Peroxygel 3,0 to lek dostępny bez recepty, który zawiera wodę utlenioną w postaci żelu. Dzięki formie żelu, preparat lepiej utrzymuje się na uszkodzonej skórze, co zapobiega spływaniu leku z miejsca zastosowania. Lek działa bakteriobójczo i grzybobójczo. Jest zalecany do odkażania ran, otarć i zadrapań skóry.
Skinsept Mucosa to preparat odkażający w postaci płynu. Jest przeznaczony do odkażania błon śluzowych oraz graniczącej z nimi skóry przed operacjami, zabiegami ginekologicznymi i położniczymi, cewnikowaniem pęcherza moczowego, zabiegami przezcewkowymi. Nie jest wymagana recepta do zakupu tego leku.
Woda utleniona to 3-procentowy roztwór nadtlenku wodoru, który ma działanie bakteriobójcze, wybielające i odnawiające. Stosuje się go do przemywania ran powierzchniowych jako środek bakteriobójczy. Wydzielający się tlen tworzy pianę i oczyszcza zaschłe, zropiałe rany, rozpulchnia strupy. Woda utleniona jest dostępna bez recepty.
Woda utleniona 3% to preparat dostępny bez recepty, który jest stosowany do dezynfekcji ran, zadrapań i otarć. Wydzielający się tlen tworzy pianę i oczyszcza zaschłe, zropiałe rany, rozpulchnia strupy. Można go również stosować do płukania jamy ustnej w stanach zapalnych. Preparat jest dostępny w postaci płynu do stosowania na skórę oraz w jamie ustnej.
Woda utleniona APTEO MED to produkt przeznaczony do przemywania ran jako środek odkażający. Rozcieńczony roztwór stosowany jest również do płukania jamy ustnej w chorobach przyzębia, przepłukiwań kieszonek dziąsłowych w stanach zapalnych. Jest dostępny bez recepty.
Woda utleniona Gemi to preparat dostępny bez recepty, który zawiera nadtlenek wodoru. Jest to płyn do stosowania na skórę oraz w jamie ustnej. Głównym zastosowaniem jest przemywanie ran powierzchniowych jako środek bakteriobójczy. Wydzielający się tlen tworzy pianę i oczyszcza rany. W stomatologii, jest stosowany do przepłukiwań kieszonek dziąsłowych w stanach zapalnych.
Wodoru nadtlenek 3% to preparat w postaci płynu do stosowania na skórę oraz w jamie ustnej. Jest stosowany do przemywania ran powierzchniowych jako środek bakteriobójczy. Wydzielający się tlen tworzy pianę i oczyszcza mechanicznie zropiałe rany. Preparat jest dostępny bez recepty.
Wodoru nadtlenek 3% “Laboratorium Galenowe Olsztyn” to płyn przeznaczony do miejscowego przemywania ran oraz płukania jamy ustnej1. Ponadto, preparat może być stosowany do płukania kieszonek dziąsłowych w stanach zapalnych i chorobach przyzębia1. Środek zawiera 3% roztwór nadtlenku wodoru, który odpowiada za jego działanie bakteriobójcze1.
Nadtlenek wodoru – to inaczej woda utleniona. Mechanizm działania nadtlenku wodoru polega na oczyszczaniu, wybielaniu, doprowadzeniu do obumarcia komórek bakteryjnych i pobudzeniu ziarninowania rany. Wskazaniem do stosowania leku jest odkażanie i dezynfekcja drobnych ran, otarć, a po rozcieńczeniu również do płukania gardła i jamy ustnej w chorobach przyzębia czy przepłukiwania kieszonek dziąsłowych.
Nadtlenek wodoru dostępny jest w postaci płynu, roztworu na skórę i do płukania/stosowania w jamie ustnej oraz żelu. Do płukania jamy ustnej stosuje się rozcieńczenie – 1 łyżka nadtlenku wodoru na szklankę wody.
Możliwe działania niepożądane: Nadtlenek wodoru jest zwykle dobrze tolerowany, jednak najczęściej występuje krótkie i przemijające pieczenie w miejscu zastosowania. W przypadku płukania jamy ustnej może wystąpić podrażnienie błony śluzowej.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Nadtlenek wodoru, powszechnie znany jako woda utleniona, to jeden z najstarszych i najbardziej uniwersalnych środków antyseptycznych stosowanych w medycynie i farmacji. Ten pozornie prosty związek chemiczny o wzorze H₂O₂ od ponad dwóch stuleci odgrywa istotną rolę w codziennej praktyce medycznej, stomatologicznej oraz w domowej apteczce każdego Polaka. Mimo swojej długiej historii i powszechnego stosowania, nadtlenek wodoru wciąż budzi wiele kontrowersji wśród specjalistów – z jednej strony doceniany jest za swoje właściwości bakteriobójcze i łatwą dostępność, z drugiej jednak coraz częściej kwestionuje się jego skuteczność w niektórych zastosowaniach, szczególnie w odkażaniu świeżych ran. Współczesna medycyna oparta na dowodach naukowych zmusza nas do weryfikacji utartych przekonań dotyczących tego popularnego preparatu. Warto zatem dokładnie przyjrzeć się mechanizmowi działania nadtlenku wodoru, jego realnym zastosowaniom medycznym, a także ograniczeniom i potencjalnym zagrożeniom związanym z jego użyciem, aby móc świadomie i bezpiecznie korzystać z tego środka.
Nadtlenek wodoru został po raz pierwszy otrzymany w 1818 roku przez francuskiego chemika Louisa Jacquesa Thénarda. Przeprowadził on reakcję nadtlenku baru z kwasem azotowym, uzyskując nowy związek chemiczny, który później zrewolucjonizował wiele dziedzin – od medycyny po przemysł. Początkowo proces produkcji był skomplikowany i kosztowny, co znacznie ograniczało jego zastosowanie. Thénard łączył nadtlenek baru z różnymi mocnymi kwasami, takimi jak kwas azotowy, solny czy siarkowy, a ten ostatni pozwolił na uzyskanie formy nierozpuszczalnego barytu wytrącającego się w postaci białego osadu. Po przefiltrowaniu roztworu uzyskano wodne roztwory nadtlenku baru, który stał się substancją wyjściową do produkcji nadtlenku wodoru.
