Aprokam

Aprokam to lek w postaci proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań. Jest to antybiotyk, cefalosporyna II generacji, zawierający substancję czynną cefuroksym. Lek jest dostępny na receptę. Głównym wskazaniem do stosowania Aprokam jest zapobieganie pooperacyjnemu zapaleniu wnętrza gałki ocznej po operacji usunięcia zaćmy.

Biofuroksym

Biofuroksym to antybiotyk beta-laktamowy, cefalosporyna II generacji, stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Jest skuteczny przeciwko wielu bakteriom, w tym tym powodującym zakażenia układu oddechowego, moczowego, kości i stawów, skóry i tkanek miękkich oraz brzucha. Biofuroksym jest również stosowany w celu zapobiegania zakażeniom podczas operacji. Lek jest dostępny na receptę i jest podawany dożylnie lub domięśniowo.

Bioracef

Bioracef to antybiotyk z grupy cefalosporyn, który jest stosowany do leczenia różnych rodzajów zakażeń bakteryjnych. Jest skuteczny w leczeniu zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych, układu moczowego, skóry i tkanek miękkich. Bioracef jest również stosowany w leczeniu wczesnej postaci boreliozy. Lek jest dostępny na receptę i musi być zawsze stosowany zgodnie z zaleceniami lekarza.

Cefox

Cefox to antybiotyk stosowany u dorosłych i dzieci. Lek działa poprzez niszczenie bakterii wywołujących zakażenia. Jest wskazany w leczeniu takich zakażeń jak ostre paciorkowcowe zapalenie gardła i migdałków, bakteryjne zapalenie zatok przynosowych, ostre zapalenie ucha środkowego, zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, zapalenie pęcherza moczowego, odmiedniczkowe zapalenie nerek, niepowikłane zakażenia skóry i tkanek miękkich oraz w leczeniu wczesnej postaci choroby z Lyme (boreliozy). Lek jest dostępny na receptę.

Cefuroxim Kabi

Cefuroxim Kabi to antybiotyk, który skutecznie zwalcza bakterie wywołujące zakażenia u pacjentów dorosłych i dzieci. Należy on do grupy leków nazywanych cefalosporynami. Jest stosowany w leczeniu zakażeń: płuc lub klatki piersiowej, układu moczowego, skóry i tkanek miękkich oraz brzucha. Cefuroxim Kabi jest również stosowany w celu zapobiegania zakażeniom podczas operacji. Lek dostępny jest na receptę.

Cefuroxim-MIP

Cefuroxim-MIP to antybiotyk beta-laktamowy o szerokim spektrum działania, stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Jest dostępny na receptę. Substancją czynną preparatu jest cefuroksym, antybiotyk z grupy cefalosporyn, zaliczany do II generacji tych antybiotyków. Preparat jest wskazany w leczeniu następujących zakażeń u dorosłych i dzieci, w tym u noworodków: pozaszpitalne zapalenie płuc, zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, powikłane zakażenia dróg moczowych, w tym odmiedniczkowe zapalenie nerek oraz zakażenia tkanek miękkich – zapalenie skóry i tkanki podskórnej, róża oraz zakażenia ran.

Cefuroxime Aristo

Lek Cefuroxime Aristo (cefuroksym) to antybiotyk z grupy cefalosporyn, skuteczny w zwalczaniu bakterii powodujących infekcje. Stosowany jest zarówno u dorosłych, jak i dzieci, w leczeniu: gardła, zatok, ucha środkowego, płuc, układu moczowego, skóry i tkanek miękkich oraz w terapii boreliozy.

Cefuroxime Axetil Aurovitas

Cefuroxime Axetil Aurovitas to antybiotyk beta-laktamowy o szerokim spektrum działania, stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Jest dostępny na receptę. Lek jest skuteczny w zwalczaniu wielu gatunków bakterii tlenowych Gram-dodatnich oraz Gram-ujemnych. Zalecany jest do stosowania u osób dorosłych oraz dzieci powyżej 5 roku życia.

Cefuroxime Dali Pharma

Cefuroxime Dali Pharma to antybiotyk z grupy cefalosporyn stosowany u dorosłych, młodzieży i dzieci. Działa niszcząc bakterie wywołujące zakażenia płuc, dróg moczowych, skóry, tkanek miękkich oraz brzucha. Lek jest również stosowany w zapobieganiu zakażeniom podczas operacji. Lekarz może badać rodzaj bakterii wywołujących zakażenie i sprawdzać ich wrażliwość na cefuroksym.

