Bobotic

Bobotic to lek przeciwwzdęciowy, który zawiera substancję czynną symetykon. Lek ten jest stosowany w leczeniu objawów związanych z nagromadzeniem gazu w przewodzie pokarmowym, takich jak kolka, wzdęcia, uczucie pełności, odbijanie i niestrawność.

Espumisan

Espumisan to lek dostępny bez recepty, który zawiera substancję czynną symetykon. Jest stosowany w objawowym leczeniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych związanych z nadmiernym gromadzeniem się gazów w przewodzie pokarmowym, takich jak wzdęcia. Lek ten jest również pomocny w przygotowaniu do zabiegów diagnostycznych oraz po zabiegach chirurgicznych w obrębie jamy brzusznej.

Espumisan 100 mg/ml

Espumisan 100 mg/ml to lek w postaci kropli doustnych, który zawiera substancję czynną simetikon. Simetikon obniża napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu zawartych w pokarmie i śluzie przewodu pokarmowego, powodując ich pękanie i wchłanianie przez ściany jelit lub wydalenie. Lek jest wskazany do objawowego leczenia zaburzeń żołądkowo-jelitowych związanych z nadmiernym gromadzeniem się gazów w przewodzie pokarmowym, takich jak wzdęcia, nadmierne powstawanie gazów w okresie pooperacyjnym. Może być również stosowany pomocniczo w przygotowaniu do badań diagnostycznych jamy brzusznej. Espumisan jest dostępny bez recepty.

Espumisan FORTE

Espumisan FORTE to lek zawierający symetykon, który skutecznie łagodzi dolegliwości żołądkowo-jelitowe związane z nadmiarem gazów, takie jak wzdęcia i uczucie pełności. Substancja czynna działa poprzez pękanie pęcherzyków gazu, co ułatwia ich wchłanianie i naturalne usuwanie z organizmu. Stosowany jest zarówno samodzielnie, jak i pomocniczo przed badaniami diagnostycznymi jamy brzusznej. Preparat przeznaczony jest dla młodzieży od 15. roku życia oraz dorosłych.

Infacol

Infacol to lek w postaci białej, jednorodnej zawiesiny o zapachu pomarańczowym, który pomaga w usuwaniu gazów z przewodu pokarmowego. Substancją czynną leku jest symetykon, który obniża napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu, ułatwiając ich pękanie. Lek stosuje się w celu łagodzenia dolegliwości związanych z nadmiernym gromadzeniem się gazów w przewodzie pokarmowym, takich jak wzdęcia i bóle kolkowe. Infacol jest dostępny bez recepty i jest wskazany do stosowania u niemowląt od 1 do 6 miesiąca życia.

Manti

Manti to lek zobojętniający sok żołądkowy, który zawiera wodorotlenek glinu, wodorotlenek magnezu i symetykon. Jest stosowany w przypadku problemów trawiennych takich jak zgaga, nadkwaśność, wzdęcia. Lek jest zalecany do łagodzenia objawów związanych z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, zapaleniem błony śluzowej żołądka, nadkwaśnością, przepukliną rozworu przełykowego, niestrawnością oraz innymi zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi. Manti jest dostępny bez recepty.

Meteospasmyl

Meteospasmyl to lek, który jest stosowany w leczeniu objawów takich dolegliwości jak zespół jelita drażliwego czy bolesna uchyłkowatość jelita grubego. Składniki aktywne leku to alweryna i symetykon. Alweryna działa jako spazmolityk, który działa bezpośrednio na mięśnie gładkie, natomiast symetykon zmniejsza napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu jelitowego, ułatwiając ich usuwanie. Lek jest zalecany w redukowaniu objawowych stanów skurczowych mięśni gładkich w przewodzie pokarmowym.

Simet

Lek Simet jest lekiem dostępnym na receptę, który jest stosowany w leczeniu różnych dolegliwości. Wskazania do stosowania tego leku zależą od konkretnej sytuacji klinicznej i powinny być określone przez lekarza. Szczegółowe informacje na temat tego leku, w tym skład, działanie, przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne, można znaleźć w ulotce dołączonej do opakowania.

