Uplizna to nowoczesny lek zawierający inebilizumab, przeciwciało monoklonalne, które celuje w limfocyty B – komórki układu odpornościowego odpowiedzialne za produkcję przeciwciał. Stosowany w leczeniu choroby ze spektrum zapalenia nerwów wzrokowych i rdzenia kręgowego (NMOSD) u dorosłych pacjentów, Uplizna pomaga zmniejszyć ryzyko rzutów choroby, wspierając pacjentów w walce z objawami autoimmunologicznymi, które atakują nerwy i uszkadzają funkcje nerwowe.
Inebilizumab to humanizowane przeciwciało monoklonalne, które zostało opracowane do leczenia chorób ze spektrum zapalenia nerwów wzrokowych i rdzenia kręgowego (NMOSD). Działa ono poprzez wiązanie się z antygenem CD19, który występuje na powierzchni limfocytów B.
Substancja ta jest wskazana do stosowania w monoterapii u dorosłych pacjentów z NMOSD, którzy są seropozytywni wobec przeciwciał przeciw akwaporynie 4 w klasie immunoglobulin G (AQP4-IgG).
Mechanizm działania
Inebilizumab działa w sposób ukierunkowany na komórki układu odpornościowego zwane limfocytami B. Po związaniu się z limfocytami B na powierzchni komórek, inebilizumab wspomaga:
- Cytolizę komórkową zależną od przeciwciał (ADCC)
- Fagocytozę zależną od przeciwciał (ADCP)
Limfocyty B odgrywają kluczową rolę w patogenezie NMOSD. Inebilizumab powoduje ich zmniejszenie we krwi już w ciągu 8 dni po podaniu, a efekt ten utrzymuje się przez dłuższy czas. Chociaż dokładny mechanizm terapeutycznego działania inebilizumabu w NMOSD nie jest w pełni poznany, przypuszcza się, że obejmuje on:
- Deplecję (zmniejszenie liczby) limfocytów B
- Hamowanie wydzielania przeciwciał
- Wpływ na prezentację antygenów
- Modyfikację interakcji między limfocytami B i T
- Zmniejszenie wytwarzania mediatorów zapalnych
Wskazania do stosowania
Inebilizumab jest przeznaczony do stosowania w monoterapii u dorosłych pacjentów z chorobami ze spektrum zapalenia nerwów wzrokowych i rdzenia kręgowego (NMOSD), którzy posiadają we krwi przeciwciała przeciw akwaporynie 4 (są seropozytywni wobec AQP4-IgG).
Dawkowanie i sposób podawania
Dawki początkowe
- Zalecana dawka nasycająca wynosi 300 mg podawane w infuzji dożylnej
- Następnie, dwa tygodnie później, należy podać kolejne 300 mg w infuzji dożylnej
Dawki podtrzymujące
- Zalecana dawka podtrzymująca wynosi 300 mg podawane w infuzji dożylnej co 6 miesięcy
- Inebilizumab jest przeznaczony do długotrwałego stosowania
Premedykacja
Przed każdą infuzją inebilizumabu należy zastosować premedykację:
- Kortykosteroid (np. metylprednizolon 80–125 mg dożylnie) około 30 minut przed infuzją
- Antyhistamina (np. difenhydramina 25–50 mg doustnie) około 30–60 minut przed infuzją
- Lek przeciwgorączkowy (np. paracetamol 500–650 mg doustnie) około 30–60 minut przed infuzją
Badania przed rozpoczęciem leczenia
Przed rozpoczęciem leczenia inebilizumabem należy wykonać następujące badania:
- Ilościowe oznaczenie stężenia immunoglobulin w surowicy
- Oznaczenie liczby limfocytów B
- Pełna morfologia krwi z rozmazem
- Badanie przesiewowe w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B (HBV)
- Badanie przesiewowe w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu C (HCV)
- Ocena w kierunku czynnej gruźlicy oraz badanie w kierunku utajonego zakażenia
Skuteczność kliniczna
Skuteczność inebilizumabu została potwierdzona w badaniach klinicznych u pacjentów z NMOSD. Wykazano, że leczenie inebilizumabem:
- Zmniejsza ryzyko rzutu NMOSD o 77,3% w porównaniu z placebo u pacjentów seropozytywnych wobec AQP4-IgG
