Detusan to wyrób medyczny, który jest dostępny bez recepty. Jest dedykowany osobom palącym, a jego zadaniem jest zmniejszenie częstotliwości odruchu kaszlowego. Preparat nawilża i obleka śluzówkę gardła, co pomaga łagodzić podrażnienia spowodowane kontaktem z dymem tytoniowym. Detusan dostępny jest w formie pastylek do ssania.
Lek zawiera wyciąg suchy z płucnicy islandzkiej (porost islandzki), tradycyjny produkt leczniczy roślinny. Zalecany dla dorosłych i młodzieży powyżej 12 lat, jako środek łagodzący podrażnienia błon śluzowych gardła, jamy ustnej oraz towarzyszący suchy kaszel.
Pectosol to lek w postaci koncentratu do sporządzania roztworu doustnego. Jest stosowany przy stanach zapalnych górnych dróg oddechowych oraz utrudnionym odkrztuszaniu. W składzie Pectosolu znajdują się roślinne ekstrakty, takie jak ziele tymianku, porost islandzki, ziele hyzopu i korzeń mydlnicy. Te składniki mają duży wpływ na kondycję gardła i strun głosowych, udrożniają drogi oddechowe poprzez upłynnianie i wspomaganie usuwania nagromadzonej w nich wydzieliny. Lek jest dostępny bez recepty.
Porost islandzki to naturalny lek ziołowy, który jest dostępny bez recepty. Stosowany jest do łagodzenia kaszlu spowodowanego podrażnieniem błony śluzowej jamy ustnej i gardła. Wykazuje działanie osłaniające, przeciwkaszlowe, wykrztuśne i przeciwzapalne. Występuje w różnych formach, takich jak syropy, tabletki do ssania czy zioła do zaparzania.
Vocaler med to wyrób medyczny w postaci pastylek do ssania, który zawiera wyciąg z porostu islandzkiego oraz wyciąg z prawoślazu. Składniki te powlekają błonę śluzową gardła i krtani, tworząc warstwę ochronną na powierzchni. Preparat jest szczególnie polecany osobom narażonym na nadwyrężanie strun głosowych, takim jak nauczyciele, aktorzy, lektorzy, spikerzy, telemarketerzy itp. Vocaler med jest dostępny bez recepty.
Wyciąg suchy z porostu islandzkiego – roślina lecznicza, której właściwości wykorzystywane są w medycynie od wielu lat. Za jego działanie zdrowotne odpowiadają zawarte w poroście islandzkim związki, takie jak polisacharydy, kwas glukoronowy, kwasy porostowe, śluzy, karotenoidy, sole mineralne czy witaminy z grupy B. Substancja wykazuje właściwości przeciwzapalne, immunostymulujące, bakteriostatyczne oraz osłaniająco-powlekające na błony śluzowe. Głównym wskazaniem do stosowania wyciągu z porostu islandzkiego jest łagodzenie objawów chrypki i podrażnionego gardła.
Wyciąg suchy z porostu islandzkiego dostępny jest w postaci pastylek do ssania, syropu, sprayu oraz ziół do zaparzania. Występuje najczęściej w połączeniu z innymi substancjami.
