Kostaive to szczepionka przeciw COVID-19 oparta na technologii sa-mRNA, która wspiera organizm w produkcji przeciwciał i aktywowaniu komórek odpornościowych. Chroni dorosłych przed SARS-CoV-2, przygotowując układ immunologiczny do skutecznej obrony, nie powodując jednocześnie zakażenia.
Zapomeran to nowoczesna substancja czynna stosowana w szczepionce przeciw COVID-19 typu sa-mRNA (samoamplifikujący się informacyjny RNA). Poniżej przedstawiam kompleksowe informacje na temat tej substancji, jej działania oraz zastosowania.
Czym jest zapomeran?
Zapomeran to samoamplifikujący się informacyjny RNA wirusa COVID-19 (sa-mRNA), zawarty w nanocząsteczkach lipidowych. Jest to jednoniciowy replikon sa-mRNA z czapeczką na końcu 5′, wytwarzany z wykorzystaniem bezkomórkowej transkrypcji in vitro na odpowiednich matrycach DNA. Koduje on replikazę i glikoproteinę białka szczytowego (ang. spike) ancestralnego szczepu SARS-CoV-2 z mutacją D614G.
Jak działa zapomeran?
Mechanizm działania
Zapomeran jako samoamplifikujący się mRNA ma za zadanie:
- Wytwarzać dodatkowe kopie mRNA w komórkach organizmu po wstrzyknięciu domięśniowym
- Zwiększać ekspresję antygenu białka szczytowego wirusa SARS-CoV-2
- Powodować neutralizację przeciwciał i komórkową odpowiedź immunologiczną na antygen białka szczytowego
- Przyczyniać się do ochrony przed chorobą COVID-19
Co ważne, proces samoamplifikacji mRNA jest przejściowy i nie generuje cząstek zakaźnych.
Wskazania do stosowania
Zapomeran jest wskazany do czynnego uodparniania osób w wieku 18 lat i starszych w celu zapobiegania chorobie COVID-19 wywołanej przez wirusa SARS-CoV-2. Szczepionkę należy stosować zgodnie z oficjalnymi zaleceniami.
Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
- Pojedyncza dawka 0,5 ml
- W przypadku osób wcześniej zaszczepionych przeciwko COVID-19, zapomeran należy podać po upływie co najmniej 5 miesięcy od przyjęcia ostatniej dawki
- Dodatkowe dawki mogą być podawane osobom z ciężkim niedoborem odporności zgodnie z oficjalnymi zaleceniami
Sposób podawania
- Podanie domięśniowe
- Preferowanym miejscem wstrzyknięcia jest mięsień naramienny
- Szczepionki nie należy podawać donaczyniowo, podskórnie ani śródskórnie
- Szczepionki nie należy mieszać z innymi szczepionkami i produktami leczniczymi w tej samej strzykawce
Skuteczność kliniczna
Badania kliniczne wykazały, że zapomeran zapewnia znaczącą ochronę przed COVID-19:
- Skuteczność szczepionki przeciwko potwierdzonej chorobie COVID-19 wynosiła 56,7% (7 dni po podaniu drugiej dawki)
- Skuteczność w zapobieganiu ciężkiej chorobie COVID-19 wynosiła 95,3%
W poszczególnych grupach wiekowych i ryzyka skuteczność szczepionki przedstawiała się następująco:
- Zdrowe osoby w wieku 18-60 lat: 49,8%
- Osoby z podwyższonym ryzykiem w wieku 18-60 lat: 69,7%
- Osoby w wieku powyżej 60 lat: 53,5%
Skuteczność w zapobieganiu ciężkiej chorobie COVID-19 była szczególnie wysoka:
- 100% u zdrowych osób w wieku 18-60 lat
- 89,5% u osób z podwyższonym ryzykiem w wieku 18-60 lat
- 94,4% u osób w wieku powyżej 60 lat
Immunogenność po dawce przypominającej
Badania wykazały, że podanie dawki przypominającej zapomeranu:
- Wywołuje silną odpowiedź immunologiczną
- Zapewnia wyższą odpowiedź przeciwciał neutralizujących w porównaniu do innych szczepionek mRNA, szczególnie przeciwko wariantowi Omicron BA.4/5
- Utrzymuje wyższe miano przeciwciał neutralizujących do 6 miesięcy po szczepieniu
Bezpieczeństwo stosowania
Najczęstsze działania niepożądane
Do najczęściej występujących działań niepożądanych (≥10%) po podaniu zapomeranu należą:
- Ból i tkliwość w miejscu wstrzyknięcia (ok. 49%)
- Zmęczenie (42,3%)
- Ból głowy (35,4%)
- Ból mięśni (30,1%)
- Dreszcze (28,5%)
- Ból stawów (27,2%)
- Zawroty głowy (20,1%)
- Gorączka (10,8%)
Większość działań niepożądanych ma łagodne nasilenie i ustępuje w ciągu kilku dni po szczepieniu.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Przy stosowaniu zapomeranu należy zwrócić uwagę na:
- Ryzyko reakcji nadwrażliwości i anafilaksji
- Po szczepieniu zaleca się obserwację przez co najmniej 15 minut
- Nie należy podawać kolejnej dawki osobom, u których wystąpiła reakcja anafilaktyczna
- Ryzyko zapalenia mięśnia sercowego i osierdzia
- Należy zwracać uwagę na objawy tych stanów
- W przypadku wystąpienia objawów konieczne jest natychmiastowe uzyskanie pomocy medycznej
- Ostrożność u osób z zaburzeniami krzepnięcia
- U osób z małopłytkowością lub innymi zaburzeniami krzepnięcia
- U osób przyjmujących leki przeciwzakrzepowe
- Ograniczona skuteczność
- U osób z obniżoną odpornością skuteczność może być mniejsza
- Pełna ochrona może nie wystąpić przed upływem 7 dni od przyjęcia szczepionki
- Szczepionka może nie zapewniać ochrony wszystkim zaszczepionym osobom
Przeciwwskazania
Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania zapomeranu jest nadwrażliwość na substancję czynną lub którykolwiek składnik szczepionki.
Stosowanie w szczególnych grupach pacjentów
Ciąża i karmienie piersią
- Ciąża: Ograniczone dane dotyczące stosowania zapomeranu u kobiet w ciąży. Podawanie można rozważyć tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko dla matki i płodu.
- Karmienie piersią: Zapomeran można stosować w okresie karmienia piersią, ponieważ ekspozycja ogólnoustrojowa u kobiet karmiących piersią jest znikoma.
Osoby w podeszłym wieku
Nie ma konieczności dostosowania dawki u osób w podeszłym wieku (≥60 lat).
Dzieci i młodzież
Bezpieczeństwo i skuteczność zapomeranu u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat nie zostały określone.
Podsumowanie
Zapomeran to innowacyjna substancja czynna w szczepionce przeciw COVID-19, wykorzystująca technologię samoamplifikującego się mRNA. Dzięki unikalnemu mechanizmowi działania zapewnia ochronę przeciwko COVID-19, w tym przeciwko ciężkiemu przebiegowi choroby. Jest ogólnie dobrze tolerowany, a większość działań niepożądanych ma charakter przejściowy i ustępuje samoistnie. Szczepionka zawierająca zapomeran stanowi ważne narzędzie w walce z pandemią COVID-19.