Aerox to roztwór w aerozolu inhalacyjnym, zawierający beklometazonu dipropionian i formoterolu fumaran dwuwodny. Beklometazonu dipropionian jest kortykosteroidem działającym przeciwzapalnie, zmniejszając obrzęk i podrażnienie płuc. Formoterolu fumaran dwuwodny to lek rozszerzający oskrzela, który rozkurcza mięśnie w drogach oddechowych, ułatwiając oddychanie. Aerox łagodzi objawy astmy, takie jak duszność, świszczący oddech i kaszel, oraz pomaga zapobiegać nawrotom objawów.
Airbufo Forspiro to lek w inhalatorze stosowany w leczeniu astmy u dorosłych i młodzieży w wieku od 12 do 17 lat, a także w leczeniu objawów przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) u dorosłych. Zawiera dwie substancje czynne: budezonid, który działa przeciwzapalnie oraz formoterol, który rozszerza oskrzela i ułatwia oddychanie. Lek jest dostępny na receptę.
Airiam to lek na receptę, dostępny w formie aerozolu do inhalacji. Zawiera dwie substancje czynne: dipropionian beklometazonu i fumaran formoterolu. Jest wskazany do regularnego leczenia astmy oskrzelowej u pacjentów, u których objawy choroby nie są wystarczająco kontrolowane za pomocą kortykosteroidów wziewnych i stosowanego doraźnie szybko działającego β2-adrenomimetyku, oraz u pacjentów, u których uzyskano kontrolę objawów choroby za pomocą kortykosteroidów wziewnych i długo działających β2-adrenomimetyków.
Atimos to lek wziewny, którego substancja czynna dociera bezpośrednio do płuc, gdzie działa. Jest stosowany w leczeniu objawów (świszczącego oddechu i duszności) umiarkowanej lub ciężkiej astmy oskrzelowej. Substancja czynna leku, fumaran formoterolu, należy do grupy leków rozszerzających oskrzela. Atimos jest dostępny na receptę.
Beclocomb to aerozol inhalacyjny stosowany w leczeniu astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Zawiera dwie substancje czynne: beklometazonu dipropionian i formoterolu fumaran dwuwodny, które pomagają w kontrolowaniu objawów tych schorzeń. Produkt należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza, nawet w okresie bezobjawowym. Jest dostępny na receptę.
Bedufora to roztwór w aerozolu inhalacyjnym zawierający beklometazonu dipropionian (kortykosteroid przeciwzapalny) i formoterolu fumaran dwuwodny (długodziałający lek rozszerzający oskrzela). Lek jest przeznaczony do regularnego leczenia astmy u dorosłych, gdy objawy nie są wystarczająco kontrolowane monoterapią, oraz w leczeniu objawów ciężkiej POChP. Substancje czynne są wdychane przez usta i dostarczane bezpośrednio do płuc, gdzie działają łagodząc duszność, świszczący oddech i kaszel.
Befoair to skuteczny aerozol inhalacyjny na astmę, zawierający beklometazon i formoterol. Dzięki kombinacji działania przeciwzapalnego i rozkurczającego mięśnie, lek pomaga w oddychaniu oraz zapobiega objawom astmy takim jak duszność, świszczący oddech i kaszel. Idealny dla dorosłych pacjentów wymagających regularnego leczenia.
Bevespi Aerosphere to lek stosowany w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Jest to lek na receptę, dostępny w postaci aerozolu do inhalacji. Składa się z dwóch substancji czynnych: glikopironium i formoterolu. Glikopironium jest lekiem z grupy antagonistów receptorów muskarynowych, które pomagają rozszerzyć oskrzela. Formoterol należy do grupy leków zwanych długodziałającymi beta2-agonistami, które pomagają rozluźnić mięśnie oskrzeli. W połączeniu te dwie substancje pomagają kontrolować objawy POChP.
BiResp Spiromax to lek stosowany w leczeniu astmy oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Preparat zawiera dwie substancje czynne: formoterol i budezonid, które działają synergistycznie, łagodząc objawy i zapobiegając zaostrzeniom tych chorób. Lek jest dostępny na receptę. Wskazaniem do jego stosowania jest regularne leczenie astmy, w którym konieczne jest zastosowanie skojarzonego leczenia (wziewnego kortykosteroidu i długo działającego agonisty receptora β2-adrenergicznego).
