Ipozumax to lek, który zawiera substancję czynną itrakonazol. Jest to lek przeciwgrzybiczy stosowany w leczeniu różnych zakażeń grzybiczych, takich jak zakażenia grzybicze pochwy, skóry, jamy ustnej, oczu, paznokci i narządów wewnętrznych. Ipozumax jest dostępny na receptę.
Itragen to lek przeciwgrzybiczy, który zawiera substancję czynną itrakonazol. Jest stosowany w leczeniu różnych rodzajów zakażeń wywołanych przez grzyby i drożdżaki, takich jak kandydoza sromu i pochwy, grzybice skóry, grzybice paznokci, a także kandydozy jamy ustnej. Może być również stosowany w leczeniu pacjentów z inwazyjną postacią aspergilozy, którzy wykazują oporność lub nietolerancję na amfoterycynę B. Itragen jest dostępny na receptę.
Itrax to lek przeciwgrzybiczy, którego głównym składnikiem jest itrakonazol. Jest stosowany w leczeniu różnych rodzajów zakażeń grzybiczych, takich jak grzybica pochwy i sromu, grzybica skóry, łupież pstry, kandydoza jamy ustnej, grzybicze zakażenie rogówki, grzybica paznokci oraz grzybice układowe. Lek ten jest dostępny na receptę.
Orungal to lek przeciwgrzybiczy dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną itrakonazol. Jest stosowany w leczeniu zakażeń grzybiczych narządów płciowych, skóry, błony śluzowej, oczu, grzybicy paznokci oraz infekcji układowych. Lek ten jest skuteczny wobec wielu gatunków dermatofitów i drożdżaków oraz innych grzybów chorobotwórczych.
Trioxal to lek przeciwgrzybiczy dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną itrakonazol. Jest to preparat należący do grupy pochodnych triazolu. Lek jest stosowany w leczeniu różnego rodzaju grzybic, takich jak kandydoza pochwy i sromu, grzybica skóry, łupież pstry, kandydoza jamy ustnej czy grzybica paznokci. Trioxal jest również stosowany u pacjentów z zakażeniem grzybiczym po przeszczepie szpiku.
Itrakonazol – lek o szerokim spektrum działania przeciwgrzybiczego. Mechanizm działania itrakonazolu polega na zatrzymywaniu biosyntezy ergosterolu, który stanowi podstawowy składnik błony komórkowej grzyba i drożdżaków. Takie działanie osłabia błonę komórkową i powoduje śmierć grzyba, drożdżaków i dermatofitów.
Wskazaniem do stosowania leku jest leczenie grzybicy jamy ustnej, skóry, paznokci, łupieżu pstrego, sromu i pochwy oraz sporotrychozy limfatyczno-skórnej, histoplazmozy, blastomikozy, kokcydioidomikozy i aspergilozy.
Itrakonazol dostępny jest w postaci kapsułek. Dawkowanie ustala się indywidualnie w zależności od rodzaju i miejsca zakażenia. Kapsułkę podaje się bezpośrednio po posiłku. Czas leczenia może się różnić i wynosić od kilku dni nawet do 8 miesięcy.
Możliwe działania niepożądane: ból brzucha, nudności, niestrawność, zaburzenia smaku, ból głowy, zawroty głowy, zwiększona aktywność enzymów wątrobowych, zaburzenia widzenia, szumy uszne, zaburzenia miesiączkowania, wysypka, pokrzywka, łysienie, obrzęk, świąd.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Itrakonazol to jeden z najważniejszych leków przeciwgrzybiczych z grupy azoli triazolowych, który od ponad 30 lat odgrywa kluczową rolę w leczeniu szerokiego spektrum zakażeń grzybiczych. Substancja ta, po raz pierwszy zatwierdzona przez FDA w 1992 roku, charakteryzuje się unikalną strukturą chemiczną składającą się z czterech diastereoizomerów i wykazuje szerokie spektrum aktywności przeciwgrzybiczej. Itrakonazol wyróżnia się wśród innych leków przeciwgrzybiczych swoją wysoką lipofilnością, co przekłada się na doskonałą penetrację do tkanek, szczególnie skóry i paznokci, oraz długi okres półtrwania pozwalający na rzadsze dawkowanie. Dzięki tym właściwościom farmakologicznym, itrakonazol stał się lekiem pierwszego rzutu w leczeniu wielu przewlekłych zakażeń grzybiczych, szczególnie onichomikozy oraz systemowych infekcji u pacjentów immunokompromitowanych. Jego mechanizm działania opiera się na selektywnym hamowaniu syntezy ergosterolu w błonie komórkowej grzybów, co prowadzi do zaburzenia integralności błony i śmierci komórki grzyba.
