Diklofenak – informacje w pigułce (podsumowanie farmaceuty)
Diklofenak – substancja należąca do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Ma silne działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz przeciwgorączkowe. Diklofenak stosowany jest w leczeniu stanów zapalnych i bólowych pochodzenia reumatycznego (w tym reumatoidalne zapalenie stawów) i niereumatycznego, takich jak bóle pourazowe i pooperacyjne, obrzęki, napady dny moczanowej, kolki nerkowe i wątrobowe oraz bolesne miesiączkowanie.
Diklofenak dostępny jest w postaci tabletek, kapsułek, czopków, roztworu do wstrzykiwań, roztworu do płukania jamy ustnej i gardła, kropli do oczu, żelu oraz plastrów.
Diklofenak sodowy
- Najczęstsza forma diklofenaku
- Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego
- Dostępny w większości postaci leku
Diklofenak potasowy
- Szybciej wchłania się niż forma sodowa
- Często stosowany w ostrych stanach bólowych
- Szczególnie skuteczny w migrenach
Diklofenak dietyloamoniowy
- Głównie w preparatach do stosowania miejscowego
- Lepiej penetruje przez skórę
- Mniejsze ryzyko działań systemowych
Możliwe działania niepożądane: niestrawność, ból brzucha, nudności, biegunka, wzdęcia, wymioty, jadłowstręt, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, bóle i zawroty głowy, wysypka.
Uwaga: Długotrwałe stosowanie diklofenaku w dużych dawkach może zwiększyć ryzyko zawału serca lub udaru. Stosować ostrożnie, najlepiej po konsultacji z lekarzem u osób chorujących na astmę, wrzody, niewydolność nerek i wątroby oraz na nadciśnienie.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Diklofenak – kompleksowe informacje na temat substancji czynnej
Diklofenak to jeden z najważniejszych i najczęściej stosowanych leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych na świecie, wprowadzony do lecznictwa w 1979 roku. Ta substancja czynna, należąca do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), od ponad czterech dekad pomaga milionom pacjentów w walce z bólem i stanami zapalnymi. Diklofenak wyróżnia się wyjątkowo szerokim spektrum działania – od łagodzenia zwykłego bólu głowy, przez leczenie chorób reumatycznych, aż po zastosowania w okulistyce. Jego popularność wynika nie tylko z wysokiej skuteczności, ale także z dostępności w różnorodnych postaciach – od tabletek i czopków, przez żele i plastry, po krople do oczu. W Polsce diklofenak jest dostępny pod wieloma nazwami handlowymi, takimi jak Voltaren, Diclac, Dicloberl, Itami czy Olfen, co sprawia, że pacjenci mają szeroki wybór preparatów dostosowanych do ich indywidualnych potrzeb. Zrozumienie mechanizmu działania diklofenaku, jego właściwości farmakologicznych oraz zasad bezpiecznego stosowania jest kluczowe dla każdego pacjenta, który planuje lub już korzysta z tego leku. Niniejszy artykuł przedstawia kompleksowy obraz diklofenaku – od podstawowych informacji o jego działaniu, przez szczegółowe omówienie wskazań i sposobów dawkowania, aż po potencjalne działania niepożądane i interakcje z innymi lekami.
Mechanizm działania i właściwości farmakologiczne
Diklofenak należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) i jest pochodną kwasu fenylooctowego. Mechanizm działania diklofenaku polega na hamowaniu aktywności cyklooksygenazy, enzymu biorącego udział w syntezie prostaglandyn z lipidów błon komórkowych. To właśnie prostaglandyny są głównie odpowiedzialne za powstawanie bólu, stanów zapalnych oraz gorączki w organizmie.
W organizmie człowieka występują co najmniej dwie izoformy enzymu cyklooksygenazy: COX-1 i COX-2. COX-1 określa się mianem konstytutywnej i jest ona stale obecna w organizmie, odpowiadając za syntezę prostaglandyn w przewodzie pokarmowym, płytkach krwi i nerkach. COX-2 z kolei, nazywana indukowalną, wyzwalana jest w toku procesu zapalnego.
