Apo-Zolpin to lek nasenny, który zalecany jest w czasie krótkotrwałego leczenia bezsenności u osób dorosłych. Głównym przeciwwskazaniem do stosowania jest ostra niewydolność wątroby oraz zespół bezdechu sennego. Preparat należy zażywać jedynie w ciężkich zaburzeniach snu, które mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie. Jest dostępny na receptę.
Hypnogen to lek nasenny dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną zolpidem. Lek ten skraca czas zasypiania, zmniejsza liczbę przebudzeń nocnych, wydłuża czas trwania snu i poprawia jego jakość. Jest stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności.
Nasen to lek o działaniu nasennym stosowany w leczeniu bezsenności. Wydawany jest wyłącznie na receptę. Lek ma postać tabletek powlekanych 10 mg. Nasen zawiera substancję czynną zolpidem – lek nasenny o krótkotrwałym działaniu z grupy imidazopirydyn o działaniu podobnym do benzodiazepin. Preparat polepsza długość i jakość snu pacjenta, zmniejsza liczbę przebudzeń w nocy oraz ułatwia zasypianie. Ponadto ma właściwości uspokajające.
NASEN ODT to lek nasenny zawierający substancję czynną zolpidem, dostępny w formie tabletek rozpadających się w jamie ustnej. Stosowany jest w krótkotrwałym leczeniu bezsenności u dorosłych, gdy powoduje ona poważne osłabienie lub cierpienie. Lek ułatwia zasypianie, poprawia jakość snu oraz zmniejsza liczbę wybudzeń nocnych, ale powinien być stosowany tylko przez krótki czas ze względu na ryzyko uzależnienia.
Noxizol to lek o działaniu nasennym i uspokajającym, który zawiera substancję czynną zolpidem. Jest on stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności u dorosłych, kiedy bezsenność powoduje wycieńczenie lub silne wyczerpanie i stres. Lek jest dostępny na receptę.
Onirex to lek nasenny, który jest stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności. Działa na bazie winianu zolpidemu, który łagodzi zaburzenia snu. Lek wykazuje właściwości uspokajające w mniejszych dawkach niż tych niezbędnych do wystąpienia działania przeciwdrgawkowego, miorelaksacyjnego. Onirex jest dostępny na receptę.
Polsen to lek o działaniu nasennym, który zawiera substancję czynną zolpidem. Jest stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności. Lek jest dostępny na receptę. Przyjmowanie leku Polsen może prowadzić do uzależnienia psychicznego i fizycznego. Ryzyko to zwiększa się proporcjonalnie do wielkości dawki i długości czasu jej stosowania i jest większe u pacjentów z uzależnieniem od leków lub alkoholu w wywiadzie.
Sanval to lek nasenny, który zawiera substancję czynną zolpidem. Jest stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności u dorosłych. Lek przyspiesza zasypianie, zmniejsza liczbę przebudzeń, wydłuża czas trwania snu i poprawia jego jakość. Sanval jest dostępny na receptę.
Stilnox to lek nasenny i uspokajający, który zawiera substancję czynną zolpidem. Lek ułatwia zasypianie, zmniejsza liczbę przebudzeń nocnych, wydłuża czas trwania snu i poprawia jego jakość. Stosowany jest w krótkotrwałym leczeniu bezsenności u dorosłych w przypadkach, gdy bezsenność powoduje u pacjenta uniemożliwiające funkcjonowanie osłabienie lub dotkliwe cierpienie. Lek jest dostępny na receptę.
Zolpic to lek nasenny, który zawiera substancję czynną zolpidem. Działa bardzo szybko, do 30 minut od zażycia. Stosowany jest w krótkotrwałym, doraźnym leczeniu bezsenności. Jest dostępny na receptę.
Zolpidem Genoptim to lek nasenny, który jest dostępny na receptę. Jest stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności u dorosłych pacjentów, u których bezsenność uniemożliwia funkcjonowanie lub jest skrajnie uciążliwa. Lek ten działa poprzez zmniejszenie aktywności mózgu i uspokojenie, co pomaga pacjentom zasnąć. Zaleca się stosowanie go tylko wtedy, gdy jest to konieczne i zgodnie z zaleceniami lekarza.
