Cachexan to lek przeciwnowotworowy, który jest dostępny na receptę. Jest to syntetyczny odpowiednik naturalnego progesteronu, hormonu wydzielanego przez jajniki, niezbędnego dla prawidłowego funkcjonowania układu płciowego u kobiet. Lek jest wskazany do stosowania w leczeniu braku łaknienia (anoreksji) lub utraty masy ciała w wyniku choroby nowotworowej lub zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS).
Megace to lek stosowany w leczeniu różnych schorzeń. Jego głównym zadaniem jest łagodzenie objawów związanych z utratą apetytu, utratą masy ciała czy osłabieniem u pacjentów z chorobami nowotworowymi. Megace jest lekiem na receptę, co oznacza, że jego stosowanie powinno być ściśle monitorowane przez lekarza. Wszystkie leki, w tym Megace, powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza.
Megalia to lek w postaci zawiesiny doustnej, którego substancją czynną jest octan megestrolu, będący syntetycznym progestagenem. Jest stosowany w leczeniu braku łaknienia (anoreksji) lub utraty masy ciała, które są wynikiem choroby nowotworowej lub zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS). Lek ten jest dostępny na receptę.
Megastril to lek, którego substancją czynną jest megestrolu octan – syntetyczny progestagen, czyli rodzaj hormonu. Jest stosowany w celu zwiększenia masy ciała poprzez poprawę łaknienia (apetytu) u pacjentów z anoreksją lub utratą masy ciała będącej wynikiem choroby nowotworowej lub zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS). Megastril jest dostępny na receptę.
Willfact to lek zawierający substancję czynną lepirudynę, która jest bezpośrednim inhibitorem trombiny. Jest stosowany w leczeniu i zapobieganiu powstawaniu zakrzepów krwi u pacjentów z poważnymi zaburzeniami krzepnięcia. Willfact jest dostępny na receptę.
Megestrol – lek o działaniu przeciwnowotworowym oraz immunomodulującym. Mechanizm działania megestrolu jest szeroki. Lek zmniejsza liczbę komórek raka piersi oraz wywiera bezpośrednie działanie cytotoksyczne na komórki nowotworowe. Ponadto hamuje owulację i zwiększa łaknienie oraz masę ciała. Wskazaniem do stosowania leku jest leczenie braku łaknienia w anoreksji bądź utraty masy ciała, która jest wynikiem choroby nowotworowej lub AIDS.
Megestrol dostępny jest w postaci zawiesiny doustnej. Dokładne dawkowanie ustalane jest indywidualnie przez lekarza prowadzącego. Przed zastosowaniem lek należy dokładnie wymieszać.
Możliwe działania niepożądane: nudności, wymioty, biegunka, wzdęcia, osłabienie, ogólny ból, obrzęki, krwawienia z macicy, impotencja, zmiany, nastroju, niewydolność krążenia, zakrzepowe zapalenie żył, nadciśnienie, wysypka.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Megestrol, znany również jako octan megestrolu, stanowi syntetyczną pochodną naturalnie występującego progesteronu i należy do grupy leków hormonalnych określanych jako progestyny. Ten wszechstronny lek farmaceutyczny znalazł zastosowanie w onkologii jako środek wspomagający leczenie zaawansowanych nowotworów hormonozależnych, a także jako skuteczny stymulator apetytu u pacjentów cierpiących na zespół anoreksja-kacheksja. Megestrol został po raz pierwszy opracowany jako środek antykoncepcyjny, jednak jego właściwości terapeutyczne sprawiły, że w 1971 roku uzyskał on zatwierdzenie do leczenia raka endometrium, a w 1993 roku rozszerzono jego zastosowanie na zespoły wyniszczenia organizmu. Mechanizm działania tego leku, choć nie w pełni poznany, obejmuje interakcję z receptorami progesteronowymi i glukokortykoidowymi, co przekłada się na modulację hormonalną organizmu oraz stymulację łaknienia. Współcześnie megestrol jest dostępny w różnych postaciach farmaceutycznych, w tym w tabletkach o mocy 20 mg i 40 mg oraz w postaci zawiesiny doustnej o stężeniu 40 mg/ml i 125 mg/ml, co pozwala na elastyczne dostosowanie dawkowania do indywidualnych potrzeb pacjenta. Lek ten, mimo swojej skuteczności, wymaga starannego monitorowania terapii ze względu na potencjalne działania niepożądane, w tym wpływ na funkcję nadnerczy, ryzyko zakrzepicy oraz zaburzenia metaboliczne.