Unikalnością diklofenaku jest jego selektywność działania. Diklofenak wyróżnia się stosunkowo wyraźnie zaznaczoną selektywnością – jest czterokrotnie bardziej selektywny w stosunku do COX-2 niż do COX-1. Ta właściwość sprawia, że lek skutecznie hamuje procesy zapalne, jednocześnie ograniczając niekorzystne działanie na przewód pokarmowy.
Dodatkowo, w badaniach na szczurach wykazano, że diklofenak zmniejsza transmisję w ośrodkowym układzie nerwowym, modyfikując pracę receptorów NMDA i zwiększając stężenie kwasu kynurenowego będącego ich naturalnym antagonistą. Ten dwukierunkowy mechanizm działania przekłada się na wyjątkową skuteczność przeciwbólową.
Farmakokinetyka i biodostępność
Po podaniu doustnym diklofenak jest szybko i całkowicie wchłaniany. Maksymalne stężenie we krwi uzyskiwane jest zwykle w ciągu 0,5–3 godzin po podaniu, a w płynie maziowym 2–4 godziny później.
Istotną cechą diklofenaku jest jego zdolność do akumulacji w tkankach docelowych. Diklofenak ma zdolność gromadzenia się w mazi stawowej, przez co przez okres do dwunastu godzin jego stężenie w stawie pozostaje wyższe niż w osoczu krwi. Ta właściwość jest szczególnie ważna w leczeniu chorób stawów, gdzie lek działa bezpośrednio w miejscu stanu zapalnego.
Biodostępność diklofenaku zależy od drogi podania: po podaniu doustnym wchłania się całkowicie i osiąga stężenie maksymalne po upływie ok. 2 godzin, po podaniu domięśniowym – natychmiast i osiąga stężenie maksymalne po ok. 20 minutach, natomiast po podaniu zewnętrznym biodostępność wynosi ok. 6% w porównaniu z podaniem doustnym.
Wskazania do stosowania diklofenaku
Diklofenak charakteryzuje się niezwykle szerokim spektrum zastosowań klinicznych, co czyni go jednym z najpowszechniej stosowanych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
Choroby reumatyczne i zapalenia stawów
Diklofenak stosuje się jako lek przeciwbólowy i przeciwzapalny w reumatoidalnym zapaleniu stawów i innych chorobach układowych tkanki łącznej, zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa i innych seronegatywnych spondyloartropatiach.
W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), diklofenak jest zalecany w pierwszej linii leczenia jako niesteroidowy lek przeciwzapalny, który łagodzi ból i modyfikuje oraz zmniejsza stan zapalny miejscowo, a także ogólnie. Lek ten jest szczególnie przydatny w okresach zaostrzeń objawów RZS oraz jako terapia wspomagająca do głównego leczenia modyfikującego przebieg choroby.
W zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa (ZZSK), niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak diklofenak, skutecznie zmniejszają dolegliwości bólowe i objawy stanu zapalnego. Regularne stosowanie diklofenaku u pacjentów z ZZSK może znacząco poprawić jakość życia i ograniczyć postęp choroby.
Urazy i stany pourazowe
Diklofenak jest używany do łagodzenia bólu oraz zmniejszania nasilenia stanu zapalnego w urazach tkanek miękkich (np. w skręceniach, nadwyrężeniach, stłuczeniach, urazach sportowych), bólu pleców, zespołach reumatycznych.
Szczególnie skuteczne jest miejscowe stosowanie diklofenaku w postaci żeli czy plastrów przy:
- Pourazowych stanach zapalnych ścięgien, więzadeł, mięśni i stawów
- Zapaleniu ścięgien (tendinitis)
- Zapaleniu torebki stawowej (bursitis)
- Zapaleniu okołostawowym
- Zespole „łokcia tenisisty”
Inne wskazania medyczne
Diklofenak znajduje zastosowanie również w ataku dny moczanowej, chorobie zwyrodnieniowej stawów obwodowych kręgosłupa, zapobieganiu i leczeniu bólu pooperacyjnego, nerwobólach, zespołach korzeniowych, bólach miesiączkowych, zapaleniu przydatków.
W okulistyce diklofenak wykorzystywany jest w zapaleniu przedniego odcinka gałki ocznej i po operacji usunięcia zaćmy w celu zapobieżenia wystąpienia obrzęku torbielowatego plamki, w zapobieganiu śródoperacyjnemu zwężeniu źrenic.
Dostępne formy i preparaty diklofenaku w Polsce
Diklofenak dostępny jest w Polsce w niezwykle zróżnicowanych postaciach farmaceutycznych, co pozwala na dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz charakteru schorzenia.
Preparaty doustne
Tabletki powlekane:
- Tabletki z diklofenakiem dostępne są w dawkach zawierających 50 mg, 100 mg lub 150 mg substancji działającej
- Dostępne marki: Voltaren Acti Forte (25 mg), Diclac 50, Diclomax, Cataflam 50
Tabletki o przedłużonym uwalnianiu:
- Diclac 75 Duo, Diclac 150 Duo, Dicloreum retard, Olfen Uno 150 mg
- Zapewniają dłuższe działanie, wymagają rzadszego dawkowania
Kapsułki:
- Voltaren Express Forte 25 mg (kapsułki miękkie), DicloDuo (kapsułki o zmodyfikowanym uwalnianiu)
Preparaty do podania parenteralnego
Iniekcje domięśniowe:
- Diclac (roztwór do wstrzykiwań), Dicloberl 75 mg/3 ml, Dicloreum (roztwór do wstrzykiwań)
- Stosowane w ostrych stanach bólowych wymagających szybkiego działania
Czopki doodbytnicze:
- Czopki z diklofenakiem dostępne są na receptę i występują w dawkach 50 mg i 100 mg
- Marki: Diclac 50, Diclac 100, Dicloberl 50, Dicloberl 100
Preparaty do stosowania miejscowego
Żele i maści:
- Voltaren Sport (11,6 mg/g), Voltaren MAX (23,2 mg/g), Diclac Lipogel, Diclogel, DicloMAX Mobilat
- W większości preparatów do stosowania miejscowego lek występuje w stężeniu 1–2%. Najwyższe stężenie – 4% – zawiera aerozol do stosowania miejscowego
Plastry lecznicze:
- Voltaren Forte 140 mg, Itami 140 mg, Olfen Patch 140 mg
- Plastry z diklofenakiem zawierają 140 mg substancji aktywnej (diklofenak potasowy). Plastry można naklejać 2 razy dziennie
Preparaty okulistyczne:
- Dicloabak (krople do oczu, roztwór), Difadol 0,1%
Dawkowanie i sposób podawania
Prawidłowe dawkowanie diklofenaku jest kluczowe dla osiągnięcia optymalnego efektu terapeutycznego przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.
Dawkowanie doustne
Dorośli: zwykle 25-150 mg na dobę w dawkach podzielonych. Młodzież powyżej 14 lat: dawka zależna od masy ciała (w zależności od jednostki chorobowej do 3 mg/kg masy ciała). Osoby powyżej 65 lat: najniższa efektywna dawka. Nie stosować u osób poniżej 14 roku życia.
