Vumerity

Vumerity to innowacyjny lek zawierający fumaran diroksymelu, przeznaczony do leczenia rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego (SM) u dorosłych pacjentów. Dzięki działaniu na białko Nrf2, Vumerity wspiera produkcję antyoksydantów, chroniąc komórki przed uszkodzeniem i pomagając kontrolować aktywność układu odpornościowego. Skutecznie łagodzi objawy SM i wspiera pacjentów w walce z tą przewlekłą chorobą.

Fumaran diroksymelu jest substancją czynną stosowaną w leczeniu stwardnienia rozsianego (SM). Jest to ester kwasu fumarowego, który po podaniu doustnym jest szybko metabolizowany w organizmie do swojej aktywnej postaci – fumaranu monometylu (MMF). Fumaran diroksymelu wykazuje właściwości immunomodulacyjne i przeciwzapalne, co sprawia, że jest skuteczny w leczeniu rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego.

Fumaran diroksymelu jest stosowany u dorosłych pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego. Substancja ta została opracowana jako alternatywa dla fumaranu dimetylu z potencjalnie lepszą tolerancją ze strony układu pokarmowego.

Mechanizm działania

Mechanizm terapeutycznego działania fumaranu diroksymelu w stwardnieniu rozsianym nie jest w pełni poznany. Po podaniu doustnym fumaran diroksymelu jest szybko metabolizowany przez esterazy do swojego głównego aktywnego metabolitu, fumaranu monometylu (MMF).

Badania pokazują, że działanie farmakodynamiczne fumaranu monometylu wynika, przynajmniej częściowo, z aktywacji ścieżki transkrypcyjnej czynnika jądrowego Nrf2. Fumaran diroksymelu zwiększa u pacjentów ekspozycję genów ochrony antyoksydacyjnej zależnych od Nrf2.

W badaniach klinicznych wykazano, że fumaran diroksymelu i jego metabolit (fumaran monometylu) posiadają właściwości:

  • Przeciwzapalne
  • Immunomodulacyjne
  • Hamujące aktywację komórek układu odpornościowego
  • Zmniejszające uwalnianie prozapalnych cytokin w odpowiedzi na bodźce zapalne

Ponadto substancja wpływa na fenotypy limfocytów poprzez zmniejszanie produkcji profilu cytokin prozapalnych (TH1, TH17) oraz pobudzanie produkcji komórek przeciwzapalnych (TH2).

Dawkowanie i sposób podawania

Fumaran diroksymelu jest podawany doustnie w postaci kapsułek dojelitowych twardych. Leczenie powinno być rozpoczęte przez lekarza z doświadczeniem w leczeniu stwardnienia rozsianego.

Schemat dawkowania:

  • Dawka początkowa: 231 mg dwa razy na dobę
  • Po 7 dniach dawkę należy zwiększyć do zalecanej dawki podtrzymującej: 462 mg dwa razy na dobę

W przypadku wystąpienia działań niepożądanych (jak nagłe zaczerwienienie skóry czy reakcje ze strony układu pokarmowego) można tymczasowo zmniejszyć dawkę do 231 mg dwa razy na dobę. Po miesiącu należy wrócić do zalecanej dawki podtrzymującej.

Sposób przyjmowania:

  • Kapsułkę należy połykać w całości, w postaci nienaruszonej
  • Kapsułek nie należy kruszyć ani rozgryzać, a zawartości nie należy wysypywać na jedzenie, ponieważ powłoczka dojelitowa kapsułki zapobiega wystąpieniu podrażnienia jelit
  • Lek można przyjmować niezależnie od posiłków
  • Przyjmowanie leku z posiłkiem może poprawić tolerancję u pacjentów, u których występują działania niepożądane w postaci nagłego zaczerwienienia skóry lub reakcji ze strony układu pokarmowego

Farmakokinetyka

Po podaniu doustnym fumaran diroksymelu podlega szybkiej przemianie przez esterazy do swojej aktywnej postaci – fumaranu monometylu (MMF) oraz głównego nieaktywnego metabolitu – 2-hydroksyetylo bursztynianu (HES). Fumaran diroksymelu nie występuje w osoczu w mierzalnych stężeniach po doustnym podaniu.