Możliwe działania niepożądane: dotychczas nie stwierdzono.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Porost islandzki, znany również jako tarczownica islandzka lub płucnica islandzka (łac. Cetraria islandica), stanowi jeden z najcenniejszych surowców roślinnych wykorzystywanych w medycynie naturalnej i farmakologii. Wyciąg suchy z porostu islandzkiego to skoncentrowana forma substancji czynnych uzyskiwanych z plechy tego organizmu symbiotycznego, który pomimo potocznej nazwy nie jest rośliną, lecz połączeniem grzybów z rodziny tarczownicowatych i glonów żyjących w ścisłej symbiozie. Od wieków stosowany w lecznictwie ludów północnych, szczególnie w Skandynawii, Islandii i na Syberii, dziś znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym jako składnik leków i suplementów diety przeznaczonych przede wszystkim do leczenia schorzeń górnych dróg oddechowych. Wyciąg suchy z porostu islandzkiego wykazuje udokumentowane działanie powlekające, nawilżające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i immunomodulujące, co czyni go skutecznym środkiem w terapii suchego kaszlu, bólu gardła, chrypki oraz podrażnień błon śluzowych. Bogaty skład chemiczny obejmujący polisacharydy śluzowe, specyficzne kwasy porostowe, witaminy z grupy B oraz minerały sprawia, że porost islandzki jest ceniony nie tylko jako lek naturalny, ale również jako składnik kosmetyków i środków wspierających układ trawienny. Jego wszechstronne właściwości lecznicze, potwierdzone zarówno wielowiekową tradycją, jak i współczesnymi badaniami naukowymi, sprawiają, że wyciąg suchy z porostu islandzkiego zajmuje trwałe miejsce w terapii objawowej infekcji dróg oddechowych oraz stanowi bezpieczną alternatywę dla syntetycznych preparatów farmaceutycznych.
Porost islandzki występuje głównie na półkuli północnej, szczególnie na terenach o chłodnym i umiarkowanym klimacie. Można go spotkać w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej, gdzie rośnie w regionach górskich, na terenach arktycznych i subarktycznych, w tundrze oraz w suchych lasach sosnowych. Preferuje stanowiska piaszczyste, skały, kamienie oraz suche pnie drzew. W Polsce jest gatunkiem rzadkim i objętym częściową ochroną prawną, dlatego wykorzystywany w naszym kraju surowiec pochodzi wyłącznie z importu, głównie ze Skandynawii, Rumunii i Kanady.
Z biologicznego punktu widzenia porost islandzki to organizm złożony, będący wynikiem symbiozy między grzybami z rodzaju Cetraria a glonami lub cyjanobakteriami odpowiedzialnymi za fotosyntezę. Wyglądem przypomina małe, zwarte krzaczki tworzące sztywną, pomarszczoną plechę. Osiąga wysokość od 7 do 15 centymetrów i ma charakterystyczną liściastą plechę o barwie od szarego przez szarozielony do brunatnozielonego w górnej części oraz białobrązowy lub czerwonawy odcień w dolnej części. Pod wpływem wilgoci sztywna i sucha struktura plechy staje się miękka oraz elastyczna, natomiast w okresach suszy porost jest kruchy i łamliwy.
Surowcem farmaceutycznym jest wysuszona plecha porostu islandzkiego, zbierana przez cały rok w suche dni i suszona w temperaturze do 60°C. Do kluczowych składników surowca należą substancje o udokumentowanym działaniu farmakologicznym, które odpowiadają za kompleksowe właściwości lecznicze wyciągu suchego.
Polisacharydy i związki śluzowe stanowią ponad 50 procent składu surowca i obejmują liniowe glukany takie jak lichenina oraz izolichenina, a także celulozę i hemicelulozę. Te substancje wykazują kluczowe działanie osłaniające i powlekające błony śluzowe, tworzą ochronną warstwę na powierzchni śluzówki jamy ustnej, gardła i krtani, która izoluje je przed działaniem czynników drażniących.
Kwasy porostowe, stanowiące około 4 procent masy surowca, to specyficzne metabolity wtórne charakterystyczne wyłącznie dla porostów. Należą do nich:
Te związki wykazują silne działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Kwas usninowy jest znany ze swoich właściwości antybiotycznych wobec bakterii Gram-dodatnich, natomiast kwas protolichosterynowy działa przeciwzapalnie poprzez hamowanie aktywności enzymu lipooksygenazy.
Substancje mineralne obecne w poroście islandzkim obejmują wapń, magnez, żelazo, jod, miedź, bor oraz krzem. Dodatkowo surowiec zawiera witaminy z grupy B, głównie tiaminę i kobalaminę, kwasy tłuszczowe linolowy, oleinowy i linolenowy, fosfolipidy, sterole oraz karotenoidy, w tym zeaksantynę działającą jako antyoksydant.