Przepisana dawkę dobową można podawać łącząc różne postaci diklofenaku. U młodzieży w wieku powyżej 14 lat dawka dobowa jest uzależniona od masy ciała. W przypadku młodzieńczego, reumatoidalnego zapalenia stawów może wynosić nawet do 3 mg/kg masy ciała na dobę.
| Wskazanie |
Dawka dobowa |
Uwagi |
| Stany zapalne stawów |
100-150 mg |
W dawkach podzielonych |
| Ból łagodny do umiarkowanego |
75-100 mg |
Leczenie krótkotrwałe |
| Bolesne miesiączkowanie |
50-150 mg |
Według potrzeb |
| Leczenie długotrwałe |
75-100 mg |
Najmniejsza skuteczna dawka |
Dawkowanie pozadoustne
Iniekcje domięśniowe: Diklofenak należy wstrzykiwać głęboko domięśniowo w mięsień pośladkowy. Zwykle stosowana dawka wynosi 75 mg na dobę, a w ciężkich przypadkach np. w napadzie bólu kolkowego nawet 150 mg na dobę (w dawkach podzielonych).
Czopki doodbytnicze: Dorośli: 75-150 mg dziennie. Lek należy stosować po wypróżnieniu. Maksymalny czas leczenia: 7 dni.
Stosowanie miejscowe
Żele: Żel: wcierać w zmienione miejsca do 4x dziennie. Produktu Voltaren MAX, nie należy używać w celu leczenia bólu powstałego na skutek choroby zwyrodnieniowej stawów przez dłuższy okres niż trzy tygodnie.
Plastry: Krótkotrwałe (do 7 dni) miejscowe leczenie objawowe bólu w przypadku ostrych nadwyrężeń, skręceń czy siniaków kończyn górnych i dolnych, powstałych w wyniku tępych urazów u młodzieży w wieku od 16 lat i u osób dorosłych.
Leczenie farmakologiczne chorób reumatycznych z wykorzystaniem diklofenaku
Diklofenak odgrywa fundamentalną rolę w farmakologicznym leczeniu chorób reumatycznych, stanowiąc często pierwszy wybór terapeutyczny w walce z bólem i stanem zapalnym.
Strategia terapeutyczna w chorobach reumatycznych
W leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne, które zmniejszają objawy zapalenia stawów, ale nie hamują postępu choroby, dlatego stosowane są wyłącznie jako leki wspomagające w walce z bólem i sztywnością stawów.
W przypadku choroby, jaką jest zapalenie stawów – leczenie opiera się na stosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Najczęściej stosowane leki to diklofenak, ketoprofen, naproksen, meloksykam i nimesulid.
Kombinacja z innymi substancjami czynnymi
W praktyce klinicznej diklofenak często stosowany jest w ramach kompleksowej terapii reumatologicznej. Główne substancje czynne wykorzystywane w leczeniu chorób reumatycznych w Polsce to:
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ):
- Diklofenak – jako lek pierwszego wyboru
- Ibuprofen (Ibuprom, Nurofen) – w łagodniejszych przypadkach
- Ketoprofen (Ketonal, Orudis) – o podobnym profilu działania
- Naproksen (Aleve, Aflaxen) – o przedłużonym działaniu
- Meloksykam (Meloxicam, Movalis) – selektywny inhibitor COX-2
- Nimesulid (Nise, Nimesil) – w ostrych stanach zapalnych
Leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh):
- Metotreksat – lek pierwszego wyboru w RZS
- Sulfasalazyna (Salazopyrin) – w łagodniejszych postaciach
- Hydroksychlorochina (Plaquenil) – w malarycznym leczeniu
- Leflunomid (Arava) – jako alternatywa dla metotreksatu
Glikokortykosteroidy:
- Prednizon (Encorton) – w zaostrzeniach
- Metyloprednizolon (Solu-Medrol) – w terapii pulsowej
Protokoły leczenia skojarzonego
W reumatoidalnym zapaleniu stawów możliwe jest zastosowanie strategii polegającej na łączeniu leków z uwzględnieniem różnych dróg podania, żeby zapewnić jak najbardziej skuteczną ulgę w bólu.
