Leki onkologiczne – leczenie nowotworów

Lytgobi

Lek Lytgobi (futibatynib) jest stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z zaawansowanym lub przerzutowym rakiem dróg żółciowych, który ma określony typ nieprawidłowego receptora FGFR2. Lytgobi jest dostępny wyłącznie na receptę.

Meaxin

Meaxin to lek zawierający substancję czynną o nazwie imatynib. Działa poprzez hamowanie wzrostu nieprawidłowych komórek w organizmie, co przyczynia się do leczenia chorób, takich jak niektóre rodzaje nowotworów. Jest skuteczny w leczeniu zarówno dorosłych pacjentów, jak i dzieci z różnymi schorzeniami. Lek jest wydawany na receptę.

Mekinist

Mekinist to lek, który zawiera substancję czynną trametynib. Jest to inhibitor kinazy białkowej. Stosuje się go w monoterapii lub w leczeniu skojarzonym z dabrafenibem u dorosłych pacjentów z czerniakiem nieresekcyjnym lub z przerzutami z mutacją BRAF V600. Lek jest wydawany na receptę do zastrzeżonego stosowania.

Mektovi

Mektovi to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną binimetynib. Jest to inhibitor kinazy MEK, który jest stosowany w leczeniu skojarzonym z enkorafenibem u dorosłych pacjentów z nieoperacyjnym lub przerzutowym czerniakiem skóry z obecnością mutacji BRAF V600. Lek jest wydawany na receptę do zastrzeżonego stosowania.

Melphalan Zentiva

Lek Melphalan Zentiva zawiera melfalan, lek cytotoksyczny (chemioterapia), stosowany w leczeniu nowotworów poprzez zmniejszanie liczby nieprawidłowych komórek. Jest używany do leczenia szpiczaka mnogiego, zaawansowanego raka jajnika, nerwiaka zarodkowego u dzieci, czerniaka złośliwego oraz mięsaka tkanek miękkich. Melfalan pomaga w zwalczaniu tych nowotworów poprzez hamowanie wzrostu komórek nowotworowych.

Mepact

Mepact to lek zawierający substancję czynną – mifamurtyd, podobną do składników ściany komórkowej niektórych bakterii. Substancja ta pobudza układ odpornościowy, pomagając organizmowi w zwalczaniu komórek nowotworowych. Lek Mepact stosuje się w leczeniu kostniakomięsaka (raka kości) u dzieci, młodzieży i młodych osób dorosłych (od 2 do 30 lat). Lek jest stosowany po operacji usunięcia nowotworu; wraz z chemioterapią zabija on pozostałe komórki nowotworowe w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu nowotworu. Jest to lek na receptę.

Mercaptopurinum VIS

Mercaptopurinum VIS to lek cytostatyczny, który zawiera substancję czynną merkaptopurynę. Jest stosowany w celu wywołania remisji i w leczeniu podtrzymującym w ostrej białaczce limfoblastycznej, ostrej białaczce mieloblastycznej oraz przewlekłej białaczce granulocytowej. Może być również stosowany w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna. Jest dostępny na receptę.

Metajodobenzyloguanidyna-123I

Metajodobenzyloguanidyna-123I, znana również jako MIBG-123I, to lek stosowany w medycynie nuklearnej. Jest to związek chemiczny, który gromadzi się w niektórych rodzajach komórek nerwowych, co pozwala na ich obrazowanie za pomocą technik medycyny nuklearnej. Metajodobenzyloguanidyna-123I jest często stosowana w diagnostyce i leczeniu pewnych rodzajów nowotworów neuroendokrynnych, takich jak feochromocytoma i neuroblastoma. Lek ten jest dostępny tylko na receptę. Wskazania do stosowania tego leku zależą od indywidualnej sytuacji pacjenta i są zwykle określane przez lekarza specjalistę w dziedzinie medycyny nuklearnej.

Metajodobenzyloguanidyna-131I (MIBG-131I) do diagnostyki

Metajodobenzyloguanidyna-131I (MIBG-131I) to radiofarmaceutyk stosowany w diagnostyce medycznej. Zawiera izotop jodu-131 i jest wykorzystywany do wykrywania guzów chromochłonnych, które są rzadkimi nowotworami, ale mogą być groźne dla zdrowia pacjenta. MIBG-131I jest wstrzykiwany do organizmu pacjenta, a następnie przeprowadza się badanie obrazowe, które pozwala na wykrycie guzów chromochłonnych. Jest to bezpieczna procedura, która nie powoduje poważnych skutków ubocznych. Wskazania do stosowania obejmują diagnostykę izotopową (wykrywanie, lokalizacja, ocena stopnia zaawansowania, kontrola po leczeniu) guzów neuroendokrynnych, takich jak guz chromochłonny, nerwiak zarodkowy, rakowiak, rak rdzeniasty tarczycy. Produkt leczniczy jest dostępny wyłącznie na receptę.