Zolpidem Vitabalans to specyficzny lek nasenny, który został opracowany z myślą o dorosłych pacjentach. Jest przeznaczony do stosowania jedynie na krótki okres czasu, maksymalnie do 4 tygodni. Preparat ten charakteryzuje się wyjątkową skutecznością w łagodzeniu objawów bezsenności, co pozwala na poprawę jakości snu i zwiększenie poczucia wypoczęcia. Jest dostępny na receptę.
Zolpigen to lek nasenny, który zawiera substancję czynną zolpidem. Jest stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności u dorosłych, szczególnie gdy bezsenność powoduje duże wyczerpanie lub poważny dyskomfort. Lek jest dostępny na receptę. Zolpigen działa bardzo szybko, zwykle w ciągu 30 minut od zażycia.
Zolsana to lek nasenny z grupy leków podobnych do benzodiazepin, zawierający substancję czynną zolpidem. Jest stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności u dorosłych, wyłącznie w przypadku, gdy zaburzenia snu są ciężkie, uniemożliwiające normalne funkcjonowanie lub powodujące skrajne wyczerpanie. Lek jest dostępny na receptę.
Zolpidem – lek nasenny należący do grupy imidazopirydyn o krótkotrwałym działaniu. Mechanizm działania leku polega na jego wiązaniu się z podtypem receptora omega-1, co prowadzi do jego sedatywnego (nasennego) działania. Wskazaniem do stosowania zolpidemu jest leczenie bezsenności u osób dorosłych. Przyjęcie leku powoduje zmniejszoną liczbę przebudzeń nocnych, poprawia jakość snu i wydłuża czas jego trwania. Ponadto, zolpidem wykazuje działanie uspokajające.
Zolpidem dostępny jest w postaci tabletek. Lek należy przyjąć bezpośrednio przed snem, ponieważ działa praktycznie od razu po zastosowaniu (po 10-30 minutach). Leczenie zolpidemem nie powinno trwać dłużej niż 4 tygodnie. Jeśli konieczne jest dłuższe leczenie, powinno się ono odbywać po ocenie stanu klinicznego pacjenta, ponieważ istnieje ryzyko uzależnienia i tolerancji organizmu na lek.
Możliwe działania niepożądane: omamy, pobudzenie, koszmary senne, depresja, senność, ból głowy, zawroty głowy, ból brzucha, nudności, wymioty, biegunka, ból pleców, zmęczenie, zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Zolpidem to jeden z najczęściej przepisywanych leków nasennych w Polsce, należący do grupy tak zwanych „leków Z” – nowoczesnych środków farmaceutycznych stosowanych w krótkotrwałym leczeniu bezsenności. Ten selektywnie działający lek nasenny z grupy imidazopirydyn różni się znacząco od tradycyjnych benzodiazepin, oferując pacjentom skuteczną pomoc w problemach ze snem przy jednoczesnym zachowaniu korzystniejszego profilu bezpieczeństwa. W Polsce dostępny jest pod wieloma nazwami handlowymi, takimi jak Stilnox, Nasen, Hypnogen, Polsen czy Zolsana, i stanowi ważną opcję terapeutyczną dla milionów osób zmagających się z zaburzeniami snu.
Mechanizm działania zolpidemu opiera się na selektywnym wiązaniu z podtypem omega-1 receptora GABA-A w mózgu, co odróżnia go od klasycznych benzodiazepin wiążących się z wieloma podtypami receptorów. Ta selektywność sprawia, że zolpidem działa przede wszystkim nasennie, nie wywołując przy tym silnego działania przeciwlękowego, rozluźniającego mięśnie czy przeciwdrgawkowego, które są charakterystyczne dla benzodiazepin. Lek działa bardzo szybko – zazwyczaj już 15-30 minut po podaniu doustnym – i jest szybko metabolizowany, z okresem biologicznego półtrwania wynoszącym 2-3 godziny.