Cefuroxime Genoptim

Cefuroxime Genoptim to lek, który zawiera cefuroksym – antybiotyk z grupy cefalosporyn. Jego działanie polega na hamowaniu syntezy ściany komórkowej bakterii, które wywołują zakażenia. Cefuroxime Genoptim jest stosowany do leczenia zakażeń układu moczowego, zatok, skóry i tkanek miękkich, a także w leczeniu wczesnej postaci choroby z Lyme. Jest dostępny na receptę.

Cefuroxime Kalceks

Cefuroxime Kalceks to antybiotyk należący do cefalosporyn, stosowany u dorosłych i dzieci do zwalczania bakterii powodujących zakażenia. Lek ten jest używany w leczeniu zakażeń płuc, oskrzeli, dróg moczowych, skóry, tkanek miękkich oraz brzucha. Dodatkowo, stosuje się go również w celu zapobiegania zakażeniom podczas operacji. Lekarz może zbadać rodzaj bakterii wywołujących zakażenie i monitorować ich wrażliwość na cefuroksym podczas leczenia.

Cefuroxime Mylan

Cefuroxime Mylan to antybiotyk, który skutecznie zwalcza bakterie wywołujące różnego rodzaju infekcje u dorosłych i dzieci. Należy do grupy leków cefalosporyn, które są znane ze swojej skuteczności w zwalczaniu bakterii. Cefuroxime Mylan jest stosowany w leczeniu wielu rodzajów infekcji, takich jak: infekcje gardła, zatok, ucha środkowego, płuc lub klatki piersiowej, układu moczowego, skóry i tkanek miękkich. Ponadto, lek ten może być stosowany w leczeniu wczesnej postaci choroby z Lyme (boreliozy), która jest zakażeniem przenoszonym przez kleszcze. Lek jest dostępny na receptę.

Cefuroxime TZF

Cefuroxime TZF to skuteczny antybiotyk, który znajduje zastosowanie zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Dzięki swoim właściwościom, lek skutecznie zwalcza bakterie wywołujące różnego rodzaju infekcje. Należy do grupy cefalosporyn, co oznacza, że działa na bakterie w sposób selektywny i precyzyjny. Cefuroxime TZF jest szczególnie skuteczny w leczeniu infekcji układu oddechowego, takich jak zapalenie płuc lub klatki piersiowej, ale również w przypadku infekcji układu moczowego, skóry i tkanek miękkich oraz brzucha. Jest dostępny na receptę.

Ceroxim

Ceroxim to lek przeciwbakteryjny do stosowania ogólnego. Jest to antybiotyk beta-laktamowy o szerokim spektrum działania, stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Preparat zawiera substancję cefuroksym (aksetyl cefuroksymu). Lek jest dostępny na receptę. Wskazania do stosowania Ceroxim obejmują zakażenia gardła, zatok, ucha środkowego, płuc lub klatki piersiowej, układu moczowego, skóry i tkanek miękkich.

Furocef

Furocef to antybiotyk beta-laktamowy, cefalosporyna II generacji, stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Substancją czynną preparatu jest cefuroksym. Lek jest dostępny na receptę. Furocef jest wskazany w leczeniu zakażeń u dorosłych i u dzieci o masie ciała powyżej 40 kg, takich jak ostre paciorkowcowe zapalenie migdałków i gardła, ostre bakteryjne zapalenie zatok, ostre zapalenie ucha środkowego, zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, zapalenie pęcherza moczowego, odmiedniczkowe zapalenie nerek, niepowikłane zakażenia skóry i tkanki miękkiej oraz leczenie wczesnej postaci choroby z Lyme (boreliozy).

Tacefur

Tacefur to antybiotyk, który skutecznie zwalcza bakterie wywołujące różnego rodzaju infekcje u dorosłych i dzieci. Należy do grupy leków cefalosporynowych, które są znane ze swojej skuteczności w zwalczaniu chorobotwórczych mikroorganizmów. Tacefur jest szczególnie skuteczny w leczeniu infekcji gardła, zatok, ucha środkowego, płuc, klatki piersiowej, układu moczowego, skóry i tkanek miękkich. Ponadto, może być stosowany w leczeniu wczesnej postaci choroby z Lyme, czyli boreliozy, która jest przenoszona przez kleszcze. Jest dostępny na receptę.

Tarsime

Tarsime to antybiotyk z grupy cefalosporyn, dostępny na receptę. Jest przeznaczony zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Lek ten jest stosowany w leczeniu różnych zakażeń, takich jak zakażenia gardła, zatok, ucha środkowego, płuc lub klatki piersiowej, układu moczowego, skóry i tkanek miękkich.

Ximaract

Ximaract to lek zawierający cefuroksym, antybiotyk z grupy cefalosporyn drugiej generacji. Stosowany jest w leczeniu szerokiego zakresu infekcji bakteryjnych, takich jak infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, układu moczowego, skóry i tkanek miękkich oraz wczesnych etapów boreliozy. Lek ten jest dostępny na receptę.