Simeticon Clinres Farmacija

Simeticon Clinres Farmacija to lek stosowany w leczeniu dolegliwości żołądkowo-jelitowych, takich jak wzdęcia i uczucie pełności, poprzez rozbijanie pęcherzyków gazu w przewodzie pokarmowym. Symetykon, substancja czynna leku, działa fizycznie i nie jest wchłaniany przez organizm. Simeticon Clinres Farmacija jest dostępny bez recepty.

Simetikon-Hasco

Simetikon-Hasco to lek w postaci kapsułek elastycznych, zawierający substancję czynną symetykon. Symetykon zmniejsza powierzchnie pęcherzyków gazu w żołądku i jelitach, co ułatwia ich sprawne przemieszczanie oraz usuwanie gazu z przewodu pokarmowego. Lek stosowany jest w leczeniu nadmiernego gromadzenia się gazów w przewodzie pokarmowym oraz pomocniczo przed badaniami diagnostycznymi: ultrasonografią, radiografią i endoskopią jamy brzusznej, w celu usunięcia nadmiaru gazów przed badaniami. Simetikon-Hasco jest dostępny bez recepty.

Stoperan S

Stoperan S to lek przeciwbiegunkowy dostępny bez recepty. Zawiera substancję czynną – loperamid, który hamuje nasilone ruchy jelit, zwiększa wchłanianie wody i spowalnia przechodzenie treści pokarmowej przez jelita. Jest zalecany w leczeniu objawów biegunek: ostrej oraz przewlekłej oraz biegunek przewlekłych w trakcie zapalenia jelit czy zespołu jelita drażliwego. Może być stosowany u osób dorosłych oraz dzieci już od 6 lat.

Symetykon – informacje w pigułce (podsumowanie farmaceuty)

Symetykon – lek stosowany w czynnościowych zaburzeniach przewodu pokarmowego. Mechanizm działania symetykonu polega na zmniejszaniu napięcia powierzchniowego pęcherzyków gazu w jelitach, a w konsekwencji dochodzi do uwolnienia gazu z pęcherzyków, które są wchłanianie do ścian jelit lub usuwane dzięki ruchom perystaltycznym. Wskazaniem do stosowania leku jest leczenie dolegliwości związanych z gromadzeniem się gazów w jelitach np. wzdęcia lub w okresie pooperacyjnym oraz pomocniczo w badaniach radiologicznych, ultrasonograficznych i gastroskopii. Symetykon można stosować długotrwale.

Symetykon dostępny jest w postaci kapsułek, kropli, granulatu, zawiesiny doustnej oraz emulsji. Dawkowanie może się różnić ze względu na różne dawki substancji w produktach leczniczych oraz różną postać w jakiej występuje. Symetykon można stosować u dzieci od 1 miesiąca życia.

Możliwe działania niepożądane: nie są znane skutki uboczne po zastosowaniu symetykonu.

Uwaga: Nagromadzenie się gazów utrzymujące się przez dłuższy czas wymaga zastosowania odpowiedniej diety i konsultacji lekarza.

Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10

Symetykon – substancja czynna w leczeniu wzdęć

Symetykon to substancja czynna o unikalnych właściwościach przeciwwzdęciowych, która od dziesięcioleci stanowi podstawę leczenia objawowego dolegliwości związanych z nadmiernym gromadzeniem się gazów w przewodzie pokarmowym. Jako związek powierzchniowo czynny z grupy polidimetylosiloksanów, symetykon działa miejscowo w jelitach, nie wchłaniając się do krwioobiegu, co zapewnia mu wyjątkowo korzystny profil bezpieczeństwa. Substancja ta, wprowadzona na rynek w 1977 roku przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA), znalazła szerokie zastosowanie nie tylko w leczeniu wzdęć u pacjentów w różnym wieku – od niemowląt po osoby starsze – ale również jako środek pomocniczy w diagnostyce obrazowej jamy brzusznej. Dzięki swojemu mechanizmowi działania polegającemu na zmniejszaniu napięcia powierzchniowego pęcherzyków gazu, symetykon skutecznie ułatwia ich pękanie i naturalną eliminację z organizmu, przynosząc szybką ulgę w objawach takich jak uczucie pełności, dyskomfort brzuszny czy bóle związane z nadmiarem gazów jelitowych.

