Apetiherb to roślinny produkt leczniczy, który jest dostępny bez recepty. Jest wskazany do stosowania w przypadku braku łaknienia. Syrop zawiera wyciąg z ziół, które stanowią źródło związków goryczkowych. Lek jest przeznaczony do stosowania u dorosłych i dzieci powyżej 3. roku życia.
Dexapini to syrop stosowany w leczeniu suchego kaszlu, który może występować w przebiegu stanów zapalnych górnych dróg oddechowych, takich jak przeziębienie, grypa czy zapalenie gardła. Głównym składnikiem preparatu jest bromowodorek dekstrometorfanu, który ma działanie przeciwkaszlowe. Produkt dostępny jest bez recepty.
Herbapini to lek w postaci syropu, który jest dostępny bez recepty. Jest stosowany tradycyjnie w leczeniu suchego, męczącego kaszlu w przebiegu nieżytów górnych dróg oddechowych. Preparat zawiera fosforan kodeiny o działaniu przeciwkaszlowym oraz substancje pochodzenia roślinnego: wyciąg sosnowy i nalewkę koprową. Wskazany jest do stosowania u dorosłych i młodzieży powyżej 12 lat.
Koper włoski fix to produkt leczniczy roślinny w postaci ziół do zaparzania. Jest dostępny bez recepty. Zawiera substancję czynną – owoc kopru włoskiego. Stosowany jest w objawowym leczeniu łagodnych zaburzeń żołądkowo-jelitowych, takich jak uczucie pełności oraz wzdęcia. Ponadto, znajduje zastosowanie w objawowym leczeniu dolegliwości skurczowych o łagodnym przebiegu związanych z menstruacją oraz jako środek wykrztuśny w kaszlu związanym z przeziębieniem.
Owoc kopru włoskiego jest składnikiem wielu leków dostępnych bez recepty. Jest stosowany tradycyjnie w działaniu łagodnie wiatropędnym w zaburzeniach trawiennych takich jak wzdęcia, uczucie pełności, a także jako środek wykrztuśny. Preparaty z owocem kopru włoskiego są dostępne w różnych formach, takich jak syropy, kapsułki czy zioła do zaparzania. Wskazane są do stosowania u dorosłych, młodzieży oraz dzieci w różnym wieku, w zależności od konkretnego produktu.
Zioła przeciwkaszlowe to naturalne leki, które są stosowane w leczeniu suchego, uporczywego kaszlu. Ich działanie polega na hamowaniu odruchu kaszlowego. Wśród ziół polecanych na suchy kaszel zalicza się siwiec żółty. Zioła te są dostępne bez recepty i są powszechnie stosowane w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Warto jednak pamiętać, że mimo naturalnego pochodzenia, zioła mogą wywoływać działania niepożądane i istnieją przeciwwskazania do ich stosowania.
Koper włoski – roślina lecznicza stosowana od lat w medycynie ludowej w schorzeniach przewodu pokarmowego. Za lecznicze działanie kopru włoskiego odpowiadają jego owoce zawierające olejek eteryczny (anetol, fenchon), flawonoidy, tłuszcze i białka. Roślina przyspiesza perystaltykę jelit, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, działa wiatropędnie i łagodzi wzdęcia. Ponadto zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego oraz pobudza ruch nabłonka rzęskowego w drogach oddechowych działając wykrztuśnie. Głównym wskazaniem do stosowania kopru włoskiego jest łagodzenie zaburzeń żołądkowo-jelitowych, takich jak: wzdęcia, uczucie pełności, niestrawność.
Koper włoski dostępny jest w postaci ziół do zaparzania. Występuje również jako składnik preparatów złożonych na trawienie, herbatek laktacyjnych, tabletek na gardło czy maści rozgrzewających. Osobom dorosłym zaleca się picie 3 szklanek naparu kopru włoskiego dziennie.