Metajodobenzyloguanidyna-131I (MIBG-131I) do terapii

Metajodobenzyloguanidyna-123I (MIBG-123I) to radiofarmaceutyk stosowany w diagnostyce i terapii guzów chromochłonnych (pheochromocytoma) i ich przerzutów oraz neuroblastoma. Jest szczególnie przydatny w diagnostyce u dzieci. Lek ten jest dostępny na receptę. Przed zastosowaniem leku należy zapoznać się z treścią dołączonej do niego ulotki, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta.

Methotrexat-Ebewe

Methotrexat-Ebewe to lek na receptę, który jest stosowany w leczeniu różnych stanów zapalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca czy choroba Crohna. Substancją czynną leku jest metotreksat, który działa poprzez hamowanie aktywności niektórych enzymów komórkowych, co prowadzi do zmniejszenia szybkości podziału komórek. Methotrexat-Ebewe jest zalecany dla pacjentów dorosłych oraz dzieci powyżej 3 roku życia.

Metotreksat Accord

Metotreksat Accord to lek, którego substancją czynną jest metotreksat. Jest to lek cytostatyczny, który działa hamująco na wzrost komórek, w szczególności wpływa na komórki szybko dzielące się, takie jak komórki nowotworowe, szpiku kostnego i skóry. Stosowany jest w leczeniu chorób nowotworowych, takich jak ostra białaczka limfoblastyczna, chłoniaki nieziarnicze, kostniakomięsak, zaawansowany rak piersi, rak głowy i szyi z przerzutami lub wznową, kosmówczak i inne rodzaje choroby trofoblastycznej, zaawansowany rak pęcherza moczowego. Lek Metotreksat Accord jest dostępny na receptę.

Mevlyq

Mevlyq to zaawansowany lek przeciwnowotworowy zawierający erybulinę, który skutecznie hamuje wzrost i rozprzestrzenianie się komórek rakowych. Stosowany u dorosłych pacjentów, Mevlyq jest przeznaczony do leczenia miejscowo zaawansowanego i przerzutowego raka piersi, kiedy inne terapie zawiodły. Ponadto, znajduje zastosowanie w leczeniu zaawansowanego tłuszczakomięsaka, rodzaju nowotworu wywodzącego się z tkanki tłuszczowej, również po niepowodzeniu wcześniejszych terapii.

Minjuvi

Lek MINJUVI zawiera tafasytamab, przeciwciało monoklonalne ukierunkowane na niszczenie komórek nowotworowych poprzez wiązanie się z powierzchnią limfocytów B i powodowanie ich śmierci. Stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z chłoniakiem rozlanym z dużych komórek B, w przypadku nawrotu nowotworu po leczeniu lub braku odpowiedzi na wcześniejsze leczenie. Na początku leczenia jest stosowany z lenalidomidem, a następnie kontynuowany jako monoterapia.

Mitomycin Accord

Mitomycin Accord to lek cytostatyczny, który zawiera substancję czynną mitomycynę. Jest stosowany w leczeniu paliatywnym nowotworów. Może być stosowany jako chemioterapia jednolekowa lub jako składnik schematów wielolekowych w leczeniu zaawansowanego przerzutowego raka żołądka, zaawansowanego i/lub przerzutowego raka piersi. Jest dostępny na receptę.

Mitoxantron Sandoz

Mitoxantron Sandoz to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną o nazwie mitoksantron. Należy do klasy leków przeciwnowotworowych zwanych antracyklinami. Lek ten uniemożliwia wzrost komórek nowotworowych, co ostatecznie prowadzi do ich śmierci. Stosowany jest w leczeniu zaawansowanego stadium raka piersi, pewnej postaci nowotworu węzłów chłonnych (chłoniaka nieziarniczego), nowotworu krwi, w którym szpik kostny produkuje zbyt dużo białych krwinek (ostrej białaczki szpikowej), nowotworu białych krwinek (przewlekłej białaczki szpikowej) w stadium, w którym trudno jest kontrolować liczbę białych krwinek (przełom blastyczny), bólu spowodowanego przez raka prostaty w zaawansowanym stadium (w skojarzeniu z kortykosteroidami), oraz wysoce aktywnej rzutowej postaci stwardnienia rozsianego i szybko postępującej niepełnosprawności, gdy nie ma innych możliwości leczenia. Jest to lek na receptę.

Mustophoran

Mustophoran to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną fotemustynę. Jest stosowany w leczeniu rozsianego czerniaka złośliwego z przerzutami lub bez przerzutów do ośrodkowego układu nerwowego oraz pierwotnych, złośliwych guzów mózgu. Lek jest dostępny tylko na receptę i jest stosowany wyłącznie w lecznictwie zamkniętym.

Mvasi

Mvasi to lek stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z zaawansowanym rakiem okrężnicy lub odbytnicy, rozsianym rakiem piersi, zaawansowanym niedrobnokomórkowym rakiem płuca oraz zaawansowanym rakiem nerki. Jest również stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z zaawansowanym rakiem jajnika, rakiem jajowodu lub pierwotnym rakiem otrzewnej. Lek zawiera substancję czynną bewacyzumab, która jest humanizowanym przeciwciałem monoklonalnym. Jest on dostępny na receptę.