Typowy protokół leczenia może obejmować:
- Diklofenak 100-150 mg/dobę jako podstawowa terapia przeciwzapalna
- Metotreksat 15-25 mg tygodniowo jako LMPCh
- Kwas foliowy 5 mg tygodniowo jako suplementacja
- Prednizon 5-15 mg/dobę w zaostrzeniach (krótkotrwale)
Przeciwwskazania i środki ostrożności
Stosowanie diklofenaku wiąże się z pewnymi ograniczeniami i wymaga szczególnej ostrożności u niektórych grup pacjentów.
Bezwzględne przeciwwskazania
Nadwrażliwość na diklofenak. Reakcje alergiczne na kwas acetylosalicylowy lub inne leki przeciwzapalne, takie jak astma czy pokrzywka. III trymestr ciąży. Wiek poniżej 14 lat.
Leku nie wolno stosować u pacjentów z czynną lub przebytą chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy, krwawieniem lub perforacją, u pacjenta ze zdiagnozowaną chorobą serca i (lub) chorobą naczyń mózgowych.
Względne przeciwwskazania i ostrzeżenia
Diklofenak nie zaleca się również pacjentom z chorobą wrzodową żołądka oraz dwunastnicy, schorzeniami wątroby, niewydolnością nerek, astmą oskrzelową czy niektórymi chorobami krwi i układu krwionośnego, w tym chorobą niedokrwienną serca, zastoinową niewydolnością serca, nadciśnieniem.
Ponadto diklofenak, podobnie jak wiele innych NLPZ, może zwiększać ryzyko wystąpienia incydentów zakrzepowych, zawału serca lub udaru mózgu, które mogą prowadzić do zgonu. Ryzyko to zwiększa się podczas długotrwałego stosowania dużych dawek oraz u osób z chorobami serca.
Specjalne populacje pacjentów
Pacjenci w podeszłym wieku: U pacjentów w podeszłym wieku należy stosować najmniejszą, skuteczną dawkę diklofenaku. Zwiększone ryzyko działań niepożądanych wymaga szczególnej ostrożności i regularnego monitorowania.
Ciąża i laktacja: Diklofenak w III trymestrze ciąży jest niewskazany. Jego zażywanie może prowadzić do zaburzeń oddechowych i krążenia u płodu, problemów z nerkami u płodu, zmniejszenia skurczów macicy. Diklofenak przenika do mleka matki. Kobiety karmiące nie powinny go przyjmować.
Działania niepożądane i bezpieczeństwo stosowania
Znajomość potencjalnych działań niepożądanych diklofenaku jest kluczowa dla bezpiecznego stosowania leku.
Działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego
Często występujące działania niepożądane to: wzdęcia, biegunka, niestrawność, nudności, wymioty, ból brzucha, jadłowstręt. Rzadkie, ale poważne powikłania obejmują: krwawą biegunkę, smoliste stolce, krwawe wymioty, krwawienie z przewodu pokarmowego, chorobę wrzodową żołądka, chorobę wrzodową dwunastnicy.
Działania niepożądane ze strony układu nerwowego
Często spotykane objawy to: zawroty głowy, bóle głowy, zawroty głowy pochodzenia błędnikowego. Rzadziej występują: osłabienie, zmęczenie, rozdrażnienie, depresja, zaburzenia snu, parestezje, zaburzenia równowagi.
Działania niepożądane w miejscu aplikacji
Mimo potencjalnych działań niepożądanych w miejscu aplikacji, ta forma podania diklofenaku stanowi cenną opcję terapeutyczną dla osób, które nie mogą stosować leków ogólnoustrojowo. W przypadku stosowania diklofenaku zgodnie z ulotką, skutków ubocznych można doświadczyć niezwykle rzadko.
Reakcje fotouczulające
Warto zwrócić uwagę na fakt, iż diklofenak jest substancją fotouczulającą. Podczas stosowania preparatu należy unikać ekspozycji na promieniowanie słoneczne oraz stosować filtry UV, z uwagi na ryzyko wystąpienia reakcji fototoksycznej.
