym na standardowe terapie. Poza farmakoterapią, opcje leczenia obejmują zabiegi chirurgiczne (usunięcie ogniska padaczkowego), stymulację nerwu błędnego, głęboką stymulację mózgu oraz terapie niefarmakologiczne, jak dieta ketogeniczna. Prowadzone są również badania nad nowymi technologiami, takimi jak systemy zamkniętej pętli (closed-loop systems), które wykrywają nadchodzący napad i automatycznie dostarczają leczenie, oraz zaawansowane techniki neuromodulacji. Kluczowe dla skutecznego leczenia padaczki lekoopornej jest dostęp do wysokospecjalistycznych ośrodków epileptologicznych.
Lorazepam TZF to lek uspokajający i przeciwlękowy z grupy benzodiazepin, stosowany jako premedykacja przed zabiegami, do wstępnego leczenia objawów silnego lęku, krótkotrwałego wspomagającego leczenia silnych zaburzeń lękowych, oraz leczenia stanu padaczkowego u dorosłych, młodzieży, dzieci i niemowląt. Działa poprzez zmniejszenie lęku i napięcia, tłumienie pamięci o zabiegu oraz skuteczne leczenie różnych rodzajów napadów.
Loristiven to lek, którego substancją czynną jest rywastygmina. Należy on do grupy substancji zwanych inhibitorami cholinoesterazy. Stosuje się go w leczeniu zaburzeń pamięci u pacjentów z chorobą Alzheimera. Jest dostępny na receptę.
Lucetam to lek nootropowy, który zawiera substancję czynną piracetam. Działa na poziomie fizjologicznym, zmniejszając lepkość krwi, zwiększając przepływ przez naczynia w mózgu, bez działania rozszerzającego naczynia, a także poprawia wykorzystanie tlenu i zużycie glukozy w niedokrwionej tkance mózgowej. Wskazany jest w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego, zaburzeń dyslektycznych u dzieci (w połączeniu z terapią logopedyczną) oraz zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego i obwodowego. Lek jest dostępny na receptę.
Ludiomil to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną maprotylinę. Jest to czteropierścieniowy lek przeciwdepresyjny, który pomaga w łagodzeniu objawów depresji, takie jak lęk, smutek, utrata zainteresowań, trudności w wykonywaniu codziennych czynności, nerwowość i samooskarżanie się. Lek jest wskazany do stosowania w leczeniu epizodów depresyjnych, nawracających zaburzeń depresyjnych i dużej depresji (endogennej) u dorosłych powyżej 18 roku życia. Ludiomil jest dostępny na receptę.
Luminalum to lek, który zawiera substancję czynną fenobarbital. W zależności od dawki, wykazuje działanie uspokajające, nasenne i przeciwdrgawkowe. Jest stosowany w leczeniu uogólnionych napadów padaczkowych toniczno-klonicznych i napadów częściowych prostych. Lek jest dostępny na receptę.
Luminalum Unia to lek, który zawiera substancję czynną fenobarbital. Działa on hamująco na ośrodkowy układ nerwowy, a w zależności od dawki, wykazuje działanie uspokajające, nasenne i przeciwpadaczkowe. Lek jest dostępny na receptę. Wskazaniem do jego stosowania są napady padaczkowe – zarówno częściowe, jak i uogólnione toniczno-kloniczne.
Brofestill zawiera bromfenak, niesteroidowy lek przeciwzapalny (NLPZ) stosowany u dorosłych w celu zmniejszania stanu zapalnego oka po operacji zaćmy. Działa poprzez blokowanie substancji wywołujących proces zapalny.
Lusama to lek stosowany w leczeniu długotrwałego bólu neuropatycznego u dorosłych, spowodowanego uszkodzeniem nerwów przez takie choroby jak cukrzyca lub półpasiec. Pomaga złagodzić objawy bólu neuropatycznego, takie jak uczucie gorąca, palenia, pulsowania, strzelania czy kłucia, a także może poprawić nastrój i jakość życia pacjentów.
