Arketis to lek zawierający paroksetynę, który jest silnym i selektywnym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny w neuronach mózgowych. Jest zazwyczaj przepisywany do leczenia następujących stanów: epizodu depresyjnego, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, lęku napadowego z agorafobią lub bez agorafobii, fobii społecznej, zespołu lęku uogólnionego, zespołu stresu pourazowego. Jest dostępny na receptę.
Dropax to lek przeciwdepresyjny zawierający paroksetynę, która należy do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Lek ten jest stosowany w leczeniu depresji oraz różnego rodzaju zaburzeń lękowych. Jest dostępny na receptę. Wskazania do stosowania to między innymi ciężkie epizody depresji, zespół natręctw, zespół lęku napadowego, fobia społeczna, zespół lęku uogólnionego oraz zespół stresu pourazowego.
Parogen to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną o nazwie paroksetyna. Lek jest dostępny na receptę i jest wskazany w leczeniu ciężkich epizodów depresyjnych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, fobii społecznej, zaburzeń lękowych uogólnionych, zaburzeń stresowych pourazowych oraz zaburzeń lękowych z napadami lęku. Parogen jest lekiem refundowanym.
Paroxetine Aurobindo to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną o nazwie paroksetyna. Lek jest stosowany w leczeniu ciężkich epizodów depresyjnych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, lęku napadowego z agorafobią lub bez niej, fobii społecznej, zaburzeń lękowych uogólnionych oraz zaburzeń stresowych pourazowych. Paroxetine Aurobindo jest na receptę.
Paroxetine Aurovitas to lek przeciwdepresyjny, który jest silnym i selektywnym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny w neuronach mózgowych. Jest stosowany w leczeniu dorosłych z depresją i (lub) zaburzeniami lękowymi, takimi jak zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne, lęk napadowy z agorafobią lub bez agorafobii, fobia społeczna, zaburzenie stresowe pourazowe, zaburzenie lękowe uogólnione. Lek jest wydawany na podstawie recepty.
Paroxetine Vitama to lek przeciwdepresyjny, który należy do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Jest stosowany w leczeniu depresji, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, lęku napadowego bez agorafobii lub z agorafobią, fobii społecznej oraz zaburzeń lękowych uogólnionych. Paroxetine Vitama jest dostępny na receptę.
Paroxinor to lek przeciwdepresyjny, który zawiera paroksetynę w postaci paroksetyny chlorowodorku półwodnego. Jest silnym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny w neuronach mózgowych. Stosowany jest między innymi w trakcie epizodów ciężkiej depresji, nerwicy natręctw oraz zaburzeń lękowych. Paroxinor jest dostępny na receptę.
Paxtin to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną o nazwie paroksetyna. Lek jest stosowany w leczeniu ciężkich epizodów depresyjnych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, lęku napadowego z agorafobią lub bez niej, fobii społecznej, zaburzeń lękowych uogólnionych oraz zaburzeń stresowych pourazowych. Paxtin jest na receptę.
Rexetin to lek na receptę, który jest często przepisywany w leczeniu ciężkiego epizodu depresji, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, zaburzenia lękowego z napadami lęku z agorafobią lub bez agorafobii, fobii społecznej, zaburzenia lękowego uogólnionego oraz zaburzenia stresowego pourazowego. Jest to lek przeciwdepresyjny oparty na paroksetynie, który zwiększa poziom serotoniny w przestrzeni między neuronami, co prowadzi do ich lepszego pobudzenia i poprawy samopoczucia pacjenta.
Serestill to lek przeciwdepresyjny, który działa na ośrodkowy układ nerwowy. Zawiera substancję czynną paroksetynę, która reguluje poziom serotoniny w mózgu. Lek ten jest przeznaczony dla osób cierpiących na depresję lub różnego rodzaju zaburzenia lękowe. Jest dostępny na receptę.
Seroxat to lek, który zawiera substancję czynną o nazwie paroksetyna. Jest to lek z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Stosowany jest w leczeniu dorosłych z depresją i (lub) zaburzeniami lękowymi, w tym zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne, zaburzenie lękowe z napadami lęku, fobie społeczne, zaburzenie stresowe pourazowe oraz zaburzenie lękowe uogólnione. Jest dostępny na receptę.
Xetanor to lek, który oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy. Zawiera substancję czynną paroksetynę, która jest zaliczana do grupy leków zwanych selektywnymi inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI). Stosowany jest w leczeniu ciężkich epizodów depresyjnych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, zaburzeń lękowych z napadami lęku z agorafobią lub bez agorafobii, fobii społecznej, zaburzeń lękowych uogólnionych oraz zaburzeń stresowego pourazowego. Jest dostępny na receptę.
Paroksetyna – lek o działaniu przeciwdepresyjnym należący do selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. Mechanizm działania paroksetyny polega na wybiórczym hamowaniu wychwytu zwrotnego serotoniny w neuronach mózgowych co powoduje wzrost jej stężenia w ośrodkowym układzie nerwowym. Wskazaniem do stosowania leku jest leczenie ciężkich epizodów depresji, różnego rodzaju zaburzeń lękowych (np. fobii społecznej), zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych oraz stresu pourazowego.
Paroksetyna dostępna jest w postaci tabletek. Lek stosuje się raz na dobę, rano, najlepiej podczas posiłku. Poprawa stanu pacjenta jest zauważalna po około 2 tygodniach. Leczenie paroksetyną jest długotrwałe (ok. 6 miesięcy lub dłużej).
Możliwe działania niepożądane (najczęstsze): zwiększenie stężenia cholesterolu, zmniejszenie apetytu, pobudzenie, zaburzenia snu, nietypowe sny, ziewanie, bóle głowy, zawroty głowy, niewyraźne widzenie, drżenie, pocenie się, osłabienie, nudności, wymioty, zaparcia, biegunka, suchość w jamie ustnej, zwiększenie masy ciała, zaburzenia seksualne.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Paroksetyna to jeden z najsilniejszych przedstawicieli grupy leków przeciwdepresyjnych zwanych selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), która od lat stanowi podstawę farmakoterapii w psychiatrii. Ta substancja czynna, wprowadzona na rynek w 1990 roku przez koncern SmithKline Beecham, zyskała uznanie zarówno wśród lekarzy, jak i pacjentów dzięki swojej wysokiej skuteczności w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych przy stosunkowo dobrym profilu bezpieczeństwa. Mechanizm działania paroksetyny opiera się na precyzyjnym blokowaniu transportu serotoniny z powrotem do komórek nerwowych, co prowadzi do zwiększenia stężenia tego kluczowego neuroprzekaźnika w mózgu. Serotonina, potocznie nazywana „hormonem szczęścia”, odgrywa fundamentalną rolę w regulacji nastroju, emocji, snu i apetytu. U osób cierpiących na depresję i zaburzenia lękowe obserwuje się charakterystyczne obniżenie poziomu tej substancji, co bezpośrednio przekłada się na objawy chorobowe. Paroksetyna, blokując białka transportujące serotoninę ze szczelin synaptycznych, skutecznie wydłuża czas jej działania i wzmacnia przekaźnictwo między neuronami, co prowadzi do stopniowej poprawy nastroju i zmniejszenia objawów lękowych. Warto podkreślić, że efekty terapeutyczne paroksetyny pojawiają się zazwyczaj po 2-4 tygodniach regularnego stosowania, co wymaga cierpliwości i konsekwencji ze strony pacjenta.
Paroksetyna należy do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, co oznacza, że jej działanie koncentruje się głównie na jednym konkretnym neuroprzekaźniku. W przeciwieństwie do starszych leków przeciwdepresyjnych, które wpływały na kilka systemów neuroprzekaźnikowych jednocześnie, paroksetyna wykazuje wysoką selektywność działania, co przekłada się na lepszą tolerancję i mniej skutków ubocznych.
Mechanizm działania tej substancji polega na blokowaniu transportera serotoniny (SERT), który odpowiada za usuwanie serotoniny z przestrzeni międzysynaptycznej. Gdy serotonina zostaje uwolniona przez neuron, w normalnych warunkach jest szybko wychwytywa na z powrotem przez transporter. Paroksetyna blokuje ten proces, pozwalając serotoninie dłużej pozostawać w synapsie i wywierać swoje działanie na receptory postsynaptyczne.
Szczególnie istotne jest to, że paroksetyna wykazuje najwyższe spośród wszystkich SSRI powinowactwo do transportera serotoniny. Jest około 2,5 raza silniejsza od citalopromu i około 6 razy silniejsza od sertraliny w hamowaniu wychwytu zwrotnego serotoniny. Ta wysoka potencja przekłada się na skuteczność kliniczną, ale również wymaga ostrożności w dawkowaniu.
Paroksetyna znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych u pacjentów dorosłych. Główne wskazania do jej stosowania obejmują:
Ciężkie epizody depresyjne stanowią podstawowe wskazanie do stosowania paroksetyny. Lek jest szczególnie skuteczny w przypadku depresji o umiarkowanym i ciężkim nasileniu, w tym depresji z towarzyszącymi objawami lękowymi. Badania kliniczne potwierdzają wysoką skuteczność paroksetyny w redukcji objawów depresyjnych, przy czym poprawa nastroju następuje zazwyczaj po 2-4 tygodniach regularnego stosowania.
Zaburzenia lękowe z napadami lęku to kolejna ważna grupa wskazań. Paroksetyna wykazuje silne działanie przeciwlękowe, które często ujawnia się jeszcze przed pełnym efektem przeciwdepresyjnym. Lek skutecznie zmniejsza częstość i nasilenie napadów paniki, co znacząco poprawia jakość życia pacjentów.
Fobia społeczna, charakteryzująca się intensywnym lękiem przed sytuacjami społecznymi, również dobrze odpowiada na leczenie paroksetyną. Pacjenci odnotowują zmniejszenie lęku przed oceną społeczną i większą gotowość do uczestniczenia w kontaktach interpersonalnych.
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) stanowią kolejne wskazanie, przy czym w tym przypadku często wymagane są wyższe dawki i dłuższy czas leczenia. Paroksetyna pomaga zmniejszyć intensywność natręctw i kompulsji, choć pełny efekt może wystąpić dopiero po kilku miesiącach terapii.
Paroksetyna jest dostępna w postaci tabletek powlekanych do stosowania doustnego. Standardowa dawka wynosi 20 mg, choć dostępne są również tabletki o większych mocach. Lek należy przyjmować raz dziennie, najlepiej rano podczas śniadania, co zmniejsza ryzyko wystąpienia nudności i innych działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego.
| Wskazanie | Dawka początkowa | Dawka terapeutyczna | Dawka maksymalna |
|---|---|---|---|
| Depresja | 20 mg/dobę | 20-50 mg/dobę | 50 mg/dobę |
| Napady lęku | 10 mg/dobę | 40 mg/dobę | 60 mg/dobę |
| Fobia społeczna | 20 mg/dobę | 20-50 mg/dobę | 50 mg/dobę |
| OCD | 20 mg/dobę | 20-60 mg/dobę | 60 mg/dobę |
W przypadku zaburzeń lękowych z napadami lęku rekomenduje się rozpoczęcie od niższej dawki (10 mg), która jest następnie stopniowo zwiększana o 10 mg tygodniowo do osiągnięcia dawki docelowej 40 mg na dobę. Takie postępowanie minimalizuje ryzyko nasilenia lęku w początkowej fazie leczenia.
Czas trwania terapii powinien być dostosowany indywidualnie, jednak w przypadku epizodów depresyjnych zaleca się kontynuowanie leczenia przez co najmniej 6 miesięcy po uzyskaniu remisji. W przypadku zaburzeń lękowych przewlekłych terapia może być prowadzona znacznie dłużej.
Paroksetyna charakteryzuje się dobrym wchłanianiem po podaniu doustnym, jednak podlega znacznemu efektowi pierwszego przejścia przez wątrobę, co oznacza, że tylko część przyjętej dawki trafia do krążenia systemowego. Biologiczna dostępność wynosi około 50%, a maksymalne stężenie we krwi osiągane jest w ciągu 4-6 godzin po zażyciu.