Brimica Genuair to lek stosowany w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Lek zawiera dwie substancje czynne: bromek aklidyni i fumaran formoterolu, które pomagają otworzyć drogi oddechowe i ułatwiają oddychanie. Bromek aklidyni działa przez rozluźnienie mięśni w drogach oddechowych, podczas gdy fumaran formoterolu działa poprzez zahamowanie skurczu mięśni w drogach oddechowych. Brimica Genuair jest dostępny na receptę.
Budesonide/Formoterol Teva Pharma BV to lek stosowany w leczeniu astmy oskrzelowej oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Substancją czynną leku jest Budesonidum. Lek jest dostępny na receptę. W celu uzyskania optymalnej odpowiedzi na leczenie, preparat należy stosować regularnie. Działanie terapeutyczne rozpoczyna się po kilku dniach leczenia i osiąga maksimum po kilku tygodniach leczenia.
Bufar Easyhaler to lek stosowany w profilaktyce astmy, który zawiera substancję czynną budezonid. Jest to inhalator, który dostarcza lek do płuc w formie proszku. Lek działa poprzez redukcję i zapobieganie stanom zapalnym oraz obrzękom w płucach. Bufar Easyhaler jest dostępny na receptę. Wskazania do stosowania to astma oraz przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP).
Bufomix Easyhaler to dwuskładnikowy lek stosowany do kontroli astmy. Inhalator zawiera dwie substancje czynne: budezonid i formoterol, które redukują stan zapalny występujący w oskrzelach oraz powodują ich rozszerzenie. Lek jest wskazany do stosowania u dorosłych pacjentów w wieku 18 lat i starszych w objawowym leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Bufomix Easyhaler jest dostępny na receptę.
Duaklir Genuair to lek stosowany w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Lek ten zawiera dwie substancje czynne: bromek aclidinium i formoterol. Bromek aclidinium działa poprzez rozszerzanie dróg oddechowych, co ułatwia oddychanie. Formoterol działa poprzez szybkie i długotrwałe rozszerzanie dróg oddechowych. Duaklir Genuair jest dostępny na receptę.
DuoResp Spiromax to lek w postaci proszku do inhalacji, który zawiera dwie substancje czynne: budezonid i formoterol. Te substancje działają przeciwastmatycznie, rozszerzają oskrzela i działają przeciwzapalnie. Lek jest stosowany w leczeniu astmy oraz w leczeniu objawów POCHP, czyli przewlekłego obturacyjnego zapalenia płuc. DuoResp Spiromax jest dostępny na receptę.
Foradil to lek stosowany w leczeniu astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Zawiera formoterol, który jest długodziałającym lekiem rozszerzającym oskrzela. Działa poprzez relaksację mięśni gładkich w oskrzelach, co ułatwia przepływ powietrza do płuc. Foradil jest zwykle stosowany u pacjentów z astmą, u których stosowanie krótkodziałających leków rozszerzających oskrzela i kortykosteroidów nie jest wystarczająco skuteczne. Może być również stosowany w leczeniu POChP. Nie jestem w stanie potwierdzić, czy Foradil jest dostępny na receptę na podstawie dostępnych informacji.
Foramed to lek stosowany w sytuacji skurczu oskrzeli u pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi dróg oddechowych, takimi jak astma oskrzelowa i przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Substancją czynną leku jest formoterol, który jest selektywnym agonistą receptorów beta2-adrenergicznych, powodującym rozkurcz mięśni gładkich ścian oskrzeli. Działanie rozszerzające oskrzela występuje już po 1-3 minutach po zaaplikowaniu leku i utrzymuje się przez 12 godzin. Foramed jest lekiem na receptę.
Forastmin to lek wziewny, który działa rozszerzająco na oskrzela, ułatwiając swobodny przepływ powietrza w drogach oddechowych. Jest stosowany w chorobach przebiegających ze skurczem oskrzeli. Substancją czynną w Forastminie jest formoterol. Lek jest dostępny na receptę i jest stosowany jako lek dodatkowy w leczeniu podtrzymującym kortykosteroidami wziewnymi. Jest zalecany w leczeniu objawów obturacji oskrzeli oraz w zapobieganiu objawom wywołanym wysiłkiem u pacjentów z astmą, jeżeli leczenie kortykosteroidami jest niewystarczające.