Lyrica to lek na receptę, który zawiera substancję czynną pregabalinę. Jest to pochodna kwasu gamma-aminomasłowego o działaniu przeciwbólowym i przeciwdrgawkowym. Lek jest stosowany w leczeniu padaczki, bólu neuropatycznego pochodzenia obwodowego i ośrodkowego oraz uogólnionych zaburzeń lękowych u dorosłych. Dawkowanie wynosi od 150 mg do 600 mg na dobę, podawane w dwóch lub trzech dawkach podzielonych.
Macimorelin Aeterna to lek stosowany w celu sprawdzenia zdolności organizmu do wytwarzania hormonu wzrostu. Jest stosowany przez lekarzy w diagnostyce niedoboru hormonu wzrostu, choroby, w której pacjent nie ma wystarczającego poziomu hormonu wzrostu. Leku nie stosuje się do leczenia pacjentów z tą chorobą. Produkt jest dostępny na podstawie recepty zastrzeżonej.
Madopar to lek na receptę, który zawiera dwie substancje czynne: lewodopę i benzerazyd. Jest stosowany w leczeniu choroby Parkinsona, która objawia się spowolnieniem ruchów, sztywnością mięśni i drżeniem. Celem leczenia jest uzupełnienie dopaminy w mózgu. Madopar jest także wskazany w objawowym leczeniu idiopatycznego (samoistnego) lub związanego z niewydolnością nerek wymagającą dializoterapii zespołu niespokojnych nóg.
Mannitol 15% Baxter to lek moczopędny w formie roztworu do infuzji. Zawiera mannitol, który zwiększa objętość wydalanego moczu i przemieszcza płyn z przestrzeni wewnątrzkomórkowej do pozakomórkowej. Lek jest stosowany do zwiększania diurezy w zapobieganiu i (lub) leczeniu fazy skąpomoczu w ostrej niewydolności nerek, zanim dojdzie do nieodwracalnej, trwałej niewydolności nerek. Jest dostępny na receptę.
Mannitol 20% Fresenius to lek moczopędny, który działa poprzez zwiększenie ilości wydalanego moczu i przemieszczanie wody z tkanek do przestrzeni śródnaczyniowej. Stosowany jest w różnych chorobach, na przykład przy ostrej niewydolności nerek, obrzękach mózgu, nadciśnieniu śródgałkowym, a także przy leczeniu zatrucia lub przedawkowania leków. Lek ten jest dostępny wyłącznie na receptę. Wskazania do stosowania obejmują zwiększenie diurezy, obniżenie ciśnienia śródczaszkowego i śródgałkowego oraz przyspieszenie wydalania substancji toksycznych przez układ moczowy w przypadku zatrucia.
Marbodin to lek, który zawiera substancję czynną memantynę. Jest to lek stosowany w leczeniu objawów choroby Alzheimera o nasileniu średnim do ciężkim. Działa poprzez modyfikację patologicznie zwiększonych stężeń glutaminianu, które mogą prowadzić do zaburzenia czynności neuronów. Lek jest dostępny na receptę.
Marixino to lek na receptę, który zawiera substancję czynną memantyny chlorowodorek. Jest to lek przeciw otępieniu, który znajduje zastosowanie w leczeniu objawów choroby Alzheimera o umiarkowanym do ciężkim przebiegu. Marixino działa poprzez ochronę neuronów przed patologicznym pobudzeniem, które może prowadzić do ich uszkodzenia.
Maść kamforowa to lek dostępny bez recepty, który działa rozgrzewająco i przeciwbólowo. Zawiera substancję czynną – kamforę, która powoduje przekrwienie skóry i częściowe porażenie zakończeń czuciowych. Stosuje się go w łagodzeniu dolegliwości związanych z bólem mięśni, stawów oraz w leczeniu objawów przeziębienia. Maść można stosować u dorosłych i dzieci w wieku powyżej 6 lat.
Matever to lek przeciwpadaczkowy, który jest dostępny na receptę. Jest stosowany w leczeniu napadów w padaczce. Lek ten jest dostępny w postaci tabletek powlekanych. Wskazania do stosowania Matever obejmują różne formy padaczki u dorosłych, młodzieży, dzieci i niemowląt.