Megestrol wykazuje złożony mechanizm działania na poziomie molekularnym, co czyni go wyjątkowo skutecznym w różnych wskazaniach klinicznych. Jako agonista receptorów progesteronowych, megestrol wiąże się z tymi receptorami z powinowactwem około 65% promegestone i 130% progesteronu naturalnego. Po związaniu z receptorem indukuje on zmiany sekrecyjne w endometrium, podnosi podstawową temperaturę ciała oraz hamuje funkcję przysadki mózgowej.
W kontekście działania przeciwnowotworowego, megestrol wywiera efekt poprzez supresję wydzielania hormonu luteinizującego poprzez hamowanie funkcji przysadki. Ten mechanizm prowadzi do obniżenia stężenia estrogenów w osoczu, co jest kluczowe w leczeniu nowotworów hormonozależnych, takich jak rak piersi czy rak endometrium. Dodatkowo, lek może bezpośrednio oddziaływać na komórki nowotworowe, indukując ich różnicowanie i hamując proliferację.
Wyjątkową cechą megestrolu jest jego zdolność do wiązania się z receptorami glukokortykoidowymi. Badania wykazały, że megestrol wiąże się z tymi receptorami z powinowactwem 46%, podczas gdy kortyzol, naturalny ligand, wykazuje powinowactwo na poziomie 25%. Ta właściwość wyjaśnia niektóre działania niepożądane leku, w tym objawy zespołu Cushinga czy cukrzycy steroidowej obserwowane przy długotrwałym stosowaniu.
Mechanizm stymulacji apetytu przez megestrol nie został w pełni wyjaśniony, choć istnieje kilka hipotez. Uważa się, że lek zwiększa syntezę, transport i uwalnianie neuropeptydu Y w bocznym podwzgórzu, co bezpośrednio przekłada się na wzrost łaknienia. Dodatkowo, megestrol hamuje działanie prozapalnych cytokin, takich jak TNF-α, interleukina-1 i interleukina-6, które są odpowiedzialne za rozwój kacheksji i utratę masy ciała u pacjentów onkologicznych.
Megestrol znalazł szerokie zastosowanie w paliatywnym leczeniu zaawansowanych nowotworów piersi oraz raka endometrium, szczególnie w przypadkach, gdy nowotwór nawrócił, rozprzestrzenił się lub gdy leczenie chirurgiczne nie jest możliwe. W leczeniu zaawansowanego raka endometrium standardowe dawkowanie wynosi od 160 do 400 mg dziennie, przy czym efekt terapeutyczny należy oceniać po co najmniej dwóch miesiącach ciągłego stosowania.
W badaniach klinicznych przeprowadzonych przez Gynecologic Oncology Group, octan megestrolu w dawce 800 mg dziennie wykazał 24% wskaźnik odpowiedzi u pacjentek z zaawansowanym lub nawrotowym rakiem endometrium, w tym 11% odpowiedzi całkowitych i 13% odpowiedzi częściowych. Choć wysokie dawki leku nie przyniosły znaczącej przewagi nad niższym dawkowaniem, megestrol pozostaje istotną opcją terapeutyczną w onkologii ginekologicznej.
W przypadku zaawansowanego raka piersi megestrol stosuje się w dawkach od 40 do 320 mg dziennie w dawkach podzielonych. Lek ten jest szczególnie przydatny u pacjentek w okresie pomenopauzalnym z rakiem hormonozależnym, u których doszło do progresji choroby po stosowaniu inhibitorów aromatazy trzeciej generacji. Megestrol może również znaleźć zastosowanie w leczeniu raka jajnika opornego na chemioterapię opartą na związkach platyny, wykazując umiarkowaną, ale wyraźną aktywność przeciwnowotworową.