Interakcje z innymi lekami
Diklofenak może wchodzić w interakcje z wieloma innymi lekami, co wymaga szczególnej uwagi przy jednoczesnym stosowaniu.
Najważniejsze interakcje lekowe
Z lekami przeciwzakrzepowymi: Leki przeciwzakrzepowe i antyagregacyjne – należy zachować ostrożność, ponieważ występuje zwiększone ryzyko krwawień.
Z lekami moczopędnymi i przeciwnadciśnieniowymi: Leki moczopędne i przeciwnadciśnieniowe: Substancja może osłabiać ich działanie. Zaleca się monitorowanie ciśnienia tętniczego i czynności nerek, zwłaszcza u starszych pacjentów.
Z innymi NLPZ: Inne leki z grupy NLPZ oraz leki z grupy kortykosteroidów – jednoczesne podawanie tych preparatów z diklofenakiem może nasilić działania niepożądane diklofenaku.
| Lek/Grupa leków |
Typ interakcji |
Skutek kliniczny |
| Warfaryna, heparyna |
Nasilenie działania |
Zwiększone ryzyko krwawień |
| Leki moczopędne |
Osłabienie działania |
Pogorszenie kontroli ciśnienia |
| Metotreksat |
Nasilenie toksyczności |
Uszkodzenie nerek, wątroby |
| Digoksyna |
Wzrost stężenia |
Objawy zatrucia digoksyną |
Interakcje z substancjami naturalnymi
Jednoczesne stosowanie diklofenaku i preparatów zawierających żeń-szeń może spowodować zmniejszenie krzepliwości krwi, wydłużenie czasu gojenia wszelkich zranień, wystąpienie samoistnych siniaków i krwawień.
Interakcja z alkoholem
Ulotka preparatów z diklofenakiem nie informuje o możliwej interakcji z alkoholem. Jednak w trakcie stosowania diklofenaku alkohol jest przeciwwskazany. Diklofenak i alkohol przyjmowany jednocześnie znacznie zwiększa ryzyko wrzodów żołądka, krwawień z przewodu pokarmowego, uszkodzenia wątroby, a nawet udaru i zawału serca.
Zalety stosowania miejscowego diklofenaku
W wielu przypadkach diklofenak można stosować miejscowo – osiąga wówczas lokalnie wysokie stężenie w obszarze objętym stanem zapalnym, przy niskim stężeniu w osoczu. Minimalizuje to ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych.
Głównymi zaletami miejscowego stosowania diklofenaku są:
- Wysokie stężenie lokalne przy niskim stężeniu systemowym
- Ograniczenie działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego
- Bezpieczeństwo u pacjentów z przeciwwskazaniami do podania ogólnoustrojowego
- Łatwość aplikacji i dobra tolerancja
Stosowanie diklofenaku w postaci aerozolu na skórę pozwala na skuteczne dotarcie leku do miejsca działania mimo barier skórnych. Preparat łatwo przenika przez naskórek i kumuluje się w tkankach, co wydłuża czas jego działania.
Monitorowanie pacjentów podczas terapii
Podczas długotrwałego stosowania diklofenaku konieczne jest regularne monitorowanie stanu pacjenta w celu wczesnego wykrycia potencjalnych powikłań.
Badania laboratoryjne
Jeżeli preparat stosowany jest długotrwale zaleca się regularne badania morfologii i parametrów krzepnięcia krwi, konieczne zwłaszcza u chorych z zaburzeniami hemostazy.
Kontrola funkcji narządów
Regularne badania powinny obejmować:
- Funkcję nerek – oznaczenie kreatyniny, mocznika, GFR
- Funkcję wątroby – poziom enzymów wątrobowych (ALT, AST)
- Ciśnienie tętnicze – szczególnie u pacjentów z nadciśnieniem
- Morfologię krwi – kontrola hemoglobiny, płytek krwi
Objawy wymagające natychmiastowej konsultacji lekarskiej
Pacjenci powinni niezwłocznie skontaktować się z lekarzem w przypadku wystąpienia:
- Ciemnych, smolastych stolców lub krwawych wymiotów
- Silnego bólu w nadbrzuszu
- Duszności lub bólu w klatce piersiowej
- Nagłej utraty masy ciała
- Obrzęków kończyn dolnych
- Żółtaczki lub ciemnego zabarwienia moczu
Jak szybko działa diklofenak?