Xorimax

Xorimax to antybiotyk z grupy cefalosporyn, który działa bakteriobójczo na drobnoustroje wywołujące zakażenia. Stosowany jest w leczeniu różnych zakażeń, takich jak zapalenie migdałków, gardła, zatok, ucha środkowego, płuc, dróg moczowych, skóry i tkanek miękkich. Lek jest dostępny na receptę. Wskazany jest do stosowania u dorosłych i dzieci powyżej 3 miesięcy życia.

Zamur

Zamur to antybiotyk z grupy cefalosporyn drugiej generacji, zawierający cefuroksym. Jest stosowany w leczeniu różnorodnych zakażeń bakteryjnych, takich jak zapalenie zatok, ucha środkowego, skóry, układu moczowego czy płuc. Może być również stosowany we wczesnych stadiach boreliozy. Lek jest dostępny na receptę.

Zinacef

Zinacef to antybiotyk cefalosporynowy o właściwościach bakteriobójczych. Jest stosowany w leczeniu zakażeń płuc, klatki piersiowej, układu moczowego, skóry, tkanek miękkich i brzucha. Zinacef jest dostępny w postaci proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań lub infuzji. Lek jest dostępny na receptę.

Zinnat

Zinnat to antybiotyk o szerokim spektrum działania, który zawiera substancję czynną cefuroksym. Jest stosowany w leczeniu różnych zakażeń bakteryjnych, takich jak zapalenie płuc, zakażenia układu moczowego, skóry, tkanek miękkich, zatok i ucha. Działa poprzez hamowanie syntezy ściany komórkowej bakterii, co prowadzi do ich osłabienia i śmierci. Zinnat jest dostępny na receptę.

Zinoxx

Zinoxx to antybiotyk cefalosporynowy drugiej generacji, dostępny w postaci tabletek powlekanych. Głównym składnikiem jest cefuroksym. Lek jest stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych, takich jak zakażenia gardła, zatok, ucha środkowego, płuc, układu moczowego, skóry i tkanek miękkich. Może być również stosowany w leczeniu wczesnej postaci choroby z Lyme. Zinoxx jest dostępny na receptę.

Zyntax

Lek Zyntax (cefuroksym) to antybiotyk z grupy cefalosporyn, który niszczy bakterie powodujące zakażenia. Stosowany jest u dorosłych i dzieci w leczeniu: gardła, zatok, ucha środkowego, płuc, układu moczowego oraz skóry i tkanek miękkich. Pomaga także w leczeniu boreliozy.

Cefuroksym – informacje w pigułce (podsumowanie farmaceuty)

Cefuroksym – antybiotyk z grupy β-laktamowych. Mechanizm działania cefuroksymu polega na doprowadzeniu komórek bakteryjnych do obumarcia. Lek posiada szerokie spektrum działania przeciwbakteryjnego. Cefuroksym dostępny jest w dwóch postaciach: cefuroksymu podawanego dożylnie oraz aksetylu cefuroksymu podawanego doustnie. Wskazaniem do stosowania tego antybiotyku jest leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego, bakteryjnego zapalenia zatok przynosowych, paciorkowcowego zapalenia gardła i migdałków, przewlekłego zapalenia oskrzeli, zakażeń dróg moczowych, w tym odmiedniczkowego zapalenia nerek, a także leczenie wczesnej postaci boreliozy, zakażeń skóry i tkanek miękkich, zakażeń w obrębie jamy brzusznej i zapalenia płuc.

Zazwyczaj leczenie cefuroksymem trwa 7 dni. 

Możliwe działania niepożądane: Po podaniu dożylnym najczęściej występuje neutropenia, eozynofilia, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych i bilirubiny, reakcje w miejscu wstrzyknięcia, w tym ból i zakrzepowe zapalenie żył. Cefuroksym podany doustnie może wywołać ból i zawroty głowy, nadmierny wzrost Candida, zaburzenia przewodu pokarmowego oraz eozynofilię.

Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10

Cefuroksym – kompletny przewodnik po antybiotyku II generacji

Cefuroksym to jeden z najważniejszych antybiotyków w polskim systemie ochrony zdrowia, należący do grupy cefalosporyn drugiej generacji. Ta substancja czynna, wprowadzona do lecznictwa na początku lat 70. XX wieku, stanowi obecnie fundament terapii wielu zakażeń bakteryjnych zarówno w lecznictwie ambulatoryjnym, jak i szpitalnym. Jego uniwersalność i szeroki profil bezpieczeństwa sprawiają, że jest stosowany u pacjentów w każdym wieku – od noworodków po osoby starsze. Cefuroksym wyróżnia się wśród innych antybiotyków nie tylko szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego, ale także możliwością stosowania w dwóch postaciach: dożylnej i doustnej, co pozwala na prowadzenie tzw. terapii sekwencyjnej – rozpoczęcie leczenia w szpitalu i kontynuowanie w domu. W polskich wytycznych medycznych zajmuje pozycję leku pierwszego wyboru w wielu schorzeniach, od zwykłych infekcji górnych dróg oddechowych po złożone zakażenia wymaga­jące hospitalizacji.

