Anzorin

Anzorin to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną o nazwie olanzapina. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii, gdy pacjent widzi, słyszy lub odczuwa rzeczy nieistniejące. Anzorin jest również stosowany w leczeniu stanów chorobowych, w których pacjenci mają niezwykle dobre samopoczucie, rozpiera ich energia, potrzebują dużo mniej snu niż zwykle, mówią bardzo szybko i mają gonitwę myśli. Lek ten jest dostępny na receptę.

Egolanza

Egolanza to lek przeciwpsychotyczny, który jest dostępny na receptę. Zawiera substancję czynną olanzapinę. Stosuje się go w leczeniu schizofrenii oraz epizodów manii o średnim lub ciężkim nasileniu. Lek ten jest również stosowany do zapobiegania nawrotom u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, u których w leczeniu epizodu manii uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie olanzapiną.

Olanzapin Actavis

Olanzapin Actavis to lek przeciwpsychotyczny, przeciwmaniakalny oraz stabilizujący nastrój. Jest skuteczny w długotrwałym leczeniu podtrzymującym pacjentów, u których stwierdzono odpowiedź na leczenie w początkowej fazie terapii. Stosowany jest w leczeniu schizofrenii oraz średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Lek ten jest dostępny na receptę.

Olanzapin Krka

Olanzapin Krka to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii, choroby charakteryzującej się słyszeniem, widzeniem i odczuwaniem rzeczy nieistniejących w rzeczywistości, oraz przekonaniami sprzecznymi ze stanem faktycznym. Lek jest również wskazany do leczenia umiarkowanych i ciężkich epizodów manii. Olanzapin Krka jest dostępny na receptę.

Olanzapina Aurobindo

Olanzapina Aurobindo to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii oraz średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Lek ten jest również wskazany do długoterminowego leczenia podtrzymującego u pacjentów, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie początkowe. Olanzapina Aurobindo jest dostępna na receptę.

Olanzapina STADA

Olanzapina STADA to lek, który zawiera olanzapinę jako substancję czynną. Należy on do grupy leków przeciwpsychotycznych i jest stosowany w leczeniu różnych chorób. Jednym z głównych zastosowań jest leczenie schizofrenii, która charakteryzuje się występowaniem u pacjenta halucynacji, urojeń oraz podejrzliwości. Lek ten jest dostępny na receptę.

Olanzapine +pharma

Olanzapine +pharma to lek w postaci tabletek, który zawiera substancję czynną – olanzapinę. Jest to lek przeciwpsychotyczny, przeciwmaniakalny oraz stabilizujący nastrój. Olanzapina jest wskazana w leczeniu schizofrenii oraz średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Lek jest dostępny na receptę.

Olanzapine APC

Olanzapine APC to lek, który zawiera olanzapinę jako substancję czynną. Należy on do grupy leków przeciwpsychotycznych i jest stosowany w przypadkach takich jak schizofrenia, choroba charakteryzująca się halucynacjami, urojeniami, podejrzliwością i wycofaniem z kontaktów społecznych. Olanzapina jest wskazana w leczeniu schizofrenii u dorosłych, w terapii epizodu manii, w celu zapobiegania nawrotom u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową. Lek jest dostępny wyłącznie na receptę.

Olanzapine Apotex

Olanzapine Apotex to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną o działaniu przeciwpsychotycznym – olanzapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii, manii oraz zapobiega nawrotom choroby afektywnej. Olanzapine Apotex jest dostępny w postaci tabletek, które zawierają 2,5, 5, 7,5 lub 10 mg olanzapiny. Lek jest wydawany na receptę.

Olanzapine Aurovitas

Olanzapine Aurovitas to lek przeciwpsychotyczny przeznaczony do leczenia schizofrenii i manii. Jego działanie pomaga w redukcji halucynacji, sprzecznych z rzeczywistością przekonań oraz nadmiernej podejrzliwości. Stosowany również w leczeniu epizodów manii, zapobiega ich nawrotom u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, poprawiając ich funkcjonowanie i jakość życia.

Olanzapine Bluefish

Olanzapine Bluefish to lek przeciwpsychotyczny dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii, choroby przejawiającej się słyszeniem, widzeniem i odczuwaniem rzeczy nieistniejących w rzeczywistości, przekonaniami sprzecznymi ze stanem faktycznym, podejrzliwością i zamknięciem na relacje z innymi. Lek ten jest również stosowany w leczeniu umiarkowanych i ciężkich epizodów manii, a u pacjentów, którzy wykazali dobrą reakcję na leczenie olanzapiną epizodów manii, jest wskazany do zapobiegania nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej.