Zespół anoreksja-kacheksja to złożony stan kliniczny charakteryzujący się utratą apetytu, zmniejszeniem masy ciała i wyniszczeniem tkanek, któremu towarzyszy zmniejszenie masy mięśniowej i tkanki tłuszczowej. Stan ten znacząco pogarsza jakość życia pacjentów i często poprzedza ich zgon. Megestrol został zatwierdzony przez FDA w 1993 roku do leczenia anoreksji, kacheksji lub niewyjaśnionej istotnej utraty masy ciała u pacjentów z AIDS.
W leczeniu kacheksji związanej z AIDS lub nowotworami, początkowa dawka zawiesiny doustnej megestrolu wynosi zazwyczaj 800 mg dziennie (20 ml zawiesiny o stężeniu 40 mg/ml). Efekt terapeutyczny w postaci wzrostu apetytu może pojawić się już w ciągu kilku dni od rozpoczęcia terapii, podczas gdy przyrost masy ciała jest zazwyczaj widoczny po 3-4 tygodniach regularnego stosowania. Badania kliniczne wykazały średni wzrost masy ciała o 2-7 kg u pacjentów odpowiadających na leczenie.
Metaanalizy obejmujące tysiące pacjentów wykazały, że megestrol istotnie poprawia apetyt i prowadzi do przyrostu masy ciała zarówno u pacjentów onkologicznych, jak i u osób z AIDS oraz innymi schorzeniami podstawowymi. W porównaniu z placebo, megestrol zwiększa prawdopodobieństwo poprawy apetytu ponad dwukrotnie (RR = 2,19-2,57) oraz istotnie poprawia wskaźniki jakości życia pacjentów.
Megestrol wykazuje dobrą wchłanialność po podaniu doustnym, przy czym czas osiągnięcia maksymального stężenia w osoczu wynosi od 1 do 3 godzin dla tabletek. Metabolizm leku odbywa się głównie w wątrobie przy udziale enzymów UDP-glukuronozylotransferaz oraz cytochromu P450, w tym CYP3A4. Ten ostatni fakt ma istotne znaczenie kliniczne, gdyż może prowadzić do interakcji lekowych z innymi substratami CYP3A4.
Wydalanie megestrolu następuje głównie przez nerki, gdzie wydalenie z moczem stanowi 56,5-78,4% podanej dawki (średnio 66,4%), podczas gdy wydalenie z kałem wynosi 7,7-30,3% (średnio 19,8%). Ze względu na znaczący udział wydalania nerkowego, u pacjentów z niewydolnością nerek konieczna może być ostrożność i ewentualnie dostosowanie dawkowania, choć szczegółowe wytyczne nie zostały ustalone.
Nowa forma megestrolu oparta na technologii nanokryształów znajduje się obecnie w fazie badań klinicznych. Ta innowacyjna formulacja ma na celu poprawę biodostępności leku, szczególnie na czczo, oraz optymalizację dostarczania substancji czynnej do organizmu. Badania przedkliniczne sugerują, że nowa formulacja może znacząco skrócić czas do uzyskania odpowiedzi klinicznej, co może poprawić wyniki leczenia u pacjentów z zespołem anoreksja-kacheksja.
Megestrol jest dostępny w dwóch głównych postaciach farmaceutycznych: tabletki oraz zawiesina doustna. Wybór odpowiedniej formy i dawki zależy od wskazania klinicznego oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.
Przed odmierzeniem dawki zawiesinę należy dokładnie wytrząsnąć. Do odmierzania należy używać wzorcowanej łyżeczki, kubka lub strzykawki doustnej. Nie należy używać zwykłych łyżek kuchennych, gdyż mogą one być niedokładne.
Jednym z najpoważniejszych działań niepożądanych megestrolu jest supresja osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. Długotrwałe stosowanie leku może prowadzić do wtórnej niewydolności nadnerczy, która może utrzymywać się nawet po odstawieniu leku. Pacjenci mogą doświadczać objawów takich jak:
Megestrol może również powodować rozwój zespołu Cushinga, charakteryzującego się nadmiernym gromadzeniem tkanki tłuszczowej w okolicy środkowej części ciała, górnej części pleców, karku i twarzy, różowymi lub fioletowymi rozstępami na skórze oraz cienkością i łatwością powstawania siniaków. Te objawy wynikają z właściwości glukokortykoidowych leku.
