Aripiprazole Accord Healthcare to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną arypiprazol. Jest stosowany w leczeniu chorób psychicznych u dorosłych i młodzieży powyżej 15 roku życia. Lek ten jest skuteczny w leczeniu objawów takich jak halucynacje, urojenia, podejrzliwość, chaotyczna mowa i zachowanie oraz otępienie emocjonalne. Jest dostępny na receptę.
Aripiprazole Aurovitas to lek przeciwpsychotyczny dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną arypiprazol. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii oraz epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkim w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego. Lek jest przeznaczony dla dorosłych oraz młodzieży powyżej 15 roku życia.
Lek Aripiprazole Medical Valley to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną arypiprazol. Jest stosowany w leczeniu pacjentów dorosłych i młodzieży powyżej 15 roku życia, którzy cierpią na chorobę charakteryzującą się objawami takimi jak halucynacje, urojenia, podejrzliwość, chaotyczna mowa i zachowanie oraz otępienie emocjonalne. Lek jest dostępny na receptę.
Aripiprazole Mylan Pharma to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną arypiprazol. Jest on stosowany w leczeniu dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 13 lat i powyżej 15 lat chorujących na schizofrenię oraz epizody maniakalne o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Lek jest dostępny na receptę.
Aripiprazole Orion to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną arypiprazol. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii u dorosłych i młodzieży w wieku 15 lat i starszej. Lek jest również wskazany w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkim w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I. Aripiprazole Orion jest dostępny na receptę.
Aripiprazole Sandoz to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną arypiprazol. Jest stosowany w leczeniu dorosłych i młodzieży w wieku 15 lat i starszej cierpiących na schizofrenię oraz epizody maniakalne w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej typu I. Lek jest dostępny na receptę.
Aripiprazole STADA to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną arypiprazol. Jest stosowany w leczeniu dorosłych i młodzieży w wieku 15 lat i starszej cierpiących na schizofrenię, chorobę charakteryzującą się objawami takimi jak halucynacje, urojenia, nadmierna podejrzliwość, niespójna mowa i zachowanie oraz otępienie emocjonalne. Lek jest również stosowany u dorosłych i młodzieży w wieku 13 lat i starszej w leczeniu epizodów maniakalnych. Aripiprazole STADA jest dostępny na receptę.
Aripiprazole Zentiva to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną o nazwie arypiprazol. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii u dorosłych i młodzieży powyżej 15 roku życia, a także w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkim w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych typu I. Lek jest dostępny na receptę.
Aripsan to lek z grupy przeciwpsychotycznych, stosowany w leczeniu chorób psychicznych u dorosłych i młodzieży powyżej 15 roku życia. Choroby te charakteryzują się występowaniem objawów takich jak halucynacje, podejrzliwość, chaotyczna mowa i zachowanie, a także otępienie emocjonalne. Lek ten jest dostępny na receptę.
Arketis to lek zawierający paroksetynę, który jest silnym i selektywnym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny w neuronach mózgowych. Jest zazwyczaj przepisywany do leczenia następujących stanów: epizodu depresyjnego, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, lęku napadowego z agorafobią lub bez agorafobii, fobii społecznej, zespołu lęku uogólnionego, zespołu stresu pourazowego. Jest dostępny na receptę.
Arpixor to lek przeciwpsychotyczny, który jest dostępny na receptę. Jego substancją czynną jest arypiprazol. Stosowany jest w leczeniu schizofrenii u dorosłych oraz w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkim w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I. Lek ten znajduje zastosowanie również w zapobieganiu nowym epizodom maniakalnym u dorosłych, u których wystąpiły głównie epizody maniakalne i którzy odpowiadają na leczenie arypiprazolem.
Aryfrenix to lek zawierający substancję czynną arypiprazol, który należy do grupy leków przeciwpsychotycznych. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii u dorosłych i młodzieży powyżej 15 roku życia, a także w leczeniu i zapobieganiu nawrotom epizodów maniakalnych w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Lek jest dostępny na receptę.
Arypiprazol Glenmark to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną arypiprazol. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii u dorosłych i młodzieży powyżej 15 roku życia. Ponadto, jest wskazany w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I. Lek jest dostępny na receptę.
Aryzalera to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną arypiprazol. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii u dorosłych i młodzieży powyżej 15 roku życia, a także w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkim w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I. Lek jest dostępny na receptę.
Asduter to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną arypiprazol. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii u dorosłych i młodzieży w wieku 15 lat i starszych. Asduter jest również wskazany do leczenia epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkim w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I oraz do zapobiegania nowym epizodom maniakalnym u dorosłych, u których występują głównie epizody maniakalne i którzy odpowiadają na leczenie arypiprazolem. Lek jest dostępny na receptę.
Asentra to lek wykorzystywany w leczeniu psychiatrycznym. Preparat ten stosowany jest w leczeniu zaburzeń depresyjnych oraz lękowych. Należy do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny.