Olanzapine Glenmark

Olanzapine Glenmark to lek przeciwpsychotyczny, przeciwmaniakalny oraz stabilizujący nastrój. Wykazuje powinowactwo do licznych receptorów: serotoninowych (5HT 2A/2C, 5HT 3, 5HT 6), dopaminowych (D 1, D 2, D 3, D 4, D 5), cholinergicznych receptorów muskarynowych (M 1-M 5), α 1-adrenergicznych i histaminowych. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii oraz umiarkowanych i ciężkich epizodów manii. Lek jest dostępny na receptę.

Olanzapine Glenmark Europe

Olanzapine Glenmark Europe to lek przeciwpsychotyczny, który jest dostępny na receptę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii oraz w leczeniu epizodów manii o nasileniu średnim do ciężkim. Może być również stosowany w celu zapobiegania nawrotom zaburzeń afektywnych dwubiegunowych u pacjentów, którzy dobrze zareagowali na początkowy przebieg leczenia olanzapiną. Lek ten działa poprzez blokowanie receptorów dopaminowych i serotoninowych w mózgu.

Olanzapine Lekam

Olanzapine Lekam to lek w postaci tabletek, które ulegają rozpadowi w jamie ustnej. Zawiera substancję czynną olanzapinę, która należy do grupy leków zwanych lekami przeciwpsychotycznymi. Stosowany jest w leczeniu schizofrenii oraz średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Jest dostępny na receptę.

Olanzapine Mylan

Olanzapina Viatris zawiera olanzapinę, lek przeciwpsychotyczny stosowany w leczeniu schizofrenii oraz średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Pomaga pacjentom, którzy doświadczają halucynacji, sprzecznych przekonań, depresji, lęku lub napięcia. Lek również zapobiega nawrotom objawów choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów, którzy dobrze odpowiedzieli na leczenie epizodów manii.

Olanzapine Teva

Olanzapine Teva to lek przeciwpsychotyczny, przeciwmaniakalny oraz stabilizujący nastrój. Jest skuteczny w leczeniu schizofrenii, średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Olanzapine Teva jest również stosowany w celu zapobiegania nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów, którzy dobrze zareagowali na leczenie w początkowej fazie terapii. Lek ten jest dostępny na receptę.

Olanzapine Viatris

Olanzapina Viatris zawiera substancję czynną olanzapinę. Olanzapina należy do grupy leków zwanych
lekami przeciwpsychotycznymi i jest stosowana w leczeniu: schizofrenii oraz średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii.

Olanzaran

Olanzaran to lek, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Należy on do grupy leków przeciwpsychotycznych i jest stosowany w leczeniu różnych chorób. Przede wszystkim, jest on skuteczny w leczeniu schizofrenii, choroby, która objawia się halucynacjami, urojeniami, podejrzliwością i wycofaniem z kontaktów społecznych. Jest dostępny na receptę.

Olanzin

Olanzin to lek z grupy neuroleptyków, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii oraz w długoterminowym leczeniu podtrzymującym u osób, które wykazały dobrą odpowiedź na początkową terapię. Olanzin jest również wskazany w leczeniu umiarkowanych i ciężkich epizodów manii oraz w zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u osób, które dobrze zareagowały na leczenie olanzapiną podczas epizodu manii. Lek jest dostępny na receptę.

Olazax

Olazax to lek z grupy neuroleptyków, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii, średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii oraz w zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u osób, które dobrze zareagowały na leczenie początkowe. Olazax jest dostępny na receptę.

Olazax Disperzi

Olazax Disperzi to lek, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Jest to atypowy lek przeciwpsychotyczny, przeciwmaniakalny oraz stabilizujący nastrój, pochodna tienobenzodiazepiny. Stosowany jest w leczeniu schizofrenii, średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii oraz w celu zapobiegania nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej. Lek jest dostępny na receptę.

Olpinat

Olpinat to lek z grupy neuroleptyków stosowany w leczeniu niektórych chorób psychicznych. Zawiera substancję czynną olanzapinę. Lek jest dostępny na receptę. Wskazany jest w leczeniu schizofrenii, długoterminowym leczeniu podtrzymującym u osób, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie początkowe, leczeniu średnionasilonych i ciężkich epizodów manii oraz zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u osób, u których w leczeniu manii uzyskano dobrą odpowiedź na olanzapinę.

Olzapin

Olzapin to lek przeciwpsychotyczny, który jest często stosowany w leczeniu schizofrenii oraz średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Lek ten działa poprzez blokowanie receptorów dopaminowych (D2) oraz serotoninowych 5-HT2. Olzapin jest dostępny na receptę. Wskazaniem do stosowania olanzapiny jest schizofrenia oraz długoterminowe leczenie podtrzymujące chorych na schizofrenię, u których stwierdzono dobre wyniki leczenia olanzapiną w początkowej fazie terapii oraz leczenie średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.

Ranofren

Ranofren to lek, który zawiera substancję czynną olanzapinę i należy do grupy leków zwanych lekami przeciwpsychotycznymi. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii, średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii, a także w zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej. Lek jest dostępny na receptę.

Zalasta

Zalasta to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii oraz w długoterminowym leczeniu podtrzymującym pacjentów, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie w początkowej fazie terapii. Zalasta jest również skuteczna w leczeniu umiarkowanych i ciężkich epizodów manii. Lek jest dostępny na receptę.

Zolafren

Zolafren to lek przeciwpsychotyczny, którego substancją czynną jest olanzapina. Jest dostępny w postaci powlekanych tabletek. Lek jest stosowany w leczeniu schizofrenii, średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii oraz w celu zapobiegania nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej. Zolafren jest dostępny na receptę.

Zolafren-Swift

Zolafren-Swift to lek, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Należy do grupy leków przeciwpsychotycznych i jest stosowany w leczeniu różnych chorób psychicznych. Jest wskazany w leczeniu schizofrenii, średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii oraz w celu zapobiegania nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej. Lek jest dostępny na receptę.

Zolaxa

Zolaxa to lek przeciwpsychotyczny, przeciwmaniakalny i stabilizujący nastrój, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Jest dostępny w postaci tabletek powlekanych. Stosowany jest w leczeniu schizofrenii, epizodów maniakalnych oraz afektywnej choroby dwubiegunowej. Lek jest dostępny na receptę.

Zolaxa Rapid

Zolaxa Rapid to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera olanzapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii oraz średnionasilonych i ciężkich epizodów manii. Lek jest dostępny na receptę. Tabletki są ulegające rozpadowi w jamie ustnej, co ułatwia ich przyjmowanie.

Zopridoxin

Zopridoxin to lek z grupy neuroleptyków, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii, epizodów maniakalnych oraz afektywnej choroby dwubiegunowej. Zopridoxin jest lekiem na receptę. Lek jest dostępny w postaci tabletek ulegających rozpadowi w jamie ustnej.

Zylena

Zylena zawiera substancję czynną olanzapinę, należącą do grupy leków przeciwpsychotycznych. Stosowana jest w leczeniu schizofrenii, gdzie pacjenci doświadczają halucynacji, fałszywych przekonań, nadmiernej podejrzliwości i wycofania społecznego. Zylena jest również stosowana w leczeniu średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii, charakteryzujących się pobudzeniem lub euforią. Ponadto, lek pomaga zapobiegać nawrotom objawów u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, którzy dobrze zareagowali na leczenie epizodu manii olanzapiną.

Zypadhera

Zypadhera to lek przeciwpsychotyczny, który jest stosowany w leczeniu schizofrenii. Substancją czynną odpowiedzialną za działanie przeciwpsychotyczne jest olanzapina. Lek jest dostępny w postaci zawiesiny do wstrzykiwań, co zapewnia stopniowe uwalnianie olanzapiny w sposób ciągły przez ponad 4 tygodnie. Zypadhera jest lekiem na receptę i jest stosowany do leczenia podtrzymującego dorosłych pacjentów ze schizofrenią, u których osiągnięto odpowiednie efekty w terapii doustnej.

Zyprexa

Zyprexa to lek stosowany w leczeniu manii oraz w terapii długookresowej schizofrenii. Jest skuteczny w długoterminowym leczeniu podtrzymującym pacjentów, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie w początkowej fazie terapii. Lek jest również stosowany w leczeniu średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Zyprexa jest dostępna na receptę.

