Peryndopryl

Peryndopryl – informacje w pigułce (podsumowanie farmaceuty)

Peryndopryl – lek należący do grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny. Działa poprzez hamowanie powstawania angiotensyny II przez inhibitory, które rozkurczają naczynia krwionośne i obniżają ciśnienie krwi. Ponadto zmniejszają obciążenie serca, zwiększają tolerancję wysiłku oraz powodują cofnięcie się zmian strukturalnych naczyń i serca. Peryndopryl stosowany jest w leczeniu nadciśnienia, stabilnej chorobie wieńcowej oraz niewydolności serca.

Peryndopryl stosuje się w monoterapii jako pojedynczy lek lub w połączeniu z innymi preparatami należącymi do grupy leków przeciwnadciśnieniowych. Przyjmować należy codziennie, rano, przed posiłkiem. Działanie jednej dawki leku utrzymuje się przez całą dobę.

Możliwe działania niepożądane: zaburzenia widzenia, szumy uszne, bóle i zawroty głowy, biegunka, nudności, niedociśnienie tętnicze, suchy kaszel, reakcje skórne takie jak wysypka, świąd.

Uwaga: Jednoczesne przyjmowanie peryndoprylu z lekami przeciwcukrzycowymi może powodować zmniejszenie stężenia glukozy we krwi, a nawet doprowadzić do hipoglikemii, szczególnie w pierwszych tygodniach stosowania leku.

Powyżej prezentujemy wykaz leków zawierających peryndopryl. Publikujemy informacje o lekach (m.in. wskazania, dawkowanie, skład), a także opinie pacjentów stosujących leki z peryndoprylem, pełną ulotkę leku oraz charakterystykę produktu leczniczego – CHPL.

Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10

Peryndopryl – kompleksowy przewodnik po substancji czynnej

Peryndopryl to jedna z najważniejszych substancji czynnych stosowanych w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego, która rewolucjonizuje podejście do terapii nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca i stabilnej choroby wieńcowej. Ta zaawansowana substancja należy do grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE), które od dziesiątek lat stanowią kamień węgielny nowoczesnej kardiologii. Peryndopryl wyróżnia się wśród innych przedstawicieli tej grupy szczególną skutecznością potwierdzoną w licznych badaniach klinicznych oraz korzystnym profilem bezpieczeństwa, co czyni go lekiem pierwszego wyboru dla milionów pacjentów na całym świecie.

Mechanizm działania peryndoprylu opiera się na precyzyjnym zablokowaniu enzymu konwertującego angiotensynę, co prowadzi do kaskady korzystnych zmian w organizmie. Substancja ta nie tylko skutecznie obniża ciśnienie tętnicze, ale także chroni serce, naczynia krwionośne i nerki przed długoterminowymi uszkodzeniami. Dzięki swojemu podwójnemu działaniu – zarówno na poziomie osoczowym, jak i tkankowym – peryndopryl oferuje kompleksową ochronę sercowo-naczyniową, co zostało potwierdzone w przełomowych badaniach takich jak EUROPA, PROGRESS czy PREAMI.

W Polsce peryndopryl jest dostępny w różnych formach i dawkach, co pozwala na precyzyjne dopasowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta. Preparaty zawierające tę substancję czynną są szeroko stosowane zarówno w monoterapii, jak i w leczeniu skojarzonym, zapewniając optymalną kontrolę ciśnienia tętniczego przez całą dobę. Nowoczesne formy peryndoprylu charakteryzują się wysoką biodostępnością i długim czasem działania, co przekłada się na wygodę stosowania i lepszą współpracę pacjentów z lekarzem.

Mechanizm działania peryndoprylu

Peryndopryl działa poprzez selektywne hamowanie enzymu konwertującego angiotensynę (ACE), który odgrywa kluczową rolę w regulacji ciśnienia tętniczego i funkcji układu sercowo-naczyniowego. Enzym ten odpowiada za przekształcenie nieaktywnej angiotensyny I w aktywną angiotensynę II, która jest potężnym wazokonstryktorem powodującym skurcz naczyń krwionośnych.

Angiotensyna II wywiera wielokierunkowe działanie na organizm. Poprzez pobudzenie receptorów AT-1 angiotensyna II oddziałuje bezpośrednio na układ sercowo-naczyniowy i ośrodkowy układ nerwowy (powoduje m.in. skurcz naczyń krwionośnych, zwiększenie wydzielania noradrenaliny i innych substancji kurczących naczynia oraz przerost i przebudowę naczyń krwionośnych i serca), działa prozakrzepowo (m.in. zwiększa agregację płytek krwi), działa w obrębie nerek (m.in. zwiększa wchłanianie sodu, zwiększa wydalanie potasu, nasila uwalnianie reniny) oraz w obrębie nadnerczy (zwiększa wydzielanie aldosteronu, adrenaliny i noradrenaliny).