Bezsenność, na którą cierpi około 35% populacji Polski, stanowi poważny problem zdrowotny wpływający na jakość życia, pracę zawodową i relacje społeczne. Zaburzenia snu częściej dotyczą kobiet, starszych osób oraz pacjentów z towarzyszącymi chorobami przewlekłymi, w tym z występującymi zaburzeniami psychicznymi. Zolpidem oferuje skuteczne, ale czasowe rozwiązanie, pomagając pacjentom przerwać błędne koło bezsenności i odzyskać zdrowy rytm snu.
Zolpidem należy do grupy imidazopirydyn i działa jako selektywny agonista receptora omega-1, który stanowi część kompleksu receptorowego GABA-A. W przeciwieństwie do benzodiazepin, które wiążą się nieselektywnie ze wszystkimi trzema podtypami receptora omega (omega-1, omega-2 i omega-3), zolpidem wykazuje wysokie powinowactwo wyłącznie do podtypu omega-1.
Ta selektywność ma kluczowe znaczenie dla profilu działania leku. Receptory omega-1 znajdują się głównie w korze mózgu, istocie czarnej i warstwie molekularnej móżdżku – obszarach odpowiedzialnych za regulację snu. Zolpidem działa pośrednio przez nasilenie zdolności wiązania się kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) z receptorem GABA-A, co prowadzi do hiperpolaryzacji błony komórkowej i zahamowania potencjałów czynnościowych.
Selektywne wiązanie z receptorami omega-1 tłumaczy, dlaczego zolpidem:
Wszystkie efekty działania zolpidemu są odwracalne przez flumazenil – antagonistę receptorów benzodiazepinowych, co potwierdza mechanizm jego działania na kompleks receptorowy GABA-A.
Zolpidem jest wskazany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności u dorosłych – maksymalnie do 4 tygodni, włącznie z okresem stopniowego odstawiania leku. Lek jest przeznaczony wyłącznie do leczenia bezsenności, która:
Zolpidem jest szczególnie skuteczny w przypadku:
W przypadku rozpoznania bezsenności przygodnej i krótkotrwałej zaleca się doraźne przyjmowanie zolpidemu – pacjent może położyć koło łóżka jedną tabletkę i sięgnąć po nią, gdy po położeniu zbyt długo czeka na zaśnięcie.
| Grupa Pacjentów | Dawka Zalecana | Uwagi Specjalne |
|---|---|---|
| Dorośli zdrowi | 10 mg raz dziennie | Standardowa dawka terapeutyczna |
| Kobiety, osoby starsze, osłabione | 5 mg raz dziennie | Farmakokinetyka leku u kobiet sprawia, że przy tożsamej dawce mogą one uzyskać nawet o 50% wyższe stężenie leku w surowicy |
| Niewydolność wątroby | 5 mg raz dziennie | Osłabiony klirens wymaga redukcji dawki |
Zolpidem należy stosować doustnie, bezpośrednio przed snem z odpowiednią ilością wody. Początek działania jest szybki, a działanie nasenne utrzymuje się do 6 godzin. Kluczowe zasady obejmują:
Po 2-4 tygodniach ciągłego stosowania, jeśli przyjmowanie leków nasennych jest nadal konieczne, powinny być one stosowane z przerwami, w miarę możliwości nie częściej niż 3-4 razy w tygodniu. Takie postępowanie zapobiega powstawaniu tolerancji i zmniejsza ryzyko uzależnienia.
Zolpidem korzystnie wpływa na strukturę snu, skracając fazę zasypiania, zmniejszając liczbę przebudzeń nocnych i wydłużając czas trwania snu. W odróżnieniu od benzodiazepin, które znacząco zmieniają architekturę snu:
Do najczęściej obserwowanych działań niepożądanych należą: bóle i zawroty głowy, senność następnego dnia, nasilenie bezsenności po odstawieniu leku oraz zaburzenia równowagi. Objawy te dotyczą zazwyczaj początku leczenia i ustępują w miarę adaptacji organizmu.
Zolpidem wpływa niekorzystnie na prowadzenie pojazdów i zdolność obsługiwania maszyn. Może powodować objawy takie jak zawroty głowy, senność, niewyraźne lub podwójne widzenie, zmniejszoną czujność, a nawet zaśnięcie za kierownicą.