Wyciąg suchy z porostu islandzkiego wykazuje wielokierunkowe działanie farmakologiczne, potwierdzone zarówno badaniami in vitro i in vivo, jak i wielowiekową tradycją stosowania w medycynie ludowej.
Polisacharydy śluzowe zawarte w wyciągu tworzą na błonie śluzowej górnych dróg oddechowych oraz przewodu pokarmowego cienką warstwę ochronną przypominającą hydrożel. Ta powłoka izoluje śluzówkę przed działaniem czynników drażniących takich jak suche powietrze, klimatyzacja, dym tytoniowy czy drobnoustroje chorobotwórcze. Działanie nawilżające jest szczególnie istotne przy suchym kaszlu i chrypce, ponieważ nawilżona śluzówka jest mniej podatna na mikrouszkodzenia i łatwiej regeneruje się po stanach zapalnych.
Wyciąg z porostu islandzkiego skutecznie łagodzi suchy kaszel poprzez zmniejszenie pobudzania receptorów kaszlowych znajdujących się w błonie śluzowej gardła i krtani. Warstwa ochronna tworzona przez polisacharydy ogranicza podrażnienia i redukuje częstotliwość odruchów kaszlowych. Dodatkowo kwasy porostowe wykazują działanie mukolityczne i wykrztuśne, rozrzedzając wydzielinę zalegającą w drogach oddechowych i ułatwiając jej odkrztuszanie w przypadku kaszlu mokrego.
Badania mikrobiologiczne potwierdziły, że kwasy porostowe wykazują silne właściwości bakteriostatyczne i bakteriobójcze wobec szerokiego spektrum drobnoustrojów chorobotwórczych. Wyciągi z porostu islandzkiego są skuteczne przeciwko bakteriom Gram-dodatnim takim jak Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Bacillus cereus, Bacillus subtilis i Listeria monocytogenes. Szczególnie istotne jest działanie wobec Helicobacter pylori, bakterii odpowiedzialnej za rozwój choroby wrzodowej żołądka. Wyciągi wykazują również właściwości przeciwwirusowe, w tym wobec wirusa mozaiki tytoniu oraz hamowanie aktywności odwrotnej transkryptazy wirusa HIV. Działanie przeciwgrzybicze obejmuje Candida albicans i Aspergillus flavus.
Lichenina, główny polisacharyd obecny w poroście islandzkim, moduluje produkcję cytokin w ludzkich komórkach dendrytycznych, zwiększając wydzielanie interleukiny IL-10, cytokiny o działaniu przeciwzapalnym, która hamuje produkcję cytokin prozapalnych. Kwas protolichesterynowy dodatkowo hamuje syntezę leukotrienów, związków lipidowych zaangażowanych w procesy zapalne. Polisacharydy wykazują także właściwości immunostymulujące poprzez nasilenie procesu fagocytozy, mechanizmu odpornościowego polegającego na pochłanianiu i niszczeniu patogenów przez komórki układu odpornościowego.
Gorzkie kwasy porostowe obecne w wyciągu stymulują wydzielanie soków żołądkowych i trawiennych, pobudzają łaknienie i usprawniają procesy trawienne. Przy przyjmowaniu większych ilości surowca przeważa działanie osłaniające błony śluzowej przewodu pokarmowego, co jest korzystne w leczeniu nadkwaśności, wrzodów żołądka i zapalenia błony śluzowej żołądka. Polisacharydy tworzą ochronną powłokę na śluzówce żołądka, zmniejszając ryzyko podrażnień i wspierając regenerację uszkodzonych tkanek.
Wyciąg suchy z porostu islandzkiego znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu objawowym wielu schorzeń, przede wszystkim związanych z układem oddechowym i trawiennym.