Myleran

Myleran to lek przeciwnowotworowy dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną busulfan. Busulfan jest cytostatykiem, który działa poprzez blokowanie rozwoju komórek, szczególnie w fazie metafazy, wydłużając również okresy międzypodziałowe. Lek jest stosowany w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej, czerwienicy prawdziwej, nadpłytkowości samoistnej i samoistnego zwłóknienia szpiku. Myleran jest również stosowany jako terapia kondycjonująca przed przeszczepieniem komórek macierzystych układu krwiotwórczego.

Mylotarg

Mylotarg to lek przeciwnowotworowy stosowany w leczeniu ostrej białaczki szpikowej. Działa poprzez substancję czynną gemtuzumab ozogamycynę. Jest przeznaczony do leczenia ostrej białaczki szpikowej u pacjentów w wieku 15 lat i starszych, u których nie zastosowano dotychczas innych metod leczenia. Lek jest dostępny na receptę.

Myocet liposomal

Myocet liposomal to lek przeciwnowotworowy zawierający doksorubicynę, zamknięty w mikroskopijnych cząsteczkach tłuszczu zwanych liposomami. Doksorubicyna niszczy komórki nowotworowe, co czyni go skutecznym środkiem chemioterapeutycznym.

Myocet liposomal jest stosowany jako lek pierwszego rzutu w leczeniu raka piersi z przerzutami u dorosłych kobiet. W terapii stosowany jest razem z cyklofosfamidem, co zwiększa jego skuteczność w zwalczaniu choroby nowotworowej.

Navelbine

Lek Navelbine to cytostatyk o właściwościach przeciwnowotworowych. Jego działanie polega na zatrzymaniu mitozy, co prowadzi do śmierci komórki nowotworowej. Stosowany jest w leczeniu różnych typów nowotworów, w tym raka piersi i niedrobnokomórkowego raka płuc u pacjentów, którzy ukończyli 18 lat. Jest dostępny na receptę.

Naveruclif

Naveruclif stosuje się w leczeniu przerzutowego raka piersi, gdy inne terapie zawiodły, oraz w leczeniu zaawansowanego raka trzustki, w połączeniu z gemcytabiną. Jest także stosowany w leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuc, wspierając terapię tam, gdzie chirurgia czy radioterapia nie są możliwe. Pacjenci leczzeni Naveruclifem mają większe szanse na zmniejszenie guza i wydłużenie życia w porównaniu do standardowych terapii.

Navirel

Navirel to lek w postaci koncentratu do sporządzania roztworu do infuzji. Zawiera substancję czynną winorelbinę, która należy do grupy leków cytostatycznych, hamujących rozwój komórek nowotworowych. Stosowany jest w leczeniu chorób nowotworowych, a ściśle niedrobnokomórkowego raka płuc oraz raka piersi. Jest dostępny na receptę.

Neocitec

Neocitec to lek w postaci koncentratu do sporządzania roztworu do infuzji. Zawiera substancję czynną winorelbinę, która należy do grupy leków cytostatycznych, hamujących rozwój komórek nowotworowych. Stosowany jest w leczeniu chorób nowotworowych, a ściśle niedrobnokomórkowego raka płuc oraz raka piersi. Jest to lek dostępny na receptę.

Neofordex

Neofordex jest syntetycznym glikokortykosteroidem o długotrwałym i silnym działaniu przeciwzapalnym, przeciwalergicznym i immunosupresyjnym. Jest stosowany w leczeniu wielu schorzeń reagujących na leczenie glikokortykosteroidami, takich jak wstrząs, obrzęk mózgu, niektóre przypadki ostrej niedoczynności kory nadnerczy, wrodzony przerost nadnerczy, zapalenie tarczycy, ostre reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa i inne choroby tkanki łącznej. Lek jest dostępny na receptę.

Nerlynx

Nerlynx to lek stosowany w leczeniu raka piersi. Jest to lek na receptę, który jest zwykle przepisywany pacjentom, którzy przeszli już przez chemioterapię i operację. Nerlynx działa poprzez blokowanie pewnych enzymów w komórkach nowotworowych, które mogą stymulować wzrost i podział komórek rakowych. Wskazania do stosowania Nerlynx obejmują leczenie wczesnego raka piersi u dorosłych kobiet po zakończeniu leczenia adiuwantowego trastuzumabem.

Nexavar

Nexavar to lek przeciwnowotworowy dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną o nazwie sorafenib. Jest stosowany w leczeniu raka wątrobowokomórkowego, zaawansowanego raka nerkowokomórkowego u pacjentów, u których nie powiodła się wcześniejsza terapia interferonem-alfa albo interleukiną-2 lub zostali uznani za niekwalifikujących się do takiej terapii. Nexavar jest również wskazany do leczenia pacjentów z postępującym, miejscowo zaawansowanym lub z przerzutami, zróżnicowanym (brodawkowatym/pęcherzykowym/z komórek Hürthle’a) rakiem tarczycy, opornym na leczenie jodem radioaktywnym.

NEXPOVIO

NEXPOVIO zawiera selineksor, inhibitor XPO1, który hamuje wzrost i transport białek nowotworowych, prowadząc do śmierci komórek raka. Stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów ze szpiczakiem mnogim w skojarzeniu z bortezomibem i deksametazonem lub samym deksametazonem po nawrócie choroby. Lek pomaga łagodzić objawy i niszczyć komórki szpiczaka mnogiego.