Wchłanianie:

  • Mediana czasu do osiągnięcia maksymalnego stężenia fumaranu monometylu wynosi 2,5-3 godziny
  • Jednoczesne podawanie z pokarmem nie wpływa w klinicznie istotnym stopniu na ogólną ekspozycję na fumaran monometylu, choć może zmniejszyć maksymalne stężenie w osoczu

Dystrybucja:

  • Pozorna objętość dystrybucji fumaranu monometylu waha się pomiędzy 72 a 83 l
  • Wiązanie z białkami osocza wynosi mniej niż 25% i nie zależy od dawki

Metabolizm:

  • Fumaran diroksymelu jest w znacznym stopniu metabolizowany przez esterazy obecne w przewodzie pokarmowym, krwi i tkankach
  • Dalszy metabolizm fumaranu monometylu odbywa się za pośrednictwem esteraz, a następnie w cyklu kwasów trikarboksylowych (TCA), bez udziału układu cytochromu P450

Eliminacja:

  • Fumaran monometylu jest głównie eliminowany jako dwutlenek węgla w wydychanym powietrzu
  • Okres półtrwania fumaranu monometylu wynosi około 1 godziny
  • Nieaktywny metabolit HES jest eliminowany z osocza z okresem półtrwania 10,7-14,8 godziny, głównie przez nerki

Skuteczność kliniczna

Skuteczność fumaranu diroksymelu bazuje na danych dotyczących jego biorównoważności z fumaranem dimetylu. Po podaniu doustnym, oba związki są szybko metabolizowane do tego samego aktywnego metabolitu, fumaranu monometylu, zanim przedostaną się do krążenia ogólnoustrojowego.

Analiza wykazała porównywalność parametrów farmakokinetycznych fumaranu diroksymelu oraz fumaranu dimetylu, co pozwala zakładać, że ich profile skuteczności będą podobne.

W badaniach klinicznych fumaranu dimetylu wykazano znaczącą redukcję:

  • Rocznego wskaźnika rzutów (nawrotów)
  • Odsetka pacjentów, u których wystąpił nawrót choroby
  • Rozwoju nowych lub powiększających się zmian w obrazach T2-zależnych w badaniu MRI
  • Zmian wzmacniających się po podaniu gadolinu

Badania długoterminowe pokazały, że u większości pacjentów leczonych nie występował nawrót choroby, a roczny wskaźnik rzutów pozostawał niski.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem fumaranu diroksymelu to:

Nagłe zaczerwienienie skóry

  • Występuje zazwyczaj na początku leczenia (głównie w pierwszym miesiącu)
  • U większości pacjentów ma nasilenie łagodne lub umiarkowane
  • Może obejmować uczucie gorąca, zaczerwienienie, świąd i uczucie pieczenia skóry

Zaburzenia żołądka i jelit

  • Biegunka
  • Nudności
  • Ból w nadbrzuszu
  • Ból brzucha
  • Wymioty
  • Niestrawność
  • Zapalenie żołądka

Zaburzenia te pojawiają się zwykle na początku leczenia i u większości pacjentów mają nasilenie łagodne lub umiarkowane.

Inne istotne działania niepożądane

  • Limfopenia (zmniejszenie liczby limfocytów we krwi)
  • Zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych
  • Zakażenia, w tym półpasiec
  • Przypadki postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (PML) – rzadkie, ale poważne powikłanie

Badania porównawcze wykazały, że fumaran diroksymelu ma potencjalnie lepszą tolerancję ze strony układu pokarmowego niż fumaran dimetylu przy zachowaniu podobnej skuteczności.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Monitorowanie pacjenta

Podczas leczenia fumarem diroksymelu zaleca się regularne monitorowanie:

  • Pełnej morfologii krwi (szczególnie liczby limfocytów) – przed rozpoczęciem leczenia i co 3 miesiące
  • Czynności nerek – przed rozpoczęciem leczenia i w trakcie terapii
  • Czynności wątroby – przed rozpoczęciem leczenia i zgodnie ze wskazaniami klinicznymi