Asertin to lek o działaniu przeciwdepresyjnym, który zaliczany jest do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Substancją czynną leku jest sertralina. Lek ten występuje w dwóch dawkach: 50 mg oraz 100 mg. Asertin jest dostępny na receptę. Stosuje się go głównie w leczeniu depresji, zespołu lęku pourazowego, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, fobii społecznej oraz manii różnego podłoża.
Atarax to lek, który zawiera substancję czynną o nazwie hydroksyzyna. Jest on stosowany w leczeniu różnych zaburzeń, takich jak: Zaburzenia lękowe – Atarax jest stosowany w leczeniu objawów lęku i napięcia, takich jak bóle głowy, drżenie, zaburzenia snu, wzmożone pocenie się, zaburzenia trawienne i nudności. Świąd – Atarax pomaga zmniejszyć świąd związany z różnymi chorobami skórnymi, takimi jak egzema, pokrzywka, łuszczyca, reakcje alergiczne i poparzenia. Problemy z zasypianiem – Atarax może pomóc w łagodzeniu bezsenności poprzez wywołanie uspokojenia. Nudności i wymioty – Atarax jest stosowany w leczeniu nudności i wymiotów związanych z różnymi chorobami i zabiegami medycznymi. Lek ten jest dostępny na receptę.
Atenza to lek na receptę, który zawiera metylofenidat. Jest stosowany w leczeniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) u dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 18 lat. Lek działa poprawiając czynność pewnych części mózgu, które są mniej aktywne, co może pomóc w poprawie uwagi, koncentracji i zmniejszeniu zachowań impulsywnych.
Atinepte to lek o działaniu przeciwdepresyjnym, anksjolitycznym i redynamizującym. Preparat zawiera substancję tianeptyna i jest dostępny na receptę. Lek jest wskazany do stosowania w leczeniu epizodów depresyjnych. Dawkowanie leku powinno być zgodne z zaleceniami lekarza.
Lek Atofab zawiera atomoksetynę i jest stosowany w leczeniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Jest dostępny na receptę. Przyjmowanie leku jest niewskazane, jeśli pacjent ma uczulenie na atomoksetynę lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku. Lek jest dostępny w postaci twardych kapsułek.
Atomoksetyna Medice to lek na receptę, który zawiera atomoksetynę jako substancję czynną. Jest to lek z grupy sympatykomimetyków o działaniu ośrodkowym, stosowany w leczeniu ADHD u dzieci powyżej 6 roku życia, młodzieży i osób dorosłych. Atomoksetyna zwiększa stężenie noradrenaliny w mózgu, co pomaga zwiększyć koncentrację oraz zmniejszyć impulsywność i nadmierną ruchliwość u pacjentów z ADHD.
Lek Atomoxetine NeuroPharma zawiera substancję czynną atomoksetynę. Jest to lek stosowany w leczeniu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD. Atomoksetyna zwiększa stężenie noradrenaliny w mózgu, co pomaga zwiększyć koncentrację oraz zmniejszyć impulsywność i nadmierną ruchliwość u pacjentów z ADHD. Lek ten jest dostępny na receptę.
Aurex to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną citalopram. Jest to silny i selektywny inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), który działa poprzez zwiększenie stężenia serotoniny w mózgu. Aurex jest stosowany w leczeniu depresji oraz do zapobiegania nawrotom zaburzeń depresyjnych. Jest dostępny na receptę.
AuroDulox zawiera duloksetynę, która zwiększa stężenie serotoniny i noradrenaliny w układzie nerwowym. Wskazany do leczenia depresji, zaburzeń lękowych uogólnionych oraz bólu neuropatii cukrzycowej. U większości pacjentów z depresją lub lękiem lek zaczyna działać w ciągu 2-4 tygodni. Jeśli nie ma poprawy, należy skonsultować się z lekarzem. Lekarz może zalecić kontynuowanie stosowania w celu zapobiegania nawrotom.
AuroMirta ORO to lek przeciwdepresyjny zawierający substancję czynną mirtazapinę. Jest stosowany w leczeniu epizodów dużej depresji u osób dorosłych. Zanim leczenie lekiem AuroMirta ORO zacznie dawać efekty, upływa od 1 do 2 tygodni. Po 2 do 4 tygodni pacjent może zacząć czuć się lepiej. Jest to lek na receptę.
Aurorix to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną moklobemid. Działa poprzez selektywne i odwracalne blokowanie enzymu monoaminooksydazy typu A, co prowadzi do zwiększenia stężenia neuroprzekaźników takich jak serotonina, noradrenalina i dopamina. Lek jest wskazany do stosowania w leczeniu zaburzeń depresyjnych oraz fobii społecznej. Aurorix jest dostępny na receptę.