Nibix

Nibix to lek zawierający substancję czynną o nazwie imatynib. Działa poprzez hamowanie wzrostu nieprawidłowych komórek w przebiegu niektórych chorób, w tym niektórych rodzajów nowotworów. Wskazany jest w leczeniu dorosłych pacjentów i dzieci z przewlekłą białaczką szpikową, ostrą białaczką limfoblastyczną z chromosomem Philadelphia, zespołami mielodysplastycznymi/mieloproliferacyjnymi, zespołem hipereozynofilowym i/lub przewlekłą białaczką eozynfilową, nowotworami wywodzącymi się z podścieliska przewodu pokarmowego oraz guzowatymi włókniakomięsakami skóry. Jest dostępny na receptę.

Nilotinib Accord

Nilotinib Accord to lek stosowany w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej (CML) u pacjentów z nowo rozpoznaną chorobą lub u tych, którzy nie mogą przyjmować innych leków przeciwnowotworowych. Nilotinib Accord jest dostępny wyłącznie na receptę.

Nilotinib STADA

Nilotinib STADA to lek zawierający substancję czynną, nilotynib, stosowany w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej z chromosomem Philadelphia (CML Ph+). Pomaga powstrzymać organizm przed wytwarzaniem nieprawidłowych białych krwinek, blokując sygnały w DNA odpowiedzialne za ich produkcję. Przeznaczony dla dorosłych oraz dzieci i młodzieży z nowo rozpoznaną CML lub niewystarczającą reakcją na wcześniejsze leczenie.

Nilotinib Viatris

Lek Nilotinib Viatris stosowany jest w leczeniu białaczki, nazywanej przewlekłą białaczką szpikową z chromosomem Philadelphia (CML Ph+). CML jest nowotworem krwi, który sprawia, że organizm wytwarza zbyt dużo nieprawidłowych białych krwinek. Lek zawiera substancję czynną o nazwie nilotynib.

Nilotinib Zentiva

Nilotinib Zentiva to lek stosowany w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej (CML) u dorosłych pacjentów. Działa poprzez hamowanie aktywności kinazy tyrozynowej BCR-ABL, co pomaga kontrolować wzrost komórek nowotworowych. Lek ten jest dostępny wyłącznie na receptę.

Ninlaro

Ninlaro to lek na receptę, który jest produkowany przez firmę Takeda. Jest stosowany w leczeniu szpiczaka mnogiego u dorosłych pacjentów, którzy wcześniej byli leczeni co najmniej jednym schematem leczenia. Ninlaro jest dostępny w postaci twardych kapsułek. Lek jest zwykle stosowany w skojarzeniu z lenalidomidem i deksametazonem.

Nintedanib Accordpharma

Nintedanib Accordpharma to kapsułki przeciwnowotworowe zawierające nintedanib, który hamuje rozwój naczyń krwionośnych wspierających wzrost i rozprzestrzenianie komórek raka. W połączeniu z docetakselem stosowany jest w leczeniu gruczolakoraka niedrobnokomórkowego raka płuca u dorosłych pacjentów, u których wcześniejsze leczenie okazało się niewystarczające. Zapewnia kompleksowe wsparcie w zaawansowanej terapii onkologicznej.

Nolvadex D

Nolvadex D to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną tamoksyfen. Jest stosowany w leczeniu raka piersi u kobiet przed menopauzą i po niej. Lek ten jest również używany w leczeniu niektórych postaci niepłodności. Nolvadex D jest dostępny na receptę.

Nyvepria

Nyvepria zawiera pegfilgrastym, który jest stosowany u pacjentów poddawanych chemioterapii cytotoksycznej w celu skrócenia czasu trwania neutropenii oraz zapobiegania gorączce neutropenicznej. Lek jest przeznaczony dla osób dorosłych od 18 roku życia. Pegfilgrastym jest podobny do naturalnego czynnika wzrostu kolonii granulocytów, pobudzając szpik kostny do zwiększenia produkcji białych krwinek, które odgrywają istotną rolę w zwalczaniu zakażeń.

Odomzo

Odomzo to lek przeciwnowotworowy zawierający substancję czynną sonidegib. Jest stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów z pewnym rodzajem raka skóry zwanym rakiem podstawnokomórkowym. Lek jest stosowany, gdy rak rozprzestrzenił się miejscowo i nie może być leczony chirurgicznie lub przez radioterapię. Odomzo działa poprzez blokowanie procesu wzrostu komórek nowotworowych i powstawania nowych komórek nowotworowych. Lek jest dostępny na receptę.

Ogivri

Ogivri to lek przeciwnowotworowy, który zawiera rekombinowane humanizowane przeciwciało monoklonalne IgG1, trastuzumab. Trastuzumab łączy się z receptorem ludzkiego naskórkowego czynnika wzrostu typu 2 (receptora HER2), hamując proliferację komórek guza, które wykazują nadekspresję receptora HER2. Ogivri jest stosowany w leczeniu raka piersi z przerzutami u dorosłych pacjentów z HER2-dodatnim rakiem piersi. Lek jest dostępny na receptę.