Charakterystyka chemiczna i mechanizm działania

Symetykon (łac. simeticonum) to związek chemiczny będący mieszaniną polidimetylosiloksanu i krzemionki, znanej także jako dimetykon aktywowany dwutlenkiem krzemu. Wykazuje właściwości o charakterze powierzchniowo-czynnym, zmniejszając napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu znajdujących się w przewodzie pokarmowym.

Mechanizm działania symetykonu opiera się na unikalnych właściwościach fizycznych tego związku. Powoduje koalescencję (proces łączenia się dwóch lub więcej cząsteczek w jedną) oraz dyspersję (powstanie zolu, w którym jedna substancja o bardziej rozdrobnionej strukturze znajduje się w drugiej) pęcherzyków gazów. W rezultacie dochodzi do rozbicia dużych pęcherzyków gazu na mniejsze fragmenty, które są następnie łatwiej usuwane z organizmu za pomocą naturalnych ruchów perystaltycznych jelita lub wchłaniane przez ściany przewodu pokarmowego.

Istotną cechą symetykonu jest jego lokalny charakter działania. Symetykon jest związkiem, który nie wchłania się z przewodu pokarmowego i w niezmienionej formie jest wydalany z organizmu, co zapewnia mu doskonały profil bezpieczeństwa i umożliwia długotrwałe stosowanie bez ryzyka kumulacji w organizmie.

Właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne

Właściwości farmakokinetyczne

Symetykon nie wchłania się z przewodu pokarmowego i w związku z tym nie podlega typowym procesom farmakokinetycznym ADME (wchłanianie, dystrybucja, metabolizm, eliminacja). Substancja ta działa wyłącznie miejscowo w świetle przewodu pokarmowego, a następnie jest wydalana w postaci niezmienionej wraz z masami kałowymi.

Ta unikalna właściwość farmakokinetyczna oznacza, że symetykon nie wpływa na inne procesy metaboliczne w organizmie i nie wchodzi w interakcje systemowe z innymi lekami, z wyjątkiem potencjalnego wpływu na wchłanianie niektórych substancji podawanych doustnie.

Właściwości farmakodynamiczne

Zmniejsza napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu znajdujących się w przewodzie pokarmowym, powodując ich pękanie. W następstwie ruchów perystaltycznych pęcherzyki gazu pękają łącząc się i gaz może być łatwo usunięty z przewodu pokarmowego przez odbijanie lub poprzez pasaż treści.

Działanie farmakodynamiczne symetykonu charakteryzuje się:

  • Szybkim początkiem działania (efekt widoczny w ciągu 2-4 godzin)
  • Lokalnym mechanizmem bez wpływu systemowego
  • Brakiem interferencji z procesami trawiennymi
  • Możliwością stosowania niezależnie od posiłków

Wskazania do stosowania

Symetykon znajduje zastosowanie w szerokim spektrum dolegliwości związanych z nadmiernym gromadzeniem się gazów w przewodzie pokarmowym:

Wskazania podstawowe

  • Objawowe leczenie wzdęć – dolegliwość charakteryzująca się nadmierną ilością gazów w jelitach, powodująca uczucie pełności, dyskomfort i ból brzucha
  • Zespół jelita drażliwego – simetikon sprawia, że pęcherzyki gazów w żołądku i jelitach łatwiej ulegają łączeniu, co przekłada się na sprawniejszy pasaż gazów w jelitach
  • Dyspepsja czynnościowa – zaburzenia trawienia z towarzyszącymi wzdęciami
  • Uczucie pełności po posiłkach – szczególnie po spożyciu tłustych lub obfitych posiłków

Zastosowanie w pediatrii

Symetykon jest wykorzystywany także u niemowląt w celu łagodzenia objawów towarzyszących kolce jelitowej. W tym przypadku stosuje się preparaty w postaci kropli, podawane dziecku przed każdym karmieniem.