Auroxetyn to lek na receptę, który jest stosowany w leczeniu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) u dzieci, młodzieży i dorosłych. Substancją czynną jest atomoksetyna, która zwiększa stężenie noradrenaliny w mózgu. Lek ten należy stosować jako element kompleksowego programu leczenia, który obejmuje również metody niefarmakologiczne. Leku nie należy stosować w przypadku uczulenia na atomoksetynę lub u dzieci poniżej sześciu lat.
Axura to lek, który zawiera substancję czynną memantynę. Jest stosowany w leczeniu pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkim. Działa poprzez poprawę przekazywania impulsów nerwowych i pamięci. Axura jest dostępny na receptę.
Axyven to lek przeciwdepresyjny, który należy do grupy leków nazywanych inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny. Stosuje się go w leczeniu depresji oraz różnych rodzajów zaburzeń lękowych, takich jak uogólnione zaburzenia lękowe, fobie społeczne oraz napady lęku. Lek ten jest dostępny na receptę.
Ayupil to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną klozapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii u pacjentów, którzy nie reagują na leczenie innymi lekami przeciwpsychotycznymi. Klozapina jest również wskazana w leczeniu pacjentów z chorobą Parkinsona, u których występują zaburzenia psychotyczne, a terapia innymi lekami jest nieskuteczna. Lek jest dostępny na receptę.
Azoneurax to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną trazodonu chlorowodorek. Jest on wskazany dla pacjentów z zaburzeniami snu i zaburzeniami funkcji seksualnych, w stanie niepokoju i uczuciem napięcia. Lek jest odpowiedni również dla pacjentów w podeszłym wieku. Azoneurax jest dostępny na receptę.
Baldivian Noc to lek roślinny, który zawiera suchy wyciąg z korzenia kozłka lekarskiego. Działa łagodząco na zaburzenia snu, zmniejsza pobudzenie, napięcie i uczucie niepokoju. Optymalne efekty działania leku widoczne są po 2-4 tygodniach stosowania. Jest dostępny bez recepty i przeznaczony dla osób dorosłych oraz młodzieży powyżej 12 roku życia.
Banavin zawiera substancję czynną wortioksetynę, należącą do grupy leków przeciwdepresyjnych. Jest stosowany w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Wortioksetyna łagodzi objawy depresji, takie jak smutek, lęk, zaburzenia snu, zmniejszony apetyt i trudności z koncentracją, pomagając poprawić ogólne samopoczucie pacjentów.
Betesda to lek przeciwdepresyjny, przeciwlękowy i przeciwnerwicowy. Należący do grupy leków nazywanych inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Występuje w postaci tabletek lub roztworu doustnego – stosowany w leczeniu chorób psychicznych.
Bilobil to lek ziołowy dostępny bez recepty, który zawiera wyciąg z liści miłorzębu japońskiego. Jest stosowany w zaburzeniach ukrwienia i funkcji mózgu u osób w wieku podeszłym, objawiających się jako: zaburzenia pamięci i sprawności umysłowej, zawroty głowy, szum w uszach. Można go stosować również pomocniczo w zaburzeniach ukrwienia kończyn (z objawami uczucia zimna w kończynach, bólem w czasie chodzenia).
Bilobil Forte to lek zawierający wyciąg z liści miłorzębu japońskiego. Jest to preparat usprawniający krążenie i zaopatrzenie mózgu w tlen i glukozę. Stosowany jest w celu poprawy zdolności poznawczych u osób starszych i podnosi jakość życia w przebiegu łagodnej demencji. Lek jest dostępny bez recepty.
Lek polecany jest dla osób dorosłych w zaburzeniach krążenia mózgowego (zawroty głowy, szumy uszu), w osłabieniu pamięci i sprawności intelektualnej. Usprawnia krążenie i zaopatrzenie mózgu w tlen i glukozę. Lek Bilobil intense zawiera kwantyfikowany wyciąg z liści miłorzębu japońskiego
Lek stosowany w leczeniu zaburzeń mózgu, związanych głównie z podeszłym wiekiem – zaburzeń procesów poznawczych w zespołach otępiennych, u dzieci natomiast w leczeniu dysleksji.
Lek przeciwdepresyjny – antydepresant stosowany w depresji, bulimii i zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych.
Bonogren to lek z grupy neuroleptyków, który zawiera substancję czynną kwetiapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej. Lek działa poprzez blokowanie receptorów serotoninowych i dopaminowych w mózgu.
Bonogren SR to lek na receptę, który zawiera substancję czynną o nazwie kwetiapina. Jest to atypowy lek przeciwpsychotyczny, często stosowany w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych. Główne wskazania do stosowania Bonogren SR obejmują leczenie schizofrenii, umiarkowanych i ciężkich epizodów manii oraz ciężkiej depresji w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Lek ten jest dostępny w formie tabletek o przedłużonym uwalnianiu.