W początkowym okresie po odkryciu nadtlenek wodoru był stosowany głównie jako środek wybielający w przemyśle tekstylnym oraz papierniczym. Jego silne właściwości utleniające pozwalały na efektywne usuwanie barwników z tkanin i papieru, co przyczyniło się do jego popularności w tych sektorach. Z biegiem lat, w miarę postępu technologicznego, metody produkcji nadtlenku wodoru zostały znacząco udoskonalone. Obecnie otrzymuje się go najczęściej metodą antrachinonową przez utlenianie antrachinonu gazowym tlenem przepuszczanym przez roztwór tego związku w mieszaninie odpowiednio dobranych rozpuszczalników.
W Polsce jedynym producentem nadtlenku wodoru są należące do Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy”. Funkcjonująca od 1995 roku instalacja zapewnia produkcję na poziomie około 10 tysięcy ton rocznie. Od 2015 roku stabilizowane roztwory wodne nadtlenku wodoru wytwarzane w puławskich zakładach są dopuszczone do sprzedaży na rynkach Unii Europejskiej w różnych stężeniach, zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa.
Nadtlenek wodoru to nieorganiczny związek chemiczny z grupy nadtlenków, będący jedną z reaktywnych form tlenu. Składa się z dwóch atomów wodoru i dwóch atomów tlenu, połączonych w specyficzny sposób. W cząsteczce H₂O₂ atomy tlenu są ze sobą połączone wiązaniem kowalencyjnym, tworząc charakterystyczny mostek tlenowy. Każdy z atomów tlenu jest również związany z atomem wodoru, co nadaje cząsteczce nietypową geometrię przestrzenną. Układ wiązań wokół atomów tlenu jest nieliniowy, podobnie jak w cząsteczce wody, przy czym atomy tworzą kąt dwuścienny wynoszący w fazie stałej około 90 stopni. Kąt między płaszczyznami zawierającymi atomy wynosi około 111 stopni, a długość wiązania między atomami tlenu to około 145,8 pikometrów.
W czystej postaci nadtlenek wodoru jest bezbarwną, syropowatą cieczą o charakterystycznym zapachu i cierpko-kwaśnym smaku. Jest higroskopijny, co oznacza, że łatwo absorbuje wilgoć z otoczenia. Przy wyższych stężeniach może przybierać bladoniebieski odcień. Temperatura topnienia czystego H₂O₂ wynosi około minus 0,43 stopni Celsjusza, a temperatura wrzenia około 150 stopni Celsjusza. Jego gęstość w temperaturze pokojowej wynosi około 1,463 grama na centymetr sześcienny.
Nadtlenek wodoru miesza się z wodą w dowolnych proporcjach, tworząc roztwory o różnym stężeniu. W zależności od stężenia jego właściwości mogą się znacząco różnić. Roztwór 3-procentowy, znany jako woda utleniona, jest powszechnie stosowany jako środek dezynfekujący i jest dostępny bez recepty w każdej aptece. Bardziej stężone roztwory, takie jak 30-procentowy perhydrol, wykazują znacznie silniejsze właściwości utleniające i są stosowane głównie w przemyśle oraz wymagają specjalnych zezwoleń na zakup.
Czysty nadtlenek wodoru jest substancją nietrwałą i ulega egzotermicznemu rozkładowi na wodę i tlen pod wpływem ciepła, światła nadfioletowego oraz kontaktu z niektórymi metalami i tlenkami metali. Rozkład ten jest katalizowany przez wiele rozdrobnionych substancji, takich jak srebro, platyna czy tlenek manganu. W zamkniętym fabrycznie opakowaniu jego rozpad zachodzi z prędkością około 0,5 procent rocznie, natomiast w opakowaniu otwartym związek traci przydatność do użycia w ciągu zaledwie kilku tygodni.
Nadtlenek wodoru jest związkiem nietrwałym, który pod wpływem katalaz zawartych w tkankach rozkłada się z uwolnieniem tlenu atomowego. Reakcja ta następuje szczególnie szybko w obecności wydzielin i tkanek martwiczych. Mechanizm działania bakteriobójczego nadtlenku wodoru opiera się na jego rozkładzie we wnętrzu komórki bakteryjnej przy udziale enzymów ochronnych, takich jak katalazy, oraz obecnych tam jonów metali redukujących, takich jak żelazo czy miedź. Podczas reakcji rozkładu H₂O₂ tworzą się nietrwałe i bardzo reaktywne rodniki hydroksylowe, które reagują ze znajdującymi się w komórce białkami i kwasami nukleinowymi.
Nadtlenek wodoru działa jako utleniający biocyd, generując wolne rodniki, które powodują uszkodzenie materiału genetycznego DNA, białek oraz lipidów błonowych poprzez utlenianie. Cząsteczki H₂O₂ ze względu na swoje małe rozmiary łatwo przenikają przez błony komórkowe drobnoustrojów, wykazując działanie biobójcze wobec szerokiego spektrum organizmów – bakterii zarówno gram-dodatnich, jak i gram-ujemnych, grzybów oraz wirusów. W wyniku tej reakcji dochodzi do rozrywania nici DNA i powstania mutacji materiału genetycznego mikroorganizmu, co prowadzi do jego zniszczenia.
Charakterystyczna piana, która pojawia się po aplikacji wody utlenionej na ranę, świadczy o zachodzącej reakcji chemicznej między nadtlenkiem wodoru a katalazą – enzymem z grupy oksydoreduktaz znajdującym się w komórkach krwi. Wydzielający się podczas tej reakcji tlen działa bakteriobójczo, oczyszcza mechanicznie zaschłe i zropiałe rany oraz rozmiękcza strupy. Należy jednak podkreślić, że nadtlenek wodoru ulega szybkiemu rozkładowi do tlenu i wody podczas kontaktu z materiałem biologicznym, dlatego jego działanie jest ograniczone do stosunkowo krótkiego czasu.
Nadtlenek wodoru wykazuje właściwości przeciwdrobnoustrojowe wobec większości form mikroorganizmów, w tym form uśpionych o znanych profilach wysokiej odporności, takich jak zarodniki bakterii i cysty pierwotniaków. Roztwory o stężeniu 3 procent pobudzają proces ziarninowania tkanek, natomiast roztwory o stężeniu 30 procent działają przyżegająco. Ze względu na to, że jego działanie jest szybkie, ale krótkotrwałe, nadtlenek wodoru można zaliczyć do grupy środków antyseptycznych o działaniu wspomagającym, ale nie zastępującym innych metod odkażania.