Formodual to lek wziewny dostępny na receptę, który zawiera dwie substancje czynne: beklometazonu dipropionian i formoterolu fumaran dwuwodny. Działa przeciwzapalnie oraz rozszerza oskrzela, co ułatwia swobodny przepływ powietrza w drogach oddechowych. Stosowany jest w regularnym leczeniu chorób przebiegających ze skurczem oskrzeli, takich jak astma.
Formoterol Easyhaler to lek w postaci proszku do inhalacji, który zawiera substancję czynną – formoterol. Działa on rozkurczająco na mięśnie gładkie oskrzeli, co ułatwia swobodny przepływ powietrza w drogach oddechowych. Jest stosowany w leczeniu i zapobieganiu objawom astmy oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Formoterol Easyhaler jest dostępny na receptę.
Fostex to lek w formie aerozolu inhalacyjnego, który zawiera dwie substancje czynne: beklometazonu dipropionian i formoterolu fumaran dwuwodny. Jest przeznaczony do regularnego leczenia astmy oraz w leczeniu objawów przewlekłego obturacyjnego zapalenia płuc (POChP). Lek jest dostępny na receptę.
Fostex NEXThaler to lek w postaci proszku do inhalacji, który po wdychaniu przez usta dociera bezpośrednio do płuc. Zawiera dwie substancje czynne: beklometazonu dipropionian bezwodny oraz formoterolu fumaran dwuwodny. Beklometazon dipropionian to lek z grupy kortykosteroidów, który działa przeciwzapalnie, zmniejszając obrzęk i podrażnienie płuc. Fostex jest wskazany w regularnym leczeniu astmy oraz w leczeniu objawów POCHP, czyli przewlekłego obturacyjnego zapalenia płuc. Jest dostępny na receptę.
GoResp Digihaler to inhalator zawierający budezonid i formoterol, stosowany w leczeniu astmy oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Ten lek jest dostępny wyłącznie na receptę.
Oxis Turbuhaler to lek na receptę, który zawiera formoterol, substancję czynną będącą selektywnym β2-mimetykiem. Jego działanie polega na rozluźnieniu mięśni gładkich oskrzeli, co ułatwia oddychanie. Lek jest wskazany w leczeniu podtrzymującym, w skojarzeniu z wziewnymi glikokortykosteroidami, objawów obturacji dróg oddechowych i w zapobieganiu objawom wywołanym przez wysiłek u pacjentów z astmą, jeżeli leczenie glikokortykosteroidami nie jest wystarczające. Jest również wskazany w leczeniu objawów obturacji dróg oddechowych u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP).
Oxodil Combo to lek na receptę, dostępny w formie proszku do inhalacji. Jest stosowany w leczeniu astmy u dorosłych i młodzieży w wieku od 12 do 17 lat. Dodatkowo, jest wykorzystywany w terapii objawów przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) u dorosłych pacjentów. Preparat zawiera substancje czynne: budezonid i formoterol.
Oxodil PPH to lek wziewny, który zawiera substancję czynną formoterol. Jest to selektywny agonista receptorów β2-adrenergicznych, który działa poprzez rozluźnienie mięśniówki gładkiej oskrzeli, co ułatwia oddychanie. Stosowany jest w długotrwałym leczeniu umiarkowanej i ciężkiej przewlekłej astmy oskrzelowej oraz w łagodzeniu objawów obturacji dróg oddechowych. Lek jest dostępny na receptę.
Riarify to lek pomagający w oddychaniu, który zawiera trzy substancje czynne: beklometazonu dipropionian, formoterolu fumaran dwuwodny oraz glikopironium. Lek ten jest stosowany do złagodzenia i zapobiegania objawom przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), takim jak duszność, świszczący oddech i kaszel u dorosłych pacjentów. Riarify może również zmniejszać częstość zaostrzeń (nawrotów) objawów POChP. Jest dostępny na receptę.
Riltrava Aerosphere to zaawansowany inhalator zawierający trzy substancje czynne: formoterolu fumaran dwuwodny, glikopironium i budezonid. Przeznaczony dla dorosłych pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP), Riltrava Aerosphere działa wielotorowo, aby ułatwić oddychanie, zmniejszyć stan zapalny oraz łagodzić objawy takie jak duszność, świszczący oddech i kaszel. Regularne stosowanie pomaga zmniejszyć wpływ POChP na codzienne życie pacjentów.