Brintellix to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną wortioksetynę. Działa na różne receptory serotoninowe w mózgu, co prowadzi do modulacji przekaźnictwa serotoninergicznego oraz prawdopodobnie również noradrenergicznego, dopaminergicznego, przekaźnictwa dotyczącego histaminy, acetylocholiny, GABA i glutaminianu. Jest wskazany do leczenia dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Brintellix jest dostępny na receptę.
Bromox to lek w postaci kapsułek, którego substancją czynną jest bromazepam. Jest to lek psychotropowy z grupy benzodiazepin. Bromox jest stosowany w leczeniu stanów lękowych oraz objawów lęku, które towarzyszą zaburzeniom psychicznym, takim jak zmiany nastroju czy schizofrenia. Lek ten jest dostępny na receptę.
Przeciwdepresyjny lek zawierający bupropion, wpływa na neuroprzekaźniki noradrenalinę i dopaminę, kluczowe w regulacji nastroju. Stosowany w leczeniu epizodów depresji u dorosłych, tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu pozwalają na przyjmowanie leku raz dziennie. Przed terapią wymagana jest dokładna ocena zdrowia pacjenta, a lek nie jest zalecany dla osób poniżej 18 roku życia.
Bulgaplin to lek zawierający pregabalinę, stosowany w leczeniu padaczki, bólu neuropatycznego oraz uogólnionych zaburzeń lękowych u dorosłych. Bulgaplin jest dostępny wyłącznie na receptę.
Buprenorphine Neuraxpharm zawiera buprenorfinę, opioid stosowany w leczeniu uzależnienia od narkotycznych leków opioidowych u dorosłych i młodzieży w wieku 15 lat i starszych. Lek ten wspomaga pacjentów otrzymujących wsparcie medyczne, społeczne i psychologiczne, pomagając zapobiegać objawom odstawienia oraz zmniejszając głód narkotykowy. Przeznaczony jest dla pacjentów, którzy wyrazili zgodę na leczenie uzależnienia od opioidów.
Bupropion Accord jest przepisanym przez lekarza lekiem do leczenia depresji. Oddziałuje on z substancjami chemicznymi w mózgu nazywanymi noradrenaliną i dopaminą, których działanie jest
związane z depresją.
Bupropion Neuraxpharm to lek przeciwdepresyjny dostępny na receptę. Zawiera substancję czynną bupropion, która oddziałuje z substancjami chemicznymi w mózgu nazywanymi noradrenaliną i dopaminą. Lek jest stosowany w leczeniu dużych epizodów depresji. Zalecana dawka początkowa to 150 mg raz dziennie, a w przypadku braku poprawy po 4 tygodniach, dawkę można zwiększyć do 300 mg raz dziennie.
Lek BYANNLI to lek przeciwpsychotyczny zawierający paliperydon, stosowany w leczeniu podtrzymującym objawów schizofrenii u dorosłych pacjentów. Jest przeznaczony dla pacjentów, którzy wcześniej dobrze reagowali na leczenie palmitynianem paliperydonu podawanym raz w miesiącu lub raz na trzy miesiące. Lek BYANNLI pomaga łagodzić objawy schizofrenii, takie jak omamy, urojenia i nadmierna podejrzliwość, a także zapobiega ich nawrotom.
Leki psychotropowe, w tym antydepresanty, to ważna grupa leków stosowanych w psychiatrii przy leczeniu różnorodnych zaburzeń psychicznych. Ich działanie opiera się na modyfikacji poziomów neuroprzekaźników w mózgu, co pozwala na regulację nastroju, myślenia i zachowania pacjenta. Leki te odgrywają kluczową rolę w terapii depresji, zaburzeń lękowych, schizofrenii, choroby afektywnej dwubiegunowej i innych stanów psychicznych. Współczesna psychiatria proponuje szeroki wachlarz preparatów farmakologicznych, które – odpowiednio dobrane i stosowane pod kontrolą specjalisty – mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Mimo że wokół tych leków narosło wiele mitów, współczesne preparaty cechują się coraz większą skutecznością i bezpieczeństwem przy jednoczesnym zmniejszeniu niepożądanych działań ubocznych.
Leki psychotropowe to substancje, które wpływają na ośrodkowy układ nerwowy, modyfikując funkcje mózgu związane z myśleniem, emocjami i zachowaniem. Ich działanie opiera się na regulacji lub zmianie poziomu neuroprzekaźników – substancji chemicznych, które umożliwiają komunikację między komórkami nerwowymi.
Do grupy leków psychotropowych zaliczane są wszystkie środki farmakologiczne oddziałujące na funkcje psychiczne. Co ciekawe, należą do nich również preparaty, których podstawowe działanie nie jest ukierunkowane bezpośrednio na psychikę. Istnieje wiele klasyfikacji tych leków, które opierają się na budowie chemicznej, mechanizmach neurofizjologicznych czy biochemicznych.