Infekcje górnych dróg oddechowych stanowią główne wskazanie do stosowania preparatów z porostem islandzkim. Wyciąg suchy jest skuteczny w łagodzeniu objawów przeziębienia, grypy, zapalenia gardła, krtani i oskrzeli. Działa powlekająco i nawilżająco na podrażnioną błonę śluzową, zmniejsza ból gardła, łagodzi chrypkę i suchy kaszel. Preparaty z porostem są szczególnie zalecane osobom pracującym głosem, takim jak nauczyciele, wykładowcy, śpiewacy, aktorzy i spikerzy, u których często dochodzi do przeciążenia strun głosowych.
Suchy kaszel i podrażnienia błony śluzowej są skutecznie łagodzone przez wyciąg z porostu islandzkiego. Substancje śluzowe tworzą ochronną powłokę, która redukuje pobudzanie receptorów kaszlowych i nawilża wysuszoną śluzówkę. Preparat można stosować profilaktycznie u osób narażonych na działanie suchego powietrza, klimatyzacji, pyłów czy spalin, a także u pacjentów po intubacji lub zabiegach w obrębie jamy nosowej i gardła.
Stany zapalne jamy ustnej takie jak zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie dziąseł czy podrażnienia po zabiegach stomatologicznych mogą być łagodzone poprzez stosowanie wyciągu z porostu islandzkiego w formie płukanek lub tabletek do ssania. Działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne wspomaga gojenie i regenerację uszkodzonej śluzówki.
Zaburzenia trawienne obejmujące niestrawność, nadkwaśność, zapalenie błony śluzowej żołądka czy refluks żołądkowo-przełykowy mogą być wspomagająco leczone preparatami zawierającymi wyciąg z porostu islandzkiego. Polisacharydy tworzą ochronną warstwę na śluzówce przewodu pokarmowego, zmniejszając podrażnienia i wspierając procesy naprawcze.
W leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych i stanów zapalnych błon śluzowych gardła stosuje się zarówno monoterapię wyciągiem z porostu islandzkiego, jak i terapię skojarzoną z innymi substancjami czynnymi o działaniu przeciwzapalnym, wykrztuśnym czy immunostymulującym.
W przypadku suchego kaszlu i podrażnień gardła podstawową terapią są preparaty zawierające wyciąg suchy z porostu islandzkiego w postaci pastylek do ssania, syropów lub sprayu. Często preparaty te są wzbogacane o dodatkowe składniki aktywne takie jak wyciąg z prawoślazu lekarskiego, który również działa osłaniająco, ekstrakt z lukrecji o właściwościach przeciwzapalnych i wykrztuśnych, miód naturalny działający łagodząco i antyseptycznie, witaminę C wspierającą odporność, czy olejki eteryczne z mentolu lub eukaliptusa działające kojąco i ułatwiające oddychanie.
W terapii mokrego kaszlu z trudnością w odkrztuszaniu wydzieliny stosuje się preparaty zawierające wyciąg z porostu islandzkiego w połączeniu z substancjami mukolitycznymi takimi jak acetylcysteina, bromheksyna czy ambroksol, które rozrzedzają wydzielinę i ułatwiają jej usuwanie z dróg oddechowych. W takich przypadkach dostępny jest również lek Pectosol, będący tradycyjnym ziołowym produktem leczniczym zawierającym płynny wyciąg etanolowy z porostu islandzkiego, stosowany w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych oraz w kaszlu z zalegającą wydzieliną.
W infekcjach bakteryjnych górnych dróg oddechowych preparaty z porostem islandzkim mogą być stosowane wspomagająco obok antybiotykoterapii, ponieważ substancje śluzowe zmniejszają ryzyko nudności i wymiotów po podaniu antybiotyków, a działanie przeciwbakteryjne kwasów porostowych wzmacnia skuteczność leczenia.