Zastosowanie w okresie pooperacyjnym

Symetykon jest wskazany w przypadku wzmożonego powstawania gazów w okresie pooperacyjnym, szczególnie po zabiegach chirurgicznych w obrębie jamy brzusznej i miednicy małej, gdzie może występować zaburzona motoryka jelit.

Zastosowanie diagnostyczne

Ze względu na swoje właściwości rozbijania pęcherzyków gazu w jelitach symetykon stosuje się profilaktycznie i zapobiegawczo przed badaniami USG brzucha. Obecność gazów w jelitach znacząco ogranicza możliwości diagnostyczne badań obrazowych, dlatego eliminacja gazów za pomocą symetykonu poprawia jakość uzyskiwanych obrazów w:

  • Badaniach ultrasonograficznych jamy brzusznej
  • Badaniach radiologicznych
  • Gastroskopii i kolonoskopii
  • Wziernikowaniu dwunastnicy

Dawkowanie i sposób stosowania

Dawkowanie symetykonu powinno być dostosowane do wieku pacjenta, nasilenia objawów oraz postaci farmaceutycznej preparatu.

Dorośli i młodzież powyżej 12 lat

Wskazanie Dawkowanie Częstość stosowania Maksymalna dawka dobowa
Wzdęcia 80-240 mg 2-4 razy dziennie 960 mg
Przygotowanie do badań Indywidualnie według zaleceń lekarza Wieczorem przed badaniem + rano na czczo

Dzieci

Grupa wiekowa Dawkowanie Częstość stosowania
6-12 lat 40-80 mg 2-3 razy dziennie
1-6 lat Według zaleceń lekarza
Niemowlęta Krople przed każdym karmieniem Maksymalnie 14 dni

Symetykon stosuje się doustnie, niezależnie od posiłków. Aby zapewnić optymalne działanie leku najlepiej popić go dużą ilością płynu np. szklanką wody. Preparat może być stosowany również bezpośrednio przed snem w przypadku nasilenia objawów w godzinach nocnych.

Postacie farmaceutyczne i preparaty handlowe

Symetykon dostępny jest w Polsce w różnorodnych postaciach farmaceutycznych, co umożliwia dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta:

Kapsułki miękkie

  • Espumisan (40 mg)
  • Espumisan Max (240 mg)
  • Ulgix Wzdęcia (80 mg)
  • Ulgix Wzdęcia Max (240 mg)
  • Spumax Wzdęcia (różne dawki)
  • Simetigast Forte (125 mg)

Krople doustne

  • Bobotic Forte (66,66 mg/ml)
  • Espumisan krople (40 mg/ml lub 100 mg/ml)
  • Preparaty przeznaczone szczególnie dla niemowląt i małych dzieci

Granulaty i tabletki

  • Espumisan easy (granulat)
  • Tabletki do rozgryzania w połączeniu z innymi substancjami czynnymi

Preparaty proste: Bobotic, Espumisan, Infacol, Simetigast, Spumax wzdęcia, Ulgasim, Ulgix stanowią podstawę farmakoterapii wzdęć w Polsce.

Leczenie farmakologiczne zespołu jelita drażliwego z zastosowaniem symetykonu

Zespół jelita drażliwego (IBS) to przewlekła choroba funkcjonalna przewodu pokarmowego, w której symetykon odgrywa istotną rolę jako element terapii objawowej. W określonych przypadkach konieczne jest włączenie leczenia farmakologicznego – mogą to być preparaty łagodzące wzdęcia, np. symetykon.

Monoterapia symetykonem w IBS

W łagodnych postaciach IBS z dominującymi wzdęciami, symetykon może być stosowany jako monoterapia w dawkach standardowych. Szczególnie skuteczny jest u pacjentów, u których głównym objawem jest uczucie pełności brzucha bez towarzyszących zaburzeń rytmu wypróżnień.

