Emcitate to lek zawierający tyratrykol, substancję należącą do hormonów tarczycy, stosowany w terapii tyreotoksykozy związanej z niedoborem MCT8 (zespołem Allana-Herndona-Dudleya). Pomaga regulować poziom hormonów tarczycy w organizmie, omijając wadliwe białko MCT8, które utrudnia ich transport do wnętrza i na zewnątrz komórek. Dzięki temu poprawia równowagę hormonalną i łagodzi objawy związane z zaburzeniami zdrowotnymi wynikającymi z niedoboru MCT8.
Tyratrykol (kwas 3,3′,5-trójjodotyrooctowy) to naturalnie występujący w krwiobiegu metabolit aktywnego hormonu tarczycy (T3). Wykazuje on znaczne podobieństwo strukturalne do T3 i jest rozkładany w tym samym szlaku metabolicznym (dejodowanie i sprzęganie) oraz wydalany z organizmu przez żółć i mocz. Tyratrykol charakteryzuje się wysokim powinowactwem do receptorów tarczycowych TRα i TRβ i wykazuje działanie biologiczne zbliżone do T3, choć z nieco inną swoistością tkankową.
Mechanizm działania
Najważniejszą cechą tyratrykolu jest jego zdolność do wnikania do komórek pozbawionych prawidłowego transportera MCT8 (transporter monokarboksylanu 8), czego nie potrafią hormony T3 i T4. Dzięki tej unikalnej właściwości tyratrykol może zastąpić T3 w tkankach zależnych od MCT8 i przywrócić w nich prawidłową aktywność hormonów tarczycy.
Wskazania do stosowania
Tyratrykol jest wskazany do leczenia tyreotoksykozy obwodowej u pacjentów z wrodzonym niedoborem transportera monokarboksylanu 8 (MCT8), znanym również jako zespół Allana-Herndona-Dudleya. Jest to rzadkie schorzenie genetyczne związane z chromosomem X, które dotyka głównie mężczyzn.
Skuteczność kliniczna
Leczenie tyratrykolem u pacjentów z niedoborem MCT8 prowadzi do:
- Normalizacji stężenia T3 w surowicy krwi
- Poprawy wzrostu masy ciała
- Obniżenia spoczynkowej częstości akcji serca (szczególnie korzystne u pacjentów z tachykardią)
- Obniżenia ciśnienia krwi (szczególnie korzystne u pacjentów z nadciśnieniem)
- Zmniejszenia liczby przedwczesnych skurczów przedsionkowych
Badania kliniczne wykazały, że u wszystkich pacjentów nastąpiła poprawa co najmniej jednego z parametrów: masa ciała, spoczynkowa częstość akcji serca lub skurczowe ciśnienie krwi, a u większości pacjentów (69%) poprawie uległy co najmniej dwa z tych trzech parametrów.
Dawkowanie
Dawkowanie tyratrykolu musi być dostosowane indywidualnie w zależności od stężenia hormonów tarczycy u pacjenta. Leczenie powinien rozpoczynać i monitorować lekarz z doświadczeniem w leczeniu rzadkich zaburzeń genetycznych, takich jak niedobór MCT8.
Dla osób o masie ciała ≥10 kg:
- Dawka początkowa: 350 mikrogramów na dobę
- Stopniowe zwiększanie dawki o 350 mikrogramów co dwa tygodnie
- Dawkę można podzielić na 1-3 dawki w ciągu dnia
Dla dzieci i niemowląt o masie ciała <10 kg:
- Dawka początkowa: 175 mikrogramów (pół tabletki) na dobę
- Stopniowe zwiększanie dawki o 175 mikrogramów co dwa tygodnie
- Dawkę można podzielić na 1-3 dawki w ciągu dnia
Dawkę zwiększa się do momentu osiągnięcia stężenia T3 poniżej środkowego punktu zakresu wartości prawidłowych dla danego wieku. Maksymalna zalecana dawka dobowa zależy od masy ciała pacjenta.
Sposób podawania
Tyratrykol podaje się doustnie lub przez zgłębnik do żywienia żołądkowo-jelitowego. Tabletki należy zawiesić w wodzie przed przyjęciem:
- Rozpuścić tabletki w 30 ml wody pitnej i mieszać przez minutę
- Pobrać zawiesinę strzykawką doustną
- Podać pacjentowi doustnie, delikatnie wstrzykując zawiesinę do przypoliczkowej części jamy ustnej
- Dodać kolejne 10 ml wody, wymieszać, aby zebrać pozostałości leku i również podać pacjentowi
Możliwe działania niepożądane
Najczęściej zgłaszane działania niepożądane związane z leczeniem tyratrykolem to:
- Nadpotliwość
- Biegunka
- Drażliwość
- Lęk
- Koszmary
Mogą wystąpić również inne objawy hipermetabolizmu, takie jak bezsenność, hipertermia czy tachykardia. Te działania niepożądane występują zwykle na początku leczenia lub po zwiększeniu dawki i zazwyczaj ustępują w ciągu kilku dni.
Interakcje z innymi lekami
Tyratrykol może wchodzić w interakcje z różnymi lekami, dlatego ważne jest, aby poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych preparatach.
Leki mogące wpływać na wchłanianie tyratrykolu:
- Leki zobojętniające sok żołądkowy
- Węgiel leczniczy
- Preparaty wapnia i żelaza
- Żywice kationowe (np. cholestyramina)
- Inhibitory pompy protonowej
Leki, na które może wpływać tyratrykol:
- Leki przeciwcukrzycowe (może być konieczne dostosowanie dawki)
- Doustne leki przeciwzakrzepowe (może być konieczne dostosowanie dawki)
Nie zaleca się jednoczesnego stosowania tyratrykolu z:
- Innymi lekami stosowanymi w leczeniu chorób tarczycy
- Psychostymulantami (kofeiną, amfetaminami)
Przeciwwskazania
Tyratrykol nie powinien być stosowany w przypadku:
- Nadwrażliwości na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Nadczynności tarczycy z przyczyn innych niż niedobór MCT8
- Ciąży
Specjalne ostrzeżenia
- Kobiety w wieku rozrodczym muszą w trakcie leczenia stosować skuteczną antykoncepcję
- Należy zachować ostrożność u pacjentów z chorobą serca, cukrzycą, upośledzeniem czynności wątroby lub nerek
- Tyratrykolu nie należy stosować w celu zmniejszenia masy ciała
- Tabletki zawierają laktozę, co jest ważne dla osób z nietolerancją galaktozy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy
Przechowywanie
- Przechowywać w lodówce (2°C–8°C)
- Chronić przed światłem, przechowując w oryginalnym opakowaniu
- Przygotowaną zawiesinę można przechowywać w temperaturze poniżej 25°C przez maksymalnie 4 godziny