Należy zachować minimum 8 godzin przerwy między przyjęciem leku a prowadzeniem pojazdu!
Zolpidem może wywołać euforię w mechanizmie podobnym do działania benzodiazepin. W standardowych dawkach nasennych właściwości uzależniające określa się na 0,5-1%, jednak w dawkach wyższych prawdopodobnie aktywuje układy dopaminergiczne, noradrenergiczne i serotoninergiczne, co znacznie zwiększa potencjał uzależniający.
Uzależnienie od zolpidemu częściej rozwija się u osób z potwierdzoną zależnością od innych środków psychoaktywnych (szczególnie alkoholu i benzodiazepin), a także u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi czy cechami osobowości borderline.
Tolerancja narasta już od miesiąca do kilkunastu miesięcy przyjmowania leku, a tempo jej wzrostu jest zależne od kilku czynników i ma charakter indywidualny. Stosowanie dłuższe niż zalecane może wiązać się ze zmniejszeniem działania nasennego będącego efektem rozwoju tolerancji.
| Statystyki Uzależnienia | Dane |
|---|---|
| Kraków 2007-2010 | 16% wszystkich recept na leki uspokajająco-nasenne dotyczyło zolpidemu (drugi lek po alprazolam) |
| Lekarze USA | 22% z 2400 lekarzy przyznało się do przyjmowania zolpidemu |
| Średnie dawki u uzależnionych | 300-400 mg na dzień (30-40 tabletek dziennie) |
Nagłe odstawienie zolpidemu może wywołać objawy abstynencji, takie jak lęk, pobudzenie, zawroty głowy, bóle głowy, bóle mięśniowe, napięcie i drażliwość. W ostrych stanach mogą wystąpić: depersonalizacja, parestezje, światłowstręt, przeczulica słuchowa, omamy, drgawki czy napady drgawkowe.
Może również dojść do zespołu z odbicia – powrotu objawów bezsenności, zmian nastroju, niepokoju i lęku. Ocenia się, że ryzyko wystąpienia zespołu abstynencyjnego i uzależnienia po zolpidemie jest mniejsze niż w przypadku pochodnych benzodiazepiny.
Kobiety w ciąży: Zolpidem jest niewskazany podczas ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, ponieważ przenika przez łożysko. Zażywanie leku pod koniec ciąży może powodować u noworodka hipotomię, umiarkowaną niewydolność oddechową czy zespół wiotkiego dziecka.
Osoby starsze: Są bardziej wrażliwe na działanie substancji i mogą wymagać zmniejszonej dawki ze względu na wolniejszą eliminację leku z organizmu.
Podczas jednoczesnego przyjmowania zolpidemu z innymi lekami wpływającymi na ośrodkowy układ nerwowy może dojść do nasilenia hamującego efektu. Do tej grupy należą:
Leki przeciwdepresyjne: Zarejestrowano przypadki halucynacji wzrokowych u pacjentów przyjmujących zolpidem razem z bupropionem, dezypraminą, fluoksetyną, sertraliną czy wenlafaksyną.
Fluwoksamina: Jednoczesne stosowanie może prowadzić do zwiększenia stężenia zolpidemu we krwi poprzez konkurencję w metabolizmie przez CYP3A4.
Alkohol: Łączenie zolpidemu z alkoholem jest niewskazane ze względu na możliwość wystąpienia nadmiernej sedacji i zahamowania.
Zamierzone przyjęcie nawet bardzo wysokich dawek, np. w celach suicydalnych, nie stanowi wysokiego zagrożenia. Nawet po przyjęciu dawki 400 mg nie obserwowano trwałych następstw. Objawy mogą obejmować:
Zniesienie nadmiernego działania można uzyskać podając flumazenil – antagonistę receptorów GABA-A, który wypiera zolpidem z miejsc wiązania i szybko odwraca efekty działania leku. W większości przypadków wystarczy jednak leczenie objawowe i obserwacja pacjenta.