Symbicort to lek na receptę, który zawiera dwie substancje czynne: budezonid i formoterol. Budezonid należy do grupy leków nazywanych kortykosteroidami, które zmniejszają i zapobiegają stanom zapalnym w płucach. Formoterol to długo działający agonista receptorów beta2-adrenergicznych, który rozszerza mięśnie w drogach oddechowych, ułatwiając oddychanie. Symbicort jest stosowany w leczeniu astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) oraz eozynofilowego zapalenia oskrzeli.
Symbicort Turbuhaler to lek na receptę, który zawiera dwie substancje czynne: budezonid i formoterol. Budezonid należy do grupy leków nazywanych kortykosteroidami, które działają przeciwzapalnie. Formoterol to lek rozszerzający oskrzela, który ułatwia przepływ powietrza w drogach oddechowych. Symbicort Turbuhaler jest stosowany w regularnym leczeniu astmy u dorosłych i młodzieży w wieku od 12 do 17 lat oraz w leczeniu objawów przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) u dorosłych w wieku 18 lat i powyżej.
Trimbow to aerozol inhalacyjny, który zawiera trzy substancje czynne: beklometazonu dipropionian, formoterolu fumaran dwuwodny oraz glikopironium. Lek jest stosowany w regularnym leczeniu astmy oraz w leczeniu objawów przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Substancje zawarte w preparacie wykazują szerokie pole działania, m.in. zmniejszają obrzęk, rozszerzają drogi oddechowe i w ten sposób ułatwiają oddychanie. Lek Trimbow jest dostępny na receptę.
Trixeo Aerosphere to inhalator zawierający formoterol, glikopironium i budezonid, stosowany u dorosłych z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP). Formoterol i glikopironium rozszerzają oskrzela, ułatwiając oddychanie, a budezonid zmniejsza stan zapalny w płucach. Regularne stosowanie leku dwa razy dziennie pomaga złagodzić objawy POChP, takie jak duszność, świszczący oddech i kaszel, oraz zapobiega zaostrzeniom choroby.
Trydonis to lek pomagający w oddychaniu, który zawiera trzy substancje czynne: beklometazonu dipropionian, formoterolu fumaran dwuwodny oraz glikopironium. Beklometazonu dipropionian należy do grupy leków zwanych kortykosteroidami, które działają w celu zmniejszenia obrzęku i podrażnienia płuc. Formoterol i glikopironium są lekami zwanymi długo działającymi lekami rozszerzającymi oskrzela. Działają one w różny sposób w celu rozkurczenia mięśni w drogach oddechowych, dzięki czemu rozszerzają drogi oddechowe i ułatwiają oddychanie. Regularne leczenie tymi trzema substancjami czynnymi pomaga w złagodzeniu i zapobieganiu objawom, takim jak: duszność, świszczący oddech i kaszel u dorosłych pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP). Lek Trydonis może zmniejszać częstość zaostrzeń (nawrotów) objawów POChP. Jest dostępny na receptę.
Formoterol – lek rozszerzający drogi oddechowe, zaliczany do grupy sympatykomimetyków. Mechanizm działania formoterolu polega na rozszerzeniu oskrzeli i zahamowaniu rozwoju stanu zapalnego oraz reakcji alergicznej. Zostaje ograniczone wzmożone wydzielanie śluzu, przekrwienie błon śluzowych a także obrzęk. Lek wskazany jest w leczeniu astmy u pacjentów leczonych kortykosteroidami oraz w przewlekłej chorobie obturacyjnej płuc (POChP) w celu zmniejszenia obturacji dróg oddechowych.
Formoterol dostępny jest w postaci aerozolu wziewnego lub proszku do inhalacji. Jego działanie rozpoczyna się po około 2 minutach i trwa do 12 godzin.
Możliwe działania niepożądane: drżenie, kołatanie serca, ból głowy, pobudzenie, niepokój, tachykardia, skurcze i ból mięśni. Działania niepożądane z reguły mają łagodny charakter i ustępują podczas kontynuacji leczenia.