Działanie leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny prowadzi do zmniejszenia stężenia angiotensyny II, a przez to do obniżenia ciśnienia tętniczego. Peryndopryl jako prolek szybko wchłania się z przewodu pokarmowego i w wątrobie ulega przekształceniu do farmakologicznie czynnego metabolitu – peryndoprylatu.

Tkankowe i osoczowe działanie peryndoprylu

Peryndopryl należy do grupy inhibitorów ACE o wysokim powinowactwie tkankowym, co oznacza, że działa nie tylko na poziomie krążącego we krwi enzymu, ale również na enzymy zlokalizowane w tkankach. Tkankowe inhibitory konwertazy angiotensyny silniej i efektywniej działają p/zakrzepowo, zwiększając światło naczyń i z dobrym rezultatem przeciwdziałając incydentom zakrzepowym (przy względnie podobnej skuteczności działania hipotensyjnego co inhibitory osoczowe). Ma to swoje potwierdzenie w badaniach, wg których ramipril i perindopril poprzez swoje działanie p/zakrzepowe odznaczają się najwyższym wskaźnikiem redukcji śmiertelności po przebytym zawale.

Wskazania do stosowania peryndoprylu

Peryndopryl ma szerokie spektrum wskazań terapeutycznych, obejmujących najważniejsze choroby układu sercowo-naczyniowego. Jego skuteczność została potwierdzona w licznych badaniach klinicznych, co czyni go substancją pierwszego wyboru w wielu sytuacjach klinicznych.

Nadciśnienie tętnicze

Stosowane są jako leki obniżające ciśnienie tętnicze oraz w leczeniu i profilaktyce chorób układu sercowo–naczyniowego, a także w leczeniu chorób nerek (nefropatii cukrzycowej i niecukrzycowej). W badaniach klinicznych potwierdzono skuteczność wielu z nich w zmniejszaniu śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych.

Peryndopryl może być stosowany zarówno w monoterapii, jak i w leczeniu skojarzonym z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi. Wykazuje wysoką skuteczność w obniżaniu zarówno ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego, zapewniając stabilną kontrolę przez całą dobę.

Niewydolność serca

W zastoinowej niewydolności serca zmniejszają objawy kliniczne oraz zwiększają tolerancję wysiłku. Zmniejszają ryzyko zawału serca, udaru i śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych (np. miażdżycy) u chorych obciążonych dużym ryzykiem wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego. Zmniejszają śmiertelność w przypadku podawania w okresie okołozawałowym.

ACE-inhibitory wydłużają życie pacjentów z chorobą niedokrwienną serca, z niewydolnością serca oraz z upośledzoną kurczliwością lewej komory serca. W niewydolności serca peryndopryl zmniejsza obciążenie następcze serca, poprawia warunki hemodynamiczne i zwiększa wydolność wysiłkową pacjentów.

Stabilna choroba wieńcowa

Peryndopryl jest wskazany u pacjentów ze stabilną chorobą niedokrwienną serca w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia incydentów sercowych. Wysokie powinowactwo do tkankowego ACE, pozwala na zastosowanie m.in. ramiprilu w stabilnej chorobie wieńcowej (również perindopril), chorobie niedokrwiennej serca czy też w prewencji zdarzeń sercowo-naczyniowych o podłożu zakrzepowym.

Przełomowe badania kliniczne z peryndoprylem

Badanie EUROPA

The European Trial on Reduction of Cardiac Events with Perindopril in Stable Coronary Artery Disease (EUROPA) involved 12,218 patients with stable coronary artery disease. Patients in this trial were randomized to the angiotensin‐converting enzyme inhibitor perindopril (8 mg/d) or placebo in addition to optimized conventional therapy and followed for an average of 4 years. Perindopril reduced the primary end points of cardiovascular disease, myocardial infarction, and cardiac arrest by 20% (p=0.0003).