Farmakokinetyka paroksetyny ma charakter nieliniowy, co oznacza, że wzrost dawki nie przekłada się proporcjonalnie na wzrost stężenia w osoczu. Wynika to z nasycenia enzymów metabolizujących lek przy wyższych dawkach. Stan równowagi ustala się po około 7-14 dniach regularnego przyjmowania, co jest istotne dla oceny skuteczności terapii.
Paroksetyna ulega intensywnemu metabolizmowi w wątrobie z udziałem enzymów cytochromu P450, głównie CYP2D6 i CYP3A4. Powstające metabolity są nieaktywne farmakologicznie i są wydalane z moczem (około 64% dawki) oraz z kałem (około 36% dawki). Okres półtrwania paroksetyny wynosi około 24 godzin, co pozwala na dawkowanie raz na dobę.
Szczególną uwagę należy zwrócić na fakt, że paroksetyna jest silnym inhibitorem enzymu CYP2D6. Oznacza to, że może zwiększać stężenia innych leków metabolizowanych przez ten enzym, co ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa terapii skojarzonej.
Jak każdy lek, paroksetyna może wywoływać działania niepożądane, choć większość z nich ma łagodny przebieg i ustępuje w miarę adaptacji organizmu do leku. Znajomość możliwych skutków ubocznych pozwala pacjentom lepiej przygotować się na terapię i odpowiednio reagować na ewentualne problemy.
Najczęściej występujące działania niepożądane obejmują:
Rzadziej występujące, ale istotne klinicznie działania niepożądane to:
Objawy odstawienia mogą wystąpić przy nagłym przerwaniu terapii i obejmują zawroty głowy, uczucie porażenia prądem, zaburzenia snu, lęk i drażliwość. Z tego powodu paroksetyna powinna być odstawiana stopniowo, zazwyczaj przez zmniejszenie dawki o 10 mg tygodniowo.
Bezwzględne przeciwwskazania do stosowania paroksetyny obejmują nadwrażliwość na substancję czynną oraz jednoczesne stosowanie inhibitorów monoaminooksydazy (MAO). Między zakończeniem terapii inhibitorami MAO a rozpoczęciem leczenia paroksetyną musi upłynąć co najmniej 2 tygodnie, a po zakończeniu leczenia paroksetyną należy odczekać co najmniej tydzień przed rozpoczęciem terapii inhibitorami MAO.
Paroksetyna nie powinna być stosowana u dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia ze względu na zwiększone ryzyko zachowań samobójczych i agresywnych obserwowane w badaniach klinicznych tej grupy wiekowej. U młodych dorosłych (18-29 lat) zaleca się szczególnie ścisłe monitorowanie, szczególnie w pierwszych tygodniach terapii.
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z chorobami układu krążenia, niewydolnością wątroby lub nerek, jaskrą z wąskim kątem oraz u osób z napadami padaczkowymi w wywiadzie. U kobiet w ciąży paroksetyna może być stosowana tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają ryzyko, szczególnie w pierwszym trymestrze ze względu na potencjalne ryzyko wad układu sercowo-naczyniowego u płodu.
Paroksetyna, będąc silnym inhibitorem CYP2D6, wykazuje liczne interakcje z innymi lekami. Najważniejsze z nich to:
Interakcje przeciwwskazane:
Interakcje wymagające ostrożności:
Pacjenci powinni zawsze informować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, w tym preparatach bezrecepturowych i suplementach diety. Szczególną uwagę należy zwrócić na ziele dziurawca, które może nasilać działanie paroksetyny.
W kontekście współczesnej farmakoterapii depresji paroksetyna zajmuje ważne miejsce jako lek pierwszego rzutu. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, do których należy paroksetyna, są obecnie podstawą leczenia farmakologicznego depresji ze względu na korzystny stosunek skuteczności do bezpieczeństwa.
W Polsce dostępne są następujące substancje czynne z grupy SSRI stosowane w leczeniu depresji: fluoksetyna (Prozac, Seronil), sertralina (Zoloft, Asertin), citalopram (Cital), escitalopram (Cipralex), fluwoksamina (Fevarin) oraz paroksetyna (Seroxat, Paxtin, ParoGen). Każda z tych substancji ma nieco inne właściwości farmakologiczne, co pozwala na indywidualizację terapii.