Nadtlenek wodoru dostępny jest w różnych stężeniach, co decyduje o jego przeznaczeniu i sposobie zastosowania. Najczęściej wykorzystywane stężenia obejmują:
| Stężenie | Nazwa handlowa | Zastosowanie | Dostępność |
|---|---|---|---|
| 3% | Woda utleniona | Odkażanie ran, płukanie jamy ustnej | Apteka bez recepty |
| 12% | Nadtlenek wodoru techniczny | Zastosowania przemysłowe, odgrzybianie | Hurtownie chemiczne |
| 30% | Perhydrol | Przemysł, dezynfekcja profesjonalna | Tylko dla celów handlowych/zawodowych |
| 35-60% | Nadtlenek stężony | Przemysł chemiczny, technologie specjalistyczne | Wymaga specjalnych zezwoleń |
W aptekach nadtlenek wodoru dostępny jest bez recepty w postaci 3-procentowego roztworu pod nazwą woda utleniona. Preparat ten występuje w różnych postaciach farmaceutycznych, takich jak płyn, żel oraz aerozol. Produkty lecznicze zawierające nadtlenek wodoru dostępne na polskim rynku to między innymi Peroxygel, Woda utleniona Gemi, Woda utleniona Prolab oraz różne preparaty generyczne zawierające 3-procentowy roztwór nadtlenku wodoru.
Wyższe stężenia nadtlenku wodoru, takie jak perhydrol o stężeniu 30 procent, zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej mogą być sprzedawane tylko w celach związanych z działalnością handlową, gospodarczą lub zawodową. Przy zakupie takich preparatów konieczne jest wypełnienie specjalnego oświadczenia, które weryfikuje sprzedawca.
W stomatologii stosuje się preparaty o różnych stężeniach w zależności od celu zabiegu. Do płukania jamy ustnej wykorzystuje się rozcieńczone roztwory o stężeniu około 0,2 procent, przygotowywane przez dodanie jednej łyżki stołowej roztworu 3-procentowego do szklanki wody. Do wybielania zębów w gabinetach stomatologicznych wykorzystuje się roztwory o stężeniu 35-37 procent, podczas gdy w produktach do domowego wybielania zalecanym bezpiecznym stężeniem jest maksymalnie 10 procent.
Nadtlenek wodoru jest wskazany przede wszystkim do użytku zewnętrznego jako środek dezynfekujący i odkażający. Jego główne zastosowania medyczne obejmują przemywanie ran, oczyszczanie i rozmiękczanie strupów oraz wspomagające odkażanie powierzchownych urazów skóry. Wbrew powszechnemu przekonaniu, współczesne zalecenia medyczne sugerują ostrożność w stosowaniu nadtlenku wodoru na świeże rany. Według najnowszych zaleceń Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran woda utleniona nie powinna być stosowana jako środek pierwszego wyboru do odkażania ran, ponieważ może uszkadzać tworzącą się ziarninę, dzięki której rana się zasklepia.
Specjaliści podkreślają, że woda utleniona ma zastosowanie głównie w odkażaniu ran sączących się, ropiejących i trudno gojących się. W takich przypadkach jej właściwości hemolityczne pomagają w mechanicznym oczyszczaniu ran obficie pokrytych zaschniętą lub zakrzepłą krwią. Jednak zawsze należy to robić zgodnie ze wskazówkami lekarza, ponieważ w niektórych przypadkach wskazane są inne preparaty o właściwościach antyseptycznych. Jako substancje pierwszego wyboru w antyseptyce ran zaleca się obecnie preparaty zawierające oktenidynę i poliheksanid. W zależności od rodzaju rany stosuje się również podchloryny, szczególnie do głębokich ran bez drenażu, oraz związki jodu do ran kąsanych, kłutych i postrzałowych.
W stomatologii nadtlenek wodoru znajduje szereg istotnych zastosowań. Jest stosowany do płukania jamy ustnej w chorobach dziąseł i przyzębia, gdzie pomaga w redukcji liczby bakterii i łagodzi stany zapalne. Wykorzystywany jest również do irygacji kieszonek przydziąsłowych w stanach zapalnych oraz do dezynfekcji kanałów zębowych podczas leczenia endodontycznego. W procedurach stomatologicznych nadtlenek wodoru służy także do hamowania drobnych krwawień miąższowych oraz do przyżegania ziarniny i rozrostów dziąsła. W celach diagnostycznych bywa stosowany do ustalenia obszaru o największym odczynie zapalnym w rozległych stanach zapalnych jamy ustnej.
Nadtlenek wodoru w rozcieńczonej postaci jest wykorzystywany do płukania gardła i jamy ustnej w przypadku łagodnych infekcji. W tym celu należy rozcieńczyć około 5 mililitrów preparatu w szklance wody i stosować płukankę kilka razy na dobę. Roztwory nadtlenku wodoru pomagają również w eliminacji nieprzyjemnego zapachu z ust, w tym porannego nieświeżego oddechu czy zapachu po spożyciu czosnku lub cebuli.
W dermatologii nadtlenek wodoru bywa używany w terapii miejscowej niektórych infekcji grzybiczych skóry, pomagając w eliminacji patogenów dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym i grzybobójczym. W placówkach medycznych nadtlenek wodoru jest również stosowany do dezynfekcji narzędzi chirurgicznych i innych instrumentów medycznych. Ratownicy medyczni wykorzystują go do zmywania krwi i innych płynów ustrojowych z wnętrza karetek. W pomieszczeniach, w tym szpitalnych, stosuje się zamgławianie nadtlenkiem wodoru, wykorzystując urządzenie rozpylające roztwór tego związku, co pozwala na skuteczną dezynfekcję powietrza i powierzchni.
Nadtlenek wodoru odgrywa szczególnie istotną rolę w stomatologii, gdzie znajduje zastosowanie w kilku kluczowych obszarach. Jednym z najważniejszych wykorzystań jest leczenie chorób przyzębia i stanów zapalnych dziąseł. Roztwory nadtlenku wodoru są stosowane do płukania jamy ustnej w celu redukcji liczby bakterii odpowiedzialnych za rozwój zapalenia dziąseł i przyzębia. Nadtlenek wodoru działa na bakterie beztlenowe, które odgrywają kluczową rolę w patogenezie chorób przyzębia, tworząc środowisko bogate w tlen, w którym te mikroorganizmy nie są w stanie przetrwać.