W badaniu EUROPA wykazano istotne korzyści kliniczne ze stosowania peryndoprylu u chorych ze stabilną dławicą piersiową, bez objawów niewydolności serca i charakteryzujących się niskim ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych. Wyniki badania EUROPA potwierdziły, że przy braku przeciwwskazań inhibitory ACE należy stosować w każdej postaci choroby niedokrwiennej serca. Spośród wszystkich inhibitorów ACE peryndopryl najskuteczniej zapobiega wystąpieniu zawału serca u chorych stosujących inne formy protekcji sercowo -naczyniowej (statyny, beta-blokery, leki przeciwpłytkowe).

Badanie PROGRESS

Dodatkowo badania PROGRESS (The Perindopril pROtection aGainst REcurrent Stroke Study) z użyciem perindoprilu wykazały znaczący spadek ryzyka zawałów serca o 38 proc., a incydentów sercowonaczyniowych o 26 proc. W badaniu stosowano dawkę 4 mg/dobę, zwiększając ją po 2 tygodniach do dawki docelowej 8 mg, o ile była dobrze tolerowana.

Inne istotne badania

Badanie PREAMI koncentrowało się na pacjentach starszych po zawale serca. PREAMI (The Perindopril Remodeling in Elderly with Acute Myocardial Infraction) to kolejne badania nad wskazaniami do zastosowania perindoprilu. Prowadzono je na grupie osób po 65. r.ż., po przebytym zawale z zachowaną wydolnością lewokomorową, podając 8 mg perindoprilu na dobę. Zaobserwowano zdecydowane obniżenie ryzyka hospitalizacji i remodelingu serca w tej populacji.

Nefroprotektywne działanie peryndoprylu

Zastosowanie w nefropatii cukrzycowej

U pacjentów z nefropatią cukrzycową lub niecukrzycową z towarzyszącym białkomoczem spowalniają postęp przewlekłej niewydolności nerek. Peryndopryl odgrywa kluczową rolę w leczeniu cukrzycowej choroby nerek, która jest jednym z najpoważniejszych powikłań cukrzycy.

Nefropatia cukrzycowa występuje u 20-30% chorych na cukrzycę, szacuje się, że na jej rozwój duży wpływ ma predyspozycja genetyczna, która ujawnia się przy złym wyrównaniu cukrzycy. Przy odpowiedniej kontroli choroby do uszkodzenia nerek nie musi dojść.

Mechanizm nefroprotektywnego działania peryndoprylu obejmuje:

• Redukcję ciśnienia wewnątrzkłębuszkowego – zmniejsza nadmierną filtrację i chroni struktury nerkowe
• Hamowanie progresji białkomoczu – spowalnia uszkodzenie bariery filtracyjnej
• Działanie przeciwzapalne – ogranicza przewlekły stan zapalny w nerkach
• Ochronę śródbłonka naczyniowego – poprawia funkcję naczyń nerkowych

Klasyfikacja i leczenie nefropatii cukrzycowej

Stadium	eGFR (ml/min/1,73m²)	Albuminuria	Charakterystyka
I	≥90	Mikroalbuminuria (30-299 mg/g)	Hiperfiltracja, powiększenie nerek
II	60-89	Mikroalbuminuria	Utrzymująca się hiperfiltracja
III	30-59	Makroalbuminuria (≥300 mg/g)	Jawna nefropatia
IV	15-29	Makroalbuminuria	Ciężka niewydolność nerek
V	<15	–	Schyłkowa niewydolność nerek

An analysis on the PROGRESS trial showed that perindopril has key benefits in reducing cardiovascular events by 30% in patients with chronic kidney disease defined as a CrCl <60ml/min. A 2016 and 2017 meta-analysis review looking at ACE inhibitors demonstrated a reduction in cardiovascular events but also slowed the decline of renal failure by 39% when compared to placebo.

Preparaty peryndoprylu dostępne w Polsce

W Polsce dostępne są różne preparaty zawierające peryndopryl jako substancję czynną. Prenessa (tabletki) Prestarium 5 mg (tabletki powlekane) Prestarium 10 mg (tabletki powlekane) Pricoron (tabletki powlekane) Vidotin (tabletki) oraz Perindopril Teva w różnych dawkach.