Mayzent, zawierający siponimod, jest lekiem stosowanym w terapii wtórnie postępującej postaci stwardnienia rozsianego (SPMS) u dorosłych. Działa jako modulator receptora sfingozyno-1-fosforanu (S1P), zmniejszając zdolność limfocytów do przemieszczania się i przenikania do mózgu oraz rdzenia kręgowego, co pomaga chronić ośrodkowy układ nerwowy i spowalniać efekty aktywności choroby.
Medazepam TZF to lek, który zawiera substancję czynną medazepam, należącą do grupy benzodiazepin. Dzięki swoim właściwościom przeciwlękowym, Medazepam TZF działa łagodząco na napięcie mięśni szkieletowych. Jego działanie nasenne i przeciwdrgawkowe jest słabe. Lek jest zalecany w stanach lękowych o różnym podłożu, w przebiegu nerwic, przede wszystkim nerwic narządowych. Stosowany jest również w stanach podwyższonego napięcia oraz pobudzenia. Medazepam TZF jest lekiem na receptę.
Medikinet to lek na receptę, dostępny w postaci kapsułek o zmodyfikowanym uwalnianiu. Zawiera substancje psychotropowe, a konkretnie metylofenidat. Jest stosowany w leczeniu zaburzeń hiperkinetycznych (ADHD). Medikinet jest dostępny w wielu aptekach na terenie Polski.
Medikinet CR to lek na receptę dostępny w aptekach na terenie całego kraju. Jest to produkt w postaci kapsułek o zmodyfikowanym uwalnianiu, zawierający metylofenidat. Lek jest stosowany w leczeniu ADHD. Medikinet CR jest dostępny w różnych dawkach, w tym 10 mg.
Meditolp to lek zawierający tolperyzonu chlorowodorek, który działa na ośrodkowy układ nerwowy. Jest stosowany do leczenia poudarowego stanu wzmożonego napięcia mięśni szkieletowych u dorosłych. Tolperyzon zmniejsza napięcie mięśni poprzecznie prążkowanych, ograniczając ilość impulsów wywołujących skurcze i sztywność mięśni. Lek jest dostępny na receptę, co oznacza, że potrzebna jest konsultacja i zalecenie lekarza do jego zakupu i stosowania.
Medrol to silnie działający lek glikokortykosteroidowy dostępny w postaci tabletek. Zawiera substancję czynną metyloprednizolon, która wpływa na procesy zapalne i immunologiczne, a także na metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów. Lek jest stosowany w leczeniu różnych schorzeń, takich jak choroby reumatyczne, stany alergiczne, ciężka postać astmy czy odrzucenie przeszczepu. Medrol jest dostępny na receptę.
Melabiorytm to lek zawierający melatoninę, który jest przeznaczony dla osób dorosłych jako środek pomocniczy przy zaburzeniach snu. Jest szczególnie skuteczny w przypadku zaburzeń snu związanych ze zmianą stref cz
Melatonina Polfarmex to lek zawierający hormon melatoninę, który jest naturalnie wytwarzany przez szyszynkę w ośrodkowym układzie nerwowym człowieka. Lek ten jest wskazany jako środek pomocniczy w zaburzeniach snu związanych ze zmianą stref czasowych lub wynikających z pracy zmianowej. Dodatkowo, ułatwia regulację rytmu dobowego snu i czuwania u pacjentów niewidomych. Jest dostępny bez recepty.
MELIS-Tonic to lek roślinny dostępny bez recepty, który jest tradycyjnie stosowany jako środek pomocniczy w stanach nadmiernego napięcia nerwowego. Preparat jest złożony z maceratów z liścia melisy, kwiatostanu głogu, koszyczka rumianku, korzenia arcydzięgla oraz owocu kminku. Składniki te wykazują działanie uspokajające i wyciszające. Lek jest przeznaczony dla dorosłych oraz dzieci powyżej 12 roku życia.
Melisana Klosterfrau to wieloskładnikowy produkt leczniczy roślinny, który jest tradycyjnie stosowany w stanach złego samopoczucia towarzyszącym różnym dolegliwościom. Jest wskazany do stosowania w stanach złego samopoczucia o podłożu psychosomatycznym z objawami nadmiernej wrażliwości na zmiany pogody, zaburzenia czynności żołądka i jelit na tle nerwowym. Dodatkowo, można go stosować miejscowo na skórę aby zmniejszyć nerwobóle i powysiłkowe bóle mięśni. Melisana Klosterfrau jest dostępny bez recepty.