Uwaga: Jeśli podczas stosowania formoterolu wystąpią objawy takie jak wysypka, swędzenia, obrzęk twarzy lub gardła lub nasilenie świszczącego oddechu i duszności po zastosowaniu leku, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Formoterol to nowoczesna substancja czynna należąca do grupy długodziałających agonistów receptorów beta2-adrenergicznych (LABA), która odgrywa kluczową rolę w współczesnej terapii schorzeń obturacyjnych dróg oddechowych. Jest to lek o unikalnych właściwościach farmakologicznych, łączący szybki początek działania z długotrwałym efektem terapeutycznym, co czyni go niezwykle wartościowym narzędziem w leczeniu astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Dzięki swojemu selektywnemu działaniu na receptory beta2-adrenergiczne zlokalizowane w mięśniach gładkich oskrzeli, formoterol skutecznie rozszerza drogi oddechowe, przynosząc pacjentom znaczną ulgę w objawach takich jak duszność, świszczący oddech czy kaszel. Substancja ta została wprowadzona do praktyki klinicznej w 1998 roku i od tego czasu stała się standardem w terapii skojarzonej z kortykosteroidami wziewnym, oferując pacjentom nie tylko kontrolę objawów, ale także poprawę jakości życia. Formoterol wyróżnia się spośród innych leków z grupy LABA tym, że jego działanie rozpoczyna się już w ciągu 2-3 minut od inhalacji, co porównywalne jest z krótkodziałającymi agonistami beta2, jednocześnie zapewniając ochronę przez okres nawet 12 godzin.
Formoterol działa jako selektywny agonista receptorów beta2-adrenergicznych, które w największym stężeniu występują w mięśniach gładkich oskrzeli. Po inhalacji substancja wiąże się z tymi receptorami, uruchamiając kaskadę wewnątrzkomórkowych reakcji biochemicznych. Aktywacja receptorów beta2-adrenergicznych prowadzi do zwiększenia stężenia cyklicznego adenozyno-3′,5′-monofosfanu (cAMP) w komórkach mięśni gładkich oskrzeli.
Podwyższone stężenie cAMP aktywuje kinazę proteinową A, która z kolei fosforyluje szereg białek odpowiedzialnych za kurczliwość mięśni. Rezultatem tego procesu jest rozluźnienie mięśni gładkich oskrzeli i rozszerzenie dróg oddechowych. Mechanizm ten skutecznie przeciwdziała skurczowi oskrzeli wywołanemu przez różne bodźce, w tym alergeny, wysiłek fizyczny czy czynniki drażniące.
Dodatkowo formoterol wpływa na inne procesy związane z obturacją dróg oddechowych. Hamuje degranulację komórek tucznych i uwalnianie mediatorów zapalnych, może także wpływać na ruch rzęsek nabłonka oddechowego, poprawiając clearance śluzowo-rzęskowy.
Formoterol jest podawany w postaci dwuwodnego fumaranu formoterolu i dostępny wyłącznie w formie wziewnej. Taka droga podania zapewnia bezpośrednie dotarcie substancji do miejsca działania w drogach oddechowych, minimalizując jednocześnie systemowe działania niepożądane.
Substancja charakteryzuje się wyjątkowo korzystnym profilem farmakokinetycznym. Po inhalacji szybko wiąże się z receptorami beta2-adrenergicznymi, co tłumaczy szybki początek działania. Jednocześnie wykazuje wysokie powinowactwo do tych receptorów oraz długi okres półtrwania w miejscu działania, co zapewnia długotrwały efekt terapeutyczny.
| Parametr | Wartość |
|---|---|
| Początek działania | 2-3 minuty |
| Czas działania | Do 12 godzin |
| Maksymalne działanie | 30-60 minut |
| Selektywność beta2/beta1 | 200:1 |
| Biodostępność wziewna | ~60% |
Formoterol znajduje zastosowanie w leczeniu dwóch głównych schorzeń obturacyjnych dróg oddechowych:
Astma oskrzelowa – formoterol jest wskazany w regularnym leczeniu podtrzymującym astmy u dorosłych i dzieci powyżej 6. roku życia. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi międzynarodowymi, nie powinien być stosowany w monoterapii, lecz zawsze w skojarzeniu z kortykosteroidem wziewnym.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – u pacjentów z POChP formoterol stosowany jest w celu zmniejszenia obturacji dróg oddechowych i kontroli objawów choroby. Może być używany zarówno w monoterapii, jak i w skojarzeniu z innymi lekami przeciw POChP.