Terapia skojarzona w IBS

Meteospasmyl jest lekiem stosowanym między innymi w trakcie zespołu jelita drażliwego, zawierającym kombinację alweryny (spazmolityk) i symetykonu. Alweryna działa jako spazmolityk, który działa bezpośrednio na mięśnie gładkie, natomiast symetykon zmniejsza napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu jelitowego, ułatwiając ich usuwanie.

Inne substancje czynne stosowane w skojarzeniu z symetykonem w leczeniu IBS:

  • Drotaweryna (No-Spa) – działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie jelita
  • Mebweryna (Duspatalin) – selektywny lek rozkurczowy
  • Trimebutyna (Debridat) – modulator motoryki jelitowej
  • Loperamid (w postaci IBS z biegunką) – w preparacie Stoperan Plus
  • Hioscyna (Buscopan) – lek przeciwskurczowy

Przeciwwskazania i środki ostrożności

Przeciwwskazaniem do stosowania leków i wyrobów medycznych, zawierających w składzie symetykon, jest niedrożność jelit oraz uczulenie na substancję czynną lub substancje pomocnicze, znajdujące się w preparacie.

Przeciwwskazania bezwzględne:

  • Nadwrażliwość na symetykon lub którykolwiek składnik preparatu
  • Niedrożność jelitowa
  • Reakcje alergiczne w wywiadzie po stosowaniu preparatów krzemoorganicznych

Środki ostrożności:

  • Stosowanie z lekami zawierającymi lewotyroksyny – Symetykon hamuje wchłanianie lewotyroksyny, czyli leku stosowanego w terapii chorób tarczycy
  • Interakcja z parafina płynną stosowaną jako środek przeczyszczający
  • Możliwość fałszywie ujemnych wyników badań z zastosowaniem żywicy gwajakowej

Bezpieczeństwo stosowania

Ciąża i laktacja

Według nowego systemu klasyfikacji bezpieczeństwa stosowania leków w czasie ciąży – Pregnancy and Lactation Labeling Rule (PLLR) – symetikon został opisany jako bezpieczny do stosowania w okresie ciąży i laktacji: „Nie należy się spodziewać wpływu na ciążę i karmienie piersią, ponieważ ekspozycja ogólnoustrojowa na symetykon jest nieistotna”.

Brak przewidywanego wpływu podczas ciąży i w okresie karmienia piersią, z powodu znikomego, ogólnoustrojowego działania symetykonu. Espumisan może być stosowany w okresie ciąży i laktacji.

Stosowanie u dzieci

Symetykon w formie kropli doustnych może być stosowany już od 1. miesiąca życia. Kapsułki zalecane są natomiast od 6. roku życia. U niemowląt preparat stosuje się przed każdym karmieniem, przy czym długość kuracji nie powinna przekroczyć 14 dni bez konsultacji z lekarzem.

Wpływ na prowadzenie pojazdów

Symetykon nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych ze względu na brak działania systemowego i lokalny charakter działania.

Działania niepożądane

Symetykon charakteryzuje się bardzo korzystnym profilem bezpieczeństwa. Do tej pory nie odnotowano poważnych działań niepożądanych leku.

Działania niepożądane o nieznanej częstości:

  • Reakcje nadwrażliwości: pokrzywka, wysypka, rumień, świąd, alergiczne zapalenie skóry i inne reakcje skórne
  • Objawy ze strony przewodu pokarmowego: łagodna biegunka, nudności, wymioty
  • Nadmierne wydalanie gazów: niekontrolowane wydalanie gazów trawiennych w postaci wiatrów lub odbijania

Przedawkowanie

W związku z tym, że symetykon jest substancją fizjologicznie obojętną, przyjęcie nawet wysokich dawek jest dobrze tolerowane przez organizm. Ryzyko zatrucia preparatami zawierającymi symetykon jest minimalne. Symetykon nie wchłania się z przewodu pokarmowego i przedawkowanie nie stanowi zagrożenia dla życia lub zdrowia.

