Imupret to lek roślinny, który jest tradycyjnie stosowany przy pierwszych oznakach oraz w czasie trwania przeziębienia. Skład leku tworzy ziołowa kompozycja, w której skład wchodzi m.in. skrzyp, prawoślaz, rumianek, mniszek. Produkt jest dostępny bez recepty. Dawkowanie zależy od wieku pacjenta. Dzieci w wieku od 6 do 11 lat powinny przyjmować 1 tabletkę 5-6 razy dziennie, młodzież w wieku od 12 lat i dorośli – 2 tabletki 5-6 razy dziennie.
Imupret N to lek pochodzenia roślinnego, który jest tradycyjnie stosowany przy pierwszych oznakach przeziębienia oraz w trakcie jego trwania. Zawiera wyciągi z różnych roślin, takich jak skrzyp, krwawnik pospolity, prawoślaz, orzech włoski, mniszek lekarski, rumianek i kora dębu. Substancje zawarte w tych wyciągach działają przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwzapalnie, a także stymulują naturalną odporność organizmu. Lek ten jest dostępny bez recepty.
Nefrobonisol to roślinny preparat leczniczy w postaci płynu doustnego. Jest stosowany tradycyjnie jako środek moczopędny. Składniki aktywne to nalewki z ziela nawłoci pospolitej i ziela skrzypu oraz soki z liścia brzozy, ziela pokrzywy, korzenia mniszka i ziela krwawnika. Lek jest dostępny bez recepty i jest stosowany pomocniczo w łagodnych stanach zapalnych dróg moczowych oraz w piasku nerkowym.
Skrzyp Fix to tradycyjny produkt leczniczy roślinny dostępny bez recepty. Jest stosowany pomocniczo w łagodnych zaburzeniach układu moczowego w celu przepłukania dróg moczowych jako środek zwiększający ilość wydalanego moczu. Produkt jest przeznaczony dla osób dorosłych i młodzieży powyżej 12. roku życia. Skrzyp Fix jest dostępny w postaci suszonych ziół w saszetkach do samodzielnego przygotowywania naparu.
Urosan fix to produkt leczniczy roślinny stosowany pomocniczo w łagodnych zaburzeniach układu moczowego i dolegliwości dróg moczowych. Zwiększa diurezę w celu przepłukiwania dróg moczowych.
Ziele skrzypu to naturalny produkt, który można nabyć bez recepty. Jest to tradycyjny środek leczniczy pochodzenia roślinnego, który jest znany ze swoich właściwości prozdrowotnych. Działa diuretycznie i wspomaga proces oczyszczania dróg moczowych oraz eliminuje szkodliwe produkty przemiany materii z organizmu. Stosowany jest pomocniczo w łagodnych zaburzeniach układu moczowego, w celu przepłukania dróg moczowych jako środek moczopędny.
Zioła do zmniejszania nadwagi to preparat roślinny w postaci ziół do zaparzania w saszetkach. Jest stosowany pomocniczo w walce z nadwagą i otyłością. Zawiera kłącze perzu, ziele skrzypu, ziele mniszka, korzeń mniszka, korę kruszyny. Działa jako łagodny środek żółciopędny i moczopędny, a także jest stosowany pomocniczo u osób ze skłonnościami do zaparć. Jest dostępny bez recepty.
Zioła przeciwreumatyczne to naturalne preparaty, które są często stosowane w celu złagodzenia objawów chorób reumatycznych. Działają poprzez zmniejszenie stanu zapalnego i bólu w stawach, co przyczynia się do poprawy ruchomości i jakości życia pacjentów. Wiele z tych ziół jest dostępnych bez recepty, ale zawsze zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii ziołowej, szczególnie w przypadku osób cierpiących na przewlekłe choroby lub przyjmujących inne leki. Wskazania do stosowania ziół przeciwreumatycznych obejmują różne stany i choroby reumatyczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa czy łuszczycowe zapalenie stawów.
Skrzyp polny – roślina lecznicza znana ze swoich dobroczynnych właściwości, stosowana od wieków w medycynie ludowej i ajurwedzie. Surowcem wykorzystywanym w farmacji jest ziele skrzypu polnego, bogate m.in. we flawonoidy, kwasy organiczne i sole mineralne, w tym krzem. Skrzyp polny wykazuje działanie moczopędne, przeciwkrwotoczne oraz wspomaga pracę wątroby. Wpływa również korzystnie na stan naczyń krwionośnych, skóry, włosów i paznokci. Ponadto stosowany zewnętrznie przyspiesza gojenie się ran. Wskazaniem do stosowania skrzypu polnego są łagodne zaburzenia układu moczowego, wzmocnienie włosów, skóry i paznokci oraz ścian naczyń krwionośnych. 
Skrzyp polny dostępny jest w postaci ziół do zaparzania i tabletek. Występuje również w preparatach złożonych w połączeniu z m.in. biotyną, pokrzywą, drożdżami, nawłocią, pietruszką.
Skrzyp polny znalazł również zastosowanie w kosmetyce jako składnik produktów do pielęgnacji i wzmacniania włosów oraz serii kosmetyków o działaniu oczyszczającym i regenerującym skórę.
Możliwe działania niepożądane: występują bardzo rzadko i dotyczą głównie przewodu pokarmowego oraz reakcji alergicznych (wysypka, pokrzywka).
Uwaga: Skrzypu polnego nie zaleca się w przypadku obrzęków pojawiających się przy niewydolności nerek lub serca.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Skrzyp polny (Equisetum arvense) to jedna z najstarszych roślin na Ziemi, której właściwości lecznicze doceniane są od tysięcy lat. Ta niezwykła roślina z rodziny skrzypowatych kryje w sobie bogactwo substancji bioaktywnych, przede wszystkim łatwo przyswajalną krzemionkę, która czyni ją jedną z najcenniejszych roślin wspomagających zdrowie skóry, włosów, paznokci oraz układu moczowego. Współczesne badania naukowe potwierdzają tradycyjne zastosowania skrzypu, odsłaniając jednocześnie nowe możliwości terapeutyczne tej fascynującej rośliny. Dzięki zawartości unikalnych związków aktywnych, w tym flawonoidów, kwasów fenolowych i saponin, skrzyp polny znajdzie zastosowanie zarówno w medycynie naturalnej, jak i w codziennej pielęgnacji zdrowia oraz urody.
Skrzyp polny należy do pradawnej rodziny skrzypowatych (Equisetaceae), której przedstawiciele występowali już w okresie karbonu i permu, ponad 300 milionów lat temu. Obecnie można go spotkać na terenie całej Polski oraz większości krajów Europy, Ameryki Północnej oraz wybranych regionów Azji i Afryki.
Roślina charakteryzuje się wyjątkowym wyglądem przypominającym miniaturową jodełkę. W okresie wiosennym z podziemnych kłączy wyrastają pierwsze, jasnobrunatne pędy zarodnikowe zakończone kłosem. Po ich obumarcięciu pojawiają się zielone, silnie rozgałęzione pędy płonne, które zawierają największe stężenie substancji leczniczych. Te właśnie pędy, osiągające wysokość do 40 cm, stanowią surowiec farmaceutyczny.
Skrzyp polny zawdzięcza swoje właściwości lecznicze niezwykle bogatemu składowi chemicznemu:
Najważniejszym składnikiem skrzypu polnego jest krzemionka, której zawartość wynosi od 5 do 10% suchej masy. Co istotne, skrzyp polny uważany jest za najbogatsze źródło łatwo przyswajalnej krzemionki spośród wszystkich roślin leczniczych. Krzem występuje tutaj głównie w postaci dwutlenku krzemu oraz rozpuszczalnych krzemianiów, które są znacznie lepiej przyswajalne przez organizm ludzki.
Roślina zawiera szeroki spektrum flawonoidów, w tym:
Te związki odpowiadają za właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne oraz moczopędne skrzypu polnego.
Skrzyp polny jest bogatym źródłem kwasów fenolowych, szczególnie pochodnych kwasu hydroksycynamonowego, w tym:
Roślina dostarcza również cennych składników mineralnych:
W składzie skrzypu polnego znajdziemy także:
| Składnik | Zawartość | Właściwości |
|---|---|---|
| Krzemionka | 5-10% | Wzmacnianie tkanki łącznej, włosów i paznokci |
| Flawonoidy | ~0,3% | Działanie przeciwutleniające, moczopędne |
| Potas | 34,2 g/kg | Regulacja gospodarki wodnej organizmu |
| Żelazo | 285 mg/kg | Transport tlenu, metabolizm energetyczny |
Działanie moczopędne skrzypu polnego jest jedną z najlepiej udokumentowanych właściwości tej rośliny. Badania kliniczne wykazały, że ekstrakt ze skrzypu polnego w dawce 900 mg dziennie może wykazywać silniejsze działanie diuretyczne niż niektóre syntetyczne leki moczopędne. Co istotne, skrzyp zwiększa objętość wydalanego moczu bez negatywnego wpływu na równowagę elektrolitową organizmu.
Za efekt moczopędny odpowiadają głównie flawonoidy oraz związki mineralne. Mechanizm działania opiera się na pobudzeniu funkcji nerek oraz zwiększeniu filtracji kłębkowej, co wspomaga usuwanie z organizmu szkodliwych metabolitów i nadmiaru płynów.
Współczesne badania naukowe potwierdzają silne działanie przeciwzapalne skrzypu polnego. Wyizolowane z rośliny związki, w tym (Z)-3-heksenyl β-D-glukopiranozydu oraz glikozydy lignanowe, wykazują zdolność do:
Te mechanizmy czynią skrzyp polny potencjalnym środkiem wspomagającym leczenie schorzeń o podłożu zapalnym.
Bogate spektrum antyoksydantów w skrzypie polnym, głównie flawonoidów i kwasów fenolowych, zapewnia skuteczną ochronę przed wolnymi rodnikami. Właściwość ta ma szczególne znaczenie w:
Wysoką zawartość krzemu w skrzypie polnym wykorzystuje się w wspomaganiu:
Badania sugerują, że regularne stosowanie skrzypu może wspierać utrzymanie prawidłowej gęstości mineralnej kości, szczególnie u kobiet po menopauzie.
Skrzyp polny znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu schorzeń układu moczowego:
Dna moczanowa:
Kamica nerkowa:
Zakażenia układu moczowego:
Przewlekłe zapalenia nerek:
W Polsce w leczeniu schorzeń układu moczowego stosuje się różnorodne preparaty zawierające skrzyp polny jako składnik aktywny:
Preparaty złożone z udziałem skrzypu polnego:
Najczęściej stosowane substancje czynne w leczeniu farmakologicznym schorzeń, przy których pomocniczo można stosować skrzyp polny:
W leczeniu dny moczanowej:
W leczeniu kamicy nerkowej:
W zakażeniach układu moczowego:
Skrzyp polny jest cennym składnikiem kosmetyków do włosów dzięki wysokiej zawartości krzemu:
Mechanizmy działania:
Formy stosowania:
Właściwości pielęgnacyjne dla skóry:
Zastosowanie w problemach skórnych:
Krzem zawarty w skrzypie polnym odgrywa kluczową rolę w wzmacnianiu paznokci:
Przygotowanie:
Zalecane dawkowanie:
Płukanki do włosów:
Okłady:
Bezwzględne przeciwwskazania:
Względne przeciwwskazania:
Możliwe działania niepożądane:
Ważne interakcje:
Randomizowane badanie kontrolowane przeprowadzone na 36 mężczyznach wykazało, że skrzyp polny wykazuje działanie moczopędne porównywalne do hydrochlorotiazydu w dawce 25 mg dziennie, jednak bez negatywnego wpływu na wydalanie elektrolitów.
Współczesne badania in vitro na linii komórek keratynocytów (HaCaT) wykazały, że ekstrakty ze skrzypu polnego skutecznie:
Badanie na kobietach w okresie pomenopauzalnym wykazało, że suplementacja skrzypem polnym przez 12 miesięcy (270 mg w dwumiesięcznych cyklach) istotnie zwiększyła gęstość mineralną kości w porównaniu do grupy kontrolnej.