Czas wchłaniania diklofenaku z przewodu pokarmowego to około 15–30 minut, jednak diklofenak bardzo szybko wchłania się z przewodu pokarmowego do krwi. Osiąga maksymalne stężenie w czasie około 4-5 godzin. Działanie diklofenaku utrzymuje się zwykle 4–6 godzin.
Czy diklofenak można stosować długotrwale?
Diklofenak nie jest przeznaczony do długotrwałego stosowania bez nadzoru lekarskiego. Długotrwałe stosowanie diklofenaku w dużych dawkach może zwiększać ryzyko zawału serca lub udaru. Należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę leku przez możliwie najkrótszy czas.
Czy diklofenak można łączyć z paracetamolem?
Tak, diklofenak można bezpiecznie łączyć z paracetamolem, ponieważ mają różne mechanizmy działania. Takie połączenie może nawet zwiększyć skuteczność przeciwbólową przy zachowaniu bezpieczeństwa stosowania.
Jakie są różnice między różnymi postaciami diklofenaku?
Diklofenak w tabletkach charakteryzuje się szybkim, opóźnionym lub przedłużonym działaniem ogólnoustrojowym. Lek zawarty w żelu natomiast daje skuteczny efekt przeciwbólowy i przeciwzapalny w miejscu podania. Ta postać leku eliminuje wiele niepożądanych działań, które występują podczas podania ogólnoustrojowego.
Czy można stosować diklofenak w ciąży?
Diklofenak w ciąży nie powinien być stosowany, zwłaszcza w III trymestrze. Lek przenika także do mleka matek karmiących. Decyzję o stosowaniu w ciąży oraz podczas karmienia piersią może podjąć jedynie lekarz, który uzna, że jest to niezbędne.
Co robić w przypadku przedawkowania diklofenaku?
Przedawkowanie nie daje typowego obrazu klinicznego. Brak antidotum i leczenia swoistego. Stosować leczenie objawowe oraz płukanie żołądka, podawać węgiel aktywowany. W przypadku podejrzenia przedawkowania należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub pogotowiem ratunkowym.
Czy diklofenak wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów?
Diklofenak zazwyczaj nie wpływa na umiejętność prowadzenia samochodu czy obsługę maszyn. W przypadku wystąpienia skutków ubocznych takich jak senność, zaburzenia widzenia czy zawroty głowy, nie należy prowadzić pojazdów ani pracować z maszynami.
Jak długo można stosować plastry z diklofenakiem?
Krótkotrwałe (do 7 dni) miejscowe leczenie objawowe bólu w przypadku ostrych nadwyrężeń, skręceń czy siniaków. Plastry nie powinny być stosowane dłużej niż przez tydzień bez konsultacji z lekarzem.
Czy diklofenak można stosować u dzieci?
Diklofenaku nie stosuje się u dzieci i młodzieży poniżej 14 roku życia. U młodzieży w wieku powyżej 14 lat stosuje się dawkę uzależnioną od masy ciała.
Bibliografia
- Wiffen PJ, Xia J. Systematic review of topical diclofenac for the treatment of acute and chronic musculoskeletal pain. Curr Med Res Opin. 2020 Apr;36(4):637-650. DOI: 10.1080/03007995.2020.1716703. PMID: 31944135
- Todd PA, Sorkin EM. Diclofenac sodium. A reappraisal of its pharmacodynamic and pharmacokinetic properties, and therapeutic efficacy. Drugs. 1988 Mar;35(3):244-85. DOI: 10.2165/00003495-198835030-00004. PMID: 3286213