Itrakonazol wywiera swoje działanie przeciwgrzybicze poprzez hamowanie 14α-demethylazy, grzybiowego enzymu cytochromu P450, który przekształca lanosterol w ergosterol – kluczowy składnik błon komórkowych grzybów. Atomy azotu w strukturze triazolowej itrakonazolu tworzą kompleks z miejscem aktywnym enzymu, zawierającym żelazo hemu, co skutecznie blokuje jego funkcję.
Ten precyzyjny mechanizm działania prowadzi do akumulacji lanosterolu i 14-metylostersoli, co powoduje zwiększenie przepuszczalności błony komórkowej grzyba, modyfikację aktywności enzymów związanych z błoną oraz zaburzenia w syntezie chityny. Dodatkowo, itrakonazol może hamować grzybiczy cytochrom c oraz enzymy oksydacyjne i peroksydacyjne, co również przyczynia się do destrukcji błon komórkowych grzybów.
Itrakonazol jest szybko wchłaniany po podaniu doustnym, osiągając maksymalne stężenia w osoczu w ciągu 2-5 godzin. Absolutna biodostępność doustna wynosi około 55%, przy czym jest ona niższa w przypadku kapsułek w porównaniu do roztworu doustnego przy tej samej dawce.
Charakterystyczne cechy farmakokinetyczne:
Itrakonazol jest intensywnie metabolizowany w wątrobie, przy czym głównym enzymem odpowiedzialnym za metabolizm jest CYP3A4. Chociaż lek może być metabolizowany do ponad 30 metabolitów, głównym metabolitem jest hydroksyitrakonazol, który wykazuje aktywność przeciwgrzybiczą porównywalną z lekiem macierzystym.
Stężenia hydroksyitrakonazolu w osoczu w stanie równowagi są 1,5-2 razy wyższe niż leku macierzystego, dlatego stężenia mierzone bioassayem są około 3,5 razy wyższe niż te oznaczane metodą HPLC. Itrakonazol jest wydalany głównie w postaci nieaktywnych metabolitów w moczu (35%) i kale (54%) w ciągu tygodnia po podaniu doustnym.
Itrakonazol wykazuje szerokie spektrum aktywności przeciwgrzybiczej, obejmujące zarówno drożdżaki, jak i pleśnie. Lek jest wskazany w leczeniu następujących zakażeń grzybiczych u pacjentów z immunosupresją i bez immunosupresji: histoplazmozy (w tym przewlekłej jamy płucnej i rozsianej postaci pozaoponowej), aspergilozy płucnej i pozapłucnej u pacjentów nietolerujących lub opornych na amfoterycynę B.
Histoplazmoza – itrakonazol jest lekiem pierwszego rzutu w leczeniu łagodnych do umiarkowanych postaci histoplazmozy, szczególnie u pacjentów immunokompromitowanych. Populacje pacjentów, które często stosują profilaktykę itrakonazolem, to pacjenci z HIV, osoby otrzymujące chemioterapię lub po przeszczepie narządów.
Aspergilloza – itrakonazol jest stosowany głównie w nieinwazyjnych lub przewlekłych postaciach aspergilozy lub po nietolerancji lub toksyczności innych triazoli. Monitoring stężeń terapeutycznych jest zalecany w przypadku inwazyjnej aspergilozy.
Inne systemowe infekcje grzybicze obejmują blastomykozę, kokcydioidomykozę oraz kryptokokozę u pacjentów nietolerujących innych leków przeciwgrzybiczych.
Itrakonazol jest również wskazany w leczeniu onicomykozy paznokci u stóp z towarzyszącym lub bez towarzyszącego zakażenia paznokci rąk, wywołanej przez dermatofity (grzybica paznokci), oraz onicomykozy paznokci rąk wywołanej przez dermatofity.
Itrakonazol jest czasami stosowany w chorobach zapalnych skóry, takich jak wyprysk atopowy, łojotokowe zapalenie skóry lub łuszczyca, jeśli podejrzewa się, że grzyb lub drożdżak przyczyniają się do rozwoju choroby.