W leczeniu zapalenia gardła i migdałków można stosować preparaty miejscowe w postaci sprayu lub płukanki z wyciągiem z porostu islandzkiego, często w połączeniu z szałwią lekarską, rumiankiem pospolitym czy wyciągiem z kory dębu, które wykazują dodatkowe działanie ściągające i antyseptyczne.
| Postać preparatu | Substancje czynne | Wskazania | Przykładowe dawkowanie |
|---|---|---|---|
| Pastylki do ssania | Wyciąg suchy z porostu islandzkiego, witamina C | Ból gardła, chrypka, suchy kaszel | 1 pastylka 4-6 razy dziennie |
| Syrop | Wyciąg suchy z porostu islandzkiego, prawoślaz, lukrecja, miód | Suchy i mokry kaszel, infekcje dróg oddechowych | 5-10 ml 2-3 razy dziennie |
| Spray do gardła | Wyciąg z porostu islandzkiego, oleje eteryczne | Podrażnienia gardła, zapalenia | 2-3 rozpylenia 3-4 razy dziennie |
| Napar z ziół | Susz porostu islandzkiego | Kaszel, ból gardła, niestrawność | 150 ml naparu 3-4 razy dziennie |
Wyciąg suchy z porostu islandzkiego jest dostępny w różnych postaciach farmaceutycznych dostosowanych do konkretnych wskazań i preferencji pacjentów.
Pastylki do ssania są jedną z najpopularniejszych form preparatów z porostem islandzkim. Zazwyczaj zawierają od 50 do 100 mg wyciągu suchego na jedną pastylkę. Stosuje się je poprzez powolne ssanie w jamie ustnej, co pozwala na stopniowe uwalnianie substancji czynnych i tworzenie ochronnej powłoki na błonie śluzowej gardła. Zaleca się przyjmowanie 1 pastylki co 2-3 godziny, zwykle od 4 do 6 razy dziennie. Po zastosowaniu pastylki należy wstrzymać się od spożywania pokarmów i picia płynów przez co najmniej 30 minut, aby nie zmywać ochronnej warstwy z śluzówki. Pastylki są często wzbogacane o witaminę C, mentol, ekstrakt z szałwii czy aromaty owocowe poprawiające smak.
Syropy doustne zawierają gęsty wyciąg z porostu islandzkiego w postaci płynnej, co zapewnia równomierne pokrycie błony śluzowej całego gardła i przełyku. Dawkowanie wynosi zazwyczaj 5-10 ml 2-3 razy dziennie. Przed użyciem należy dokładnie wstrząsnąć butelkę, odmierzyć zalecaną dawkę przy pomocy dołączonego kieliszka miarowego lub łyżeczki, a następnie powoli połknąć syrop. Podobnie jak w przypadku pastylek, zaleca się powstrzymanie się od jedzenia i picia przez około 30 minut po podaniu syropu.
Spray do gardła to nowoczesna postać preparatu pozwalająca na precyzyjne dozowanie substancji czynnych bezpośrednio na podrażnioną błonę śluzową gardła. Stosuje się 2-3 rozpylenia kilka razy dziennie. Spray jest szczególnie wygodny dla osób mających trudności z połykaniem tabletek lub preferujących szybką aplikację leku.
Susz roślinny do zaparzania to tradycyjna forma stosowania porostu islandzkiego. Napar przygotowuje się poprzez zalanie 1,5-2 gramów suszonej i pokruszonej plechy 150-250 ml wrzącej wody i odstawienie na 10-15 minut. Można również przygotować odwar poprzez gotowanie surowca przez 15 minut. Aby zmniejszyć gorzki smak, zaleca się zalanie porostu gorącą wodą, natychmiastowe odcedzenie i ponowne zaparzenie. Napar można spożywać 3-4 razy dziennie, przy czym maksymalna dzienna dawka surowca wynosi 4-6 gramów.
Kapsułki i tabletki zawierające sproszkowany wyciąg suchy z porostu islandzkiego są stosowane zazwyczaj w dawce 300-500 mg ekstraktu 2-3 razy dziennie, zgodnie z zaleceniami producenta.
