Zanubrutynib jest inhibitorem kinazy tyrozynowej Brutona (BTK). Substancja ta tworzy wiązanie kowalencyjne z resztą cysteinową w miejscach aktywności BTK, co prowadzi do zahamowania jej aktywności. BTK jest kluczową cząsteczką sygnałową receptora antygenowego limfocytów B oraz szlaków receptora cytokinowego. W limfocytach B sygnał BTK aktywuje szlaki niezbędne do proliferacji, migracji, chemotaksji i adhezji tych komórek.
Zanubrutynib należy do grupy leków przeciwnowotworowych, które selektywnie blokują szlaki przekazywania sygnałów w komórkach nowotworowych, hamując ich namnażanie się i przeżycie.
Wskazania do stosowania
Zanubrutynib jest stosowany w leczeniu następujących nowotworów złośliwych:
- Makroglobulinemia Waldenströma (WM) – u dorosłych pacjentów, którzy wcześniej stosowali co najmniej jedną metodę leczenia, lub jako leczenie pierwszego rzutu u pacjentów niekwalifikujących się do chemioimmunoterapii
- Chłoniak strefy brzeżnej (MZL) – u dorosłych pacjentów, którzy wcześniej stosowali co najmniej jedną terapię z zastosowaniem przeciwciał anty-CD20
- Przewlekła białaczka limfocytowa (CLL) – u dorosłych pacjentów
- Oporny na leczenie lub nawrotowy chłoniak grudkowy (FL) – w skojarzeniu z obinutuzumabem, u dorosłych pacjentów, którzy otrzymali wcześniej co najmniej dwie terapie ogólnoustrojowe
Dawkowanie i sposób podawania
Zalecane dawkowanie
Zalecana całkowita dawka dobowa zanubrutynibu wynosi 320 mg. Może być podawana na dwa sposoby:
- Raz na dobę: 320 mg (cztery kapsułki po 80 mg)
- Dwa razy na dobę: 160 mg (dwie kapsułki po 80 mg) co 12 godzin
Leczenie należy kontynuować do momentu progresji choroby lub wystąpienia nieakceptowalnych działań niepożądanych.
W leczeniu skojarzonym z obinutuzumabem
W przypadku stosowania zanubrutynibu z obinutuzumabem (w leczeniu chłoniaka grudkowego), zanubrutynib podaje się doustnie przed wlewem obinutuzumabu. Schemat podawania obinutuzumabu to 1000 mg dożylnie w 1., 8. i 15. dniu pierwszego cyklu oraz w 1. dniu każdego kolejnego 28-dniowego cyklu, do cyklu 6.
Sposób podawania
Zanubrutynib przyjmuje się doustnie. Kapsułki można przyjmować niezależnie od posiłków. Należy je połykać w całości, popijając wodą, bez otwierania, przełamywania czy rozgryzania.
Modyfikacja dawki
W przypadku działań niepożądanych
Przy wystąpieniu działań niepożądanych stopnia ≥3, możliwe jest dostosowanie dawki:
- Pierwsze wystąpienie: wstrzymanie leczenia do poprawy stanu, następnie powrót do 320 mg raz na dobę lub 160 mg dwa razy na dobę
- Drugie wystąpienie: wstrzymanie leczenia do poprawy stanu, następnie powrót do 160 mg raz na dobę lub 80 mg dwa razy na dobę
- Trzecie wystąpienie: wstrzymanie leczenia do poprawy stanu, następnie powrót do 80 mg raz na dobę
- Czwarte wystąpienie: przerwanie leczenia
W przypadku jednoczesnego stosowania z innymi lekami
- Przy jednoczesnym stosowaniu z silnymi inhibitorami CYP3A (np. ketokonazol, klarytromycyna): zalecana dawka to 80 mg raz na dobę
- Przy jednoczesnym stosowaniu z umiarkowanymi inhibitorami CYP3A (np. flukonazol, erytromycyna): zalecana dawka to 80 mg dwa razy na dobę
- Należy unikać jednoczesnego stosowania z silnymi lub umiarkowanymi induktorami CYP3A (np. ryfampicyna, ziele dziurawca)
Szczególne grupy pacjentów
Osoby starsze
Nie jest konieczne dostosowanie dawki u pacjentów w podeszłym wieku (≥65 lat).