Według popularnej klasyfikacji szwajcarskiej, leki psychotropowe dzielą się na dwie główne kategorie:
Polscy naukowcy wyodrębnili natomiast następujące grupy leków psychotropowych:
Środki neuroleptyczne stosowane są przede wszystkim w leczeniu objawów towarzyszących psychozom, takich jak omamy, urojenia, pobudzenie, zakłócenia emocjonalne czy wycofanie społeczne. Leki te ograniczają ogólną aktywność mózgu, ale ich działanie nie polega jedynie na uspokajaniu pacjenta.
Antydepresanty oddziałują na ośrodki nerwowe odpowiedzialne za regulację nastroju, napędu oraz lęków. Stanowią podstawę leczenia zaburzeń depresyjnych, a ich dobór jest uzależniony od indywidualnych potrzeb pacjenta i charakteru objawów.
Stabilizatory nastroju mają za zadanie stabilizację nastroju oraz napędu psychoruchowego. Są stosowane między innymi w terapii choroby afektywnej dwubiegunowej, zapobiegając wahaniom od depresji do manii.
Środki przeciwlękowe zmniejszają nasilenie lęku towarzyszącego różnym stanom chorobowym. Do najczęściej stosowanych należą benzodiazepiny, które poza eliminacją lęku wykazują działanie nasenne, uspokajające, przeciwdrgawkowe i amnestyczne.
Preparaty nasenne powodują szybsze zasypianie oraz głębszy i spokojniejszy sen. Stosuje się je w zaburzeniach snu, które często towarzyszą innym problemom psychicznym.
Ta grupa leków ma za zadanie poprawę funkcji poznawczych, szczególnie pamięci, kreatywności i motywacji. Działają poprzez aktywizowanie oraz usprawnienie procesów ośrodkowego układu nerwowego.
Leki przeciwdepresyjne, nazywane również antydepresantami, stanowią podstawę farmakoterapii depresji i niektórych innych zaburzeń psychicznych. Ich działanie opiera się na regulacji poziomu neuroprzekaźników w mózgu, głównie serotoniny, noradrenaliny i dopaminy, które odpowiadają za nastrój, energię i motywację.
Zaburzenia depresyjne wiążą się przede wszystkim z upośledzonym przekazywaniem sygnałów przez neurony serotoninergiczne i noradrenergiczne w strukturach mózgowych. Leki przeciwdepresyjne, regulując systemy neuroprzekaźnikowe, wpływają pobudzająco na nastrój i odhamowująco na napęd psychoruchowy.
SSRI to obecnie najczęściej przepisywane leki przeciwdepresyjne. Działają poprzez blokowanie transportu serotoniny z powrotem do komórki nerwowej, co skutkuje zwiększeniem jej stężenia w przestrzeni międzysynaptycznej. To z kolei prowadzi do poprawy nastroju, zmniejszenia lęku i innych objawów depresji.
Do leków z tej grupy należą:
Leki SSRI zazwyczaj są dobrze tolerowane, ale mogą powodować skutki uboczne, takie jak nudności, bóle głowy, bezsenność lub senność (głównie na początku leczenia), zaburzenia seksualne oraz zmiany masy ciała. Ważną zaletą tych leków jest ich dodatkowe działanie przeciwlękowe.
Leki z tej grupy zwiększają stężenie zarówno serotoniny, jak i noradrenaliny w mózgu. Są szczególnie skuteczne u pacjentów z depresją przebiegającą z dolegliwościami bólowymi, gdyż wykazują dodatkowe działanie przeciwbólowe.
Do grupy SNRI należą:
Profil działań niepożądanych SNRI jest podobny do SSRI, jednak ze względu na wpływ na poziom noradrenaliny, mogą one dodatkowo powodować podwyższenie ciśnienia tętniczego.
TLPD to starsza generacja leków przeciwdepresyjnych, które były podstawą leczenia depresji do lat 90. XX wieku. Działają one poprzez hamowanie wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, ale wpływają również na inne receptory, co powoduje więcej skutków ubocznych.
Do tej grupy należą:
TLPD są wskazane głównie w leczeniu nawracających zaburzeń depresyjnych, uporczywych zaburzeń nastroju oraz w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych. Ze względu na liczne działania niepożądane (suchość w ustach, zaparcia, zaburzenia oddawania moczu, senność, zawroty głowy, wzrost masy ciała), są obecnie rzadziej stosowane jako leki pierwszego wyboru.
IMAO blokują działanie enzymów oksydazy monoaminowej, które odpowiadają za rozkład neuroprzekaźników (dopaminy, noradrenaliny, serotoniny) w mózgu. Zwiększają tym samym ich stężenie, co wykorzystywane jest w leczeniu objawów depresji.
Jedynym dostępnym obecnie lekiem z tej grupy jest moklobemid (Aurorix, Mobemid, Moklar), który jest selektywnym, odwracalnym inhibitorem MAO typu A. Stosowany jest głównie w depresji endogennej z zahamowaniem psychoruchowym oraz w depresji wieku podeszłego.