Dawkowanie peryndoprylu

Nadciśnienie tętnicze:

• Dawka początkowa: 5 mg raz na dobę, rano
• U pacjentów starszych (>65 lat): 2,5 mg raz na dobę
• Dawka maksymalna: 10 mg na dobę

Niewydolność serca:

• Zaleca się aby rozpoczynanie stosowania preparatu w skojarzeniu z lekami moczopędnymi nieoszczędzającymi potasu i/lub z glikozydami naparstnicy i/lub beta-adrenolitykami odbywało się w warunkach specjalistycznej opieki medycznej z zastosowaniem dawki początkowej 2,5 mg 1 raz na dobę, rano

Stabilna choroba wieńcowa:

• Dawka początkowa: 5 mg raz na dobę
• Dawka docelowa: 10 mg raz na dobę (u pacjentów >65 lat rozpoczynać od 2,5 mg)

Działania niepożądane peryndoprylu

Najczęstsze działania niepożądane

Często: bóle i zawroty głowy, objawowe niedociśnienie tętnicze (wraz z zawrotami głowy, omdleniami, zaburzeniami równowagi), zaburzenia widzenia, szumy uszne, parestezje (zaburzenia czuciowe, uczucie mrowienia i drętwienia), suchy uporczywy kaszel, duszność, ból brzucha, biegunka, nudności, wymioty, niestrawność, zaparcia, zaburzenia smaku, wysypka, świąd, kurcze mięśni, uczucie zmęczenia i osłabienie.

Charakterystyczny kaszel: U pacjentów stosujących peryndopryl dochodzi do zmniejszenia rozkładu bradykininy, która powoduje pojawienie się uporczywego, suchego kaszlu. U pacjentów leczonych inhibitorami ACE może wystąpić suchy, uporczywy kaszel, który ustępuje bez leczenia po odstawieniu preparatu. Kaszel wywołany stosowaniem inhibitora ACE należy uwzględnić w diagnostyce różnicowej kaszlu.

Rzadkie ale poważne działania niepożądane

Obrzęk naczynioruchowy: Preparat może powodować wystąpienie obrzęku naczynioruchowego twarzy, ust, języka, gardła, krtani czy dróg oddechowych. Jeżeli obrzęk dotyczy języka, gardła lub krtani, może utrudniać oddychanie i może stanowić bezpośrednie zagrożenie życia.

Zaburzenia funkcji nerek:

• Wzrost stężenia kreatyniny w surowicy
• Hiperkaliemia (zwiększone stężenie potasu we krwi)
• Ostra niewydolność nerek (szczególnie u pacjentów odwodnionych)

Przeciwwskazania do stosowania peryndoprylu

Bezwzględne przeciwwskazania

Nie należy stosować leku Perindopril, jeśli pacjent ma uczulenie na peryndopryl, którykolwiek inny inhibitor ACE lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku. Uczulenie może objawiać się wysypką, świądem, obrzękiem twarzy, warg, języka lub gardła, co może prowadzić do trudności w oddychaniu.

Główne przeciwwskazania obejmują:

• Nadwrażliwość na peryndopryl lub inne inhibitory ACE
• Obrzęk naczynioruchowy w wywiadzie
• Ciąża (szczególnie II i III trymestr)
• Zwężenie tętnic nerkowych (obustronne lub jedynej czynnej nerki)
• Jednoczesne stosowanie z sakubitrylem/walsartanem

Szczególne środki ostrożności

Należy zachować szczególną ostrożność na początku leczenia peryndoprylem ze względu na ryzyko nadmiernego obniżenia ciśnienia tętniczego i zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Ryzyko to jest większe u osób stosujących dietę ubogosodową, odwodnionych, jednocześnie przyjmujących leki moczopędne, preparaty naparstnicy i beta-adrenolityki.

Leczenie farmakologiczne schorzeń z zastosowaniem peryndoprylu

Leczenie nadciśnienia tętniczego

W terapii nadciśnienia tętniczego peryndopryl często stosuje się w skojarzeniu z innymi grupami leków przeciwnadciśnieniowych:

• Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne (hydrochlorotiazyd, indapamid)
• Blokery kanałów wapniowych (amlodypina, lerkanidypina)
• Beta-adrenolityki (bisoprolol, metoprolol)
• Antagoniści receptorów angiotensyny II (walsartan, losartan) – tylko w szczególnych przypadkach

Leczenie niewydolności serca

ACEI są lekami pierwszego rzutu w leczeniu niewydolności serca. Powodują zmniejszenie śmiertelności ogólnej, częstości hospitalizacji i rehospitalizacji. Poprawiają tolerancję wysiłku i hamują aktywację neurohormonalną.