W Polsce leczenie farmakologiczne bezsenności opiera się głównie na agonistach receptora benzodiazepinowego, do których należą tradycyjne benzodiazepiny oraz leki nasenne nowej generacji: zolpidem, zopiklon i zaleplon.
Leki Z (Z-drugs) – nowa generacja leków nasennych:
Benzodiazepiny stosowane w bezsenności:
Do leków dostępnych bez recepty należą preparaty z doksylaminą oraz difenhydraminą – lekami przeciwhistaminowymi I generacji o działaniu nasennym:
Popularnością cieszą się również preparaty roślinne zawierające wyciągi z melisy, waleriany, chmielu, męczennicy czy lawendy, dostępne jako leki roślinne (Persen Forte, Valused) lub suplementy diety.
W przypadku przeciwwskazań do stosowania leków Z lub benzodiazepin lekarze mogą rozważyć:
W polskich aptekach dostępne są następujące leki zawierające zolpidem:
Wszystkie te preparaty wydawane są wyłącznie na podstawie recepty lekarskiej i zawierają 10 mg zolpidemu w postaci winianu zolpidemu.
Jeżeli przyjmujesz zolpidem długo, od kilku lat, lub jeżeli przyjmujesz duże dawki, nie odstawiaj leku samodzielnie. Prawdopodobieństwo wystąpienia groźnych powikłań jest duże – mogą wystąpić drgawki lub zaburzenia świadomości.
Tak, zolpidem może prowadzić do uzależnienia, szczególnie przy długotrwałym stosowaniu. Właściwości uzależniające w standardowych dawkach nasennych określa się na 0,5-1%, jednak ryzyko wzrasta znacząco przy wyższych dawkach. Dlatego lek powinien być stosowany maksymalnie przez 4 tygodnie.
Maksymalny bezpieczny czas stosowania to 4 tygodnie, włącznie z okresem stopniowego odstawiania. Po tym czasie, jeśli leczenie jest nadal konieczne, lek należy stosować przerywa nie – nie częściej niż 3-4 razy w tygodniu.
Nie, zolpidem znacząco wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów. Należy zachować minimum 8 godzin przerwy między przyjęciem leku a prowadzeniem samochodu. Istnieje ryzyko zaśnięcia za kierownicą nawet następnego dnia.
Nawet bardzo wysokie dawki rzadko stanowią zagrożenie życia, jednak należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub pogotowiem. Przy ciężkim przedawkowaniu może być podany flumazenil – przeciwwskazanie działania leku.
Osoby starsze wykazują większą wrażliwość na zolpidem i mogą wymagać zmniejszonej dawki (5 mg zamiast 10 mg) ze względu na wolniejszą eliminację leku z organizmu. Zwiększa się też ryzyko upadków i zaburzeń poznawczych.
Absolutnie nie! Łączenie zolpidemu z alkoholem jest bardzo niebezpieczne i może prowadzić do nadmiernej sedacji, zaburzeń oddychania, a nawet śpiączki. Alkohol nasila wszystkie działania niepożądane leku.
Nie, zolpidem jest przeciwwskazany w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze. Lek przenika przez łożysko i może powodować u noworodka problemy oddechowe, obniżone napięcie mięśniowe czy zespół wiotkiego dziecka.
Lunatyzm polekowy to stan, w którym mózg znajduje się w fazie snu wolno-falowego, ale ciało nie śpi. Pacjent może wykonywać różne czynności (chodzenie, gotowanie, prowadzenie samochodu) nie mając później żadnych wspomnień z tego okresu. To jedno z najpoważniejszych działań niepożądanych zolpidemu.
Tak, zolpidem może powodować następczą niepamięć – niemożność uczenia się i zapamiętywania nowych informacji po zażyciu leku. Dlatego ważne jest, aby nie podejmować ważnych decyzji ani nie przeprowadzać istotnych rozmów po przyjęciu leku.
Alternatywy obejmują inne leki Z (zopiklon, zaleplon), melatoninę, preparaty roślinne, terapię poznawczo-behawioralną oraz poprawę higieny snu. Wybór zależy od rodzaju bezsenności, wieku pacjenta i towarzyszących chorób.