IMAO są stosowane stosunkowo rzadko, głównie gdy inne leki przeciwdepresyjne okazują się nieskuteczne. Wiąże się to z ich licznymi interakcjami z lekami i pokarmami oraz większą liczbą działań niepożądanych w porównaniu do nowszych antydepresantów.
Istnieje również szereg leków przeciwdepresyjnych o unikatowych mechanizmach działania, które nie wpisują się w powyższe kategorie. Należą do nich m.in.:
Leki te mogą być szczególnie przydatne u pacjentów, którzy nie tolerują lub nie reagują na standardowe leczenie SSRI czy SNRI.
Leki psychotropowe mają szerokie spektrum zastosowań w psychiatrii, jednak ich użycie powinno być zawsze dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i specyfiki jego zaburzenia.
Podstawą farmakoterapii depresji są leki przeciwdepresyjne. Dobór konkretnego preparatu zależy od nasilenia i charakteru objawów, chorób współistniejących, ryzyka interakcji z innymi lekami oraz możliwych działań niepożądanych. W ciężkich przypadkach depresji lekarz może zalecić połączenie antydepresantów z lekami przeciwpsychotycznymi lub stabilizatorami nastroju.
W terapii zaburzeń lękowych stosuje się głównie leki przeciwlękowe (anksjolityki) z grupy benzodiazepin oraz leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI i SNRI, które wykazują również działanie przeciwlękowe. W przypadku ostrych ataków paniki mogą być stosowane krótkodziałające benzodiazepiny, natomiast w długotrwałym leczeniu preferowane są SSRI ze względu na mniejsze ryzyko uzależnienia.
W terapii schizofrenii kluczową rolę odgrywają leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki). Dzielą się one na klasyczne (I generacji), takie jak haloperidol czy chloropromazyna, oraz atypowe (II generacji), np. risperidon, olanzapina, kwetiapina czy klozapina. Leki atypowe są zwykle lepiej tolerowane i powodują mniej objawów pozapiramidowych.
W leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej (CHAD) stosuje się głównie leki normotymiczne, które stabilizują nastrój i zapobiegają nawrotom epizodów maniakalnych i depresyjnych. Należą do nich sole litu, kwas walproinowy, karbamazepina oraz lamotrygina. W zależności od fazy choroby mogą być również stosowane leki przeciwpsychotyczne lub przeciwdepresyjne.
W terapii bezsenności stosuje się przede wszystkim leki nasenne. Mogą to być benzodiazepiny, leki z grupy Z (zolpidem, zopiklon) lub leki przeciwdepresyjne o działaniu nasennym (mirtazapina, trazodon). W zaburzeniach rytmu dobowego może być pomocna melatonina.
Jak wszystkie substancje lecznicze, również leki psychotropowe mogą powodować działania niepożądane. Ich rodzaj i nasilenie zależą od typu leku, dawki, czasu stosowania oraz indywidualnych cech pacjenta.
Leki przeciwdepresyjne mogą wywoływać różnorodne działania niepożądane, które różnią się w zależności od grupy leków:
Dla SSRI najczęstsze skutki uboczne to:
W przypadku TLPD do typowych działań niepożądanych należą:
Leki przeciwpsychotyczne, szczególnie I generacji, mogą powodować:
Groźnym, choć rzadkim powikłaniem stosowania neuroleptyków jest złośliwy zespół neuroleptyczny, objawiający się wysoką gorączką, sztywnością mięśniową, niestabilnością autonomicznego układu nerwowego i zaburzeniami świadomości.
Benzodiazepiny mogą powodować:
Leki normotymiczne, np. lit, mogą wywoływać:
Warto podkreślić, że nie u każdego pacjenta wystąpią wszystkie wymienione objawy, a u niektórych mogą nie wystąpić żadne. Ponadto, wiele skutków ubocznych ma charakter przejściowy i ustępuje w trakcie leczenia. W przypadku uciążliwych lub nasilonych działań niepożądanych, lekarz może zmienić lek na inny lub dostosować dawkę.
Leki psychotropowe mogą wchodzić w niebezpieczne interakcje z różnymi substancjami, w tym z alkoholem, lekami i pokarmami. Szczególnie istotne jest unikanie łączenia:
Łączenie leków psychotropowych z alkoholem jest bardzo niebezpieczne i może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Alkohol może:
Z tych powodów osoby przyjmujące leki psychotropowe powinny całkowicie unikać spożywania alkoholu lub ograniczyć je do absolutnego minimum po konsultacji z lekarzem.
Leki psychotropowe mogą wchodzić w interakcje również z innymi lekami i suplementami:
Dlatego zawsze należy informować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, suplementach i ziołach, aby uniknąć potencjalnie niebezpiecznych interakcji.
