Choroba beri-beri to rzadkie schorzenie spowodowane niedoborem witaminy B1 (tiaminy), które obecnie praktycznie nie występuje w krajach rozwiniętych. Choć w Polsce przypadki beri-beri są wyjątkowe, istnieją leki zawierające tiaminę, które mogłyby znaleźć zastosowanie w leczeniu tej choroby. W artykule przedstawiamy dostępne w Polsce produkty lecznicze z witaminą B1, takie jak Vitaminum B1 Polfarmex, Neurovit czy Milgamma, które stosuje się głównie w leczeniu niedoborów tiaminy i zaburzeń układu nerwowego.
Spis treści
Czym jest choroba beri-beri?
Choroba beri-beri to schorzenie wywołane skrajnym niedoborem witaminy B1, znanej również jako tiamina. Beri-beri to choroba, której przyczyną jest skrajny niedobór witaminy B1 – tiaminy, która m.in. bierze udział w metabolizmie glukozy. Obniżone stężenie witaminy B1 powoduje liczne negatywne skutki.
Choroba ta była powszechna w XIX wieku, szczególnie w krajach azjatyckich, gdzie podstawą diety był biały ryż pozbawiony witaminy B1. Choroba beri-beri jest rzadka w Europie, ponieważ większość ludzi przyjmuje z dietą odpowiednią ilość tiaminy, ale w innych częściach świata występuje częściej. Obecnie w Polsce przypadki beri-beri są niezwykle rzadkie ze względu na zróżnicowaną dietę i dostępność produktów bogatych w tiaminę.
Wyróżnia się dwie główne postacie choroby: mokre beri-beri – przede wszystkim wpływa niekorzystnie na pracę serca, prowadząc nawet do jego niewydolności; suche beri-beri – dotyka głównie układu nerwowego, objawiając się jako utrata siły mięśniowej i paraliż mięśni.
Leczenie jednak, czyli podanie witaminy B1 prowadzi do szybkiego ustąpienia objawów i wyzdrowienia. Objawy mogą obejmować osłabienie mięśniowe, zaburzenia czucia, problemy sercowe oraz zaburzenia układu nerwowego.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych w odchudzaniu: Saxenda, Mysimba.
Zobacz także przykładowe preparaty witaminowe i ziołowe: Neurovit, PADMA 28 Formuła, Juvit D3, Fultium-D3, Dekristol Pro, Milgamma 100, Nervosol-K, Ginkofar Forte, Ferrum Lek.
Leki na chorobę beri-beri dostępne w Polsce
Choć beri-beri praktycznie nie występuje w Polsce, dostępne są produkty lecznicze zawierające tiaminę, które mogłyby znaleźć zastosowanie w leczeniu tej choroby. Wszystkie wymienione poniżej preparaty są zarejestrowanymi lekami dostępnymi w polskich aptekach.
Vitaminum B1 Polfarmex, tabletki
O produkcie
Vitaminum B1 Polfarmex to produkt leczniczy do stosowania w stanach niedoboru i w ramach profilaktyki, a także w zaburzeniach układu nerwowego, mięśnia sercowego, mięśni szkieletowych. Substancją czynną jest: tiaminy chlorowodorek (witamina B1).
Preparat Vitaminum B1 Polfarmex jest dostępny w dwóch wersjach dawkowych. Dorośli: zapobiegowaczo – 3 mg-9 mg na dobę (1-3 tabletki). Dostępna jest również wersja o większej mocy – Vitaminum B1, 25 mg, tabletki, 50 szt (Polfarmex), która wydawana jest na receptę.
Lek Vitaminum B1 Polfarmex zawiera chlorowodorek tiaminy i stosowany jest w stanach niedoboru witaminy B1 oraz zapobieganiu ich powstawania w organizmie; w zaburzeniach czynności układu nerwowego, mięśnia sercowego i mięśni szkieletowych oraz wspomagająco w zaburzeniach sercowo – naczyniowych i alkoholizmie.