Wyciągi z porostu islandzkiego uznawane są za bezpieczne i dobrze tolerowane przez większość pacjentów. W badaniach klinicznych przeprowadzonych na osobach dorosłych nie stwierdzono istotnych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem preparatów w zalecanych dawkach. Nie obserwowano przypadków przedawkowania ani wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Najczęściej zgłaszane działania niepożądane to łagodne dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności, zgaga, uczucie pełności w żołądku, bóle brzucha czy biegunka, szczególnie przy stosowaniu dużych dawek preparatów zawierających gorzkie kwasy porostowe. W przypadku spożycia nadmiernych ilości porostu islandzkiego mogą wystąpić silniejsze objawy przeczyszczające i zaburzenia trawienia.
Rzadko mogą wystąpić reakcje alergiczne obejmujące wysypkę skórną, świąd, obrzęki czy trudności oddechowe u osób uczulonych na składniki porostu lub inne porosty. W niektórych przypadkach związki aromatyczne obecne w tarczownicy islandzkiej mogą przyczyniać się do alergii kontaktowych lub reakcji fototoksycznych, szczególnie przy stosowaniu zewnętrznym.
Ważnym aspektem bezpieczeństwa jest fakt, że porost islandzki ma zdolność do pochłaniania metali ciężkich ze środowiska, takich jak ołów, kadm i rtęć, oraz absorpcji radionuklidów. Długotrwałe stosowanie preparatów z porostu islandzkiego pochodzącego z zanieczyszczonych terenów może wiązać się z ryzykiem kumulacji tych substancji w organizmie. Z tego względu istotne jest wybieranie preparatów od renomowanych producentów, którzy zapewniają kontrolę jakości surowca i badają zawartość metali ciężkich.
Głównym przeciwwskazaniem do stosowania wyciągu z porostu islandzkiego jest nadwrażliwość lub udokumentowana alergia na porost islandzki, inne porosty lub którykolwiek składnik preparatu. Osoby z dodatnim wywiadem alergicznym powinny zachować szczególną ostrożność przy pierwszym zastosowaniu i przerwać stosowanie w przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów alergicznych.
Nie zaleca się stosowania preparatów z porostem islandzkim u osób z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, innymi schorzeniami przewodu pokarmowego przebiegającymi z nadwrażliwością błony śluzowej oraz nowotworami przewodu pokarmowego. Dotyczy to szczególnie naparów i wyciągów etanolowych zawierających duże ilości gorzkich kwasów porostowych, które mogą działać drażniąco na już podrażnioną śluzówkę.
Ze względu na brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania wyciągów z porostu islandzkiego w okresie ciąży i laktacji, zaleca się unikanie stosowania tych preparatów u kobiet ciężarnych i karmiących piersią bez konsultacji z lekarzem. Według zaleceń Europejskiej Agencji Leków EMA porost islandzki nie jest rekomendowany do stosowania w tych grupach pacjentek. Niektórzy producenci preparatów w postaci pastylek do ssania dopuszczają jednak stosowanie u kobiet w ciąży i karmiących, co wymaga indywidualnej oceny stosunku korzyści do ryzyka.
Porost islandzki może wpływać na wchłanianie innych leków ze względu na tworzenie ochronnej powłoki śluzowej w przewodzie pokarmowym. Polisacharydy zawarte w preparatach mogą opóźniać lub zmniejszać wchłanianie substancji leczniczych przyjmowanych jednocześnie. Z tego względu należy zachować odstęp czasowy między przyjęciem preparatu z porostem islandzkim a innymi lekami, zalecane jest stosowanie innych leków co najmniej 1 godzinę przed lub 2 godziny po podaniu wyciągu z tarczownicy islandzkiej.
Maksymalny zalecany okres stosowania preparatów z porostem islandzkim wynosi zazwyczaj 2-3 tygodnie. Po tym czasie należy zrobić przerwę w przyjmowaniu preparatu, ponieważ zbyt długie stosowanie może prowadzić do podrażnień przewodu pokarmowego ze względu na obecność substancji gorzkich. W przypadku utrzymywania się objawów pomimo stosowania preparatu przez 2 tygodnie należy skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia przyczyny dolegliwości i ewentualnej modyfikacji leczenia.