Charakterystyka i mechanizm działania cefuroksymu

Cefuroksym należy do półsyntetycznych cefalosporyn II generacji, które są częścią wielkiej rodziny antybiotyków beta-laktamowych. Ta klasyfikacja nie jest przypadkowa – każda generacja cefalosporyn została zaprojektowana w odpowiedzi na rosnącą oporność bakterii na wcześniejsze antybiotyki. Cefuroksym charakteryzuje się szczególną odpornością na wiele klasycznych beta-laktamaz, enzymów wytwarzanych przez bakterie w celu zniszczenia antybiotyków.

Mechanizm działania cefuroksymu opiera się na zakłócaniu jednego z kluczowych procesów życiowych bakterii. Antybiotyk wiąże się z białkami wiążącymi penicylinę (PBP – penicillin binding proteins), które pełnią rolę enzymów transpeptydaz w ścianie komórkowej bakterii. Proces ten prowadzi do zahamowania transpeptydacji – ostatniego etapu budowy ściany komórkowej, podczas którego pierwotne struktury liniowe zostają zasieciowane w trwałą konstrukcję.

Gdy cefuroksym blokuje ten proces, nowo powstające bakterie nie mogą utworzyć stabilnej ściany komórkowej. W konsekwencji komórki bakteryjne stają się niestabilne i ulegają lizzie, czyli rozpadowi. To dlatego cefuroksym zaliczamy do antybiotyków bakteriobójczych – nie tylko hamuje wzrost bakterii, ale prowadzi do ich zniszczenia. Najskuteczniej działa w fazie najbardziej intensywnego namnażania się mikroorganizmów.

Spektrum działania przeciwbakteryjnego

Cefuroksym charakteryzuje się szerokim spektrum działania, co oznacza skuteczność wobec wielu różnych rodzajów bakterii chorobotwórczych. Ta właściwość czyni go szczególnie cennym w leczeniu empirycznym, gdy nie znamy jeszcze dokładnie rodzaju bakterii wywołującej zakażenie.

Wśród bakterii Gram-dodatnich cefuroksym skutecznie działa przeciwko większości szczepów paciorkowców (Streptococcus), w tym Streptococcus pneumoniae – nawet tych o obniżonej wrażliwości na penicylinę, oraz Streptococcus pyogenes wywołującego anginy. Antybiotyk jest także aktywny wobec wielu szczepów gronkowców (Staphylococcus), choć nie obejmuje szczepów opornych na metycylinę (MRSA).

W grupie bakterii Gram-ujemnych cefuroksym wykazuje wysoką aktywność przeciwko Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis – kluczowym patogenom układu oddechowego, zarówno szczepom wytwarzającym beta-laktamazy, jak i tym, które ich nie produkują. Antybiotyk skutecznie zwalcza także Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis oraz Neisseria species, w tym Neisseria gonorrhoeae wywołującą rzeżączkę.

Warto jednak pamiętać, że cefuroksym nie wykazuje aktywności wobec bakterii atypowych, takich jak Mycoplasma pneumoniae czy Chlamydophila pneumoniae, które mogą być przyczyną niektórych zakażeń układu oddechowego.

Postacie farmaceutyczne i farmakokinetyka

Cefuroksym jest dostępny w dwóch głównych postaciach, które różnią się sposobem podawania i właściwościami farmakokinetycznymi. Ta podwójna dostępność stanowi jedną z największych zalet tego antybiotyku w praktyce klinicznej.

Cefuroksym sodowy jest przeznaczony wyłącznie do podawania pozajelitowego – domięśniowo lub dożylnie. Ta postać nie wchłania się z przewodu pokarmowego, dlatego nie można jej stosować doustnie. Po podaniu dożylnym bardzo szybko osiąga wysokie stężenia we krwi i tkankach. Biologiczny okres półtrwania wynosi około 70 minut, a 85-90% dawki jest wydalane przez nerki w postaci niezmienionej w ciągu 24 godzin.

Aksetyl cefuroksymu to prolek – substancja, która sama w sobie nie wykazuje aktywności przeciwbakteryjnej, ale po podaniu doustnym jest przekształcana w aktywny cefuroksym. Ta przemiana zachodzi w ściankach jelita cienkiego pod działaniem enzymów esteraz. Biodostępność aksetylu cefuroksymu wynosi około 30-40% na czczo, ale znacząco wzrasta do 50-60% po spożyciu posiłku – dlatego zaleca się przyjmowanie tego leku podczas jedzenia lub bezpośrednio po posiłku.