Schemat dawkowania itrakonazolu zależy od rodzaju zakażenia, ciężkości choroby oraz stanu immunologicznego pacjenta. Dostępny jest w formie dożylnej (10 mg/ml), kapsułek (100 mg) oraz roztworu doustnego (10 mg/ml), co pozwala na podawanie w warunkach szpitalnych i ambulatoryjnych.
| Wskazanie | Dawkowanie | Czas trwania leczenia |
|---|---|---|
| Histoplazmoza | 200 mg raz dziennie (2 kapsułki), w przypadku braku poprawy lub progresji – zwiększenie do maksymalnie 400 mg/dzień w dawkach podzielonych | Minimum 3 miesiące |
| Aspergilloza | 200-400 mg dziennie, w sytuacjach zagrażających życiu dawka początkowa 200 mg (2 kapsułki) 3 razy dziennie przez pierwsze 3 dni | Minimum 3 miesiące |
| Onychomikoza stóp | 200 mg raz dziennie z pełnym posiłkiem przez 12 tygodni | 12 tygodni |
| Onychomikoza rąk | 200 mg dwa razy dziennie z pełnym posiłkiem przez 1 tydzień, następnie przerwa 3 tygodnie, potem ponownie 200 mg dwa razy dziennie przez tydzień | Terapia pulsowa |
Kapsułki itrakonazolu należy przyjmować z pełnym posiłkiem, podczas gdy roztwór doustny najlepiej przyjmować na czczo. Nie należy łączyć kapsułek z lekami obniżającymi kwasowość żołądkową – antacydy należy przyjmować co najmniej 2 godziny przed lub po itrakonazolu.
Konwencjonalnie zaleca się, aby pacjenci przyjmowali itrakonazol po tłustym posiłku, a nie przed jedzeniem, co poprawia absorpcję leku. Można również przyjmować z kwaśnym napojem, takim jak sok pomarańczowy lub cola.
Itrakonazol ma potencjał do wielu interakcji lek-lek, ponieważ jest metabolizowany przez cytochrom P450 (szczególnie CYP3A4) w wątrobie, podobnie jak wiele innych leków. 562 leki są znane z interakcji z itrakonazolem, w tym 242 interakcje poważne, 267 umiarkowane i 53 łagodne.
Leki przeciwwskazane do jednoczesnego stosowania:
Przykłady istotnych interakcji:
Bezwzględne przeciwwskazania:
Nie należy stosować itrakonazolu w leczeniu grzybicy paznokci u kobiet w ciąży lub mogących zajść w ciążę. Kobiety mogą rozpocząć przyjmowanie itrakonazolu w leczeniu grzybicy paznokci tylko w drugim lub trzecim dniu cyklu miesiączkowego, gdy są pewne, że nie są w ciąży. Muszą stosować skuteczną antykoncepcję podczas leczenia i przez 2 miesiące po zakończeniu.
Najczęstsze działania niepożądane to zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, łagodna biegunka, wymioty i ból brzucha. Badacze odnotowali te działania niepożądane u 2-39% pacjentów stosujących itrakonazol.
Częste działania niepożądane (>1%):
Hepatotoksyczność – uszkodzenie wątroby, zwane również hepatotoksycznością, może wystąpić podczas przyjmowania itrakonazolu. Może to być poważne lub zagrażające życiu. Hepatotoksyczność to często odwracalny wzrost poziomu aminotransferaz. To działanie niepożądane można zminimalizować poprzez dawkowanie przerywanej lub krótkotrwałe.
Kardiotoksyczność – itrakonazol może zmniejszać kurczliwość serca i frakcję wyrzutową lewej komory. Ryzyko kardiotoksyczności zwiększa się przy dawce większej niż 400 mg/dzień. Jeśli wystąpią objawy niewydolności serca, należy przerwać przyjmowanie itrakonazolu i natychmiast skontaktować się z lekarzem: duszność, kaszel z białą lub różową plwociną, nadmierne zmęczenie, szybkie bicie serca, obrzęki stóp, kostek lub nóg, problemy ze snem i nagły wzrost masy ciała.
Neuropatia obwodowa – Uszkodzenie nerwów, zwane neuropatią obwodową, może wystąpić u osób przyjmujących itrakonazol. Należy przerwać przyjmowanie itrakonazolu i skontaktować się z lekarzem w przypadku bólu, pieczenia, mrowienia, drętwienia lub osłabienia w ramionach, dłoniach, nogach lub stopach.