Lek istotnie wpływa na metabolizm glukozy, podnosząc jej stężenie we krwi i zwiększając ryzyko rozwoju cukrzycy lub pogarszając kontrolę glikemii u pacjentów z istniejącą cukrzycą. Objawy hiperglikemii obejmują wzmożone pragnienie, częstsze oddawanie moczu, niewyjaśnione zmęczenie i niewyraźne widzenie. Pacjenci z cukrzycą mogą wymagać częstszego monitorowania poziomu cukru we krwi oraz dostosowania leczenia hipoglikemizującego.
Megestrol, podobnie jak inne progestyny, zwiększa ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych, w tym:
Objawy zakrzepicy żył głębokich mogą obejmować ból, obrzęk, ciepło lub zaczerwienienie jednej kończyny dolnej. Zatorowość płucna może manifestować się dusznością, bólem w klatce piersiowej, kaszlem z krwią lub przyspieszonym oddechem. Te powikłania mogą być śmiertelne i wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.
Megestrolu nie wolno stosować u pacjentów z:
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z:
Megestrol jest przeciwwskazany w ciąży, gdyż badania na zwierzętach wykazały niska masa urodzeniowa i inne problemy rozwojowe. Kobiety w wieku rozrodczym powinny wykonać test ciążowy przed rozpoczęciem terapii i stosować skuteczną antykoncepcję podczas leczenia. Megestrol przenika do mleka matki, dlatego karmienie piersią jest przeciwwskazane podczas terapii.
Megestrol może wchodzić w kliniczne istotne interakcje z różnymi lekami:
Ze względu na metabolizm przez CYP3A4, megestrol może wchodzić w interakcje z:
Zespół anoreksja-kacheksja wymaga kompleksowego podejścia terapeutycznego, w którym leczenie farmakologiczne odgrywa istotną rolę. Poza megestrolem, w leczeniu tego zespołu znajdują zastosowanie inne substancje czynne:
Glikokortykosteroidy, takie jak deksametazon i prednizon, stanowią alternatywę lub uzupełnienie terapii megestrolem. Deksametazon w dawkach 2-8 mg dziennie może poprawiać apetyt i samopoczucie pacjentów, choć efekt ten jest zazwyczaj krótkotrwały. Kortykosteroidy działają poprzez zmniejszenie stanu zapalnego i modulację cytokin prozapalnych.
Dronabinol i nabilon to syntetyczne kannabioidy zatwierdzone do stosowania w leczeniu nudności i wymiotów związanych z chemioterapią, a także jako środki stymulujące apetyt. Badania kliniczne wykazały, że megestrol przewyższa dronabinol pod względem poprawy apetytu i przyrostu masy ciała u pacjentów z zaawansowanym nowotworem. Stosowanie terapii skojarzonej kannabinoidy-megestrol nie przynosi dodatkowych korzyści w porównaniu z monoterapią megestrolem.
Suplementacja kwasem eikozapentaenowym, kwasem tłuszczowym omega-3, została zbadana w kontekście kacheksji nowotworowej. Jednak badania nie wykazały przewagi EPA samodzielnie lub w połączeniu z megestrolem nad monoterapią megestrolem.
W szczególnych przypadkach, takich jak u pacjentek z zespołem metabolicznym i atypową hiperplazją endometrium lub wczesnym rakiem endometrium, metformina w dawce 1500 mg dziennie w połączeniu z megestrolem (160 mg dziennie) może stanowić skuteczną opcję terapeutyczną zachowującą płodność. Metformina poprawia wrażliwość na insulinę i może potencjalnie zwiększać skuteczność progestynów.
W wybranych przypadkach rozważane są steroidy anaboliczne lub hormon wzrostu, choć ich zastosowanie jest ograniczone ze względu na profil działań niepożądanych i brak jednoznacznych dowodów na skuteczność w kacheksji nowotworowej.
Pacjenci stosujący megestrol wymagają regularnego monitorowania obejmującego:
Po długotrwałym stosowaniu megestrolu nie należy nagle przerywać terapii. Gwałtowne odstawienie może prowadzić do objawów odstawiennych, w tym nudności, wymiotów, zawrotów głowy i osłabienia, wynikających z supresji osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. Zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki pod kontrolą lekarza, który może zalecić dodatkową suplementację glikokortykoidami w przypadku objawów niewydolności nadnerczy.