Badania kliniczne wykazały, że stosowanie 1,5-procentowego nadtlenku wodoru do płukania jamy ustnej u pacjentów ortodontycznych znacząco zmniejsza liczbę miejsc występowania płytki nazębnej i zapalenia dziąseł, przy jednoczesnym braku niekorzystnego wpływu na tkanki miękkie. Nadtlenek wodoru może przebić się przez barierę śluzu, która chroni biofilm bakteryjny i niszczyć ściany komórkowe bakterii. Bakterie wrażliwe na działanie H₂O₂ to między innymi Streptococcus mutans, Actinobacillus actinomycetemcomitans oraz wiele innych patogenów jamy ustnej.
W praktyce stomatologicznej powszechną procedurą jest płukanie nadtlenkiem wodoru kieszonek dziąsłowych w stanach zapalnych. Jednak należy podkreślić, że nadtlenek wodoru jest pomocny jedynie w leczeniu chorób przyzębia z mechanicznym dostępem do kieszonek poddziąsłowych. Do płukania jamy ustnej zaleca się stosowanie rozcieńczonego roztworu – połowa wody, połowa 3-procentowego H₂O₂, płukanie przez minutę do czterech razy dziennie. Domowe rozcieńczenie przygotowuje się przez zmieszanie wody i 3-procentowego roztworu nadtlenku wodoru w równych proporcjach.
Wybielanie zębów to kolejny obszar, w którym nadtlenek wodoru odgrywa kluczową rolę. Jest on aktywnym składnikiem wielu preparatów wybielających, a jego właściwości utleniające pozwalają na skuteczne usuwanie przebarwień z powierzchni szkliwa. Mechanizm wybielania polega na tym, że cząsteczki nadtlenku wodoru przenikają przez szkliwo do zębiny i reagują z chromoforami, czyli substancjami barwnymi w twardych tkankach zęba, zmieniając ich zabarwienie. W gabinetach stomatologicznych stosuje się preparaty o stężeniu 35-37 procent, które pozwalają na szybkie i skuteczne wybielenie zębów pod nadzorem specjalisty.
Produkty do domowego użycia mogą zawierać maksymalnie 10 procent nadtlenku wodoru, a w przypadku preparatów dostępnych bez nadzoru stomatologicznego w Unii Europejskiej stężenie nie może przekraczać 0,1 procent. Należy jednak pamiętać, że istnieje granica procesu wybielania, zwana punktem nasycenia. Po jego osiągnięciu dalsze wybielanie zostaje zatrzymane, a rozpoczyna się niszczenie struktur zęba – szkliwa i zębiny, co przekłada się na wzrost kruchości i porowatości tkanek zęba.
W endodoncji nadtlenek wodoru jest używany do dezynfekcji kanałów korzeniowych podczas leczenia kanałowego, eliminując bakterie i resztki organiczne. Jest również stosowany do hamowania drobnych krwawień miąższowych oraz do przyżegania ziarniny i rozrostów dziąsła w różnych procedurach chirurgicznych. Ważne jest, aby wszystkie zabiegi z użyciem nadtlenku wodoru w stomatologii były wykonywane przez wykwalifikowanych specjalistów, ponieważ niewłaściwe stosowanie może prowadzić do poważnych powikłań.
Nadtlenek wodoru przeznaczony jest wyłącznie do użytku zewnętrznego. W przypadku odkażania ran stosuje się 3-procentowe roztwory wodne lub żel. Żel nakłada się bezpośrednio na ranę w ilości około 0,5-1 centymetra, po wyschnięciu tworzy delikatną błonę chroniącą uszkodzoną skórę. Roztwory aplikuje się jednokrotnie, dokładnie pokrywając odkażaną powierzchnię. Ważne jest, aby nie stosować nadtlenku wodoru na rozległe rany oraz unikać jego aplikacji na błony śluzowe bez wcześniejszej konsultacji lekarskiej.
Do płukania jamy ustnej lub błon śluzowych przygotowuje się rozcieńczony roztwór przez dodanie jednej łyżki stołowej 3-procentowego roztworu na szklankę wody, co daje stężenie około 0,2 procent. Płukankę należy stosować kilka razy na dobę, szczególnie w przypadku chorób przyzębia czy stanów zapalnych gardła. Po wypłukaniu jamy ustnej wodą utlenioną należy dokładnie przepłukać usta czystą wodą. Nie należy połykać preparatu, ponieważ może on powodować podrażnienie błony śluzowej przewodu pokarmowego.
W stomatologii, podczas irygacji kieszonek przydziąsłowych, stosuje się rozcieńczone roztwory pod nadzorem specjalisty. Czas kontaktu preparatu z tkankami powinien być odpowiednio kontrolowany – należy pamiętać, że reakcje niepożądane, takie jak oparzenia chemiczne błony śluzowej jamy ustnej, wystąpiły w przypadkach płukania przez ponad dwie minuty 3-procentowym nadtlenkiem wodoru. Niewłaściwe stosowanie H₂O₂ o stężeniu większym niż 3 procent może spowodować martwicę nabłonka.
W przypadku wybielania zębów w gabinecie stomatologicznym lekarze stosują preparaty o stężeniu 35-37 procent zgodnie ze ścisłymi protokołami bezpieczeństwa, chroniąc dziąsła i okoliczne tkanki przed kontaktem z preparatem. Zabiegi te są zawsze przeprowadzane przez wykwalifikowany personel medyczny. Produkty do domowego wybielania o stężeniu do 10 procent powinny być stosowane wyłącznie po konsultacji ze stomatologiem i zgodnie z dołączoną instrukcją.
Nie należy podawać roztworu nadtlenku wodoru niemowlętom oraz dzieciom bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Skóra dziecka nie powinna mieć kontaktu z preparatem znajdującym się na skórze matki podczas karmienia piersią. W każdym przypadku wątpliwości co do prawidłowego stosowania preparatu należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania nadtlenku wodoru jest nadwrażliwość na tę substancję lub na jakikolwiek inny składnik preparatu. Nie zaleca się stosowania leku w przypadku ostrych wrzodziejących zapaleń dziąseł, gdyż może dojść do bolesnego uszkodzenia tkanek wywołanego gwałtownym uwolnieniem tlenu. Nadtlenku wodoru nie stosuje się na rozległe rany, ponieważ może opóźniać proces gojenia poprzez uszkadzanie zdrowych komórek.
Preparat nie jest przeznaczony do stosowania na błony śluzowe bez rozcieńczenia, do oczu ani do uszu. Należy szczególnie chronić oczy przed kontaktem z lekiem, ponieważ może on spowodować poważne uszkodzenia gałki ocznej. Nie należy wprowadzać nadtlenku wodoru do jam ciała, gdy nie mają one drożności, ponieważ może to spowodować miejscową rozedmę objawiającą się bólem miejscowym. Po wniknięciu do naczyń krwionośnych może spowodować methemoglobinemię oraz zatory gazowe, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia.
Przy przepłukiwaniu kieszonek dziąsłowych nadtlenkiem wodoru istnieje ryzyko rozwoju rozedmy poddziąsłowej, dlatego takie zabiegi powinny być przeprowadzane wyłącznie przez wykwalifikowany personel stomatologiczny. Częste stosowanie roztworów nadtlenku wodoru do płukania jamy ustnej może wywołać podrażnienie błony śluzowej oraz przerost brodawek nitkowatych języka, stan znany jako język czarnowłosy lub włochaty. Jest to łagodny, choć nieprzyjemny estetycznie stan chorobowy, który ustępuje po zaprzestaniu stosowania preparatu.
Nie ma wystarczających danych potwierdzających bezpieczeństwo stosowania nadtlenku wodoru w ciąży. Należy zachować szczególną ostrożność i stosować go tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne i po konsultacji z lekarzem. Nie zaleca się stosowania nadtlenku wodoru u noworodków i małych dzieci, szczególnie w postaciach zawierających alkohol lub chloroheksydynę, ze względu na ryzyko podrażnień i oparzeń chemicznych.
Preparaty o wyższych stężeniach, powyżej 10 procent, mogą działać żrąco na skórę i błony śluzowe. Stężony nadtlenek wodoru może powodować oparzenia skóry, a przy bliższym kontakcie z oczami prowadzić do trwałego uszkodzenia wzroku. Gazowy nadtlenek wodoru podrażnia górne drogi oddechowe oraz może być przyczyną poważnych zmian w płucach. Przy dużych stężeniach wdychanego nadtlenku wodoru może dojść do podrażnienia i ostrych stanów zapalnych gardła, nosa oraz dróg oddechowych.
Nadtlenek wodoru należy przechowywać z dala od dzieci, w szczelnie zamykanych oryginalnych pojemnikach, w suchym i ciemnym miejscu w temperaturze poniżej 25 stopni Celsjusza. Nie należy wystawiać preparatu na działanie światła dziennego oraz źródeł ciepła. Nie powinno się stosować leku po upływie terminu ważności znajdującego się na opakowaniu. Po otwarciu opakowania preparat traci swoją skuteczność w ciągu kilku tygodni, dlatego warto regularnie wymieniać zapasy w domowej apteczce.
Do najczęściej zgłaszanych skutków ubocznych przy stosowaniu nadtlenku wodoru należy podrażnienie jamy ustnej i gardła, które występuje zazwyczaj przy zbyt częstym używaniu preparatu. Długotrwałe stosowanie roztworów do płukania jamy ustnej może prowadzić do przerostu brodawek nitkowatych języka, co objawia się wydłużonymi, nitkowatymi brodawkami językowymi o wyglądzie dywanu na grzbietowej powierzchni języka. Ten stan, zwany językiem włochatym lub czarnowłosym, jest zazwyczaj odwracalny po zaprzestaniu stosowania preparatu.
Woda utleniona może powodować pieczenie w miejscu aplikacji oraz miejscowe podrażnienia skóry. Częste stosowanie może prowadzić do zmian w obrębie dziąseł, w tym do ich podrażnienia, rumienia lub łuszczenia się błony śluzowej. W przypadku stosowania preparatów wybielających zęby zawierających nadtlenek wodoru najczęstszymi działaniami niepożądanymi są zwiększona tymczasowa wrażliwość zębiny oraz podrażnienie dziąseł. Niewłaściwie dopasowane nakładki mogą powodować dyskomfort po zabiegu spowodowany reakcją zapalną tkanek miękkich.
W stomatologii, jeśli nadtlenek wodoru dostanie się do miazgi zęba przez nieszczelności uzupełnienia, odsłoniętą zębinę lub pęknięcie szkliwa, może spowodować zapalenie miazgi lub utratę żywotności zęba, szczególnie w połączeniu ze światłem lub ciepłem podczas zabiegów wybielania. Dlatego tak ważne jest, aby wszystkie procedury z użyciem stężonych roztworów nadtlenku wodoru były wykonywane przez wykwalifikowanych stomatologów.
Nieprawidłowe stosowanie nadtlenku wodoru może prowadzić do poważniejszych powikłań. Wypicie wody utlenionej w dużych ilościach może spowodować śmierć w wyniku rozerwania jelit i powstania zatorów powietrznych w naczyniach krwionośnych. Może także dojść do udaru mózgu i zawału serca. Bezpośrednimi skutkami doustnego przyjmowania wody utlenionej mogą być drgawki, duszności oraz objawy psychiczne. Naukowcy z University of Colorado School of Medicine ostrzegają, że spożywanie wysoko stężonego nadtlenku wodoru może spowodować zator zaburzający funkcjonowanie serca, układu oddechowego i nerwowego, co w efekcie może prowadzić do trwałego kalectwa lub śmierci.
Roztwory nadtlenku wodoru o stężeniu większym niż 10 procent mogą podrażnić tkanki i spowodować ich wybielenie. Bardziej stężone roztwory przyczyniają się do poważnych oparzeń skóry, a substancja może wchłaniać się do organizmu wziewnie, przez skórę, a także po połknięciu. Opary nadtlenku wodoru są szkodliwe i mogą powodować podrażnienie dróg oddechowych. Przy kontakcie ze skórą pojawiają się białe martwicze plamy, które są wynikiem żrącego działania tej substancji na żywe tkanki.
W ostatnich latach stanowisko medycyny opartej na dowodach naukowych dotyczące stosowania nadtlenku wodoru do odkażania ran uległo znaczącej zmianie. Woda utleniona przez dziesięciolecia była pierwszym wyborem większości Polaków przy dezynfekcji ran, jednak dziś już wiadomo, że nadtlenek wodoru nie tylko nie pomaga skutecznie chronić ran przed infekcją, lecz wręcz może szkodzić i utrudniać regenerację uszkodzonej skóry.
Charakterystyczna piana pojawiająca się po aplikacji wody utlenionej na ranę, która przez lata była kojarzona z intensywnym działaniem bakteriobójczym, w rzeczywistości świadczy głównie o reakcji chemicznej między nadtlenkiem wodoru a katalazą znajdującą się w komórkach krwi. Choć wydzielający się tlen działa bakteriobójczo, jego działanie jest bardzo krótkotrwałe i nie zapewnia długotrwałej ochrony przed zakażeniem. Co więcej, nadtlenek wodoru niszczy nie tylko bakterie, ale również zdrowe komórki organizmu, w tym fibroblasty odpowiedzialne za syntezę kolagenu i proces gojenia się ran.
Według najnowszych zaleceń Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran woda utleniona nie powinna być stosowana do odkażania świeżych ran, ponieważ uszkadza tworzącą się ziarninę, dzięki której rana się zasklepia. Badania wykazały, że nadtlenek wodoru ma obniżoną aktywność w rozcieńczonych roztworach, dodatkowo osłabianą przez katalazy bakteryjne i z otaczających zranienie tkanek, co znacząco zmniejsza jego skuteczność w zapobieganiu zakażeniom. Z tego powodu woda utleniona może co najwyżej wspomagać opatrywanie zranień obficie pokrytych zaschniętą lub zakrzepłą krwią, gdzie pomagają jej właściwości hemolityczne umożliwiające mechaniczne oczyszczenie rany.
Jako substancje pierwszego wyboru w antyseptyce ran współczesna medycyna zaleca preparaty zawierające oktenidynę i poliheksanid. Produkty te potrzebują dłuższego kontaktu z raną, by skutecznie zadziałać – preparat z oktenidyną powinien pozostać na skórze przez minimum minutę, zaś poliheksanid lub podchloryny przez minimum piętnaście minut. W zależności od rodzaju rany stosuje się również podchloryny, szczególnie do głębokich ran bez drenażu, oraz związki jodu do ran kąsanych, kłutych i postrzałowych.
Specjaliści podkreślają, że jeśli już stosuje się wodę utlenioną, powinna być ona wykorzystywana wyłącznie do oczyszczania ran sączących się, ropiejących i trudno gojących się, zawsze pod nadzorem lekarza. Samo spryskanie rany preparatem nie wystarczy – nowoczesne środki antyseptyczne wymagają odpowiedniego czasu kontaktu z tkankami, aby osiągnąć zamierzony efekt terapeutyczny.
Wokół nadtlenku wodoru narosło wiele mitów i kontrowersji dotyczących jego rzekomych właściwości leczniczych wykraczających poza udokumentowane medycznie zastosowania. W internecie można znaleźć liczne porady zalecające stosowanie wody utlenionej w celach, które nie są poparte badaniami naukowymi. Należy pamiętać, że użycie nadtlenku wodoru niezgodnie z zaleceniami może być niebezpieczne dla zdrowia.
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych i niebezpiecznych trendów jest propagowanie roztworu wody utlenionej jako środka do stosowania wewnętrznego w leczeniu różnych schorzeń, w tym nowotworów. Roztwory wody utlenionej są zalecane w niektórych pseudonaukowych metodach mających jakoby leczyć niektóre rodzaje nowotworów oraz inne schorzenia poprzez wywoływanie hiperoksygenacji. W oparciu o rzetelne badania naukowe American Cancer Society całkowicie neguje skuteczność takich terapii i odradza je jako alternatywę dla ustalonych medycznych procedur leczenia nowotworów.
Jak dotąd nie ma naukowych opracowań i badań klinicznych przeprowadzonych na pacjentach dotyczących wewnętrznego stosowania wody utlenionej. Dlatego też nie powinno się stosować takich kuracji, ponieważ woda utleniona została stworzona z myślą o dezynfekcji zewnętrznej i nie wiadomo dokładnie, jak będzie działać na organizm po spożyciu. Medycyna oparta na dowodach jednoznacznie ostrzega, że doustne przyjmowanie nadtlenku wodoru jest skrajnie niebezpieczne i może prowadzić do poważnych powikłań, a nawet śmierci.
Internetowe fora pełne są również porad dotyczących stosowania wody utlenionej do walki z trądzikiem. Zwolennicy tej metody twierdzą, że nadtlenek wodoru działa antybakteryjnie oraz wysusza wykwity skórne, pomagając skórze szybciej się zagoić. Dermatolodzy zalecają jednak dużą ostrożność w realizowaniu takich pomysłów i podkreślają, że zdecydowanie bezpieczniejsze jest stosowanie się do zaleceń lekarzy wyspecjalizowanych w terapii cery trądzikowej oraz używanie preparatów o potwierdzonym działaniu i bezpiecznych dla skóry. Woda utleniona przede wszystkim nadmiernie wysusza skórę, co szkodzi również cerze tłustej i trądzikowej wymagającej nawilżania. Ponadto jej działanie na podrażnienia i drobne ranki spowodowane wyciskaniem czy pękaniem pryszczy jest podobne jak w przypadku świeżych ran – odkaża je słabo i na krótko, nie niweluje ryzyka infekcji, a dodatkowo utrudnia gojenie i regenerację skóry.
Popularne są również porady dotyczące stosowania wody utlenionej do wybielania zębów w warunkach domowych. Osoby marzące o śnieżnobiałym uśmiechu stosują ją w formie płukanki lub pasty z sodą oczyszczoną. Specjaliści nie podzielają entuzjazmu wobec takich metod i przekonują, że domowe wybielenie wodą utlenioną nie przyniesie znaczących efektów z powodu małego stężenia nadtlenku wodoru w preparatach dostępnych bez recepty. Co więcej, związek w wyższym stężeniu, powyżej 3 procent, może powodować nadwrażliwość zębów, uszkodzenia szkliwa czy podrażnienia dziąseł. Z tego powodu produkty wybielające z nadtlenkiem wodoru w stężeniu powyżej 0,1 procent są w Polsce przeznaczone do sprzedaży jedynie dla stomatologów stosujących je w swoich gabinetach pod ścisłym nadzorem.
Poza medycyną i farmacją nadtlenek wodoru znajduje szerokie zastosowanie w wielu innych dziedzinach. Znana jest skuteczność wody utlenionej w dezynfekcji pomieszczeń i przedmiotów. Wodny roztwór nadtlenku wodoru dobrze radzi sobie z niszczeniem lub osłabianiem bakterii, grzybów i innych drobnoustrojów. Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne zaaprobowało nadtlenek wodoru jako jedną z substancji wykorzystywanych do walki z pandemią COVID-19, stosując go do odkażania powietrza w pomieszczeniach oraz w preparatach do dezynfekcji rąk.
W gospodarstwie domowym woda utleniona jest wykorzystywana do usuwania plam z krwi, czerwonego wina czy trawy z tkanin. Doskonale nadaje się również do odgrzybiania ścian i drewna oraz do wybielania drewna, plastiku i kości. Dezynfekuje i myje różne powierzchnie, a także skutecznie usuwa przykre zapachy pozostawione przez zwierzęta domowe dzięki swoim właściwościom utleniającym. Nadtlenek wodoru w rozcieńczonej postaci może być stosowany do dezynfekcji protez zębowych, szczególnie po przebytych infekcjach w obrębie jamy ustnej.
W przemyśle spożywczym nadtlenek wodoru o wysokim stężeniu jest wykorzystywany do sterylizacji opakowań, co pozwala na wydłużenie trwałości produktów bez konieczności stosowania konserwantów chemicznych. Jest również stosowany w przetwórstwie mleczarskim oraz browarnictwie, gdzie odgrywa kluczową rolę w eliminacji drobnoustrojów odpowiedzialnych za psucie się żywności. W formie gazowej H₂O₂ jest wykorzystywany jako środek spowalniający psucie się owoców oraz do sterylizacji przedmiotów plastikowych nieodpornych na wysokie temperatury i stali nierdzewnej.
W przemyśle chemicznym nadtlenek wodoru o wysokich stężeniach, od 35 do 98 procent, znajduje zastosowanie jako utleniacz w produkcji różnych związków chemicznych. Jest również wykorzystywany jako środek wybielający w przemyśle tekstylnym i papierniczym. Roztwory o bardzo wysokim stężeniu, od 80 do 98 procent, są stosowane jako utleniacze paliwa rakietowego oraz w napędach okrętów podwodnych, chociaż to zastosowanie należy już do historii lub wysoko specjalistycznych technologii kosmicznych.
Jak dotąd nie odnotowano klinicznie istotnych przeciwwskazań do łączenia nadtlenku wodoru z innymi substancjami czynnymi stosowanymi miejscowo. Jednakże zawsze warto poinformować lekarza lub farmaceutę o wszystkich lekach stosowanych aktualnie lub w ostatnim czasie, a także o preparatach, które pacjent zamierza stosować. Nadtlenek wodoru nie wpływa na sprawność psychomotoryczną i nie ma przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów mechanicznych po jego zastosowaniu.
W przypadku stosowania preparatów złożonych zawierających oprócz nadtlenku wodoru również inne substancje czynne, takie jak etanol czy chloroheksydyna, należy uwzględnić właściwości i możliwe interakcje wszystkich składników. Takie preparaty znajdują zastosowanie w higienicznym i chirurgicznym odkażaniu rąk oraz skóry przed zabiegami medycznymi. Preparaty zawierające alkohol wymagają szczególnej ostrożności ze względu na łatwość ich zapalenia.
Z chemicznego punktu widzenia nadtlenek wodoru reaguje z wieloma substancjami, dlatego nie należy go mieszać z innymi preparatami bez konsultacji ze specjalistą. Łatwo reaguje on z metalami, a w kontakcie z niektórymi substancjami może ulegać gwałtownemu rozkładowi z wydzieleniem dużej ilości ciepła i tlenu. Z tego powodu należy go przechowywać oddzielnie od innych środków chemicznych, w oryginalnych szczelnie zamkniętych opakowaniach.
Na rynku farmaceutycznym dostępne są również preparaty złożone zawierające nadtlenek wodoru w połączeniu z innymi substancjami czynnymi, co poszerza zakres ich działania i zastosowania. Jednym z takich produktów jest Spitaderm, zawierający oprócz nadtlenku wodoru również izopropanol oraz chloroheksydyny diglukonian. Te substancje czynne wzajemnie uzupełniają swój zakres działania, zapewniając szerokie spektrum działania przeciwko bakteriom, grzybom i wirusom.
W preparacie Spitaderm izopropanol odpowiada za szybkie działanie bakteriobójcze i wirusobójcze, chloroheksydyna zapewnia długotrwałe działanie antyseptyczne, a nadtlenek wodoru niszczy przetrwalniki bakterii, które mogłyby się dostać ponownie do roztworu. Taki preparat jest skuteczny przeciwko występującym na skórze drobnoustrojom, włącznie z prątkiem gruźlicy, wirusem zapalenia wątroby typu B oraz wirusem HIV. Jest stosowany do higienicznego i chirurgicznego odkażania rąk oraz skóry przed zabiegami medycznymi.
Inne preparaty złożone mogą zawierać nadtlenek wodoru w połączeniu z octanem chlorheksydyny lub innymi substancjami antyseptycznymi. Wybór odpowiedniego preparatu zależy od wskazań medycznych, rodzaju zabiegów oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Wszystkie takie preparaty powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami producenta i pod nadzorem personelu medycznego.
Nadtlenek wodoru jest uważany za relatywnie bezpieczny dla środowiska naturalnego ze względu na jego szybki rozkład do wody i tlenu. Ta cecha sprawia, że nie pozostawia toksycznych pozostałości w ekosystemach i nie przyczynia się do długotrwałego zanieczyszczenia środowiska. Bakterie i grzyby potrafią wykorzystywać nadtlenek wodoru jako alternatywne źródło energii, a także neutralizować jego potencjalnie szkodliwe właściwości utleniające w procesie biodegradacji.
Nadtlenek wodoru ulega również fotodegradacji pod wpływem promieniowania ultrafioletowego pochodzącego ze światła słonecznego. W wyniku tego naturalnego procesu rozpada się on na wodę i tlen. Oba te mechanizmy – zarówno biodegradacja, jak i fotodegradacja – odgrywają kluczową rolę w ograniczaniu negatywnego wpływu H₂O₂ na środowisko naturalne. Dzięki temu nadtlenek wodoru jest obecnie coraz częściej wybierany jako alternatywa dla bardziej trwałych i potencjalnie szkodliwych środków dezynfekujących w różnych zastosowaniach przemysłowych i komunalnych.