Utrata słuchu – Itrakonazol może powodować utratę słuchu, zwaną również ototoksycznością. Utrata słuchu zwykle ustępuje po zaprzestaniu przyjmowania itrakonazolu, ale może być trwała u niektórych osób.
W Polsce itrakonazol stanowi jeden z podstawowych leków w terapii przeciwgrzybiczej, szczególnie w przypadkach wymagających długotrwałego leczenia. W systemowym leczeniu przeciwgrzybiczym stosuje się go najczęściej jako substancję pierwszego wyboru w histoplazmozie i blastomykozie, oraz jako lek alternatywny w aspergilozie u pacjentów nietolerujących worikonazolu lub amfoterycyny B.
W leczeniu systemowych zakażeń grzybiczych często stosuje się również:
W leczeniu powierzchownych zakażeń grzybiczych alternatywą dla itrakonazolu są:
Stężenie itrakonazolu powinno być sprawdzane po tygodniu stosowania i w regularnych odstępach czasu później. Monitorowanie stężenia leku jest wymagane, jeśli dawka itrakonazolu ulegnie zmianie lub jeśli lekarz doda do schematu terapeutycznego pacjenta lek metabolizowany przez ten sam enzym wątrobowy co itrakonazol.
Itrakonazol powinien mieć stężenie minimalne od 0,5 do 1,0 mg/L w leczeniu i zapobieganiu zakażeniom grzybiczym. Toksyczne stężenia minimalne itrakonazolu przekraczają 3 mcg/ml.
Itrakonazol jest również przeciwwskazany u pacjentek w ciąży. Wykazano działanie teratogenne i embriotoksyczne w badaniach na zwierzętach. Badacze stwierdzili, że itrakonazol powoduje wady wzroku u dzieci, których matki były narażone na lek podczas ciąży. Kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczną antykoncepcję podczas leczenia i przez 2 miesiące po zakończeniu.
Czas leczenia zależy od rodzaju zakażenia. W przypadku zakażeń grzybiczych płuc kapsułki przyjmuje się zwykle podczas lub zaraz po pełnym posiłku jeden lub dwa razy dziennie przez co najmniej 3 miesiące. W onicomykozie paznokci stóp leczenie trwa 12 tygodni, a w przypadku paznokci rąk stosuje się terapię pulsową – tydzień leczenia, 3 tygodnie przerwy, następnie kolejny tydzień leczenia.
Należy kontynuować stosowanie tego leku przez cały okres leczenia, nawet jeśli poczujesz się lepiej po pierwszych dawkach. Infekcja może nie ustąpić, jeśli zaprzestaniesz stosowania leku zbyt wcześnie. Przedwczesne przerwanie terapii może prowadzić do nawrotu zakażenia.
Na przykład, pacjenci przyjmujący itrakonazol i terfenadynę, astemizol lub cisapryd mogą mieć poważne zaburzenia rytmu serca. Itrakonazol może również przedłużać działanie uspokajające leków takich jak midazolam i triazolam, co oznacza, że klinicyści powinni unikać tej kombinacji. Zawsze należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach przed rozpoczęciem terapii.
Należy wiedzieć, że itrakonazol może powodować zawroty głowy lub niewyraźne lub podwójne widzenie. Nie prowadź samochodu ani nie obsługuj maszyn, dopóki nie dowiesz się, jak ten lek na Ciebie wpływa. W początkowym okresie leczenia zaleca się ostrożność przy wykonywaniu czynności wymagających pełnej koncentracji.
Kapsułki itrakonazolu należy przechowywać w temperaturze pokojowej, między 68°F a 77°F (20°C do 25°C). Roztwór doustny itrakonazolu należy przechowywać w temperaturze lub poniżej 25°C (77°F). Nie zamrażać. Lek należy chronić przed światłem i wilgocią.
Natychmiast należy skontaktować się z lekarzem w przypadku wystąpienia: objawów niewydolności serca (zmęczenie lub duszność, kaszel z plwociną, szybkie bicie serca, obrzęki, szybki wzrost masy ciała lub problemy ze snem), objawów uszkodzenia wątroby (żółtaczka, ciemny mocz, ból w prawym górnym brzuchu), reakcji alergicznych lub objawów uszkodzenia nerwów obwodowych.