Po wchłonięciu aksetyl cefuroksymu maksymalne stężenie w osoczu osiąga po 2-2,5 godziny od podania, a okres półtrwania wynosi 1,1-1,5 godziny. Cefuroksym bardzo dobrze przenika do większości tkanek i płynów ustrojowych, osiągając skuteczne stężenia w wydzielinie oskrzelowej, migdałkach, zatokach, płynie w uchu środkowym, kościach i stawach.

Wskazania do stosowania cefuroksymu

Uniwersalność cefuroksymu sprawia, że znajduje zastosowanie w leczeniu szerokiego spektrum zakażeń bakteryjnych. Jego pozycja w polskich wytycznych medycznych jest szczególnie silna w obszarze zakażeń układu oddechowego.

Zakażenia układu oddechowego

Cefuroksym stanowi podstawę leczenia większości bakteryjnych zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych. W zakażeniach górnych dróg oddechowych skutecznie leczy ostre zapalenie zatok przynosowych, ostre zapalenie ucha środkowego oraz ostre paciorkowcowe zapalenie gardła i migdałków. W polskich rekomendacjach jest wymieniony jako alternatywa dla amoksycyliny u pacjentów z alergią na penicyliny.

W przypadku dolnych dróg oddechowych cefuroksym jest stosowany w leczeniu zaostrzeń przewlekłego zapalenia oskrzeli, bakteryjnego zapalenia płuc o przebiegu pozaszpitalnym oraz ostrych zapaleń oskrzeli o podłożu bakteryjnym. Szczególnie ceniony jest w terapii sekwencyjnej – możliwość rozpoczęcia leczenia cefuroksymem dożylnie w szpitalu i kontynuowania aksetylem cefuroksymu doustnie w domu.

Zakażenia układu moczowo-płciowego

W tym obszarze cefuroksym znajduje zastosowanie głównie w leczeniu niepowikłanych zakażeń dolnych dróg moczowych, zapalenia pęcherza moczowego oraz niektórych postaci odmiedniczkowego zapalenia nerek. Jest także skuteczny w leczeniu niepowikłanej rzeżączki, choć obecnie rzadziej stosowany ze względu na rosnącą oporność Neisseria gonorrhoeae.

Zakażenia skóry i tkanek miękkich

Cefuroksym skutecznie leczy zakażenia skóry i tkanek miękkich o różnym nasileniu – od powierzchownych infekcji skórnych po głębsze zakażenia tkanek. Jego spektrum działania obejmuje najczęstsze patogeny odpowiedzialne za tego typu infekcje.

Borelioza – szczególne zastosowanie

Jednym z ważnych wskazań do stosowania aksetylu cefuroksymu jest leczenie wczesnej postaci boreliozy z Lyme. W polskich wytycznych Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych cefuroksym jest wymieniony jako jeden z trzech antybiotyków pierwszego wyboru, obok doksycykliny i amoksycyliny. Jest szczególnie ceniony u pacjentów, którzy nie mogą otrzymywać doksycykliny (dzieci poniżej 8 roku życia, kobiety w ciąży) lub amoksycyliny (alergia na penicyliny).

W leczeniu boreliozy cefuroksym jest stosowany przez 21 dni w dawce 500 mg dwa razy dziennie u dorosłych lub 20-30 mg/kg masy ciała dziennie u dzieci. Podczas terapii boreliozy może wystąpić reakcja Jarisch-Herxheimer – przejściowe nasilenie objawów spowodowane uwalnianiem endotoksyn z ginących bakterii. Jest to zjawisko normalne i nie wymaga przerwania leczenia.

Profilaktyka okołooperacyjna

Cefuroksym jest szeroko stosowany w profilaktyce zakażeń w okresie okołooperacyjnym, szczególnie w zabiegach kardiochirurgicznych, ortopedycznych i ogólnochirurgicznych. Jego szerokie spektrum i dobry profil bezpieczeństwa czynią go idealnym wyborem do zapobiegania infekcjom pooperacyjnym.

Dawkowanie i sposób stosowania

Dawkowanie cefuroksymu zależy od postaci leku, rodzaju zakażenia, ciężkości infekcji oraz wieku pacjenta. Prawidłowe dawkowanie jest kluczowe dla skuteczności terapii i minimalizacji ryzyka rozwoju oporności bakteryjnej.