Neurovit, tabletki powlekane
O produkcie
Neurovit to złożony lek zawierający wysokie dawki witamin B1, B6 i B12, które są kluczowe dla utrzymania prawidłowego funkcjonowania komórek nerwowych. Preparat Neurovit zawiera w składzie chlorowodorek tiaminy, chlorowodorek pirydoksyny oraz cyjanokobalamina. Substancje te znane są powszechnie jako witaminy z grupy B, odpowiednio: B1, B6 oraz B12.
Jedna tabletka zawiera 100 mg chlorowodorku tiaminy (witamina B1), 200 mg chlorowodorku pirydoksyny (witamina B6) oraz 0,2 mg cyjanokobalaminy (witamina B12). Lek stosuje się w leczeniu wspomagającym w chorobach nerwów obwodowych różnego pochodzenia, w tym m.in.: nerwobóle, polineuropatia, zapalenie nerwów obwodowych.
Neurovit jest dostępny wyłącznie na receptę i przeznaczony dla dorosłych. Dorośli. 1 tabl. 1 ×/d, w indywidualnych przypadkach dawkę można zwiększyć do 1 tabl. 3 ×/d. Najpóźniej po 4 tyg. leczenia należy podjąć decyzję o zmniejszeniu dawki.
Milgamma 100, drażetki
O produkcie
Milgamma 100 to preparat przeznaczony do przyjmowania doustnego w przypadku stwierdzonego niedoboru witamin B1 i B6. Lek Milgamma 100 zawiera benfotiaminę (rozpuszczalną w tłuszczach postać witaminy B1) oraz chlorowodorek pirydoksyny (witamina B6).
Ponieważ benfotiamina rozpuszcza się w tłuszczach, jest dobrze przyswajana przez organizm ludzki. Po wchłonięciu w jelicie benfotiamina przekształcana jest w czynną witaminę B1 (tiaminę). Preparat Milgamma 100 stosuje się Do takich ogólnoustrojowych chorób neurologicznych mogą należeć, np. stany zapalne nerwów obwodowych (polineuropatie) objawiające się bólami i zaburzeniami czucia (przede wszystkim w obrębie stóp) oraz drętwieniem i osłabieniem kończyn.
Zazwyczaj stosowana dawka leku Milgamma 100 to 1 drażetka 1 do 3 razy dziennie. Lek należy przyjmować popijając odpowiednią ilością płynu, np. szklanką wody.
Bexon, roztwór do wstrzykiwań
O produkcie
Choroby układu nerwowego z objawami niedoboru wit. B1, B6 i B12, których nie można uzupełnić za pomocą odpowiedniej diety. Lek Bexon jest dostępny w postaci roztworu do wstrzykiwań domięśniowych i zawiera kompleks witamin z grupy B.
Bexon zawiera więc taką samą dawkę witaminy B1, co Neurovit, jednak ma o 100 mg mniej witaminy B6 oraz o 0,8 mg więcej witaminy B12. Preparat Bexon podaje się Głęboko i.m. W ciężkich przypadkach, przebiegających z ostrym bólem 2 ml/d, w lżejszych lub po ustąpieniu objawów ostrej fazy 2 ml 2–3 ×/tydz.
Bexon stosowany jest w przypadkach, gdy podawanie doustne nie jest możliwe lub niewystarczające. Tak szybko jak to możliwe należy zmienić leczenie i.m. na p.o..
Milgamma N, roztwór do wstrzykiwań
O produkcie
Choroby układu nerwowego o różnej etiologii, zapalenia nerwów, neuralgie, polineuropatie (np. cukrzycowe, alkoholowe), mialgie, zespoły korzonkowe, pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, półpasiec, porażenie nerwu twarzowego oraz jako środek wzmacniający.
Milgamma N zawiera tiaminę, pirydoksynę i cyjanokobalaminę w postaci roztworu do wstrzykiwań domięśniowych. Tiamina – witamina B1, niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
Preparat Milgamma N Podawać głęboko i.m. W ciężkich przypadkach 2 ml/d, w lżejszych lub po ustąpieniu objawów ostrej fazy 2 ml 2–3 ×/tydz. Należy najszybciej jak to jest możliwe zmienić leczenie na p.o..
Zasady bezpiecznego stosowania leków zawierających tiaminę
Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie leków zawierających tiaminę zależy od stopnia niedoboru i stanu pacjenta. Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 3–150 mg. W przypadku beri-beri mogą być konieczne większe dawki podawane początkowo dożylnie lub domięśniowo.