Interakcje z innymi lekami

Ze względu na lokalny charakter działania, symetykon wykazuje ograniczone interakcje z innymi substancjami czynnymi:

Potwierdzone interakcje:

  • Lewotyroksyna: zmniejszenie wchłaniania hormonu tarczycy – zaleca się odstęp czasowy między podaniem
  • Leki przeciwzakrzepowe doustne: możliwe zaburzenie wchłaniania
  • Parafina płynna: osłabienie działania symetykonu

Brak interakcji:

Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji dla większości leków, jednak ze względu na brak wchłaniania systemowego, symetykon może być bezpiecznie stosowany z większością preparatów.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Jak szybko działa symetykon?

Po jakim czasie działa simetikon, np. Espumisan Max? Tu dużo zależy od dawki leku. Szybciej zadziała większa dawka niż mniejsza. Najlepiej stosować maksymalną dawkę jednorazową u dorosłych czyli 240 mg. Pierwsze efekty można obserwować już po 1-2 godzinach, a pełne działanie po 2-4 godzinach.

Czy symetykon można stosować długotrwale?

Tak, symetykon może być stosowany długotrwale ze względu na brak wchłaniania systemowego i doskonały profil bezpieczeństwa. Preparaty z tym składnikiem zależnie od nasilenia objawów można stosować przed długi czas. Jednak w przypadku przewlekłych objawów zaleca się konsultację z lekarzem w celu ustalenia przyczyny wzdęć.

Czy symetykon pomaga w zespole jelita drażliwego?

W przypadku wzdęć spowodowanych popularnie określaną niestrawnością simetikon zmniejsza objawy i redukuje wzdęcia oraz gazy. Jednak jeśli wspomniane objawy pojawiają się u chorych na IBS, to symetikon niestety nie jest już tak efektywny. Mimo to, pozostaje ważnym elementem terapii objawowej w IBS.

Czy można łączyć symetykon z innymi lekami na wzdęcia?

Ciekawe jest również zastosowanie symetykonu w terapii łączonej z węglem aktywnym w przypadku leczenia wzdęć spowodowanych niestrawnością. Symetykon można bezpiecznie łączyć z większością leków stosowanych w dolegliwościach przewodu pokarmowego.

Czy symetykon jest bezpieczny dla niemowląt?

Tak, symetykon w postaci kropli może być stosowany u niemowląt już od 1. miesiąca życia. Długość kuracji symetykonem w tym wypadku nie powinna przekroczyć 14 dni, następnie konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Czy symetykon ma wpływ na trawienie?

Nie, symetykon nie wpływa na motorykę, procesy trawienia i wchłaniania substancji z przewodu pokarmowego, ponadto nie drażni jego ścian. Działa wyłącznie na gazy uwięzione w przewodzie pokarmowym.

Kiedy nie należy stosować symetykonu?

Preparat ten nie powinien być stosowany przez osoby, które wykazują nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą obecną w danej postaci leku. Nie należy go również stosować w przypadku niedrożności jelitowej.

Czy można stosować symetykon na czczo?

Tak, Symetykon stosuje się doustnie, niezależnie od posiłków. Może być przyjmowany przed, w trakcie lub po posiłku, a także przed snem.

Czy symetykon leczy przyczynę wzdęć?

Nie, pamiętajmy o tym, że działa on objawowo – nie leczy przyczyny wzdęć! Symetykon jest lekiem objawowym, który usuwa skutki nadmiaru gazów, ale nie wpływa na przyczyny ich powstawania.

Jak przygotować się do badania USG z użyciem symetykonu?

Podczas przygotowania do zabiegów diagnostycznych w obrębie jamy brzusznej(USG, endoskopia) zwykle stosuje się dawkę leku ustaloną indywidualnie przez lekarza wieczorem w dniu poprzedzającym badanie oraz rano na czczo, przed pierwszym posiłkiem.

Bibliografia

  1. Bartoletti I, Bartalucci AA, Borgioli C, Burresi E, Giannaccini G, Maffei A, Nencetti S, Orlandini E. Mechanism of antifoaming action of simethicone. J Appl Toxicol. 1994 May-Jun;14(3):207-14. DOI: 10.1002/jat.2550140311 PMID: 8083482
  2. Ingold CJ, Akhondi H. Simethicone. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. 2023 Jul 10. PMID: 32644496