W terapii niewydolności serca peryndopryl stosuje się wraz z:

• Diuretykami pętlowymi (furosemid, torasemid)
• Beta-blokerami (bisoprolol, karwedilol, metoprolol)
• Antagonistami receptorów mineralokortykoidowych (spironolakton, eplerenon)
• Glikozydami naparstnicy (digoksyna) – w wybranych przypadkach

Leczenie choroby wieńcowej

W stabilnej chorobie wieńcowej peryndopryl jest częścią kompleksowej terapii obejmującej:

• Leki przeciwpłytkowe (kwas acetylosalicylowy, klopidogrel)
• Statyny (atorwastatyna, simwastatyna, rozuwastatyna)
• Beta-adrenolityki (bisoprolol, metoprolol)
• Azotany długodziałające (izosorbid-5-mononitraan)

Interakcje z innymi lekami

Klinicznie istotne interakcje

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, inhibitory COX-2) mogą osłabiać przeciwnadciśnieniowe działanie preparatu oraz powodować zaburzenia czynności nerek, w tym ostrą niewydolność nerek i zwiększenie stężenia potasu we krwi.

Leki zwiększające ryzyko hiperkaliemii:

• Diuretyki oszczędzające potas (spironolakton, amiloryd)
• Suplementy potasu
• Heparyna
• Trimetoprim

Leki nasilające działanie przeciwnadciśnieniowe:

• Inne leki przeciwnadciśnieniowe
• Leki przeciwdepresyjne trójpierścieniowe
• Neuroleptyki
• Środki znieczulające

Monitorowanie podczas leczenia

Parametr	Częstotliwość kontroli	Uwagi
Ciśnienie tętnicze	Co wizytę	Szczególnie na początku terapii
Kreatynina w surowicy	Co 3-6 miesięcy	Częściej u pacjentów z ChN
Potas w surowicy	Co 3-6 miesięcy	Ryzyko hiperkaliemii
eGFR	Co 6-12 miesięcy	Ocena funkcji nerek

Szczególne populacje pacjentów

Pacjenci starsi

U pacjentów powyżej 65. roku życia zaleca się rozpoczynanie terapii od mniejszych dawek ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia niedociśnienia ortostatycznego i pogorszenia funkcji nerek. U pacjentów w podeszłym wieku, leczenie należy rozpoczynać od dawki 2,5 mg, którą następnie można zwiększyć po miesiącu leczenia do 5 mg, a jeśli jest to konieczne, do 10 mg, w zależności od czynności nerek.

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek

W przypadku zaburzenia czynności nerek (klirens kreatyniny < 60 ml/min) dawkę początkową peryndoprylu należy ustalić odpowiednio do klirensu kreatyniny u danego pacjenta, a kolejne dawki – w zależności od reakcji pacjenta na leczenie.

Kobiety w ciąży i karmiące

Perindopril nie jest zalecany we wczesnym okresie ciąży i jest przeciwwskazany po trzecim miesiącu ciąży, ponieważ może powodować poważne uszkodzenia u dziecka, takie jak niewydolność nerek, małowodzie, opóźnienie kostnienia czaszki oraz inne poważne wady rozwojowe.

Wpływ na jakość życia pacjentów

Peryndopryl, dzięki swojemu długotrwałemu działaniu i korzystnemu profilowi działań niepożądanych, znacząco poprawia jakość życia pacjentów. Jako długodziałający ACE-inhibitor, podany w jednej dawce, zapewnia skuteczne obniżenie ciśnienia przez 24 godziny. Skuteczność tę wykazano na dawkach 4 i 8 mg, które dodatkowo są dobrze tolerowane nawet wśród pacjentów będących w grupie większego ryzyka, jak osoby starsze czy pacjenci po zawale serca.

Perspektywy przyszłości

Badania nad peryndoprylem nadal się rozwijają, szczególnie w kontekście jego działania neuroprotekcyjnego. W badaniach neuropsychologicznych oraz histopatologicznych wykazano, że zarówno celekoksyb (inhibiotor cyklooksygenazy II), jak i perindopril przyczyniały się do poprawy zdolności poznawczych oraz ograniczenia zmian neurodegeneracyjnych.

Bibliografia

1. Fox KM; EURopean trial On reduction of cardiac events with Perindopril in stable coronary Artery disease Investigators. Efficacy of perindopril in reduction of cardiovascular events among patients with stable coronary artery disease: randomised, double-blind, placebo-controlled, multicentre trial (the EUROPA study). Lancet. 2003;362(9386):782-788. DOI: 10.1016/s0140-6736(03)14286-9 PMID: 13678872
2. PROGRESS Collaborative Group. Randomised trial of a perindopril-based blood-pressure-lowering regimen among 6,105 individuals with previous stroke or transient ischaemic attack. Lancet. 2001;358(9287):1033-1041. DOI: 10.1016/S0140-6736(01)06178-5 PMID: 11589932