Pacjenci w wieku 65 lat i starsi mogą być bardziej narażeni na działania niepożądane megestrolu, w tym na problemy sercowo-naczyniowe, zaburzenia metaboliczne i supresję nadnerczy. Zazwyczaj nie zaleca się stosowania megestrolu u starszych osób wyłącznie w celu leczenia utraty apetytu i masy ciała, chyba że inne przyczyny zostały ocenione i leczone.
Brak szczegółowych wytycznych dotyczących dawkowania u pacjentów z niewydolnością wątroby. Ze względu na znaczący metabolizm wątrobowy, konieczna jest szczególna ostrożność i ewentualnie redukcja dawki.
Megestrol jest w znacznym stopniu wydalany przez nerki, dlatego u pacjentów z upośledzeniem funkcji nerek może być konieczne dostosowanie dawkowania. Nie przeprowadzono badań dotyczących dializowalności leku, ale ze względu na jego niską rozpuszczalność zakłada się, że hemodializa nie jest skuteczną metodą usuwania leku.
Megestrol stanowi ważne narzędzie terapeutyczne w onkologii i medycynie paliatywnej, oferując korzyści zarówno w leczeniu hormonozależnych nowotworów, jak i w walce z zespołem anoreksja-kacheksja. Jego wielokierunkowy mechanizm działania, obejmujący aktywność progestynową i glukokortykoidową, przekłada się na skuteczność w stymulacji apetytu i hamowaniu wzrostu komórek nowotworowych. Jednak stosowanie megestrolu wymaga starannego monitorowania ze względu na istotne działania niepożądane, w tym ryzyko supresji nadnerczy, powikłań zakrzepowo-zatorowych i zaburzeń metabolicznych.
Decyzja o włączeniu megestrolu do terapii powinna być podejmowana indywidualnie, z uwzględnieniem stanu klinicznego pacjenta, wskazań, przeciwwskazań oraz potencjalnych interakcji z innymi lekami. Regularne wizyty kontrolne i monitorowanie parametrów biochemicznych są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa terapii i maksymalizacji korzyści klinicznych. W kontekście leczenia zespołu anoreksja-kacheksja, megestrol wykazuje przewagę nad wieloma alternatywnymi opcjami farmakologicznymi, choć jego stosowanie powinno być częścią kompleksowego podejścia obejmującego poradnictwo dietetyczne, wsparcie żywieniowe i leczenie przyczyn podstawowych.
Pacjenci stosujący megestrol powinni być dokładnie poinformowani o potencjalnych działaniach niepożądanych i objawach wymagających natychmiastowej interwencji medycznej. Szczególna czujność jest konieczna w odniesieniu do objawów zakrzepicy, niewydolności nadnerczy oraz zaburzeń metabolicznych. Współpraca między pacjentem, lekarzem prowadzącym, farmaceutą i dietetykiem jest niezbędna dla osiągnięcia optymalnych wyników terapeutycznych i zachowania bezpieczeństwa leczenia.
Efekt stymulacji apetytu może pojawić się już w ciągu kilku dni od rozpoczęcia terapii megestrolem. Jednak zauważalny przyrost masy ciała zazwyczaj następuje po 3-4 tygodniach regularnego stosowania leku. W przypadku leczenia nowotworów, ocena skuteczności terapii powinna nastąpić po co najmniej 2 miesiącach ciągłego stosowania.
Nie wszyscy pacjenci doświadczają przyrostu masy ciała podczas stosowania megestrolu. Badania kliniczne wykazują, że odpowiedź na leczenie jest zmienna – u części pacjentów obserwuje się znaczący przyrost masy ciała (średnio 2-7 kg), podczas gdy inni mogą nie odnotować istotnych zmian. Skuteczność zależy od wielu czynników, w tym od dawki leku, czasu trwania terapii oraz indywidualnych cech pacjenta.
