Awalglukozydaza alfa to rekombinowana ludzka kwaśna α-glukozydaza (rhGAA) wytwarzana metodą rekombinacji DNA w komórkach jajnika chomika chińskiego (CHO). Jest to zmodyfikowana wersja alglukozydazy alfa, która zawiera około 7 cząsteczek heksamannozy (każda z dwiema końcowymi resztami mannozo-6-fosforanu) połączonych z utlenionymi resztami kwasu sjalowego. Dzięki tej modyfikacji awalglukozydaza alfa ma 15-krotnie większą zawartość reszt mannozo-6-fosforanu (M6P) niż alglukozydaza alfa, co zwiększa jej skuteczność.
Wskazania do stosowania
Awalglukozydaza alfa jest wskazana w długotrwałej enzymatycznej terapii zastępczej u pacjentów z chorobą Pompego (niedobór kwaśnej α-glukozydazy). Choroba Pompego to rzadka, dziedziczna choroba metaboliczna, w której dochodzi do gromadzenia się glikogenu w różnych tkankach, głównie w mięśniach, co prowadzi do postępującej niewydolności mięśniowej i oddechowej.
Jak działa awalglukozydaza alfa
Awalglukozydaza alfa wiąże się z receptorami mannozo-6-fosforanu (M6P) na powierzchni komórek za pośrednictwem znajdujących się na niej grup węglowodanowych. Następnie jest internalizowana i transportowana do lizosomów, gdzie ulega rozszczepieniu, co prowadzi do zwiększenia jej aktywności enzymatycznej w procesie rozkładu glikogenu.
Dawkowanie i sposób podawania
Zalecana dawka
- Standardowa dawka: 20 mg/kg masy ciała podawana raz na dwa tygodnie w formie infuzji dożylnej
- W przypadku pacjentów z wczesną postacią choroby Pompego (IOPD), u których nie występuje odpowiednia poprawa, można rozważyć zwiększenie dawki do 40 mg/kg raz na dwa tygodnie
Sposób podawania
Wlew należy podawać stopniowo, rozpoczynając od niskiej szybkości i zwiększając ją co 30 minut. Czas trwania infuzji wynosi zwykle od 4 do 7 godzin, w zależności od dawki i schematu zwiększania szybkości wlewu.
Infuzja domowa
U pacjentów, którzy dobrze tolerują wlewy i nie doświadczyli umiarkowanych lub ciężkich reakcji związanych z infuzją przez kilka miesięcy, można rozważyć podawanie leku w warunkach domowych.
Przeciwwskazania
Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem jest zagrażająca życiu nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą po ponownej nieudanej próbie podania produktu.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane
- Świąd (13,4%)
- Nudności (12%)
- Ból głowy (10,6%)
- Wysypka (10,6%)
- Pokrzywka (8,5%)
- Dreszcze (7,7%)
- Zmęczenie (7,7%)
- Rumień (5,6%)
Reakcje związane z infuzją
Reakcje związane z infuzją (IAR) zgłaszano u około 39,4% pacjentów. Najczęściej obejmują:
- Trudności w oddychaniu
- Dyskomfort w klatce piersiowej
- Nudności
- Rumień
- Świąd
- Pokrzywka
- Zmiany ciśnienia tętniczego
Większość reakcji związanych z infuzją ma przebieg łagodny do umiarkowanego. Ryzyko ich wystąpienia jest większe przy szybszym podawaniu infuzji oraz u pacjentów z zaawansowaną chorobą Pompego.
Reakcje nadwrażliwości
Reakcje nadwrażliwości, w tym anafilaksję, zgłaszano u 60,6% pacjentów. W przypadku ciężkiej reakcji nadwrażliwości należy natychmiast przerwać podawanie leku i rozpocząć odpowiednie leczenie.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Immunogenność
U większości pacjentów podczas leczenia dochodzi do wytworzenia przeciwciał przeciwlekowych (ADA). Powstawanie ADA nie powodowało zwykle pogorszenia skuteczności klinicznej leczenia, ale może wpływać na występowanie reakcji związanych z infuzją.
Ryzyko ostrej niewydolności sercowo-oddechowej
Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów podatnych na przeciążenie płynami, z ostrymi chorobami układu oddechowego lub z zaburzeniami czynności serca.
Zaburzenia rytmu serca podczas znieczulenia ogólnego
U pacjentów z wczesną postacią choroby Pompego z przerostem mięśnia sercowego stosowanie znieczulenia ogólnego wiązało się z występowaniem zaburzeń rytmu serca, które mogą prowadzić do zatrzymania krążenia lub zgonu.
Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią
Brak wystarczających danych dotyczących stosowania awalglukozydazy alfa u kobiet w ciąży lub karmiących piersią. Lek można stosować tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu lub dziecka karmionego piersią.
Skuteczność kliniczna
Późna postać choroby Pompego (LOPD)
W badaniach klinicznych u pacjentów z LOPD, stosowanie awalglukozydazy alfa w dawce 20 mg/kg raz na dwa tygodnie przez 49 tygodni prowadziło do:
- Poprawy czynności płuc mierzonej jako natężona pojemność życiowa (FVC)
- Zwiększenia dystansu marszu w teście 6-minutowym (6MWT)
- Poprawy siły mięśniowej i funkcji motorycznych
Wczesna postać choroby Pompego (IOPD)
U dzieci z IOPD, u których stwierdzono pogorszenie stanu klinicznego lub nie osiągnięto optymalnej odpowiedzi klinicznej podczas leczenia alglukozydazą alfa, zastosowanie awalglukozydazy alfa, szczególnie w dawce 40 mg/kg raz na dwa tygodnie, prowadziło do stabilizacji lub poprawy:
- Funkcji motorycznych
- Masy lewej komory serca
- Pozycji powiek
Podsumowanie
Awalglukozydaza alfa stanowi ważną opcję leczenia dla pacjentów z chorobą Pompego, zarówno z postacią wczesną (IOPD), jak i późną (LOPD). Dzięki udoskonalonej budowie cząsteczki z większą zawartością reszt mannozo-6-fosforanu wykazuje lepsze wiązanie z receptorami komórkowymi, co może przekładać się na większą skuteczność terapii. Mimo potencjalnych reakcji związanych z infuzją i immunogenności, lek wykazuje korzystny profil bezpieczeństwa, a odpowiednie monitorowanie i premedykacja mogą minimalizować ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych.