Genotropin to lek zawierający somatropinę, ludzki hormon wzrostu produkowany w komórkach bakterii Escherichia coli za pomocą technologii rekombinacji DNA. Jest stosowany w zaburzeniach wzrostu oraz przy niedoborze hormonu wzrostu. U dorosłych z niedoborem hormonu wzrostu, somatropina zmniejsza masę tkanki tłuszczowej i zwiększa masę mięśni. Lek jest dostępny na receptę.
Norditropin NordiFlex to lek, który zawiera biosyntetyczny ludzki hormon wzrostu, nazywany somatropiną. Jest on identyczny z hormonem wytwarzanym w organizmie człowieka i jest niezbędny do prawidłowego wzrostu dzieci oraz funkcjonowania organizmu dorosłego. Lek stosuje się w leczeniu różnych zaburzeń wzrostu u dzieci, takich jak brak wydzielania hormonu wzrostu lub jego niewystarczająca ilość, zespół Turnera, zaburzenia czynności nerek, niski wzrost oraz u dzieci urodzonych jako zbyt małe w stosunku do wieku ciążowego. Norditropin NordiFlex jest lekiem na receptę.
Norditropin SimpleXx to lek zawierający biosyntetyczny ludzki hormon wzrostu, somatropinę, który jest identyczny z hormonem wzrostu wytwarzanym naturalnie w organizmie człowieka. Jest niezbędny do prawidłowego rozwoju dzieci oraz do utrzymania prawidłowej funkcji organizmu dorosłego. Stosowany jest w leczeniu zaburzeń wzrostu u dzieci, takich jak niedobór hormonu wzrostu, zespół Turnera, zaburzenia czynności nerek, niski wzrost i niedobór długości ciała po urodzeniu (SGA) oraz zespół Noonan. Norditropin SimpleXx jest również stosowany jako zastępczy hormon wzrostu u dorosłych. Jest dostępny na receptę.
NutropinAq to lek dostępny na receptę, który zawiera somatropinę, hormon wzrostu człowieka. Jest stosowany w leczeniu różnych schorzeń związanych z niedoborem hormonu wzrostu, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. NutropinAq jest dostarczany jako roztwór do wstrzykiwań podskórnych.
Omnitrope to lek zawierający somatropinę, ludzki hormon wzrostu produkowany metodą rekombinacji DNA. Jest stosowany w leczeniu zaburzeń wzrostu u dzieci i młodzieży spowodowanych niedoborem hormonu wzrostu, zespołu Pradera-Willego, zespołu Turnera, przewlekłej niewydolności nerek oraz u dzieci urodzonych zbyt małych w stosunku do wieku ciążowego. U dorosłych jest stosowany w terapii zastępczej przy znacznym niedoborze hormonu wzrostu. Lek jest dostępny na receptę.
Skytrofa to zaawansowany lek zawierający lonapegsomatropinę, dedykowany dzieciom i młodzieży z niedoborem hormonu wzrostu. Dzięki przekształceniu w ludzki hormon wzrostu (hGH), wspomaga prawidłowy rozwój kości i mięśni oraz utrzymanie zdrowej proporcji tłuszczu i tkanki mięśniowej.
Somatropin Biopartners to lek, który zawiera rekombinowany ludzki hormon wzrostu, somatropinę. Jest stosowany w leczeniu niedoboru hormonu wzrostu u dorosłych i dzieci. U dzieci, somatropina jest podawana w przypadku niedoboru wzrostu spowodowanego niewystarczającym wydzielaniem hormonu wzrostu, zespołu Turnera, niedoboru wzrostu przed okresem dojrzewania spowodowanego przewlekłą niewydolnością nerek oraz w przypadku potwierdzonego genetycznie zespołu Pradera i Willego, w celu zwiększenia wzrostu i poprawy budowy ciała. Lek jest dostępny na receptę.
Somatropina – to syntetyczny hormon pobudzający wzrost. Mechanizm działania somatropiny polega m.in. na podtrzymywaniu prawidłowej budowy ciała poprzez utrzymywanie dodatniego bilansu azotowego, pobudzanie metabolizmu tłuszczu oraz wzrostu mięśni szkieletowych. Wskazaniem do stosowania leku jest leczenie zaburzeń wzrostu u dzieci, zespół Pradera-Williego oraz terapia zastępcza u dorosłych pacjentów z niedoborem wzrostu.
Somatropina dostępna jest w postaci roztworu do wstrzykiwań oraz proszku i rozpuszczalnika do sporządzania roztworu do wstrzykiwań. Dokładne dawkowanie dobiera się indywidualnie do potrzeb pacjenta.
Możliwe działania niepożądane: reakcje w miejscu wstrzyknięcia, ból stawów, wysypka, świąd, pokrzywka, cukrzyca typu II, łagodne nadciśnienie śródczaszkowe, ból mięśni, sztywność mięśniowo-szkieletowa, obrzęk obwodowy, obrzęk twarzy.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Somatropina, znana także jako hormon wzrostu (Growth Hormone, GH), stanowi jeden z najważniejszych hormonów produkowanych przez organizm ludzki. Ta biała substancja o złożonej budowie białkowej odgrywa kluczową rolę w procesach wzrostu, regeneracji i metabolizmu na każdym etapie życia. Współcześnie stosowana w medycynie somatropina to syntetyczna forma ludzkiego hormonu wzrostu, wytwarzana metodami inżynierii genetycznej, która znalazła szerokie zastosowanie w leczeniu różnorodnych zaburzeń związanych z niedoborem hormonalnym. Lek ten oferuje nadzieję pacjentom zmagającym się z niedoborem wzrostu u dzieci oraz zaburzeniami metabolicznymi u osób dorosłych. Jego właściwe stosowanie pod nadzorem specjalistów może znacząco poprawić jakość życia i długoterminowe rokowania zdrowotne.
Somatropina, inaczej zwana hormonem wzrostu (GH), jest wytwarzana przez komórki przedniego płata przysadki mózgowej. Wcześniej otrzymywano ją z ludzkich przysadek. Obecnie uzyskuje się rekombinowany ludzki hormon wzrostu metodami inżynierii genetycznej.
Hormon wzrostu (GH, ang. Growth Hormone), czyli somatotropina, jest polipeptydowym hormonem zbudowanym z około 191 aminokwasów, wytwarzanym przez przedni płat przysadki mózgowej w odpowiedzi na regulację przez somatostatynę (hamującą wydzielanie GH) oraz somatoliberynę (zwiększającą jego wydzielanie). Ten skomplikowany układ regulacji zapewnia precyzyjną kontrolę nad poziomem hormonu w organizmie.
Mechanizm działania substancji leczniczej jest złożony, somatropina zwiększa stężenie insulinopodobnego czynnika wzrostu typu I oraz białka wiążącego insulinopodobny czynnik wzrostu w osoczu. Lek u osób dorosłych i u dzieci podtrzymuje dodatni bilans azotowy prowadząc do wzrostu mięśni szkieletowych.
Somatropina działa również za pośrednictwem tzw. somatomedyn, np. insulinopodobnego czynnika wzrostu – IGF-1. Działanie anaboliczne i pobudzające wzrost jest zależne od stymulacji uwalniania IGF-1. To właśnie IGF-1 pośredniczy w większości efektów biologicznych hormonu wzrostu, wpływając bezpośrednio na wzrost i regenerację tkanek.
Somatropina zwiększa objętość wyrzutową serca i poprawia siłę mięśni, zwiększając tolerancję wysiłku fizycznego. Substancja lecznicza pobudza przemiany kwasów tłuszczowych w organizmie. Somatropina zwiększa proces rozkładu triglicerydów zmniejszając jednocześnie ich magazynowanie przez zapasowe komórki tłuszczowe.
GH dodatkowo zwiększa gęstość mineralną kości po zakończeniu wzrostu podłużnego i zamknięciu nasad. Somatropina przyspiesza ziarninowanie i gojenie ran. Powoduje wzrost komórek, całych narządów, odgrywa rolę w procesach regeneracyjnych, w metabolizmie tłuszczów, białek i węglowodanów.
Najczęstsze wskazania do stosowania somatropiny u dzieci obejmują szeroki spektrum zaburzeń wzrostu:
Dzieci z problemami wzrostu: dawka od 0.025 mg/kg do 0.067 mg/kg masy ciała (lecznie należy zakończyć, gdy nasady kości zrosną się lub wzrost jesr zbyt wolny).
Somatropina jest również stosowna w terapii osób dorosłych. Lek znalazł zastosowanie w leczeniu niedoboru hormonu wzrostu nabytego w latach dziecięcych oraz w wieku dorosłym. Zmniejszona ilość hormonu wzrostu w dorosłym wieku jest często związana z urazem mózgowia lub zaburzeniem czynności osi podwzgórze–przysadka.
Dorosśli: zalecane 0.1 mg do 0.5 mg dziennie. W pewnych sytuacjach 1 mg jako dawka podtrzymująca.