Dawkowanie dla dorosłych

Wskazanie Aksetyl cefuroksymu (doustnie) Cefuroksym (pozajelitowo)
Zakażenia górnych dróg oddechowych 250-500 mg 2× dziennie 750 mg-1,5 g co 8 godzin
Zapalenie płuc 500 mg 2× dziennie 1,5 g co 8 godzin
Zakażenia układu moczowego 250-500 mg 2× dziennie 750 mg-1,5 g co 8 godzin
Borelioza 500 mg 2× dziennie przez 21 dni

Dawkowanie dla dzieci

U dzieci dawkowanie aksetylu cefuroksymu wynosi zazwyczaj 20-30 mg/kg masy ciała dziennie podzielone na 2 dawki, nie przekraczając dawek dla dorosłych. W przypadku cięższych zakażeń dawka może być zwiększona do 45 mg/kg dziennie. Dla postaci pozajelitowej dawkowanie wynosi 75-150 mg/kg dziennie podzielone na 3-4 dawki.

Ważne zalecenia dotyczące stosowania:

  • Aksetyl cefuroksymu należy przyjmować podczas posiłku lub bezpośrednio po nim
  • Nie należy kruszyć ani żuć tabletek aksetylu cefuroksymu ze względu na gorzki smak
  • U pacjentów z niewydolnością nerek konieczna może być redukcja dawki
  • Pełny cykl antybiotykoterapii należy zawsze dokończyć, nawet przy ustąpieniu objawów

Działania niepożądane

Cefuroksym, podobnie jak inne cefalosporyny, charakteryzuje się dobrym profilem bezpieczeństwa i szerokim indeksem terapeutycznym. Większość działań niepożądanych ma charakter łagodny i przemijający.

Działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego

Najczęstsze działania niepożądane cefuroksymu dotyczą układu pokarmowego i obejmują nudności, wymioty, biegunki, bóle brzucha oraz zaburzenia smaku. Te objawy występują u około 5-10% pacjentów i zwykle mają przebieg łagodny. Charakterystyczne dla aksetylu cefuroksymu jest odczuwanie gorzkiego smaku w ustach, szczególnie gdy tabletka zostanie uszkodzona lub będzie długo przebywać w jamie ustnej.

Rzadziej może wystąpić rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego wywołane przez Clostridium difficile, które wymaga natychmiastowego przerwania antybiotykoterapii i wdrożenia specjalistycznego leczenia.

Reakcje alergiczne

Reakcje nadwrażliwości na cefuroksym występują u około 5% pacjentów. Mogą objawiać się jako wysypki skórne, pokrzywka, świąd, obrzęk naczynioruchowy, a w najcięższych przypadkach – wstrząs anafilaktyczny. Szczególnie narażeni są pacjenci z alergią na inne antybiotyki beta-laktamowe, gdyż może dochodzić do reakcji krzyżowych.

Inne działania niepożądane

Sporadycznie obserwuje się zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, zmiany w morfologii krwi (małopłytkowość, leukopenia, eozynofilia) oraz dodatni odczyn Coombs’a. Po podaniu pozajelitowym mogą wystąpić lokalne reakcje w miejscu wstrzyknięcia.

Interakcje lekowe i przeciwwskazania

Cefuroksym charakteryzuje się stosunkowo niewielką liczbą klinicznie istotnych interakcji lekowych, co czyni go bezpiecznym wyborem u pacjentów przyjmujących wiele leków.

Główne interakcje lekowe

Leki zobojętniające kwas żołądkowy mogą zmniejszać wchłanianie aksetylu cefuroksymu poprzez zmianę pH treści żołądkowej. Zaleca się zachowanie 2-godzinnej przerwy między przyjmowaniem tych leków.

Probenecid może zwiększać stężenie cefuroksymu we krwi poprzez hamowanie jego wydalania przez nerki, co może nasilać działania niepożądane.

Silne leki moczopędne i aminoglikozydy mogą nasilać potencjalne działanie nefrotoksyczne, szczególnie u pacjentów z upośledzoną czynnością nerek.

Doustne środki antykoncepcyjne – cefuroksym może zmniejszać ich skuteczność poprzez zaburzenie flory bakteryjnej jelit, co wpływa na wchłanianie estrogenów.

Przeciwwskazania

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania cefuroksymu jest nadwrażliwość na substancję czynną lub inne cefalosporyny. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z alergią na penicyliny ze względu na możliwość reakcji krzyżowych (występuje u 2-10% pacjentów).

Względnymi przeciwwskazaniami są ciężka niewydolność nerek (wymaga modyfikacji dawkowania) oraz ciężkie choroby przewodu pokarmowego, gdzie cefuroksym może nasilić istniejące objawy.

Bezpieczeństwo w okresie ciąży i laktacji

Cefuroksym należy do kategorii B leków w ciąży według klasyfikacji FDA, co oznacza, że badania na zwierzętach nie wykazały ryzyka dla płodu, choć kontrolowane badania u kobiet w ciąży nie były przeprowadzane.