Nagłe przerwanie stosowania megestrolu, szczególnie po długotrwałej terapii, jest niezalecane. Może to prowadzić do objawów odstawiennych, takich jak nudności, wymioty, zawroty głowy i osłabienie, wynikających z supresji osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. Zawsze należy konsultować się z lekarzem przed przerwaniem terapii, który może zalecić stopniowe zmniejszanie dawki.
Osoby w podeszłym wieku mogą być bardziej wrażliwe na działania niepożądane megestrolu ze względu na zmiany związane z wiekiem w funkcjonowaniu wątroby, nerek i serca. Zazwyczaj nie zaleca się stosowania megestrolu u starszych pacjentów wyłącznie w celu leczenia utraty apetytu, chyba że inne przyczyny zostały wyeliminowane. Decyzja o zastosowaniu leku powinna być podejmowana indywidualnie po dokładnej ocenie korzyści i ryzyka.
Podczas stosowania megestrolu należy być czujnym wobec objawów zakrzepicy żył głębokich (DVT) oraz zatorowości płucnej (PE). Objawy DVT obejmują ból, obrzęk, ciepło i zaczerwienienie jednej kończyny dolnej. Zatorowość płucna może manifestować się nagłą dusznością, bólem w klatce piersiowej, kaszlem z krwią, przyspieszonym oddechem lub kołataniem serca. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych objawów należy natychmiast zgłosić się do lekarza.
Tak, megestrol może podnosić poziom glukozy we krwi i zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy lub pogarszać kontrolę glikemii u osób z istniejącą cukrzycą. Objawy wysokiego poziomu cukru obejmują wzmożone pragnienie, częstsze oddawanie moczu, niewyjaśnione zmęczenie i niewyraźne widzenie. Pacjenci z cukrzycą powinni częściej monitorować poziom glukozy we krwi i mogą wymagać dostosowania leczenia hipoglikemizującego.
Zawiesina doustna megestrolu zawiera niewielką ilość alkoholu (maksymalnie 0,06% v/v), co samo w sobie nie stanowi problemu. Jednak należy zachować ostrożność przy spożywaniu alkoholu podczas terapii megestrolem, gdyż alkohol może nasilać niektóre działania niepożądane, takie jak zawroty głowy czy problemy żołądkowo-jelitowe. Zaleca się konsultację z lekarzem dotyczącą spożywania alkoholu podczas leczenia.
Megestrol jest eliminowany z organizmu stopniowo. Szacuje się, że pełne usunięcie leku z organizmu może zająć od 4 do 10 dni po przyjęciu ostatniej dawki. Jednak efekty biologiczne, szczególnie supresja osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, mogą utrzymywać się znacznie dłużej i wymagać odpowiedniej interwencji medycznej.
Tak, megestrol może być stosowany jednocześnie z chemioterapią jako środek wspomagający w leczeniu zespołu anoreksja-kacheksja związanego z chorobą nowotworową. Jednak zawsze należy poinformować onkologa o wszystkich przyjmowanych lekach, aby uniknąć potencjalnych interakcji. Megestrol może również odgrywać rolę w paliatywnym leczeniu niektórych nowotworów hormonozależnych.
Tak, megestrol może wpływać na różne parametry laboratoryjne. Może podnosić poziom glukozy we krwi, wpływać na poziomy hormonów (w tym kortyzolu), a także powodować zmiany w parametrach funkcji wątroby. Z tego powodu pacjenci stosujący megestrol wymagają regularnych badań kontrolnych krwi.
Kobiety w wieku rozrodczym mogą stosować megestrol, ale muszą stosować skuteczną antykoncepcję podczas terapii, gdyż lek jest przeciwwskazany w ciąży i może powodować poważne wady rozwojowe płodu. Przed rozpoczęciem leczenia zazwyczaj wykonuje się test ciążowy, aby wykluczyć ciążę. Megestrol może także wpływać na regularność miesiączkowania, powodując nieregularne krwawienia lub plamienia.
Megestrol należy przechowywać w temperaturze pokojowej, między 20°C a 25°C (68°F-77°F), w szczelnie zamkniętym pojemniku, z dala od nadmiernego ciepła (temperatur powyżej 40°C/104°F), wilgoci i bezpośredniego światła słonecznego. Lek powinien być przechowywany w miejscu niedostępnym dla dzieci. Zawiesiny doustnej nie należy zamrażać.