Wyciąg suchy z porostu islandzkiego znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, antybakteryjnym, nawilżającym i regenerującym. Jest szczególnie ceniony w preparatach przeznaczonych do pielęgnacji cery problematycznej, wrażliwej i skłonnej do podrażnień.
W kosmetykach do pielęgnacji jamy ustnej, takich jak pasty do zębów, płyny do płukania ust czy systemy wybielające, porost islandzki wykazuje właściwości antyseptyczne, przeciwzapalne i wybielające. Wspomaga utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej i zmniejsza ryzyko rozwoju stanów zapalnych dziąseł i błony śluzowej.
Ekstrakty z porostu islandzkiego są również dodawane do kremów i maści o działaniu regenerującym dla skóry, balsamów do ust, toników, maseczek nawilżających oraz preparatów kojących po opalaniu. Właściwości ochronne i antyoksydacyjne porostu pomagają utrzymać zdrową kondycję skóry, zapobiegają jej przesuszeniu i wspierają procesy regeneracji naskórka.
Tak, wyciąg suchy z porostu islandzkiego jest skutecznym środkiem łagodzącym zarówno suchy, jak i mokry kaszel. Polisacharydy śluzowe tworzą ochronną powłokę na błonie śluzowej gardła i krtani, która zmniejsza pobudzanie receptorów kaszlowych i redukuje częstotliwość odruchów kaszlowych. Dodatkowo kwasy porostowe działają mukolitycznie, rozrzedzając wydzielinę i ułatwiając jej odkrztuszanie.
Preparaty z porostem islandzkim w postaci pastylek do ssania i syropów są zazwyczaj dopuszczone do stosowania u dzieci powyżej 6 roku życia, a niektóre od 1 roku życia, zgodnie z zaleceniami producenta. Napar z suszonego ziola nie jest zalecany u dzieci poniżej 12 roku życia ze względu na brak wystarczających badań dotyczących bezpieczeństwa w tej grupie wiekowej. Przed zastosowaniem u dzieci należy zawsze zapoznać się z ulotką preparatu lub skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zalecany maksymalny okres stosowania preparatów z wyciągiem z porostu islandzkiego wynosi 2-3 tygodnie. Po tym czasie należy zrobić przerwę, ponieważ długotrwałe stosowanie może prowadzić do podrażnień przewodu pokarmowego. Jeśli objawy nie ustępują po 2 tygodniach stosowania, należy skonsultować się z lekarzem.
Ze względu na brak wystarczających badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania wyciągów z porostu islandzkiego w okresie ciąży i laktacji, zaleca się ostrożność i konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania. Niektórzy producenci dopuszczają stosowanie preparatów w postaci pastylek do ssania u kobiet ciężarnych i karmiących, jednak wymaga to indywidualnej oceny lekarskiej.
Preparaty z porostem islandzkim są generalnie bezpieczne i dobrze tolerowane. Najczęściej zgłaszane działania niepożądane to łagodne dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności, zgaga lub bóle brzucha, szczególnie przy stosowaniu dużych dawek. Rzadko mogą wystąpić reakcje alergiczne u osób uczulonych na składniki porostu. W badaniach klinicznych nie stwierdzono poważnych działań niepożądanych przy stosowaniu w zalecanych dawkach.
Tak, wyciąg z porostu islandzkiego jest bardzo skuteczny w łagodzeniu bólu gardła. Substancje śluzowe tworzą ochronną, nawilżającą powłokę na błonie śluzowej gardła, która izoluje podrażnioną śluzówkę przed czynnikami drażniącymi. Dodatkowo kwasy porostowe działają przeciwzapalnie i antybakteryjnie, co wspomaga proces gojenia. Preparaty w postaci pastylek do ssania lub sprayu zapewniają najszybszą ulgę w bólu gardła.