Zyprexa Velotab

Zyprexa Velotab to lek, który zawiera substancję czynną olanzapinę. Jest to lek przeciwpsychotyczny, który jest stosowany w leczeniu schizofrenii oraz innych zaburzeń psychicznych. Zyprexa Velotab jest dostępna na receptę. Wskazania do stosowania tego leku obejmują leczenie epizodów manii, schizofrenii oraz zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych.

Olanzapina – informacje w pigułce (podsumowanie farmaceuty)

Olanzapina – lek przeciwpsychotyczny o szerokim działaniu farmakologicznym, stosowany w psychiatrii. Dokładny mechanizm działania olanzapiny nie jest do końca poznany. Lek stabilizuje nastrój oraz działa przeciwmaniakalne. Stosowany w leczeniu schizofrenii i napadów manii w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych oraz zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej i napadów manii.

Lek występuje w postaci tabletek, tabletek ulegających rozpadowi w jamie ustnej, kapsułek a także proszku do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań. Postać dożylną stosujemy w przypadku pacjentów, u których zachodzi konieczność szybkiego zahamowania zaburzeń zachowania lub przyjęcie przez niego leku doustnie jest niemożliwe. Należy pamiętać, że podczas leczenia chory musi pozostawać pod stałą opieką lekarza specjalisty.

Możliwe działania niepożądane: zwiększenie masy ciała, obrzęk, senność, niedociśnienie ortostatyczne, uczucie zmęczenia, zmniejszenie libido u mężczyzn i kobiet, zaburzenia erekcji u mężczyzn, bóle stawowe, wysypka, zaparcia, zawroty głowy, zwiększenie stężenia prolaktyny, glukozy, cholesterolu, trójglicerydów.

Uwaga: Podczas stosowania olanzapiny należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych.

Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10

Olanzapina – kompleksowy przewodnik po atypowym leku przeciwpsychotycznym

Olanzapina to jeden z najważniejszych atypowych leków przeciwpsychotycznych stosowanych współcześnie w psychiatrii. Substancja ta, odkryta w 1982 roku przez koncern farmaceutyczny Eli Lilly and Company, rewolucjonizowała leczenie schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej. Jako pochodna tienobenzodiazepiny, olanzapina wykazuje szerokie spektrum działania przeciwpsychotycznego, przeciwmaniakalnego oraz stabilizującego nastrój. Jej unikalne właściwości farmakologiczne sprawiają, że lek skutecznie wpływa zarówno na objawy pozytywne psychozy (takie jak omamy i urojenia), jak i na trudne do leczenia objawy negatywne schizofrenii (apatię, wycofanie społeczne, ubożenie myślenia). Dzięki korzystnemu profilowi działania na różne układy receptorowe w mózgu, olanzapina znacząco poprawia jakość życia pacjentów z chorobami psychicznymi, umożliwiając im powrót do normalnego funkcjonowania społecznego i zawodowego. Od uzyskania statusu leku generycznego w 2011 roku, olanzapina stała się dostępna w wielu preparatach na polskim rynku, co zwiększyło jej dostępność dla pacjentów wymagających skutecznej terapii przeciwpsychotycznej.

Mechanizm działania i farmakodynamika

Olanzapina to atypowy lek przeciwpsychotyczny, którego dokładny mechanizm działania nie jest w pełni poznany, jednak badania wskazują na jego złożone oddziaływanie z wieloma układami receptorowymi w ośrodkowym układzie nerwowym. Prawdopodobnie działanie olanzapiny związane jest z blokowaniem receptorów dopaminowych (D2) oraz serotoninowych 5-HT2.

Działanie na receptory neurotransmiterów

W badaniach przedklinicznych olanzapina wykazywała powinowactwo do następujących licznych receptorów: serotoninowych 5HT2A/2C, 5HT3, 5HT6, dopaminowych D1, D2, D3, D4, D5, cholinergicznych receptorów muskarynowych M1-M5, α1 adrenergicznych i histaminowych receptorów H1. Ta szeroka aktywność receptorowa tłumaczy kompleksowe działanie leku oraz jego profil działań niepożądanych.

Szczególnie istotne jest to, że w badaniach in vitro olanzapina wykazywała większe powinowactwo do receptorów serotoninowych 5HT2 niż dopaminowych D2 oraz większą aktywność do receptorów 5HT2 niż D2 w modelu in vivo. Ta właściwość przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia objawów pozapiramidowych w porównaniu z klasycznymi neuroleptykami.