W Polsce formoterol dostępny jest w różnych postaciach inhalacyjnych oraz w kombinacjach z innymi substancjami czynnymi:
Dawkowanie formoterolu należy zawsze dostosować indywidualnie do potrzeb pacjenta, stopnia nasilenia objawów oraz odpowiedzi na leczenie.
Dorośli i młodzież powyżej 12 lat:
Dzieci w wieku 6-12 lat:
Dawkowanie preparatów kombinowanych zależy od stężenia poszczególnych składników i jest ustalane przez lekarza na podstawie oceny kontroli astmy oraz nasilenia objawów POChP.
Współczesne podejście do leczenia astmy oskrzelowej opiera się na strategii terapii skojarzonej, w której formoterol odgrywa kluczową rolę jako składnik preparatów kombinowanych. Terapia skojarzona z użyciem formoterolu obejmuje kilka różnych podejść terapeutycznych.
Terapia podtrzymująca polega na regularnym stosowaniu kombinacji kortykosteroidu wziewnego z formoterolem w stałych dawkach. W Polsce najczęściej stosowaną kombinacją jest budezonid z formoterolem w preparatach takich jak Symbicort Turbuhaler czy Bufomix Easyhaler. Ta forma terapii zapewnia kontrolę stanu zapalnego dzięki kortykosteroidowi oraz długotrwały rozkurcz oskrzeli dzięki formoterolowi.
Strategia SMART (Single Maintenance And Reliever Therapy) to nowoczesne podejście, w którym ten sam preparat kombinowany służy zarówno jako lek podtrzymujący stosowany regularnie, jak i jako lek ratunkowy w razie nasilenia objawów. W tej strategii pacjenci stosują kombinację budezonidu z formoterolem w dawkach podtrzymujących, a w przypadku pogorszenia objawów mogą dodatkowo zastosować dodatkowe dawki tego samego preparatu.
Terapia potrójna w ciężkich postaciach astmy może obejmować kombinację kortykosteroidu wziewnego, formoterolu oraz antagonisty receptorów muskarynowych. Przykładem takiego preparatu dostępnego w Polsce jest Trimbow, zawierający beklometazon, formoterol i glikopironium.
W leczeniu astmy wykorzystuje się również inne długodziałające agoniści beta2-adrenergiczne, takie jak salmeterol, wilanterol czy indakaterol, jednak formoterol wyróżnia się swoim szybkim początkiem działania, co czyni go szczególnie wartościowym w strategii SMART.
W terapii przewlekłej obturacyjnej choroby płuc formoterol może być stosowany zarówno w monoterapii, jak i w skojarzeniu z innymi grupami leków przeciwko POChP. Wybór strategii terapeutycznej zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz profilu objawów pacjenta.
Monoterapia formoterolem znajduje zastosowanie u pacjentów z łagodną do umiarkowanej POChP, głównie z objawami dusznościowymi. W Polsce dostępny jest jako Formoterol Easyhaler w dawce 12 μg dwa razy dziennie.
Terapia podwójna łączy formoterol z kortykosteroidem wziewnym i jest wskazana u pacjentów z częstymi zaostrzeniami lub cechami nakładania się astmy i POChP. Stosuje się preparaty takie jak Symbicort czy DuoResp Spiromax zawierające budezonid z formoterolem.
Terapia potrójna obejmuje kombinację kortykosteroidu wziewnego, długodziałającego agonisty beta2-adrenergicznego oraz długodziałającego antagonisty receptorów muskarynowych. W Polsce dostępny jest preparat Trimbow zawierający beklometazon, formoterol i glikopironium bromek.
Alternatywnie, w leczeniu POChP stosuje się inne kombinacje zawierające różne długodziałające agoniści beta2, takie jak indakaterol (w preparatach Onbrez, Oslif) czy olodaterol (Striverdi Respimat), często w kombinacji z antagonistami receptorów muskarynowych jak tiotropium czy glikopironium.
Formoterol, podobnie jak inne agoniści receptorów beta2-adrenergicznych, może wywoływać działania niepożądane związane z pobudzeniem układu współczulnego.
Formoterol nie powinien być stosowany u pacjentów z nadwrażliwością na substancję czynną lub którykolwiek ze składników preparatu.