- Ogranicza odsetek pacjentów z pogorszeniem wyniku w skali EDSS (Expanded Disability Severity Scale)
- Zmniejsza liczbę aktywnych zmian w badaniu MRI
- Redukuje liczbę hospitalizacji związanych z NMOSD
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem inebilizumabu obejmują:
Bardzo często (występujące u więcej niż 1 na 10 pacjentów):
- Zakażenia dróg moczowych
- Zapalenie nosogardzieli
- Zakażenia górnych dróg oddechowych
- Grypa
- Ból stawów
- Ból pleców
- Reakcje związane z infuzją
Często (występujące u mniej niż 1 na 10, ale więcej niż 1 na 100 pacjentów):
- Zapalenie płuc
- Zapalenie tkanki łącznej
- Półpasiec
- Zapalenie zatok
- Limfopenia (zmniejszenie liczby limfocytów)
- Neutropenia (zmniejszenie liczby neutrofilów)
Ciąża i karmienie piersią
Ciąża
- Należy unikać stosowania inebilizumabu w okresie ciąży, chyba że potencjalne korzyści dla matki przewyższają ryzyko dla płodu
- Inebilizumab może przenikać przez łożysko i powodować deplecję limfocytów B u płodu
- Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną antykoncepcję w trakcie leczenia i przez 6 miesięcy po podaniu ostatniej dawki
Karmienie piersią
- Nie wiadomo, czy inebilizumab przenika do mleka ludzkiego
- W pierwszych dniach po urodzeniu przeciwciała IgG przenikają do mleka, ale ich stężenie szybko się zmniejsza
- W krótkim okresie po porodzie nie można wykluczyć ryzyka dla dziecka karmionego piersią
- Po tym czasie inebilizumab może być stosowany w trakcie karmienia piersią, jeśli jest to konieczne z klinicznego punktu widzenia
Środki ostrożności i przeciwwskazania
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na inebilizumab lub którykolwiek składnik leku
- Ciężkie aktywne zakażenie, w tym aktywne przewlekłe zakażenie takie jak wirusowe zapalenie wątroby typu B
- Aktywna lub nieleczona utajona gruźlica
- Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia (PML) w wywiadzie
- Ciężki niedobór odporności
- Aktywna choroba nowotworowa
Specjalne ostrzeżenia
- Leczenie należy rozpocząć pod nadzorem lekarza z doświadczeniem w leczeniu NMOSD
- Możliwe są reakcje związane z infuzją i reakcje nadwrażliwości
- Inebilizumab może zwiększać podatność na zakażenia
- Należy monitorować pacjenta pod kątem reaktywacji wirusowego zapalenia wątroby typu B
- Należy przeprowadzić badanie przesiewowe w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu C przed rozpoczęciem leczenia
- Istnieje ryzyko rozwoju postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (PML)
- Może wystąpić neutropenia o późnym początku
- Nie zaleca się szczepień żywymi szczepionkami podczas leczenia
Podsumowanie
Inebilizumab jest nowoczesnym lekiem biologicznym stosowanym w leczeniu chorób ze spektrum zapalenia nerwów wzrokowych i rdzenia kręgowego (NMOSD). Jego działanie polega na zmniejszeniu liczby limfocytów B, które odgrywają kluczową rolę w patogenezie tej choroby.
Skuteczność leku została potwierdzona w badaniach klinicznych, które wykazały znaczące zmniejszenie ryzyka rzutów choroby u pacjentów seropozytywnych wobec AQP4-IgG. Leczenie wymaga regularnych infuzji dożylnych pod nadzorem doświadczonego personelu medycznego oraz monitorowania pacjenta pod kątem możliwych działań niepożądanych, szczególnie zakażeń.
Przed rozpoczęciem terapii konieczne jest przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki, a podczas leczenia regularne monitorowanie parametrów laboratoryjnych. Ze względu na mechanizm działania leku, szczególną ostrożność należy zachować u osób planujących ciążę lub karmiących piersią.