Oncotice

Lek OncoTICE jest immunostymulantem, który stymuluje układ immunologiczny. Jest to proszek do sporządzania zawiesiny, który po rekonstytucji jest podawany przez cewnik do pęcherza moczowego. Lek OncoTICE jest stosowany w leczeniu powierzchownego raka pęcherza moczowego. Ponadto, jest stosowany w zapobieganiu nawrotom choroby po zabiegu chirurgicznym przeprowadzonym na pęcherzu. Lek jest dostępny na receptę.

Onivyde pegylated liposomal

ONIVYDE pegylated liposomal to lek przeciwnowotworowy zawierający irynotekan, który jest zamknięty w lipidowych cząsteczkach zwanych liposomami. Irynotekan działa jako inhibitor topoizomerazy, blokując enzym topoizomeraza I, co hamuje podział DNA i prowadzi do śmierci komórek nowotworowych. Liposomy gromadzą się w obrębie guza, uwalniając lek powoli, co przedłuża jego działanie.

Lek ONIVYDE pegylated liposomal jest stosowany u dorosłych pacjentów z rakiem trzustki z przerzutami, zarówno wcześniej nieleczonych, jak i tych, którzy byli leczeni gemcytabiną. W zależności od przypadku, może być podawany w połączeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi, takimi jak oksaliplatyna, 5-fluorouracyl i leukoworyna.

Ontruzant

Ontruzant to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną trastuzumab, przeciwciało monoklonalne. Trastuzumab jest zaprojektowany, aby wiązać się wybiórczo z antygenem nazywanym receptorem ludzkiego czynnika wzrostu naskórka typu 2 (HER2). Lekarz może przepisać lek Ontruzant w leczeniu raka piersi i żołądka. Jest dostępny na receptę.

Onureg

Onureg jest lekiem przeciwnowotworowym, którego substancją czynną jest azacytydyna. Stosowany w leczeniu dorosłych z ostrą białaczką szpikową (AML), pomaga utrzymać remisję choroby, czyli okres, gdy choroba jest mniej nasilona lub nieaktywna. Azacytydyna zapobiega wzrostowi komórek nowotworowych, zmieniając sposób aktywacji genów oraz produkcji RNA i DNA, co hamuje rozwój białaczki.

Opdivo

Opdivo to lek stosowany w leczeniu zaawansowanego czerniaka u dorosłych. Jest to przeciwciało monoklonalne, które wiąże się z receptorem programowanej śmierci komórki 1 (PD-1). Preparat zawiera substancję o nazwie niwolumab. Lek jest dostępny na receptę i jest przeznaczony do zastrzeżonego stosowania.

Opdualag

Opdualag to innowacyjny lek przeciwnowotworowy stosowany w leczeniu zaawansowanego czerniaka. Zawiera przeciwciała monoklonalne, niwolumab i relatlimab, które pomagają aktywować limfocyty T do walki z komórkami nowotworowymi. Dzięki temu zwiększa skuteczność układu odpornościowego w zwalczaniu czerniaka u dorosłych i młodzieży powyżej 12 roku życia.

Ordspono

Ordspono to przeciwnowotworowe przeciwciało zawierające odronextamab, stosowane u dorosłych w leczeniu chłoniaka grudkowego (FL) i chłoniaka rozlanego z dużych komórek B (DLBCL). Te nowotwory krwi wynikają z nieprawidłowych limfocytów B, które wypierają zdrowe komórki. Ordspono jest stosowane u pacjentów, którzy nie odpowiedzieli na co najmniej dwa wcześniejsze sposoby leczenia. Odronextamab działa poprzez wiązanie się z limfocytami B i T, co prowadzi do zniszczenia nowotworowych komórek B i kontrolowania choroby.

Orserdu

ORSERDU to lek zawierający elacestrant, selektywny degradator receptora estrogenowego, stosowany w leczeniu zaawansowanego lub przerzutowego raka piersi ER-dodatniego i HER2-ujemnego u kobiet po menopauzie i dorosłych mężczyzn. Blokuje i niszczy receptory estrogenowe na komórkach nowotworowych, hamując ich wzrost i rozprzestrzenianie. Lek jest stosowany, gdy inne terapie hormonalne i inhibitory CDK4/6 okazały się nieskuteczne.

Ortofosforan sodu Na2H32PO4

Ortofosforan sodu Na2H32PO4 to lek radiofarmaceutyczny, który zawiera substancję aktywną – promieniotwórczy izotop fosforu-32. Jest stosowany w leczeniu czerwienicy prawdziwej i polycytemii prawdziwej. Może być również stosowany w terapii leukemii i innych schorzeń hematologicznych. Może być też stosowany jako czynnik uśmierzający ból przy przerzutach nowotworowych do kości, należy jednak brać pod uwagę jego toksyczność dla szpiku kostnego. Lek jest dostępny na receptę.