Memabix to lek na receptę, który jest stosowany w leczeniu choroby Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Zawiera substancję czynną o nazwie memantyna, która jest antagonistą receptora NMDA. Działa poprzez modyfikację efektów patologicznie zwiększonych stężeń glutaminianu, które mogą prowadzić do zaburzenia czynności neuronów. Lek ten łagodzi objawy choroby Alzheimera i poprawia zdolności poznawcze pacjentów.
Memantin G.L. to lek przeciw otępieniu, który poprawia przekazywanie impulsów nerwowych w mózgu i usprawnia pamięć. Stosowany jest w leczeniu osób chorych na chorobę Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Lek jest dostępny na receptę.
Memantin NeuroPharma to lek w postaci tabletek powlekanych, zawierający substancję czynną memantyny chlorowodorek. Należy on do grupy leków przeciw otępieniu. Jest stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Lek jest dostępny na receptę.
Memantine Accord to lek w postaci tabletek powlekanych, zawierający substancję czynną memantyny chlorowodorek, który należy do grupy leków przeciw otępieniu. Jest stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Lek jest dostępny na receptę.
Memantine Alvogen to lek na receptę, który jest antagonistą receptorów NMDA. Jest stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z chorobą Alzheimera o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu. Działając na receptory NMDA, poprawia przekazywanie impulsów nerwowych i pamięć. Lek jest dostępny w postaci tabletek ulegających rozpadowi w jamie ustnej.
Memantine Aurovitas to lek zawierający substancję czynną memantyny chlorowodorek, który należy do grupy leków przeciw otępieniu. Utrata pamięci w chorobie Alzheimera spowodowana jest zaburzeniami przekazywania impulsów nerwowych przenoszących informacje w mózgu. Memantine Aurovitas wpływając na receptory NMDA, poprawia przekazywanie impulsów nerwowych i pamięć. Lek jest stosowany w leczeniu pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Jest dostępny na receptę.
Memantine Glenmark to lek, który zawiera substancję czynną memantynę. Jest to lek przeciw otępieniu, który działa poprzez wpływ na receptory w mózgu, poprawiając przekazywanie sygnałów nerwowych istotnych dla procesu uczenia się oraz dla procesów zapamiętywania. Lek jest stosowany w leczeniu pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Memantine Glenmark jest dostępny na receptę.
Memantine Grindeks to lek, który zawiera substancję czynną memantynę. Jest to lek przeciwdemencyjny, który działa poprzez łagodzenie objawów choroby Alzheimera. Memantyna jest antagonistą receptora NMDA, który modyfikuje efekty patologicznie zwiększonych stężeń glutaminianu, które mogą prowadzić do zaburzenia czynności neuronów. Lek jest dostępny na receptę i jest stosowany w leczeniu choroby Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego.
Memantine LEK to lek przeciw otępieniu, który zawiera substancję czynną memantyny chlorowodorek. Lek ten należy do grupy antagonistów receptorów NMDA i poprzez wpływ na te receptory poprawia przekazywanie impulsów nerwowych i pamięć. Memantine LEK jest stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Jest dostępny na receptę.
Memantine Merz to lek, który zawiera substancję czynną memantyny chlorowodorek. Jest to lek przeciw otępieniu, który poprzez wpływ na receptory NMDA poprawia przekazywanie impulsów nerwowych i pamięć. Stosowany jest w leczeniu pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Jest dostępny na receptę.
Memantine Mylan to lek w postaci tabletek powlekanych, zawierający substancję czynną memantyny chlorowodorek, który należy do grupy leków przeciw otępieniu. Jest stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego. Lek jest dostępny na receptę.
Memantine Orion to lek w postaci tabletek powlekanych, zawierający substancję czynną memantyny chlorowodorek. Należy on do grupy leków przeciw otępieniu. Memantine Orion jest stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Lek jest dostępny na receptę.