Napar przygotowuje się poprzez zalanie 1,5-2 gramów suszonej plechy porostu islandzkiego 150-250 ml wrzątku i odstawienie na 10-15 minut pod przykryciem. Aby zmniejszyć intensywny gorzki smak, można zalać porost gorącą wodą, natychmiast odcedzić i zaparzyć ponownie świeżym wrzątkiem. Przecedzony napar należy pić ciepły, 3-4 razy dziennie. Można również przygotować odwar poprzez gotowanie surowca przez 15 minut.
Porost islandzki może wpływać na wchłanianie innych leków ze względu na tworzenie ochronnej powłoki śluzowej w przewodzie pokarmowym. Zaleca się zachowanie odstępu czasowego między przyjęciem preparatu z porostem a innymi lekami, najlepiej stosować inne leki co najmniej 1 godzinę przed lub 2 godziny po podaniu wyciągu z porostu islandzkiego. W przypadku przyjmowania leków na stałe należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Tak, polisacharydy zawarte w wyciągu z porostu islandzkiego wykazują właściwości immunomodulujące i immunostymulujące. Nasilają proces fagocytozy, czyli pochłaniania i niszczenia patogenów przez komórki układu odpornościowego, co stanowi element odporności nieswoistej. Regularne stosowanie preparatów z porostem islandzkim może wspierać naturalną odporność organizmu i zmniejszać podatność na infekcje.
Do naturalnych alternatyw o podobnym działaniu należą prawoślaz lekarski, który również zawiera śluzy działające osłaniająco na błony śluzowe, lukrecja wykazująca właściwości przeciwzapalne i wykrztuśne, tymianek o działaniu antyseptycznym i mukolitycznym, czy korzeń mydlnicy lekarskiej działający wykrztuśnie. Często preparaty łączą porost islandzki z tymi roślinami dla uzyskania synergicznego efektu terapeutycznego.
Preparaty zawierające wyciąg suchy z porostu islandzkiego są szeroko dostępne w aptekach jako leki bez recepty oraz suplementy diety. Można je zakupić w postaci pastylek do ssania, syropów, sprayu do gardła czy suszu roślinnego do zaparzania. Dostępne są również w niektórych sklepach ze zdrową żywnością i zielarstwach oraz w aptekach internetowych. Ceny są przystępne, a susz porostu kosztuje około 10-15 złotych za 100 gramów.
Nie, porost islandzki i mech irlandzki to dwa różne organizmy o odmiennych właściwościach. Porost islandzki, Cetraria islandica, należy do rodziny tarczownicowatych i wykazuje działanie powlekające, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, chroniąc błonę śluzową przewodu pokarmowego. Mech irlandzki, Chondrus crispus, to gatunek glonów czerwonych, który może powodować podrażnienia dróg pokarmowych. Nie należy ich mylić, ponieważ mają różne zastosowania terapeutyczne i profil bezpieczeństwa.
Badania wykazały, że kwas protolichesterynowy zawarty w poroście islandzkim wykazuje działanie przeciwbakteryjne wobec szczepów Helicobacter pylori, bakterii odpowiedzialnej za rozwój choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Z tego względu porost islandzki może być stosowany wspomagająco w terapii zakażeń Helicobacter pylori, jednak nie zastępuje standardowego leczenia antybiotykami zalecanego przez lekarza.
Dobrej jakości susz z porostu islandzkiego powinien mieć charakterystyczną liściastą strukturę plechy, barwę od szarozielonej do brunatnej, być suchym i kruchym w dotyku oraz posiadać specyficzny, lekko gorzkawy zapach. Należy wybierać produkty od renomowanych producentów, które posiadają odpowiednie certyfikaty jakości i przeprowadzają kontrolę zawartości metali ciężkich. Unikać należy surowca wilgotnego, przebarwionego lub z nieprzyjemnym zapachem, co może świadczyć o niewłaściwym przechowywaniu lub zanieczyszczeniu.