Czas trwania terapii lekami psychotropowymi zależy od rodzaju zaburzenia, jego nasilenia, historii wcześniejszych epizodów i odpowiedzi na leczenie. Ogólne zasady są następujące:
Leczenie zaburzeń lękowych trwa zwykle od 6 do 12 miesięcy od ustąpienia objawów. Benzodiazepiny powinny być stosowane krótkotrwale (do 4-6 tygodni) ze względu na ryzyko uzależnienia.
W schizofrenii leczenie podtrzymujące zwykle trwa co najmniej 1-2 lata po pierwszym epizodzie, a po kolejnych epizodach może być kontynuowane przez wiele lat lub bezterminowo.
W chorobie afektywnej dwubiegunowej leczenie profilaktyczne stabilizatorami nastroju często ma charakter wieloletni lub dożywotni, aby zapobiec nawrotom epizodów maniakalnych i depresyjnych.
Leki psychotropowe, szczególnie antydepresanty, benzodiazepiny i neuroleptyki, nie powinny być odstawiane nagle. Wymaga to stopniowego zmniejszania dawki pod kontrolą lekarza, aby uniknąć objawów odstawiennych. Objawy te mogą obejmować:
Wokół leków psychotropowych narosło wiele mitów, które mogą zniechęcać pacjentów do podjęcia leczenia. Oto fakty, które warto znać:
Fakt: Większość leków psychotropowych, w tym antydepresanty i leki przeciwpsychotyczne, nie powoduje uzależnienia. Wyjątkiem są benzodiazepiny i niektóre leki nasenne, które przy długotrwałym stosowaniu mogą prowadzić do uzależnienia fizycznego i psychicznego. Objawy, które mogą wystąpić po odstawieniu niektórych leków, nie są wynikiem uzależnienia, lecz tzw. zespołu odstawiennego, który można zminimalizować przez stopniowe zmniejszanie dawki.
Fakt: Leki psychotropowe nie zmieniają osobowości pacjenta, a jedynie łagodzą objawy choroby, która może zniekształcać osobowość. Właściwie dobrane leczenie pozwala pacjentowi powrócić do swojego prawdziwego „ja”, które było przysłonięte przez objawy choroby.
Fakt: Większość leków psychotropowych, szczególnie antydepresantów, wymaga czasu, aby osiągnąć pełny efekt terapeutyczny. Antydepresanty zwykle zaczynają działać po 2-4 tygodniach regularnego stosowania, a pełny efekt może być widoczny dopiero po 6-8 tygodniach. Leki przeciwpsychotyczne i normotymiczne również wymagają czasu, aby osiągnąć stabilny poziom w organizmie.
Fakt: Nagłe odstawienie leków psychotropowych, szczególnie gdy objawy ustąpiły, często prowadzi do nawrotu choroby, czasem w cięższej postaci. Decyzja o zakończeniu leczenia powinna być zawsze podejmowana w porozumieniu z lekarzem, który zaplanuje stopniowe zmniejszanie dawki.
Choć leki psychotropowe są podstawą leczenia wielu zaburzeń psychicznych, ich skuteczność można wspomóc naturalnymi metodami:
Umiarkowana aktywność fizyczna, taka jak spacery, pływanie czy joga, pomaga zmniejszyć objawy depresji i lęku oraz poprawia ogólne samopoczucie. Wysiłek fizyczny stymuluje produkcję endorfin, które są naturalnymi substancjami poprawiającymi nastrój.
Dieta bogata w kwasy omega-3 (ryby, orzechy), tryptofan (indyk, nabiał, banany), magnez (orzechy, zielone warzywa) i antyoksydanty może wspierać zdrowie psychiczne. Warto również ograniczyć spożycie kofeiny i cukru, które mogą nasilać lęk i wahania nastroju.
Medytacja, trening uważności (mindfulness), głębokie oddychanie i progresywna relaksacja mięśni mogą zmniejszyć poziom stresu i lęku, co wspiera działanie leków.
Terapia światłem jasnym może być skuteczna w leczeniu sezonowych zaburzeń afektywnych oraz jako wsparcie leczenia innych typów depresji.
Niektóre zioła i suplementy, takie jak dziurawiec (przy łagodnej do umiarkowanej depresji), lawenda (przy lęku) czy waleriania (przy bezsenności), mogą łagodzić objawy. Jednak zawsze należy skonsultować ich stosowanie z lekarzem, gdyż mogą wchodzić w interakcje z lekami psychotropowymi.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT), terapia interpersonalna i inne formy psychoterapii mogą znacząco zwiększyć skuteczność leczenia farmakologicznego. W niektórych przypadkach łagodnych zaburzeń, psychoterapia może być skuteczna nawet bez leków.
Leki psychotropowe są ważnym narzędziem w leczeniu zaburzeń psychicznych, pozwalającym wielu pacjentom powrócić do normalnego funkcjonowania. Współczesna psychiatria dysponuje szeroką gamą leków o różnych mechanizmach działania, co umożliwia indywidualne dostosowanie terapii do potrzeb pacjenta.