Memantine Ratiopharm to lek przeciwdziałający otępieniu, stosowany w leczeniu choroby Alzheimera o umiarkowanym do ciężkim nasileniu. Substancją czynną preparatu jest memantyna, która stabilizuje stan ogólny i czynności życia codziennego oraz funkcje poznawcze pacjentów. Lek jest wydawany na receptę.
Memantine Teva to lek przeciw otępieniu, który należy do grupy leków nazywanych antagonistami receptorów NMDA. Poprzez wpływ na te receptory, lek poprawia przekazywanie impulsów nerwowych i pamięć. Jest stosowany w leczeniu pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego. Memantine Teva jest dostępny na receptę.
Memantine Vipharm to lek stosowany w leczeniu pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Substancją czynną tego leku jest chlorowodorek memantyny, który należy do grupy leków przeciw otępieniu. Lek ten jest dostępny na receptę. Dawkowanie, okres oraz częstotliwość przyjmowania ustala lekarz. Aby leczenie było skuteczne, lek należy przyjmować regularnie, każdego dnia o tej samej porze.
Memantyny Abdi to lek na receptę, który należy do grupy leków określanych mianem antagonistów receptorów NMDA. Działa poprzez wpływ na receptory NMDA, co poprawia przekazywanie impulsów nerwowych i pamięć. Jest stosowany w leczeniu pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim.
Memigmin to lek, który jest stosowany w leczeniu pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Działa na bazie chlorowodorku memantyny, który jest antagonistą receptorów NMDA. Dzięki oddziaływaniu na receptory NMDA, poprawie ulega przekazywanie impulsów nerwowych i pamięć. Lek jest dostępny na receptę.
Memocit to lek stosowany w leczeniu zaburzeń neurologicznych i poznawczych, które są spowodowane incydentami mózgowo-naczyniowymi, takimi jak udar, lub urazami głowy, na przykład powstałymi w wyniku uderzenia. Jest dostępny na receptę.
Memolek to lek, który zawiera substancję czynną memantyny chlorowodorek. Należy do grupy leków przeciw otępieniu, zwanych antagonistami receptorów NMDA. Działa poprzez wpływ na te receptory, co poprawia przekazywanie impulsów nerwowych i pamięć. Jest stosowany w leczeniu pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Memolek jest dostępny na receptę.
Memoniq to lek zawierający substancję czynną piracetam, który jest stosowany w leczeniu zaburzeń procesów poznawczych. Dostępny jest na receptę i występuje w różnych dawkach substancji czynnej oraz pod kilkoma postaciami. Lek jest szczególnie skuteczny w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego oraz zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego i obwodowego.
Memorion to lek na receptę, który zawiera donepezylu chlorowodorek. Jest stosowany w leczeniu objawowym otępienia u pacjentów z rozpoznaną łagodną do średnio ciężkiej postacią choroby Alzheimera. Objawy choroby obejmują narastającą utratę pamięci, dezorientację i zmiany w zachowaniu. Lek należy przyjmować doustnie, popijając wodą, wieczorem przed snem.
Memotropil to lek nootropowy, który zawiera substancję czynną o nazwie piracetam. Jest to pochodna kwasu γ-aminomasłowego (GABA), która usprawnia metabolizm komórek nerwowych. Lek jest stosowany w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego, zaburzeń dyslektycznych u dzieci równocześnie z terapią logopedyczną, oraz zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego i obwodowego. Memotropil jest dostępny na receptę.
Memotropil 20% to lek nootropowy dostępny na receptę. Zawiera substancję czynną o nazwie piracetam, która działa ochronnie na zdolności poznawcze i pozwala przywrócić je u pacjentów z różnorodnymi uszkodzeniami mózgu. Stosuje się go w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego. Lek zwiększa wykorzystanie tlenu i glukozy przez komórki ośrodkowego układu nerwowego.
Merandex to lek wykorzystywany w neurologii, który zawiera chlorowodorek memantyny. Działa poprzez ograniczenie symptomów choroby Alzheimera i usprawnia przekaźnictwo nerwowe oraz pamięć. Jest wskazany do stosowania u pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego. Merandex jest dostępny na receptę.