Przyczyny somatotropinowej niedoczynności przysadki (niedoboru hormonu wzrostu) mogą być wrodzone i uwarunkowane genetycznie lub stanowić konsekwencję zaburzeń rozwoju mózgu. Nabyty niedobór hormonu wzrostu może być spowodowany: guzami okolicy przysadkowo-podwzgórzowej, histiocytozą z komórek Langerhansa, urazami głowy (gdy dojdzie do uszkodzenia przysadki), wodogłowiem, tzw. zespołem pustego siodła.
Najczęściej nie udaje się ustalić przyczyny niedoboru hormonu wzrostu. W takich przypadkach mówimy o idiopatycznym niedoborze hormonu wzrostu.
We wrodzonym niedoborze hormonu wzrostu objawy pojawiają się już w okresie noworodkowym. Należą do nich: objawowa hipoglikemia (zmniejszenie stężenia glukozy we krwi) przedłużająca się żółtaczka w okresie noworodkowym
U starszych dzieci obserwuje się:
Objawy mogące sugerować niedobór hormonu wzrostu u dorosłych: – uczucie stałego zmęczenia – obniżenie nastroju – pogorszenie energii życiowej – pogorszenie kontaktów społecznych/izolacja – poczucie pogorszenia jakości życia – zaburzenie reakcji emocjonalnych – osłabienie – mniejsza wydolność fizyczna – obniżenie masy mięśniowej – wzrost masy tłuszczowej (szczególnie w okolicach brzucha)
W Polsce dostępne są różne preparaty zawierające somatropinę, stosowane w terapii zastępczej niedoboru hormonu wzrostu:
Główne substancje czynne stosowane w leczeniu:
Somatropina, lonapegsomatropina i somatrogon to nowoczesne hormony wzrostu stosowane u dzieci z niedoborem tego hormonu. Różnią się m.in. częstością podawania i profilem działania.
Somatropinę należy podawać podskórnie, zmieniając regularnie miejsce iniekcji ze względu na możliwość wystąpienia lipoatrofii (zaniku podskórnej tkanki tłuszczowej).
Somatropinę podaje się podskórnie. Dostępność biologiczna po takim podaniu wynosi 80%. Maksymalne stężenie osiąga po 3–6 h po podaniu. Eliminowana jest głównie przez nerki i wątrobę. Biologiczny okres półtrwania hormonu wynosi 2–3 h.
Efekty terapii hormonem wzrostu opisywane w literaturze świadczą o tym, że przy wczesnym rozpoczęciu leczenia hormonem wzrostu możliwe jest, by w pierwszym roku terapii szybkość wzrastania dziecka wynosiła od około 8,9 do 9,8 cm.
| Grupa wiekowa | Oczekiwane efekty | Czas obserwacji |
|---|---|---|
| Dzieci 1. rok terapii | Wzrost o 8,9-9,8 cm | 12 miesięcy |
| Dzieci długotrwale | Osiągnięcie docelowego wzrostu | Do zamknięcia nasad |
| Dorośli | Poprawa składu ciała | 6-12 miesięcy |
| Dorośli | Zwiększenie masy mięśniowej | Długoterminowo |
Po podskórnym podaniu somatropiny u osoby dorosłej istnieje ryzyko wystąpienia przemijających działań niepożądanych o umiarkowanym stopniu nasilenia. W trakcie terapii mogą pojawić się obrzęki obwodowe, ból stawów lub mięśni, sztywność mięśniowa, obrzęk twarzy lub parestezje.
Dorośli: Możliwe obrzęki, bóle mięśni i stawów, uczulenie w miejscu wstrzyknięcia (działania niepożądane o charakterze przemijającym).
Dzieci: Mogą wystąpić nadciśnienie śródczaszkowe, wysypki, obrzęki, uczulenie w miejscu iniekcji (rzadkie działania niepożądane). Działania niepożądane podczas terapii dzieci występują rzadziej.
Do rzadkich, ale poważnych skutków ubocznych – które przemawiają za tym, że somatropina powinna być stosowana wyłącznie w celach leczniczych pod nadzorem lekarza – należą: ostre zapalenie trzustki, nadciśnienie śródczaszkowe, wodogłowie, gruczolak (guz) przysadki, zatrzymanie płynów, zawał serca, udar mózgu.
U osób z aktywnym nowotworem, poważnymi problemami oddechowymi. Po poważnych urazach w wyniku wypadków.
Zastosowanie zbyt dużej dawki somatropiny może wywołać nagły spadek, a następnie wzrost stężenia glukozy w osoczu. Ponadto, duże ilości leku mogą spowodować objawy podobne do objawów schorzeń wywołanych nadmiernym uwalnianiem hormonu wzrostu.