Ryzyko postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (PML)

Ze względu na ryzyko wystąpienia PML u pacjentów z limfopenią zaleca się:

  • Nie rozpoczynać leczenia u pacjentów z ciężką limfopenią (liczba limfocytów <0,5 × 10^9/l)
  • Zaprzestać leczenia u pacjentów z ciężką i długotrwałą limfopenią utrzymującą się ponad 6 miesięcy
  • Ocenić stosunek korzyści do ryzyka u pacjentów z umiarkowanym zmniejszeniem liczby limfocytów
  • Wstrzymać leczenie przy pierwszych objawach sugerujących PML

Inne istotne środki ostrożności

  • Ostrożne stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby
  • Unikanie jednoczesnego stosowania innych estrów kwasu fumarowego
  • Ostrożność przy stosowaniu produktów nefrotoksycznych
  • Rozważenie kontrolowanych badań MRI mózgu
  • Zachowanie ostrożności u pacjentów z ciężką czynną chorobą układu pokarmowego

Przeciwwskazania

Fumaran diroksymelu nie powinien być stosowany w przypadku:

  • Nadwrażliwości na substancję czynną, którąkolwiek substancję pomocniczą lub inne estry kwasu fumarowego
  • Podejrzenia lub rozpoznania postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (PML)

Stosowanie w szczególnych grupach pacjentów

Osoby w podeszłym wieku

Profil bezpieczeństwa u pacjentów w wieku ≥55 lat wydaje się porównywalny do młodszych pacjentów. Teoretycznie nie ma potrzeby dostosowania dawki u osób starszych, jednak dane dotyczące stosowania u pacjentów w wieku 65 lat i starszych są ograniczone.

Zaburzenia czynności nerek i wątroby

Nie ma konieczności dostosowywania dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby. Należy jednak zachować ostrożność przy stosowaniu leku u pacjentów z umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności tych narządów, ponieważ dane na temat długoterminowego bezpieczeństwa w tych grupach są ograniczone.

Dzieci i młodzież

Bezpieczeństwo i skuteczność fumaranu diroksymelu u dzieci i młodzieży nie zostały określone. Fumaran diroksymelu nie ma zastosowania u dzieci poniżej 10 lat we wskazaniu do leczenia rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego.

Ciąża i karmienie piersią

  • Ciąża: Fumaran diroksymelu nie jest zalecany do stosowania w okresie ciąży, chyba że jest to wyraźnie konieczne i spodziewane korzyści dla matki przewyższają ryzyko dla płodu
  • Karmienie piersią: Należy podjąć decyzję czy przerwać karmienie piersią, czy przerwać podawanie leku, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia dla dziecka i korzyści z leczenia dla matki

Interakcje z innymi lekami

  • Należy unikać jednoczesnego stosowania innych estrów kwasu fumarowego
  • Fumaran diroksymelu nie powinien być podawany jednocześnie z fumaranem dimetylu
  • Równoczesne leczenie produktami nefrotoksycznymi może zwiększać ryzyko działań niepożądanych ze strony nerek
  • Leczenie nawrotowych rzutów choroby krótkimi seriami dożylnych kortykosteroidów nie wiązało się z klinicznie istotnym zwiększeniem częstości infekcji

W przypadku nagłego zaczerwienienia skóry, krótkotrwałe leczenie 75 mg kwasu acetylosalicylowego bez powłoczki dojelitowej może być korzystne, gdyż zmniejsza częstość i nasilenie tego objawu.

Podsumowanie

Fumaran diroksymelu jest skuteczną opcją terapeutyczną dla dorosłych pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego. Substancja ta działa podobnie jak fumaran dimetylu, ale może oferować lepszą tolerancję ze strony układu pokarmowego, co potencjalnie zwiększa komfort pacjenta podczas leczenia i jego przestrzeganie.

Kluczowe jest regularne monitorowanie pacjenta podczas terapii, zwłaszcza pod kątem liczby limfocytów, czynności nerek i wątroby, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, w tym rzadkich, ale poważnych, takich jak PML.