Osenvelt

Osenvelt to lek zawierający denosumab, przeciwciało monoklonalne, które hamuje niszczenie kości spowodowane przerzutami nowotworowymi lub guzem olbrzymiokomórkowym kości. Stosowany jest w celu zapobiegania poważnym komplikacjom związanym z przerzutami do kości, takim jak złamania czy ucisk rdzenia kręgowego, a także w leczeniu guzów, które nie kwalifikują się do operacji.

Leki przeciwnowotworowe

Leki przeciwnowotworowe to różnorodna grupa preparatów farmakologicznych stosowanych w terapii nowotworów złośliwych, które działają poprzez hamowanie lub niszczenie komórek rakowych. Mają one na celu zniszczenie lub przynajmniej zahamowanie wzrostu wszystkich ognisk nowotworu w organizmie. Nowoczesne terapie przeciwnowotworowe umożliwiają skuteczne leczenie wielu typów nowotworów, a ciągły rozwój farmakologii onkologicznej daje nadzieję pacjentom na dłuższe i lepsze życie nawet w najbardziej zaawansowanych stadiach choroby.

leczenie nowotworów

Główne rodzaje leków przeciwnowotworowych

Leki przeciwnowotworowe można podzielić na kilka głównych kategorii, różniących się mechanizmem działania, skutecznością w określonych typach nowotworów oraz profilem działań niepożądanych:

1. Chemioterapia

Chemioterapia to jedna z najstarszych, ale wciąż skutecznych metod leczenia nowotworów. Jej rozwój zaczął się po odkryciu uszkodzeń szpiku kostnego u personelu wojskowego narażonego na substancje chemiczne podczas I i II wojny światowej.

Leki cytotoksyczne działają przede wszystkim na komórki aktywnie dzielące się, co czyni je skutecznymi wobec szybko proliferujących komórek nowotworowych. Niestety, wpływają również na inne szybko dzielące się komórki organizmu (np. komórki szpiku kostnego, mieszków włosowych, nabłonka przewodu pokarmowego), co odpowiada za typowe działania niepożądane chemioterapii.

Podstawowe grupy leków cytotoksycznych:

  • Leki alkilujące – powodują uszkodzenia DNA poprzez reakcje chemiczne; przykłady: busulfan, chlorambucyl, cyklofosfamid, ifosfamid, temozolomid
  • Analogi platyny – tworzą nieprawidłowe wiązania z DNA; przykłady: cisplatyna, karboplatyna, oksaliplatyna
  • Antymetabolity – hamują enzymy uczestniczące w syntezie kwasów nukleinowych; przykłady: metotreksat, 5-fluorouracyl, kapecytabina, gemcytabina, pemetreksed
  • Inhibitory topoizomerazy – blokują enzymy niezbędne do prawidłowej replikacji DNA; przykłady: topotekan, irynotekan, etopozyd, doksorubicyna, epirubicyna
  • Inhibitory wrzeciona mitotycznego – zaburzają podział komórkowy; przykłady: taksoidy (docetaksel, paklitaksel) oraz alkaloidy barwinka (winkrystyna, winblastyna, winorelbina)

Chemioterapia może być stosowana:

  • jako jedyna metoda leczenia (np. w niektórych chłoniakach, białaczkach)
  • przed operacją (neoadjuwantowa)
  • po operacji (adjuwantowa)
  • równocześnie z radioterapią
  • jako leczenie paliatywne

2. Hormonoterapia

Wzrost niektórych nowotworów jest uzależniony od obecności określonych hormonów. Hormonoterapia działa poprzez blokowanie produkcji hormonów lub hamowanie ich oddziaływania na komórki nowotworowe.

Przykłady nowotworów hormonozależnych:

  • Rak piersi (zależny od estrogenów)
  • Rak prostaty (zależny od androgenów)
  • Rak tarczycy
  • Rak trzonu macicy

Hormonoterapia charakteryzuje się wysoką skutecznością i stosunkowo dobrą tolerancją w porównaniu z innymi metodami leczenia systemowego. Przykładem jest tamoksyfen – antagonista receptorów estrogenowych stosowany w leczeniu raka piersi.

3. Leczenie ukierunkowane molekularnie (celowane)

Leki ukierunkowane molekularnie stanowią szeroką grupę substancji przeciwnowotworowych, które działają na konkretne mechanizmy molekularne odpowiedzialne za transformację nowotworową i progresję guza. W przeciwieństwie do chemioterapii, która działa nieselektywnie na wszystkie dzielące się komórki, terapie celowane oddziałują bardziej wybiórczo na komórki nowotworowe, oszczędzając w większym stopniu zdrowe tkanki.

Leki celowane dzielimy na dwie główne klasy:

  • Przeciwciała monoklonalne – duże cząsteczki białkowe, które specyficznie wiążą się z określonymi białkami na powierzchni komórek nowotworowych lub w ich mikrośrodowisku
    • Nazewnictwo zależne od pochodzenia białka: -momab (mysie), -ximab (chimeryczne), -zumab (humanizowane)
    • Przykłady: trastuzumab (Herceptin), rituximab, cetuximab, bevacizumab
  • Drobnocząsteczkowe inhibitory kinaz – małe cząsteczki zdolne do przenikania do wnętrza komórki i blokowania aktywności określonych kinaz (enzymów zaangażowanych w przekazywanie sygnałów komórkowych)
    • Nazewnictwo: końcówka -nib
    • Przykłady: imatynib, erlotynib, sunitynib, lapatynib

Skuteczność leków celowanych często zależy od obecności określonych biomarkerów w guzie (np. nadekspresja HER2 w raku piersi dla trastuzumabu), co wymaga przeprowadzenia odpowiednich badań molekularnych przed rozpoczęciem terapii.