Somatropina może wpłynąć na rozwój skoliozy u dzieci z zespołem Noonan lub Turnera. Przed rozpoczęciem leczenia należy wykluczyć inne przyczyny niskiego wzrostu. Dzieci z zespołem Turnera lub niskim wzrostem po urodzeniupowinny być poddawane regularnym kontrolom poziomu IGF-1 oraz glukozy i insuliny na czczo.
Leczenie jest w Polsce w pełni refundowane między innymi u dzieci z następującymi chorobami przebiegającymi z deficytem wzrostu: somatotropinowa niedoczynność przysadki, zespół Turnera, przewlekła niewydolność nerek, zespół Pradera i Williego.
W Polsce refundowane jest podawanie rekombinowanego ludzkiego hormonu wzrostu GH (rhGH) dla dzieci z rozpoznaniem idiopatycznej niedoczynności przysadki, przewlekłej niewydolności nerek, zespołów Turnera i Pradera-Williego oraz w przypadku dzieci niskorosłych urodzonych z hipotrofią wewnątrzmaciczną.
Terapia somatropiną poza refundacją jest dość kosztowna. Cena hormonu wzrostu – w zależności od opakowania i dawki leku, zaczyna się od ponad 2 tys. zł. Z kolei cena GH w przypadku większych dawek i opakowań zbliża się do 5 tys.
Dawkę leczniczą hormonu wzrostu lekarz ustala indywidualnie dla każdego pacjenta, a przy braku refundacji cena apteczna jednego opakowania hormonu wzrostu może wynieść nawet kilkaset złotych.
Podczas terapii somatropiną niezbędne jest regularne monitorowanie:
Dzieci z problemami wzrostu: lecznie należy zakończyć, gdy nasady kości zrosną się lub wzrost jesr zbyt wolny
leczenie hormonem wzrostu jest możliwe tylko do osiągnięcia wieku kostnego 16 lat przez dziewczynkę i 18 lat przez chłopca.
Współczesna farmakologia rozwija nowe formy somatropiny o przedłużonym działaniu, które mogą znacznie poprawić komfort terapii:
Badania nad somatropiną są kontynuowane w celu poprawy jej skuteczności i łatwości stosowania. Optymalizacja schematów leczenia dla różnych schorzeń w celu maksymalizacji korzyści przy jednoczesnym minimalizowaniu skutków ubocznych.
Objawy uboczne leczenia rGH występują stosunkowo rzadko i zależą od leczonej choroby. Przy właściwym dawkowaniu i monitorowaniu przez specjalistę, somatropina jest bezpiecznym lekiem dla dzieci z niedoborem hormonu wzrostu.
Zastrzyki z hormonu wzrostu podaje się dzieciom do czasu zarośnięcia nasad kostnych Leczenie kontynuuje się zazwyczaj do osiągnięcia dojrzałości kostnej lub satysfakcjonującego wzrostu.
Tak, W Polsce mamy od niedawna program lekowy terapii niedoboru hormonu wzrostu u dorosłych. Dorośli z udokumentowanym niedoborem hormonu wzrostu mogą otrzymać leczenie w ramach specjalistycznych programów.
Do częstych skutków należą: ból głowy, ból stawów, obrzęk rąk i nóg, zespół cieśni nadgarstka, ból mięśni, zmęczenie, reakcje alergiczne (wysypka, świąd, pokrzywka). Większość z tych objawów ma charakter przejściowy.
Somatropina nie jest zalecana kobietom w ciąży, chyba że lekarz uzna to za konieczne. Decyzja o stosowaniu powinna być podejmowana indywidualnie przez specjalistę.
zmiany w zakresie tkanki tłuszczowej oraz FFM pojawiają się w czasie pierwszych 6 miesięcy terapii zastępczej i utrzymują się w czasie dalszego leczenia U dzieci przyrost wzrostu jest najintensywniejszy w pierwszym roku terapii.
W Polsce leczenie niedoboru hormonu wzrostu jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach programów lekowych Ministerstwa Zdrowia. Programy leczenia skierowane są do osób w wieku dziecięcym (B19) i dorosłym (B111).
Somatropina wymaga przechowywania w lodówce (2-8°C). Podczas podróży należy zapewnić odpowiednie warunki transportu i posiadać dokumentację medyczną potwierdzającą konieczność stosowania leku.
Jeśli pacjent pominie dawkę, należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym. Nie należy podwajać kolejnej dawki bez konsultacji medycznej. Regularne stosowanie jest kluczowe dla skuteczności terapii.