Najnowsze analizy fitochemiczne zidentyfikowały w skrzypie polnym 9 nowych związków bioaktywnych, w tym:
| Źródło krzemu | Zawartość krzemionki | Przyswajalność | Zastosowanie |
|---|---|---|---|
| Skrzyp polny | 5-10% | Średnia (wymaga odpowiedniego przygotowania) | Kompleksowe działanie |
| Bambus | Do 75% | Wysoka (forma organiczna) | Głównie krzem |
| Pokrzywa | 1-3% | Średnia | Działanie wielokierunkowe |
| Płatki owsiane | 0,5-1% | Niska | Żywienie |
Optymalny czas zbioru: lipiec-sierpień, gdy roślina zawiera najwięcej krzemionki Warunki suszenia: temperatura 30-40°C, w cieniu, z zachowaniem zielonego koloru Przechowywanie: w suchych, ciemnych miejscach, w szczelnych opakowaniach
Zgodnie z Farmakopą Europejską, ziele skrzypu polnego musi zawierać minimum:
Skrzyp polny to roślina o niezwykle szerokim spektrum działania, której właściwości lecznicze są coraz lepiej poznawane i potwierdzane badaniami naukowymi. Jego największą zaletą jest wysokie bezpieczeństwo stosowania przy jednoczesnej skuteczności w wielu obszarach zdrowia. Czy to w leczeniu schorzeń układu moczowego, pielęgnacji włosów i skóry, czy jako źródło cennej krzemionki – skrzyp polny zasługuje na miejsce w apteczce każdego, kto ceni naturalne metody wspierania zdrowia.
Choć skrzyp polny nie jest bezwzględnie przeciwwskazany w ciąży, jego stosowanie powinno być skonsultowane z lekarzem prowadzącym ciążę. Szczególnie bezpieczne jest stosowanie zewnętrzne w formie płukanek do włosów. Nie zaleca się kuracji dłuższej niż 3 tygodnie ze względu na możliwość wpływu na poziom witaminy B1.
Zalecana długość kuracji to 4-6 tygodni, po których należy zrobić 2-tygodniową przerwę. Długotrwałe stosowanie bez przerw może prowadzić do niedoboru witaminy B1 ze względu na obecność tiaminazy w roślinie. W czasie kuracji warto wzbogacić dietę o produkty bogate w witaminę B1.
Absolutnie nie. Skrzyp polny może mieć łagodne działanie obniżające ciśnienie krwi poprzez efekt moczopędny, ale nigdy nie powinien zastępować przepisanych leków na nadciśnienie. Może być stosowany wyłącznie jako uzupełnienie terapii, po konsultacji z lekarzem.
Skrzyp polny (Equisetum arvense) jest jedynym gatunkiem dopuszczonym do użytku medycznego przez Farmakopę Europejską. Inne gatunki mogą zawierać większe ilości szkodliwych alkaloidów. Ważne jest, aby kupować preparaty od sprawdzonych producentów, którzy gwarantują właściwą identyfikację botaniczną surowca.
Tak, skrzyp polny dobrze komponuje się z innymi ziołami o działaniu moczopędnym, takimi jak:
Należy jednak unikać jednoczesnego stosowania z lekami moczopędnymi bez konsultacji lekarskiej.
Dobrej jakości surowiec powinien:
Badania wskazują, że krzem zawarty w skrzypie może wspierać wzrost włosów poprzez:
Jednak przy zaawansowanym łysieniu androgennym efekty będą ograniczone. Najlepsze rezultaty uzyskuje się w profilaktyce wypadania włosów i przy ich ogólnym osłabieniu.
Nie ma bezpośrednich przeciwwskazań, ale osoby z kamicą żółciową powinny skonsultować stosowanie z lekarzem. Działanie moczopędne skrzypu nie wpływa na układ żółciowy, ale zawsze warto zachować ostrożność przy współistnieniu różnych schorzeń.