4. Immunoterapia

Immunoterapia to stosunkowo nowa, ale dynamicznie rozwijająca się dziedzina leczenia przeciwnowotworowego, która wykorzystuje potencjał układu odpornościowego do zwalczania nowotworu. Komórki rakowe często „ukrywają się” przed układem immunologicznym, a immunoterapia ma na celu odblokowywanie naturalnych mechanizmów obronnych organizmu.

Główne rodzaje immunoterapii:

  • Inhibitory punktów kontrolnych układu immunologicznego – przeciwciała blokujące białka hamujące aktywność limfocytów T, takie jak PD-1, PD-L1 czy CTLA-4
    • Przykłady: pembrolizumab, nivolumab, ipilimumab, atezolizumab, durvalumab
  • Terapie komórkowe – wykorzystanie zmodyfikowanych komórek układu odpornościowego pacjenta do zwalczania nowotworu
    • Przykład: terapia CAR-T (stosowana m.in. w leczeniu niektórych białaczek i chłoniaków)
  • Szczepionki przeciwnowotworowe – wzmacniające odpowiedź układu immunologicznego przeciwko określonym antygenom nowotworowym

Immunoterapia przynosi spektakularne wyniki w pewnych typach nowotworów (np. czerniaku, raku płuca, nowotworach układu moczowego), ale nie jest skuteczna u wszystkich pacjentów.

Mechanizmy działania leków przeciwnowotworowych

Chemioterapia

Leki cytotoksyczne działają poprzez:

  • Uszkadzanie DNA komórek nowotworowych
  • Hamowanie syntezy kwasów nukleinowych
  • Blokowanie podziałów komórkowych
  • Indukcję apoptozy (programowanej śmierci komórki)

Hormonoterapia

Leki hormonalne działają poprzez:

  • Blokowanie receptorów hormonalnych
  • Hamowanie produkcji hormonów
  • Hamowanie aktywności enzymów odpowiedzialnych za syntezę hormonów

Leczenie ukierunkowane molekularnie

Leki celowane działają poprzez:

  • Blokowanie receptorów czynników wzrostu
  • Hamowanie szlaków sygnałowych w komórkach
  • Hamowanie angiogenezy (tworzenia nowych naczyń krwionośnych w guzie)
  • Blokowanie specyficznych zmutowanych białek

Immunoterapia

Leki immunologiczne działają poprzez:

  • Odblokowywanie naturalnej odpowiedzi immunologicznej
  • Zmniejszanie hamowania układu odpornościowego
  • Zwiększanie rozpoznawalności komórek nowotworowych przez układ odpornościowy

Główne działania niepożądane leków przeciwnowotworowych

Chemioterapia

  • Supresja szpiku kostnego (leukopenia, neutropenia, trombocytopenia, anemia)
  • Wypadanie włosów (alopecja)
  • Nudności i wymioty
  • Zapalenie błon śluzowych
  • Biegunka
  • Neuropatia obwodowa
  • Uszkodzenie określonych narządów (np. serce przy antracyklinach, nerki przy cisplatynie)
  • Zaburzenia płodności

Hormonoterapia

  • Uderzenia gorąca
  • Zaburzenia miesiączkowania
  • Bóle stawów i mięśni
  • Osteoporoza
  • Zakrzepica
  • Zaburzenia nastroju
  • Zaburzenia metaboliczne (np. hipercholesterolemia)

Leczenie ukierunkowane molekularnie

  • Zmiany skórne (wysypka, suchość skóry)
  • Nadciśnienie tętnicze
  • Biegunka
  • Zmęczenie
  • Uszkodzenie wątroby
  • Zaburzenia czynności tarczycy

Immunoterapia

  • Reakcje autoimmunologiczne (zapalenie płuc, jelita grubego, wątroby, tarczycy)
  • Zmęczenie
  • Wysypki skórne
  • Bóle mięśniowo-stawowe
  • Zaburzenia endokrynologiczne

Najnowsze osiągnięcia w leczeniu przeciwnowotworowym

Ostatnie lata przyniosły znaczący postęp w rozwoju nowych leków przeciwnowotworowych:

  • Koniugaty przeciwciało-lek (ADC) – łączące selektywność przeciwciał monoklonalnych z siłą działania cytotoksycznego leków chemioterapeutycznych
    • Przykłady: trastuzumab deruxtecan, sacituzumab govitecan
  • Terapie dwukierunkowe – działające jednocześnie na dwa cele molekularne
    • Przykład: blinatumomab (stosowany w ostrej białaczce limfoblastycznej)
  • Inhibitory PARP – skuteczne w nowotworach z defektami mechanizmów naprawy DNA
    • Przykłady: olaparib, niraparib, rukaparyb
  • Degradery białek (PROTAC) – nowa klasa leków powodujących selektywną degradację określonych białek w komórkach nowotworowych
    • Przykład: ACBI3 (degradator KRAS)
  • Terapie celowane oparte na biomarkerach – niezależne od typu histologicznego nowotworu
    • Przykłady: larotrectinib i entrectinib (dla guzów z fuzją NTRK)