Kluczowe jest, aby leczenie było prowadzone pod nadzorem specjalisty, który może monitorować skuteczność i bezpieczeństwo terapii. Równie ważna jest współpraca pacjenta z lekarzem – regularne przyjmowanie leków zgodnie z zaleceniami, informowanie o skutkach ubocznych i nierezygnowanie z leczenia bez konsultacji.
Warto pamiętać, że farmakoterapia jest często tylko jednym z elementów kompleksowego podejścia do leczenia zaburzeń psychicznych. Połączenie leków z psychoterapią, zmianami stylu życia i wsparciem społecznym daje najlepsze rezultaty i pozwala na osiągnięcie trwałej poprawy stanu zdrowia psychicznego.
Większość leków psychotropowych, w tym antydepresanty i leki przeciwpsychotyczne, nie powoduje uzależnienia. Wyjątkiem są benzodiazepiny i niektóre leki nasenne, które przy długotrwałym stosowaniu mogą prowadzić do uzależnienia fizycznego i psychicznego, dlatego powinny być stosowane krótkotrwale i pod ścisłą kontrolą lekarza.
Pierwsze efekty działania antydepresantów mogą być zauważalne po około 2 tygodniach regularnego przyjmowania leku, jednak pełny efekt terapeutyczny zwykle osiągany jest po 4-6 tygodniach. U osób starszych czas ten może być dłuższy. Ważne, aby nie zniechęcać się brakiem natychmiastowej poprawy i kontynuować leczenie zgodnie z zaleceniami lekarza.
Zdecydowanie nie zaleca się łączenia alkoholu z lekami psychotropowymi. Alkohol może nasilać działanie depresyjne leków na ośrodkowy układ nerwowy, prowadząc do nadmiernej senności, zaburzeń koordynacji, a nawet zaburzeń oddychania. Ponadto, alkohol może zmniejszać skuteczność leków i nasilać ich działania niepożądane.
Wiele leków psychotropowych, szczególnie na początku leczenia, może powodować senność, zawroty głowy i zaburzenia koncentracji, co może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Pacjenci powinni być świadomi tych efektów i unikać prowadzenia pojazdów, dopóki nie będą pewni, jak lek na nich działa. Warto skonsultować tę kwestię z lekarzem.
Stosowanie leków psychotropowych w ciąży wymaga szczególnej ostrożności i zawsze powinno być konsultowane z lekarzem. Niektóre leki mogą zwiększać ryzyko wad wrodzonych lub powikłań ciąży, jednak w wielu przypadkach korzyści z leczenia przewyższają potencjalne ryzyko. Ciężka, nieleczona depresja lub inne zaburzenia psychiczne mogą mieć również negatywny wpływ na przebieg ciąży i rozwój płodu.
Nagłe odstawienie leków psychotropowych, szczególnie antydepresantów, benzodiazepin i niektórych leków przeciwpsychotycznych, może prowadzić do zespołu odstawiennego objawiającego się bezsennością, lękiem, drażliwością, zawrotami głowy i innymi nieprzyjemnymi objawami. W przypadku benzodiazepin nagłe odstawienie może nawet prowadzić do drgawek. Dlatego leki te powinny być odstawiane stopniowo, pod kontrolą lekarza.
W przypadku wystąpienia działań niepożądanych, należy skonsultować się z lekarzem, który może:
Nie należy samodzielnie modyfikować dawki ani odstawiać leku bez konsultacji z lekarzem.
Niektóre leki ziołowe mogą wchodzić w interakcje z lekami psychotropowymi. Na przykład dziurawiec może zmniejszać stężenie wielu leków we krwi, w tym antydepresantów, leków przeciwpsychotycznych i normotymicznych. Z kolei waleriania może nasilać działanie sedatywne benzodiazepin. Dlatego przed zastosowaniem jakichkolwiek preparatów ziołowych należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Niektóre leki psychotropowe mogą wpływać na wagę. Leki przeciwpsychotyczne, szczególnie atypowe, oraz niektóre antydepresanty (mirtazapina, niektóre TLPD) mogą powodować zwiększenie apetytu i przyrost masy ciała. Z kolei niektóre SSRI mogą początkowo powodować utratę apetytu i spadek masy ciała. Warto omówić z lekarzem ryzyko zmian wagi i ewentualne strategie przeciwdziałania.
Stosowanie leków psychotropowych u dzieci i młodzieży wymaga szczególnej ostrożności, gdyż ich mózgi są nadal w fazie rozwoju. Niektóre leki mają potwierdzoną skuteczność i bezpieczeństwo w tej grupie wiekowej, inne mogą zwiększać ryzyko myśli i zachowań samobójczych. Decyzja o zastosowaniu leczenia powinna być podjęta po dokładnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka, a leczenie powinno być ściśle monitorowane przez specjalistę psychiatrii dzieci i młodzieży.