Paroksetyna wyróżnia się szczególnie silnym działaniem przeciwlękowym, co czyni ją lekiem z wyboru w przypadku depresji z towarzyszącymi objawami lękowymi. W porównaniu do innych SSRI, paroksetyna charakteryzuje się największą potencją hamowania transportera serotoniny, co przekłada się na wysoką skuteczność kliniczną.
W przypadku braku odpowiedzi na monoterapię SSRI lekarze mogą rozważyć:
Skuteczne leczenie paroksetyną wymaga regularnego monitorowania i dobrej współpracy między pacjentem a lekarzem. W pierwszych tygodniach terapii zalecane są częstsze wizyty kontrolne ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych i konieczność oceny wczesnej odpowiedzi na leczenie.
Pacjenci powinni być poinformowani o tym, że efekt przeciwdepresyjny może wystąpić dopiero po 2-4 tygodniach, podczas gdy niektóre działania niepożądane mogą pojawić się już w pierwszych dniach. Ta wiedza jest kluczowa dla utrzymania adherencji do terapii i zapobiegania przedwczesnemu przerywaniu leczenia.
Ważne zalecenia dla pacjentów obejmują:
| Preparaty paroksetyny dostępne w Polsce |
|---|
| Seroxat 20 mg (tabletki powlekane) |
| Paxtin 20 mg i 40 mg (tabletki powlekane) |
| ParoGen 20 mg (tabletki powlekane) |
| Paroxinor 20 mg (tabletki powlekane) |
| Arketis 20 mg (tabletki) |
| Rexetin 20 mg (tabletki powlekane) |
| Xetanor 20 mg (tabletki powlekane) |
Czas leczenia zależy od wskazania i odpowiedzi pacjenta. W przypadku epizodu depresyjnego zaleca się kontynuowanie terapii przez co najmniej 6 miesięcy po uzyskaniu remisji. W zaburzeniach lękowych przewlekłych leczenie może trwać znacznie dłużej, nawet kilka lat.
Paroksetyna nie wywołuje uzależnienia w klasycznym rozumieniu, jednak nagłe odstawienie może prowadzić do objawów odstawienia. Z tego powodu lek powinien być odstawiany stopniowo pod kontrolą lekarza.
Pierwsze objawy poprawy mogą wystąpić po 1-2 tygodniach, ale pełny efekt terapeutyczny rozwija się zazwyczaj po 4-6 tygodniach regularnego stosowania. W przypadku zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych poprawa może wystąpić dopiero po kilku miesiącach.
W pierwszych tygodniach terapii zaleca się ostrożność, gdyż paroksetyna może wywoływać senność, zawroty głowy i zaburzenia koncentracji. Po okresie adaptacji większość pacjentów może normalnie funkcjonować.
Jeśli pacjent zapomni zażyć dawkę, powinien przyjąć ją jak najszybciej po przypomnieniu sobie. Jeśli jest już czas na kolejną dawkę, należy pominąć zapomnianą dawkę i kontynuować normalne dawkowanie. Nie należy podwajać dawki.
Paroksetyna może powodować zarówno zwiększenie, jak i zmniejszenie masy ciała. Zwiększenie wagi obserwuje się u około 20-25% pacjentów i może być związane z poprawą apetytu oraz spowolnieniem metabolizmu.
Paroksetyna może być stosowana w ciąży tylko wtedy, gdy korzyści wyraźnie przewyższają ryzyko. Szczególną ostrożność należy zachować w pierwszym trymestrze. Decyzja o kontynuowaniu lub rozpoczynaniu terapii powinna być zawsze podjęta wspólnie z lekarzem.
W przypadku nietolerancji lub braku skuteczności paroksetyny dostępne są inne SSRI (sertralina, citalopram, escitalopram, fluoksetyna), inhibitory wychwytu serotoniny i noradrenaliny (wenlafaksyna, duloksetyna) oraz inne grupy leków przeciwdepresyjnych.