Wyzwania związane z dostępnością leków przeciwnowotworowych

Pomimo postępów w rozwoju nowych terapii przeciwnowotworowych, dostęp do wielu z nich pozostaje ograniczony, szczególnie w krajach o niższych dochodach. W Polsce nadal około 30% nowoczesnych terapii przeciwnowotworowych nie jest refundowanych.

Główne bariery w dostępie do innowacyjnych leków:

  • Wysokie koszty nowych terapii
  • Długi proces refundacyjny (w Polsce średnio 900 dni od rejestracji do refundacji)
  • Brak wniosków refundacyjnych ze strony firm farmaceutycznych dla niektórych leków
  • Ograniczenia w programach lekowych

Lista Top Ten Onko, corocznie publikowana przez Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej, wskazuje 10 najbardziej potrzebnych leków przeciwnowotworowych, które powinny zostać objęte refundacją. W 2024 roku na czele tej listy znalazł się cemiplimab stosowany w leczeniu raka szyjki macicy.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Jak działa chemioterapia i jakie są jej główne skutki uboczne?

Chemioterapia działa poprzez niszczenie szybko dzielących się komórek, w tym komórek nowotworowych. Niestety, wpływa również na zdrowe komórki organizmu, które również się intensywnie dzielą, co prowadzi do charakterystycznych skutków ubocznych.

Najczęstsze działania niepożądane chemioterapii obejmują:

  • Obniżenie liczby białych krwinek, co zwiększa ryzyko infekcji
  • Utratę włosów
  • Nudności i wymioty
  • Zmęczenie
  • Zapalenie błon śluzowych jamy ustnej i przewodu pokarmowego
  • Biegunkę lub zaparcia
  • Uszkodzenie nerwów (neuropatia)

Większość tych objawów ustępuje po zakończeniu leczenia, a nowoczesne leki wspomagające pozwalają skutecznie kontrolować wiele z nich.

Jaka jest różnica między chemioterapią a terapią celowaną?

Główna różnica polega na selektywności działania:

  • Chemioterapia działa na wszystkie szybko dzielące się komórki, zarówno nowotworowe jak i zdrowe
  • Terapia celowana atakuje specyficzne cele molekularne, często występujące głównie lub wyłącznie w komórkach nowotworowych

Dzięki swojej większej wybiórczości, terapie celowane często mają mniej działań niepożądanych niż tradycyjna chemioterapia, choć mogą powodować inne, specyficzne dla siebie skutki uboczne.

Co to jest immunoterapia i jak działa?

Immunoterapia to metoda leczenia nowotworów, która wykorzystuje naturalne mechanizmy obronne organizmu do zwalczania komórek rakowych. Polega ona na stymulowaniu układu odpornościowego do rozpoznawania i niszczenia komórek nowotworowych.

Najważniejszą grupą leków immunoterapeutycznych są inhibitory punktów kontrolnych układu immunologicznego (np. pembrolizumab, nivolumab, atezolizumab), które blokują mechanizmy hamujące aktywność limfocytów T, umożliwiając im skuteczniejsze zwalczanie nowotworu.

Immunoterapia jest szczególnie skuteczna w leczeniu niektórych typów nowotworów, takich jak czerniak, niedrobnokomórkowy rak płuca, rak pęcherza moczowego czy rak nerki.

Jak długo trwa leczenie przeciwnowotworowe?

Czas trwania leczenia przeciwnowotworowego zależy od wielu czynników, takich jak:

  • Rodzaj i stadium nowotworu
  • Typ zastosowanej terapii
  • Indywidualna odpowiedź na leczenie
  • Tolerancja działań niepożądanych

Chemioterapia jest zazwyczaj podawana w cyklach (np. co 2-4 tygodnie) przez okres kilku miesięcy. Hormonoterapia w przypadku niektórych nowotworów (np. raka piersi) może być stosowana przez 5-10 lat. Terapie celowane i immunoterapia mogą być podawane tak długo, jak długo są skuteczne i dobrze tolerowane, niekiedy przez wiele lat.

Czy leki przeciwnowotworowe mogą być stosowane w domu?

Niektóre leki przeciwnowotworowe, szczególnie doustne, mogą być stosowane w warunkach domowych. Należą do nich:

  • Doustne chemioterapeutyki (np. kapecytabina)
  • Większość leków hormonalnych (np. tamoksyfen, inhibitory aromatazy)
  • Niektóre drobnocząsteczkowe leki celowane (np. imatynib, erlotynib)

Leki podawane dożylnie (większość chemioterapeutyków, przeciwciała monoklonalne, wiele leków immunoterapeutycznych) wymagają podania w warunkach szpitalnych lub ambulatoryjnych.