Wpływ na ośrodkowy układ nerwowy

Olanzapina wpływa głównie na przekaźnictwo szlaku mezolimbicznego, mając jednocześnie niewielki wpływ na przekaźnictwo szlaku nigrostriatalnego (powoduje to zmniejszenie działań niepożądanych ze strony układu pozapiramidowego). Taki selektywny wpływ oznacza, że lek skutecznie redukuje objawy psychotyczne, nie powodując jednocześnie znaczących zaburzeń ruchowych.

Wskazania do stosowania

Olanzapina jest zarejestrowana i stosowana w leczeniu kilku istotnych schorzeń psychiatrycznych:

Główne wskazania

  • Schizofrenia – długookresowe leczenie schizofrenii (jeśli początkowe leczenie tym lekiem okazało się skuteczne)
  • Epizody maniakalne – leczenie epizodów maniakalnych o średnim i ciężkim nasileniu
  • Choroba afektywna dwubiegunowa – zapobieganie nawrotom choroby dwubiegunowej afektywnej (jeśli początkowe leczenie olanzapiną było skuteczne)

Formy parenteralne

Olanzapina w formie wstrzykiwań wskazana jest u pacjentów, którzy dobrze reagowali na długotrwałe leczenie doustne. Dostępne są dwie formy:

  • Forma o standardowym uwalnianiu – do szybkiego opanowania pobudzenia i zaburzeń zachowania
  • Forma o przedłużonym uwalnianiu (LAI) – do leczenia podtrzymującego

Farmakologia – farmakokinetyka

Wchłanianie i dystrybucja

Po podaniu doustnym, olanzapina jest dobrze wchłaniana przez organizm, a jej maksymalne stężenie w osoczu osiąga w ciągu 5 do 8 godzin. Nie stwierdzono wpływu pokarmu na wchłanianie olanzapiny. Olanzapina charakteryzuje się dużą objętością dystrybucji (około 1000 litrów), co oznacza, że jest dobrze rozprowadzana w całym organizmie.

Wiązanie z białkami i metabolizm

Olanzapina wiąże się z białkami osocza w około 93% zakresu stężeń, głównie z albuminami oraz α1-kwaśną glikoproteiną. Oznacza to, że większość dawki leku pozostaje w osoczu, zamiast być rozprowadzana przez organizm.

Metabolizm olanzapiny zachodzi głównie w wątrobie (około 40% przyjętej dawki) i polega na sprzęganiu i utlenianiu. Głównym metabolitem jest 10-N-glukuronid, który nie przechodzi przez barierę krew-mózg.

Eliminacja

W procesy metaboliczne są zaangażowane zwłaszcza izoenzymy CYP1A2 and CYP2D6. Olanzapina jest wydalana w postaci zmetabolizowanej (niezmienione pozostaje około 7% dawki). Wydalanie zachodzi w ok. 53% z moczem i ok. 30% z kałem.

Okres półtrwania:

  • U pacjentów młodych oraz zdrowych wynosi mniej więcej 34 godziny
  • U pacjentów w wieku podeszłym okres ten jest dłuższy – wynosi 52 godziny

Dostępne preparaty na polskim rynku

W Polsce dostępnych jest wiele preparatów zawierających olanzapinę jako substancję czynną. Tabela poniżej przedstawia główne dostępne formy:

Nazwa handlowa Postać farmaceutyczna Dostępne dawki
Egolanza Tabletki powlekane 2,5-20 mg
Olanzapina Mylan Tabletki powlekane/rozpadające się 2,5-20 mg
Olanzapine Apotex Tabletki powlekane/rozpadające się 5-20 mg
Zalasta Tabletki/tabletki rozpadające się 2,5-20 mg
Olanzin Tabletki powlekane 2,5-20 mg
Zolafren Tabletki/kapsułki 5-20 mg

Formy farmaceutyczne

Doustne:

  • Tabletki powlekane – standardowa forma do połykania
  • Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej – dla pacjentów z problemami z połykaniem
  • Kapsułki twarde

Parenteralne:

  • Proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań domięśniowych
  • Zawiesina do wstrzykiwań o przedłużonym uwalnianiu (LAI)

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie w różnych wskazaniach

W leczeniu schizofrenii zaleca się olanzapinę w dawce 10 mg/dobę, w leczeniu epizodów manii 10-15 mg/dobę, w zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej początkowa dawka wynosi 10 mg olanzapiny/dobę.

Schizofrenia:

  • Dawka początkowa: 10 mg/dobę
  • Zakres dawek: 5-20 mg/dobę

Epizody manii:

  • Monoterapia: 15 mg/dobę
  • Terapia skojarzona: 10 mg/dobę
  • Zakres dawek: 5-20 mg/dobę

Zapobieganie nawrotom choroby dwubiegunowej:

  • Dawka początkowa: 10 mg/dobę
  • Kontynuacja tej samej dawki, która była skuteczna w leczeniu epizodu ostrego

Zasady modyfikacji dawkowania

W zależności od przebiegu choroby i oceny stanu klinicznego, dawki można modyfikować w zakresie 5 do 20 mg na dobę (jednak nie powinno się zmieniać dawki częściej niż raz na dobę). Dawki terapeutyczne mieszczą się w zakresie 5–20 mg olanzapiny.

Działania niepożądane i profil bezpieczeństwa

Najczęstsze działania niepożądane

Najczęściej (u ≥ 1% pacjentów) zgłaszanymi działaniami niepożądanymi związanymi ze stosowaniem olanzapiny w badaniach klinicznych były: senność, zwiększenie masy ciała, eozynofilia, zwiększenie stężenia prolaktyny, cholesterolu, glukozy i triglicerydów.

Częste działania niepożądane:

  • Znaczący przyrost masy ciała (najczęstszy problem)
  • Senność i zmęczenie
  • Zawroty głowy
  • Zwiększony apetyt
  • Suchość w ustach
  • Zaparcia

Działania niepożądane metaboliczne

Olanzapina może znacząco wpływać na metabolizm:

  • Hiperglikemia – odnotowano przypadki hiperglikemii, kwasicy ketonowej i śpiączki cukrzycowej
  • Dyslipidemia – podwyższenie poziomu cholesterolu i triglicerydów
  • Przyrost masy ciała – może wynosić średnio 0,9 kg miesięcznie

Monitorowanie parametrów

U grup ryzyka zaleca się badanie poziomu cukru we krwi przed rozpoczęciem leczenia, 12 tygodni po rozpoczęciu a następnie kontrolę raz w roku; należy też kontrolować masę ciała pacjenta. Lek może wpływać również na stężenie lipidów, należy więc kontrolować lipidogram w przed rozpoczęciem leczenia, 12 tygodni po rozpoczęciu, a nastęnie raz na 5 lat.

Poważne działania niepożądane

Złośliwy Zespół Neuroleptyczny (ZZN): Należy przerwać stosowanie neuroleptyków, jeśli u pacjenta wystąpią objawy ZZN (hipertermia, sztywność mięśniowa, zaburzenia świadomości, zaburzenia rytmu serca, tachykardia, nadmierna potliwość, wahania ciśnienia tętniczego krwi).

Interakcje lekowe

Główne interakcje farmakodynamiczne

Niektóre leki i inne substancje metabolizowane przez ten sam układ enzymatyczny mogą wpływać na stężenie olanzapiny. Karbamazepina i palenie tytoniu mogą powodować zmniejszenie jej stężenia we krwi, fluwoksamina i ciprofloksacyna mogą je zwiększać.

Leki zmniejszające stężenie olanzapiny:

  • Karbamazepina
  • Palenie tytoniu (indukcja CYP1A2)

Leki zwiększające stężenie olanzapiny:

  • Fluwoksamina
  • Cyprofloksacyna

Interakcje z alkoholem

Spożywanie alkoholu podczas leczenia olanzapiną nie jest zalecane, ponieważ może to wywoływać senność i wpływać na ośrodkowy układ nerwowy. Alkohol może nasilać działanie uspokajające leku.