Pozajelitowo tiamina stosowana jest w przypadkach, w których nie zaleca się przyjmowania witaminy doustnie, takich jak: wymioty, nudności, stany upośledzonego wchłaniania lub po resekcji żołądka oraz przed i po operacjach.
Przeciwwskazania i ostrzeżenia
Głównym przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z tiaminą jest uczulenie na witaminę B1 lub inne składniki leku. Nie należy podawać tiaminy dożylnie ze względu na ryzyko wystąpienia „wstrząsu tiaminowego”.
| Grupa pacjentów | Szczególne zalecenia |
|---|---|
| Osoby z nadwrażliwością | Przed podaniem wysokich dawek wykonać próbę uczuleniową |
| Pacjenci po operacjach | Preferować podawanie pozajelitowe |
| Osoby z problemami wchłaniania | Rozważyć wstrzyknięcia domięśniowe |
Interakcje z innymi lekami
Substancje zobojętniające sok żołądkowy zmniejszają wchłanianie tiaminy. Alkohol również może wpływać na wchłanianie tej witaminy. Herbata zmniejsza wchłanianie tiaminy.
W przypadku kompleksowych preparatów witaminowych należy uwzględnić możliwe interakcje z innymi lekami, szczególnie w przypadku Neurovitu czy preparatów Milgamma.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy choroba beri-beri występuje w Polsce?
Choroba beri-beri praktycznie nie występuje w Polsce ze względu na dostępność zróżnicowanej diety i produktów bogatych w witaminę B1. Przypadki są niezwykle rzadkie i dotyczą głównie osób z poważnymi problemami żywieniowymi lub nadużywających alkoholu.
Jakie są objawy niedoboru witaminy B1?
Objawy niedoboru tiaminy obejmują zmęczenie, zaburzenia koncentracji, osłabienie mięśniowe, problemy sercowe oraz zaburzenia układu nerwowego. W skrajnych przypadkach może dojść do rozwoju beri-beri.
Czy witamina B1 jest bezpieczna w wysokich dawkach?
Trudno ją przedawkować (tylko w sytuacji przyjmowania jej w postaci zastrzyków domięśniowych), bo ma ograniczoną zdolność wchłaniania z przewodu pokarmowego, a jej nadmiar usuwany jest wraz z moczem. Jednak zawsze należy stosować się do zaleceń lekarza.
Kto powinien stosować preparaty z witaminą B1?
Preparaty z tiaminą są wskazane u osób z udokumentowanym niedoborem tej witaminy, problemami neurologicznymi związanymi z niedoborem witamin z grupy B, oraz w niektórych stanach chorobowych na zlecenie lekarza.
Czy można stosować te leki w ciąży?
Tiaminę można stosować w ciąży. Jednak w przypadku preparatów złożonych, takich jak Neurovit czy Milgamma, decyzję o stosowaniu powinien podjąć lekarz po ocenie korzyści i ryzyka.
Bibliografia
- Vitaminum B1 Polfarmex charakterystyka produktu leczniczego
- Neurovit charakterystyka produktu leczniczego
- Milgamma 100 charakterystyka produktu leczniczego
- Bexon charakterystyka produktu leczniczego
- Milgamma N charakterystyka produktu leczniczego
- Wiley KD, Gupta M. Vitamin B1 (Thiamine) Deficiency. [Updated 2023 Jul 17]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. PMID: 30725889
- Whitfield KC, Bourassa MW, Adamolekun B, Bergeron G, Bettendorff L, Brown KH, Cox L, Fattal-Valevski A, Fischer PR, Frank EL, Hiffler L, Hlaing LM, Jefferds ME, Kapner H, Kounnavong S, Mousavi MPS, Roth DE, Tsaloglou MN, Wieringa F, Combs GF Jr. Thiamine deficiency disorders: diagnosis, prevalence, and a roadmap for global control programs. Ann N Y Acad Sci. 2018 Oct;1430(1):3-43. DOI: 10.1111/nyas.13919 PMID: 30151974
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
Sprawdź wykaz produktów wspomagających odchudzanie. Polecamy także spis witamin oraz listę ziół i roślin leczniczych.