Naturalnie nadtlenek wodoru występuje w komórkach ciała człowieka jako reaktywna forma tlenu, powstała w procesach metabolicznych i w trakcie oddychania komórkowego. Można go również spotkać w powietrzu po burzy oraz w wodach powierzchniowych, chociaż w obu przypadkach jego stężenie jest stosunkowo niskie i nie stanowi zagrożenia dla organizmów żywych. Ta naturalna obecność nadtlenku wodoru w środowisku świadczy o jego biokompatybilności i zdolności ekosystemów do jego neutralizacji.
Według najnowszych zaleceń Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran woda utleniona nie powinna być stosowana jako środek pierwszego wyboru do odkażania świeżych ran. Badania wykazały, że może ona uszkadzać tworzącą się ziarninę, dzięki której rana się zasklepia, oraz spowalniać proces gojenia. Aktualnie zaleca się stosowanie preparatów zawierających oktenidynę lub poliheksanid. Woda utleniona może być pomocna jedynie w oczyszczaniu ran obficie pokrytych zaschniętą krwią lub ran sączących się, ropiejących i trudno gojących się, zawsze jednak pod nadzorem lekarza.
Nadtlenek wodoru jest związkiem nietrwałym, który po otwarciu opakowania traci swoją skuteczność w ciągu zaledwie kilku tygodni. W zamkniętym fabrycznie opakowaniu jego rozpad zachodzi z prędkością około 0,5 procent rocznie, natomiast w opakowaniu otwartym proces ten przebiega znacznie szybciej. Rozkład wody utlenionej przyspiesza tlen zawarty w powietrzu, światło oraz wysoka temperatura. Dlatego nowo zakupioną wodę utlenioną warto trzymać w ciemnym i chłodnym miejscu, a po otwarciu regularnie wymieniać zapasy w domowej apteczce. Przeterminowana woda utleniona to praktycznie zwykła woda bez właściwości odkażających.
Tak, rozcieńczoną wodę utlenioną można stosować do płukania jamy ustnej, jednak z zachowaniem odpowiednich proporcji i częstotliwości. Zaleca się rozcieńczanie jednej łyżki stołowej 3-procentowego roztworu w szklance wody i płukanie maksymalnie do czterech razy dziennie przez nie dłużej niż minutę. Częste i długotrwałe stosowanie roztworów nadtlenku wodoru może prowadzić do podrażnienia błony śluzowej jamy ustnej oraz przerostu brodawek nitkowatych języka, znanego jako język włochaty. Po każdym płukaniu wodą utlenioną należy dokładnie przepłukać usta czystą wodą. W przypadku uporczywych problemów z jamą ustną lepiej skonsultować się ze stomatologiem.
Absolutnie nie. Picie wody utlenionej jest skrajnie niebezpieczne dla zdrowia i życia. Nie ma żadnych naukowych opracowań ani badań klinicznych potwierdzających skuteczność czy bezpieczeństwo wewnętrznego stosowania nadtlenku wodoru. Wypicie wody utlenionej w dużych ilościach może spowodować śmierć w wyniku rozerwania jelit i powstania zatorów powietrznych w naczyniach krwionośnych. Możliwe są również udary mózgu, zawały serca, drgawki i duszności. American Cancer Society całkowicie neguje skuteczność terapii z użyciem nadtlenku wodoru w leczeniu nowotworów i kategorycznie odradza takie praktyki. Nadtlenek wodoru jest przeznaczony wyłącznie do użytku zewnętrznego.
Domowe wybielanie zębów wodą utlenioną nie jest zalecane przez stomatologów. Preparaty dostępne bez recepty zawierają zbyt małe stężenie nadtlenku wodoru, aby przynieść znaczące efekty wybielające. Z drugiej strony, stosowanie wyższych stężeń bez nadzoru specjalisty może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak nadwrażliwość zębów, uszkodzenia szkliwa czy podrażnienia dziąseł. W Unii Europejskiej produkty wybielające z nadtlenkiem wodoru w stężeniu powyżej 0,1 procent są przeznaczone do sprzedaży jedynie dla stomatologów. Skuteczne i bezpieczne wybielanie zębów można przeprowadzić wyłącznie w gabinecie stomatologicznym pod nadzorem wykwalifikowanego lekarza.
Stosowanie nadtlenku wodoru u dzieci wymaga szczególnej ostrożności i zawsze powinno odbywać się po konsultacji z lekarzem. Nie zaleca się stosowania preparatów zawierających nadtlenek wodoru u noworodków i małych dzieci bez wyraźnej rekomendacji medycznej. Skóra dzieci jest bardziej wrażliwa na działanie substancji chemicznych, a ryzyko nieprawidłowego użycia preparatu jest wyższe. Preparaty złożone zawierające dodatkowo alkohol lub chloroheksydynę są szczególnie niewskazane u najmłodszych pacjentów ze względu na ryzyko podrażnień i oparzeń chemicznych. W każdym przypadku wątpliwości należy skonsultować się z pediatrą lub farmaceutą.
W przypadku przypadkowego połknięcia wody utlenionej należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub ośrodkiem zatruć. Nie należy wywoływać wymiotów bez wyraźnego zalecenia personelu medycznego, ponieważ może to pogorszyć sytuację. Wypicie dużej ilości wody może pomóc w rozcieńczeniu preparatu. W przypadku kontaktu nadtlenku wodoru z oczami należy natychmiast przemyć je dużą ilością czystej wody przez co najmniej piętnaście minut i pilnie udać się do okulisty. Przy kontakcie ze skórą należy dokładnie zmyć preparat wodą i mydłem. W przypadku poważniejszych objawów, takich jak duszności, ból w klatce piersiowej czy zaburzenia świadomości, należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.
Nie ma wystarczających danych naukowych potwierdzających bezpieczeństwo stosowania nadtlenku wodoru w ciąży. Należy zachować szczególną ostrożność i stosować go tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne i po konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę. W przypadku karmienia piersią należy uważać, aby skóra niemowlęcia nie miała kontaktu z preparatem znajdującym się na skórze matki. Ze względu na stosowanie wyłącznie zewnętrzne i lokalnie, nadtlenek wodoru nie przenika do krwiobiegu w znaczącym stopniu, jednak zawsze warto zasięgnąć porady lekarza lub farmaceuty przed jego użyciem w okresie ciąży i laktacji.