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z:
Ważne ostrzeżenie: U pacjentów z astmą formoterol nie może być stosowany w monoterapii ze względu na zwiększone ryzyko ciężkich zaostrzeń i zgonów związanych z astmą.
| Grupa leków | Mechanizm interakcji | Skutek kliniczny |
|---|---|---|
| Beta-blokery | Antagonistyczne działanie | Zmniejszenie skuteczności |
| Diuretyki pętlowe/tiazydowe | Addytywne działanie hipokaliemiczne | Zwiększone ryzyko hipokaliemii |
| Inhibitory MAO | Potencjowanie działania | Zwiększone ryzyko działań niepożądanych |
| Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne | Potencjowanie działania | Zwiększone ryzyko zaburzeń rytmu |
Formoterol może być stosowany w ciąży, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko dla płodu. Nie ma wystarczających danych dotyczących przenikania do mleka matki.
U dzieci poniżej 6. roku życia bezpieczeństwo stosowania nie zostało ustalone. U dzieci starszych formoterol wykazuje podobną skuteczność jak u dorosłych.
Nie ma konieczności modyfikacji dawkowania u osób starszych, jednak należy zachować szczególną ostrożność ze względu na częstsze występowanie chorób współistniejących.
Podczas leczenia formoterolem zaleca się regularne monitorowanie:
Aby zapewnić optymalną skuteczność i bezpieczeństwo terapii formoterolem, należy przestrzegać następujących zasad:
Formoterol nie jest przeznaczony do leczenia ostrego ataku astmy ze względu na swój mechanizm działania. W przypadku nagłego pogorszenia objawów należy zastosować krótkodziałający agonista beta2-adrenergiczny (np. salbutamol). Jedynym wyjątkiem jest strategia SMART, gdzie w ramach ustalonego przez lekarza planu terapeutycznego można zastosować dodatkowe dawki kombinacji budezonid + formoterol.
Formoterol jest lekiem przeznaczonym do długotrwałego stosowania w terapii podtrzymującej astmy i POChP. Przy właściwym monitorowaniu lekarskim może być stosowany przez lata. Ważne jest jednak regularne ocenianie potrzeby kontynuacji terapii oraz dostosowywanie dawkowania do aktualnego stanu pacjenta.
Formoterol nie wywołuje uzależnienia w rozumieniu psychicznym. Badania kliniczne nie wykazały rozwoju tolerancji farmakologicznej podczas długotrwałego stosowania. Jeśli pacjent zauważy zmniejszenie skuteczności leku, należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ może to wskazywać na pogorszenie kontroli choroby podstawowej.
Objawy przedawkowania mogą obejmować: nasilone drżenie, kołatanie serca, ból głowy, tachykardię, hipokaliemię, hiperglikemię, nudności i wymioty. W przypadku podejrzenia przedawkowania należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub zgłosić się do najbliższego oddziału ratunkowego.
Formoterol nie wpływa bezpośrednio na zdolność prowadzenia pojazdów. Jednak u niektórych pacjentów może wystąpić drżenie czy zawroty głowy, co może wpłynąć na bezpieczność prowadzenia. Pacjenci powinni być świadomi swojej reakcji na lek przed prowadzeniem pojazdów.
Podczas infekcji dróg oddechowych nie ma przeciwwskazań do kontynuowania terapii formoterolem. Jednak infekcja może spowodować pogorszenie kontroli astmy lub POChP, co może wymagać modyfikacji leczenia. W przypadku pogorszenia objawów należy skonsultować się z lekarzem.
Główną przewagą formoterolu nad innymi LABA (jak salmeterol) jest szybki początek działania (2-3 minuty vs. 15-30 minut dla salmetarolu). To pozwala na zastosowanie go w strategii SMART, gdzie służy zarówno jako lek podtrzymujący, jak i ratunkowy. Wszystkie LABA mają podobną długość działania (około 12 godzin).
Formoterol może być stosowany u dzieci powyżej 6. roku życia w dawce 12 μg dwa razy dziennie. U dzieci młodszych bezpieczeństwo stosowania nie zostało ustalone. Podobnie jak u dorosłych, u dzieci z astmą formoterol musi być stosowany w kombinacji z kortykosteroidem wziewnym.
W przypadku pominięcia dawki leku podtrzymującego należy ją przyjąć jak najszybciej po przypomnieniu sobie. Jeśli jednak zbliża się czas na następną dawkę, należy pominąć zapomnianą dawkę i powrócić do normalnego schematu dawkowania. Nie wolno stosować podwójnej dawki w celu nadrobienia pominiętej.