Zaburzenia czynności nerek
- Łagodne do umiarkowanych zaburzenia czynności nerek: nie wymaga modyfikacji dawki
- Ciężkie zaburzenia czynności nerek lub pacjenci dializowani: wymagają wzmożonego monitorowania pod kątem działań niepożądanych
Zaburzenia czynności wątroby
- Łagodne do umiarkowanych zaburzenia czynności wątroby: nie wymaga modyfikacji dawki
- Ciężkie zaburzenia czynności wątroby: zalecana dawka to 80 mg dwa razy na dobę, ze ścisłym monitorowaniem pacjenta
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane (występujące u ≥20% pacjentów) podczas stosowania zanubrutynibu w monoterapii to:
- Zakażenia górnych dróg oddechowych (36%)
- Zasinienie/siniaki (32%)
- Krwotok/krwiak (30%)
- Neutropenia (30%)
- Bóle mięśniowo-szkieletowe (27%)
- Wysypka (25%)
- Zapalenie płuc (24%)
- Biegunka (21%)
- Kaszel (21%)
Najczęstsze poważne działania niepożądane (stopnia 3 lub wyższego) to:
- Neutropenia (21%)
- Zapalenie płuc (14%)
- Nadciśnienie tętnicze (8%)
- Małopłytkowość (6%)
- Niedokrwistość (6%)
- Krwotok/krwiak (4%)
W leczeniu skojarzonym z obinutuzumabem
Podczas stosowania zanubrutynibu w skojarzeniu z obinutuzumabem najczęstsze działania niepożądane to:
- Małopłytkowość (37%)
- Neutropenia (31%)
- Zmęczenie (27%)
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Krwotok
U pacjentów stosujących zanubrutynib mogą wystąpić ciężkie, a nawet prowadzące do zgonu zdarzenia krwotoczne. Ryzyko to zwiększa się u pacjentów przyjmujących jednocześnie leki przeciwpłytkowe lub przeciwzakrzepowe. Należy monitorować pacjentów pod kątem objawów krwawienia.
Zakażenia
Podczas leczenia zanubrutynibem raportowano ciężkie zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze, w tym zakażenia oportunistyczne. Przed rozpoczęciem leczenia należy sprawdzić status zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV) i w razie potrzeby zastosować odpowiednie leczenie.
Cytopenie
U pacjentów stosujących zanubrutynib obserwowano neutropenię, trombocytopenię i niedokrwistość. Zaleca się regularne monitorowanie morfologii krwi.
Drugie pierwotne nowotwory złośliwe
U pacjentów leczonych zanubrutynibem raportowano występowanie drugich pierwotnych nowotworów złośliwych, w tym nowotworów skóry. Zaleca się stosowanie środków ochrony przeciwsłonecznej.
Migotanie i trzepotanie przedsionków
Obserwowano przypadki migotania i trzepotania przedsionków, szczególnie u pacjentów z kardiologicznymi czynnikami ryzyka, nadciśnieniem tętniczym, ostrymi zakażeniami lub u osób w podeszłym wieku.
Zespół rozpadu guza nowotworowego
Rzadko zgłaszano zespół rozpadu guza nowotworowego podczas leczenia zanubrutynibem, szczególnie u pacjentów z przewlekłą białaczką limfocytową (CLL).
Interakcje z innymi lekami
Leki zwiększające stężenie zanubrutynibu
- Silne inhibitory CYP3A (np. ketokonazol, itrakonazol, klarytromycyna): zwiększają ekspozycję na zanubrutynib; wymaga zmniejszenia dawki
- Umiarkowane inhibitory CYP3A (np. erytromycyna, flukonazol, sok grejpfrutowy): również zwiększają ekspozycję i wymagają dostosowania dawki
Leki zmniejszające stężenie zanubrutynibu
- Silne i umiarkowane induktory CYP3A (np. ryfampicyna, karbamazepina, ziele dziurawca): znacząco zmniejszają stężenie zanubrutynibu; należy unikać jednoczesnego stosowania
Wpływ zanubrutynibu na inne leki
- Zanubrutynib może zmniejszać skuteczność leków metabolizowanych przez CYP3A (np. cyklosporyna)
- Może zmniejszać skuteczność leków metabolizowanych przez CYP2C19 (np. omeprazol)
- Może zwiększać stężenie substratów P-gp (np. digoksyny)
Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią
Ciąża
Zanubrutynib nie powinien być stosowany w okresie ciąży. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na rozwój płodu. Kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczną antykoncepcję podczas leczenia i przez miesiąc po jego zakończeniu.
Karmienie piersią
Nie wiadomo, czy zanubrutynib przenika do mleka ludzkiego. Podczas leczenia należy przerwać karmienie piersią.
Właściwości farmakokinetyczne
- Wchłanianie: Zanubrutynib szybko się wchłania, osiągając maksymalne stężenie w osoczu po około 2 godzinach
- Metabolizm: Zanubrutynib jest metabolizowany głównie przez enzym CYP3A
- Eliminacja: Średni okres półtrwania zanubrutynibu wynosi 2-4 godziny. Większość dawki (87%) jest wydalana z kałem, a 8% z moczem
Podsumowanie
Zanubrutynib jest nowoczesnym lekiem przeciwnowotworowym, który selektywnie hamuje kinazę tyrozynową Brutona (BTK), kluczowy enzym w szlaku przekazywania sygnałów receptora limfocytów B. Jest stosowany w leczeniu różnych nowotworów układu chłonnego, w tym makroglobulinemii Waldenströma, chłoniaka strefy brzeżnej, przewlekłej białaczki limfocytowej oraz chłoniaka grudkowego.
Lek wykazuje skuteczność w badaniach klinicznych, oferując korzystny profil bezpieczeństwa, choć wymaga monitorowania pod kątem potencjalnych działań niepożądanych, takich jak krwawienia, zakażenia i cytopenie. Jego dawkowanie jest elastyczne (raz lub dwa razy dziennie), a w określonych sytuacjach klinicznych może wymagać dostosowania.
Zanubrutynib stanowi ważną opcję terapeutyczną dla pacjentów z nowotworami złośliwymi układu chłonnego, szczególnie w przypadkach nawrotu choroby lub oporności na wcześniejsze leczenie.