Stosowanie w ciąży

Cefuroksym w niewielkich ilościach przenika przez łożysko, ale dostępne dane kliniczne nie wskazują na szkodliwy wpływ na rozwój płodu. Może być stosowany w ciąży, gdy potencjalne korzyści przeważają nad ryzykiem, szczególnie w leczeniu zakażeń układu moczowego u ciężarnych, gdzie nieleczone infekcje mogą prowadzić do poważnych powikłań.

Stosowanie w okresie laktacji

Cefuroksym w niewielkich ilościach przenika do mleka matki, ale zazwyczaj nie powoduje działań niepożądanych u karmionego dziecka. Może jedynie zwiększać ryzyko biegunek lub zakażeń grzybiczych błon śluzowych u niemowlęcia. Karmienie piersią nie jest przeciwwskazaniem do stosowania cefuroksymu.

Leczenie farmakologiczne zakażeń bakteryjnych – rola cefuroksymu

W strategii leczenia zakażeń bakteryjnych cefuroksym zajmuje pozycję kluczową jako antybiotyk o szerokim spektrum działania. Wybór konkretnego antybiotyku w leczeniu empirycznym – gdy nie znamy jeszcze dokładnego rodzaju bakterii – opiera się na znajomości najczęstszych patogenów dla danego typu infekcji oraz profilu oporności w danym regionie.

W zakażeniach układu oddechowego cefuroksym często współpracuje z innymi antybiotykami w terapii skojarzonej ciężkich infekcji. W leczeniu pozaszpitalnego zapalenia płuc może być łączony z makrolidami (azytromycyna, klarytromycyna) w celu pokrycia bakterii atypowych. W zakażeniach szpitalnych może być kojarzony z aminoglikozydami (gentamycyna, amikacyna) lub fluorochinolonami (cyprofloksacyna, levofloksacyna) dla zwiększenia spektrum działania.

W terapii sekwencyjnej cefuroksym pozwala na płynne przejście z leczenia pozajelitowego na doustne, co ma ogromne znaczenie ekonomiczne i społeczne – skraca czas hospitalizacji i pozwala na kontynuowanie leczenia w warunkach ambulatoryjnych. Ta strategia jest szczególnie ceniona w leczeniu zapalenia płuc, gdzie po stabilizacji stanu klinicznego na dożylnym cefuroksymie, pacjent może być wypisany do domu z zaleceniem przyjmowania aksetylu cefuroksymu.

Alternatywy dla cefuroksymu w przypadku alergii lub oporności obejmują inne cefalosporyny (cefaklor, cefproksyl), makrolidy (azytromycyna, klarytromycyna), fluorochinolony (levofloksacyna, moksyfloksacyna) lub w ciężkich przypadkach – cefalosporyny III generacji (ceftriakson, cefotaksym) czy karbapenemy (meropenem, imipenem z cilastatyną).

Preparaty cefuroksymu dostępne w Polsce

Na polskim rynku farmaceutycznym dostępna jest szeroka gama preparatów zawierających cefuroksym, zarówno w postaci oryginalnych leków, jak i ich odpowiedników generycznych.

Preparaty do stosowania pozajelitowego

Preparaty zawierające cefuroksym sodowy dostępne w Polsce to między innymi: Biofuroksym, Cefuroxim Kabi, Cefuroxim-MIP, Zinacef, Aprokam (specjalny preparat do iniekcji do komory przedniej oka), Cefuroxim TZF, oraz Tarsime. Wszystkie są dostępne w postaci proszku do sporządzania roztworu do wstrzyknięć i infuzji.

Preparaty do stosowania doustnego

Preparaty zawierające aksetyl cefuroksymu obejmują: Bioracef, Ceroxim, Furocef, Xorimax, Zamur, Zinnat (preparat oryginalny), Zinoxx, Cefox oraz wiele preparatów generycznych oznaczonych nazwą substancji czynnej i nazwą producenta.

Szczególnie warto wspomnieć o różnicach technologicznych między preparatami – badania wskazują, że czas rozpadu tabletek różni się między produktami, co może wpływać na intensywność odczuwania gorzkiego smaku. Preparat Zamur wykazuje najkrótszy czas rozpadu, co minimalizuje ryzyko odczuwania goryczy.


Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy cefuroksym to penicylina?

Nie, cefuroksym nie jest penicyliną. Należy do grupy cefalosporyn, które są odrębną klasą antybiotyków beta-laktamowych. Choć mają podobny mechanizm działania do penicylin, różnią się strukturą chemiczną. Osoby uczulone na penicyliny mogą być również wrażliwe na cefalosporyny (reakcja krzyżowa występuje u 2-10% pacjentów), dlatego zawsze należy poinformować lekarza o alergii na penicyliny.