Leczenie farmakologiczne schizofrenii i choroby dwubiegunowej

Olanzapina w terapii schizofrenii

Olanzapina wykazuje korzystny wpływ zarówno na negatywne, jak i pozytywne objawy schizofrenii. W leczeniu schizofrenii stosuje się również inne substancje czynne:

Inne atypowe leki przeciwpsychotyczne stosowane w Polsce:

  • Risperidon – skuteczny w kontroli objawów pozytywnych, może powodować wzrost prolaktyny
  • Kwetiapina – dobra tolerancja, właściwości uspokajające
  • Aripiprazol – częściowy agonista receptorów dopaminowych, mniejszy przyrost masy ciała
  • Paliperidon – metabolit risperidonu, dostępny w formie długodziałającej
  • Klozapina – najskuteczniejszy w schizofrenii lekoopornej, wymaga monitorowania morfologii

Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej

W chorobie afektywnej dwubiegunowej olanzapina może być stosowana:

W monoterapii:

  • Leczenie epizodów manii
  • Zapobieganie nawrotom

W terapii skojarzonej z:

  • Litem – klasyczny stabilizator nastroju
  • Walproinianem – lek przeciwpadaczkowy o właściwościach stabilizujących nastrój
  • Karbamazepiną – alternatywny stabilizator nastroju

Formy długodziałające (LAI)

Długodziała­jąca olanzapina w postaci iniekcji, której skuteczność i bezpieczeństwo w leczeniu schizofrenii zostały dotychczas potwierdzone. Olanzapinę LAI można stosować bezpiecznie nawet w okresie do 6 lat, w tym czasie można się spodziewać, że stabilny stan pacjenta będzie się utrzymywał, a nawet będzie ulegał dalszej poprawie.

Porównanie z innymi lekami przeciwpsychotycznymi

Lek Skuteczność Przyrost masy ciała Objawy pozapiramidowe Prolaktyna
Olanzapina Wysoka Wysoki Niski Umiarkowany
Risperidon Wysoka Umiarkowany Umiarkowany Wysoki
Kwetiapina Umiarkowana Umiarkowany Bardzo niski Niski
Aripiprazol Umiarkowana Niski Bardzo niski Niski

Skuteczność kliniczna

Jeśli chodzi o czas do przerwania leczenia z jakichkolwiek przyczyn, to najlepsze rezultaty osiągnięto w grupie leczonej olanzapiną. Badani otrzymywali dłużej olanzapinę niż kwetiapinę, risperidon, perfenazynę i ziprasidon.

Z analizy wynika również, że olanzapina jest skuteczniejsza niż wiele innych leków przeciwpsychotycznych w długoterminowym leczeniu pacjentów z ostrą chorobą schizofreniczną. Jednak jej wyższa skuteczność wiąże się z ryzykiem przybierania na wadze.

Badania kliniczne i dowody naukowe

Długoterminowe badania skuteczności

Badanie zatytułowane Long-term Efficacy of Antipsychotic Drugs in Initially Acutely Ill Adults With Schizophrenia zostało opublikowane w 2023 roku w czasopiśmie „World Psychiatry”. Jest to obszerny przegląd 45 badań klinicznych. Dotyczą one 24 różnych leków przeciwpsychotycznych stosowanych w leczeniu schizofrenii 11 238 pacjentów.

Badania bezpieczeństwa długoterminowego

W 2014 roku opublikowano wyniki trwającego 6 lat, otwartego, badania oceniającego skuteczność i bezpieczeństwo olanzapiny LAI. Wynik opisywanego badania pokazuje, że olanzapinę LAI można stosować bezpiecznie nawet w okresie do 6 lat.

Porównania z innymi lekami

Badanie Cochrane z 2014 roku obejmujące 174 badania z udziałem 17 244 pacjentów wykazało, że:

  • Gdy porównano z olanzapiną, nie było znaczących różnic dla stanu globalnego lub stanu psychicznego, ale znacznie więcej osób otrzymujących aripiprazol przedwcześnie opuściło badanie, a znacznie więcej osób otrzymujących olanzapinę przybrało na wadze

Przeciwwskazania i ostrzeżenia

Bezwzględne przeciwwskazania

Lek przeciwwskazany jest u pacjentów z nadwrażliwością olanzapinę oraz jeśli stwierdzono ryzyko pojawienia się jaskry wąskiego kąta przesączania.

Ostrzeżenia specjalne

Pacjenci w podeszłym wieku: Olanzapina nie jest wskazana w leczeniu psychoz i zaburzeń zachowania, które są spowodowane otępieniem. W takich przypadkach odnotowywano zwiększoną śmiertelność i wyższą częstość działań niepożądanych dotyczących układu sercowo naczyniowego.

Ciąża i karmienie piersią: Stosowanie olanzapiny w ciąży jest możliwe tylko wtedy, gdy korzyści dla matki przeważają nad potencjalnym ryzykiem dla dziecka. Lek przenika do mleka matki, dlatego nie zaleca się jego stosowania w okresie karmienia piersią.


Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Jak długo trwa działanie olanzapiny?

Działanie tej substancji przeciwpsychotycznej, przeciwmaniakalnej i stabilizującej nastrój rozwija się w ciągu kilku, kilkunastu dni (u niektórych okres ten może wynosić nawet kilka tygodni). Substancja dobrze wchłania się po podaniu doustnym i osiąga maksymalne stężenie w surowicy po 5, maksymalnie 8 godzinach. Pełny efekt terapeutyczny może być widoczny dopiero po kilku tygodniach regularnego stosowania.

Czy olanzapina powoduje przyrost masy ciała?

Tak, przyrost masy ciała to jedno z najczęstszych działań niepożądanych olanzapiny. Pacjenci leczeni olanzapiną osiągali średni przyrost masy ciała 0,9kg na miesiąc, a większy odsetek spośród nich przybrał na wadze więcej niż 7% masy wyjściowej (30% w porównaniu z 7-16%). Dlatego ważne jest regularne monitorowanie masy ciała i parametrów metabolicznych.

Czy można prowadzić pojazdy podczas leczenia olanzapiną?

Olanzapina może powodować senność i zawroty głowy, co może utrudniać prowadzenie pojazdów i obsługę maszyn, szczególnie na początku leczenia. Zaleca się ostrożność podczas wykonywania tych czynności. Decyzja o prowadzeniu pojazdów powinna być podejmowana indywidualnie w konsultacji z lekarzem.

Jakie badania należy wykonywać podczas leczenia olanzapiną?

Przed rozpoczęciem i w trakcie leczenia zaleca się monitorowanie:

  • Masy ciała
  • Poziomu glukozy we krwi
  • Lipidogramu (cholesterol, triglicerydy)
  • Ciśnienia tętniczego
  • Morfologii krwi (szczególnie liczby neutrofili)
  • Parametrów wątrobowych

Czy olanzapinę można stosować u dzieci?

Olanzapina nie jest zalecana dla dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia z powodu braku wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności. Stosowanie u młodzieży było związane z większym ryzykiem działań niepożądanych, w tym przyrostem masy ciała.

Co robić w przypadku pominięcia dawki?

W przypadku pominięcia dawki należy przyjąć lek jak najszybciej po zauważeniu pominięcia. Jeśli jest już czas na następną dawkę, należy pominąć zapomnianą dawkę i kontynuować regularne dawkowanie. Nie należy podwajać dawki w celu nadrobienia pominiętej.

Jak długo można stosować olanzapinę?

Dane z badań wskazują, że olanzapinę LAI można stosować bezpiecznie nawet w okresie do 6 lat, w tym czasie można się spodziewać, że stabilny stan pacjenta będzie się utrzymywał, a nawet będzie ulegał dalszej poprawie. Długość leczenia powinna być zawsze ustalana indywidualnie z lekarzem psychiatrą.

Czy można przerwać leczenie olanzapiną nagle?

Nie zaleca się nagłego przerwania leczenia olanzapiną. Przed zakończeniem leczenia dawka powinna być zmniejszana stopniowo. Nagłe przerwanie może prowadzić do nawrotu objawów choroby podstawowej.

Czy olanzapina wchodzi w interakcje z alkoholem?

Stosując olanzapinę nie należy pić alkoholu, ponieważ olanzapina w połączeniu z alkoholem może wywoływać senność. Alkohol może nasilać działanie uspokajające leku i zwiększać ryzyko upadków oraz innych niebezpiecznych sytuacji.

Jakie są pierwsze objawy poprawy?

Pierwsze objawy poprawy mogą być zauważalne już w pierwszym tygodniu leczenia, szczególnie w zakresie uspokojenia i redukcji pobudzenia psychomotorycznego. Jednak pełny efekt przeciwpsychotyczny i stabilizujący nastrój rozwija się stopniowo w ciągu kilku tygodni regulnego stosowania leku.

Bibliografia

  1. Bhana N, Foster RH, Olney R, Plosker GL. Olanzapine: an updated review of its use in the management of schizophrenia. Drugs. 2001;61(1):111-61. DOI: 10.2165/00003495-200161010-00011 PMID: 11217867
  2. Narasimhan M, Bruce TO, Masand P. Review of olanzapine in the management of bipolar disorders. Neuropsychiatr Dis Treat. 2007;3(5):579-87. PMID: 19300587