Jak długo można stosować cefuroksym?

Czas stosowania cefuroksymu zależy od rodzaju zakażenia. W większości infekcji leczenie trwa 5-10 dni. W przypadku boreliozy standardowy cykl wynosi 21 dni. Bardzo ważne jest dokończenie pełnego cyklu antybiotykoterapii, nawet gdy objawy ustąpią wcześniej – przedwczesne przerwanie leczenia może prowadzić do nawrotu infekcji i rozwoju oporności bakteryjnej.

Czy mogę pić alkohol podczas stosowania cefuroksymu?

Nie zaleca się spożywania alkoholu podczas przyjmowania cefuroksymu. Alkohol może nasilać działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego oraz zmniejszać skuteczność antybiotyku. Dodatkowo może wystąpić reakcja disulfiramowa – niebezpieczne zatrucie aldehydem octowym objawiające się nudnościami, wymiotami, bólem głowy i kołataniem serca.

Dlaczego cefuroksym ma gorzki smak?

Gorzki smak jest charakterystyczny dla aksetylu cefuroksymu – postaci doustnej tego antybiotyku. Producenci starają się maskować ten smak poprzez specjalne powłoki tabletek. Aby zminimalizować odczuwanie goryczy, nigdy nie należy kruszyć ani żuć tabletek, a jedynie połykać je w całości, najlepiej popijając dużą ilością wody.

Czy cefuroksym można stosować u dzieci?

Tak, cefuroksym można bezpiecznie stosować u dzieci, w tym u noworodków. Dawkowanie jest dostosowywane do masy ciała dziecka. U niemowląt i małych dzieci często stosuje się zawiesiny doustne, które są łatwiejsze do podania i mają lepszy smak niż tabletki. Cefuroksym jest szczególnie ceniony w pediatrii ze względu na dobry profil bezpieczeństwa.

Co robić w przypadku pominięcia dawki?

Jeśli pominiemy dawkę cefuroksymu, należy ją przyjąć jak najszybciej po zorientowaniu się o tym fakcie. Jeśli jednak zbliża się czas kolejnej dawki, należy pominąć zapomnianą dawkę i kontynuować normalny schemat dawkowania. Nigdy nie należy przyjmować podwójnej dawki w celu nadrobienia pominiętej.

Czy cefuroksym współdziała z innymi lekami?

Cefuroksym ma stosunkowo niewiele interakcji z innymi lekami. Najważniejsze to zmniejszenie wchłaniania przez leki zobojętniające kwas żołądkowy oraz możliwość zmniejszenia skuteczności doustnych środków antykoncepcyjnych. Zawsze należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, suplementach i ziołach.

Kiedy skonsultować się z lekarzem podczas stosowania cefuroksymu?

Natychmiast skonsultuj się z lekarzem w przypadku wystąpienia: ciężkich reakcji alergicznych (wysypka, obrzęk twarzy, trudności w oddychaniu), uporczywych biegunek, szczególnie z krwią, silnych bólów brzucha, objawów zakażenia grzybiczego (pleśniawek w ustach, świąd intymny), utrzymujących się objawów mimo 2-3 dni leczenia.

Czy można stosować cefuroksym w profilaktyce?

Tak, cefuroksym jest szeroko stosowany w profilaktyce okołooperacyjnej, szczególnie przed zabiegami kardiochirurgicznymi, ortopedycznymi i transplantacyjnymi. Nie zaleca się jednak rutynowego stosowania po ukąszeniu przez kleszcza – profilaktykę antybiotykową rozpoczyna się tylko w określonych sytuacjach, ocenianych indywidualnie przez lekarza.

Jak przechowywać preparaty z cefuroksymem?

Tabletki i zawiesiny należy przechowywać w temperaturze pokojowej (nie przekraczającej 25°C), w suchym miejscu, z dala od światła słonecznego i w oryginalnych opakowaniach. Sporządzone zawiesiny doustne należy przechowywać w lodówce i zużyć w ciągu 10 dni. Preparaty do wstrzyknięć po sporządzeniu powinny być wykorzystane natychmiast lub przechowywane zgodnie z zaleceniami producenta.

Bibliografia

  1. Smith BR, LeFrock JL. Cefuroxime: antimicrobial activity, Pharmacology, and clinical efficacy. Ther Drug Monit. 1983;5(2):149-60. PMID: 6349019
  2. Brogden RN, Heel RC, Speight TM, Avery GS. Cefuroxime: a review of its antibacterial activity, pharmacological properties and therapeutic use. Drugs. 1979;17(4):233-66. DOI: 10.2165/00003495-197917040-00001 PMID: 37064