Możliwe działania niepożądane: występują rzadko i dotyczą głównie reakcji alergicznych i nadwrażliwości dotyczące układu oddechowego i skóry.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Koper włoski (Foeniculum vulgare), znany również jako fenkuł, to jedna z najstarszych roślin leczniczych, której właściwości wykorzystywane są przez człowieka od tysięcy lat. Ta roślina z rodziny selerowatych (Apiaceae) pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, ale obecnie uprawiana jest na całym świecie, w tym również w Polsce. Charakteryzuje się intensywnym, anyżowo-słodkim aromatem i licznymi właściwościami zdrowotnymi, które znalazły szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej, przemyśle farmaceutycznym oraz kulinariach. Koper włoski jest ceniony przede wszystkim za swoje działanie wspomagające trawienie, właściwości wykrztuśne oraz zdolność łagodzenia dolegliwości układu pokarmowego. Współczesne badania naukowe potwierdzają wiele tradycyjnych zastosowań tej rośliny, jednocześnie zwracając uwagę na konieczność zachowania odpowiedniej ostrożności przy jej stosowaniu, szczególnie u najmłodszych pacjentów.
Koper włoski to roślina dwuletnia lub czasem bylina, która może osiągać wysokość od 1 do 2,5 metra. Łacińska nazwa Foeniculum vulgare oznacza dosłownie „siano”, co ma związek z charakterystycznym zapachem rośliny. Posiada proste, puste łodygi pokryte woskowatym nalotem, które są mocno rozgałęzione i ulistnione. Liście kopru są drobno rozcięte, pierzaste, z nitkowatymi segmentami dorastającymi do 40 cm długości.
Roślina kwitnie w lipcu i sierpniu, a nasiona dojrzewają od września do października. Kwiaty przypominają kształtem zielono-żółte, złote parasolki, a nasiona są cienkie, długie na około 4-10 mm, o cylindrycznym kształcie. Charakterystyczną cechą kopru włoskiego jest jego mięsisty, zgrubiały korzeń o żółtawej barwie, który tworzy bulwę podobną do tej u selera.
Owoc kopru włoskiego powinien zawierać nie mniej niż 3,5% olejku eterycznego. W jego składzie znajdują się: anetol (60-90%), fenchon (10-20%), α-pinen (1,8-4,7%), limonen do 2,5%, a także kamfen, p-cymen, myrcen, α- i β-felandren, γ-terpinen oraz estragol.
Główne składniki olejku eterycznego i ich działanie:
Koper włoski jest bogaty w związki aktywne, takie jak flawonoidy, związki fenolowe, kwasy tłuszczowe oraz aminokwasy. Jest także źródłem minerałów (potasu, sodu, wapnia, fosforu, magnezu), a także witamin (C, B1, B2, B3).
Skład odżywczy kopru włoskiego (na 100g):
| Składnik | Ilość |
|---|---|
| Kalorie | 31 kcal |
| Węglowodany | 7,3 g |
| Białko | 1,24 g |
| Tłuszcze | 0,2 g |
| Błonnik | 3,1 g |
| Witamina C | 12 mg |
| Potas | 414 mg |
| Wapń | 49 mg |
Głównym wskazaniem, a zarazem najczęstszym wykorzystaniem owocu kopru włoskiego są problemy gastryczne. Owoc kopru znalazł zastosowanie w leczeniu zaburzeń trawiennych i jest dobrym sposobem na pobudzenie apetytu i wydzielania soku żołądkowego. Olejek koprowy wykazuje działanie rozkurczające na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, co skutecznie łagodzi:
Olejek koprowy ma przede wszystkim działanie rozkurczające na mięśnie gładkie układu pokarmowego, a więc redukuje skurcze i bóle w tym obszarze. Ułatwia trawienie poprzez fakt, że ułatwia wydzielanie soków żołądkowych, trzustkowych, jelitowych, działa żółciopędnie.
Fenchon wykazuje działanie sekretolityczne, dzięki czemu preparaty zawierające wyciągi z fenkułu są chętnie stosowane przez pacjentów do zwalczania kaszlu związanego z sezonowym przeziębieniem. Koper włoski:
Koper włoski zawiera duże ilości związków działających antyoksydacyjnie, czyli redukujących procesy starzenia się komórek organizmu. Na tej podstawie można też stwierdzić, że koper włoski i ekstrakty z niego mogą być stosowane w chorobach przebiegających z odczynami zapalnymi.
Działanie estrogenne fenkułu ma z jednej strony niewątpliwie pozytywny wpływ na organizm płci żeńskiej – może łagodzić bóle menstruacyjne i objawy menopauzy, a przede wszystkim wspomaga laktację. Jednak właściwości estrogenne wymagają ostrożności w stosowaniu.
Koper włoski dostępny jest w różnych formach farmaceutycznych:
Suszone ziele należy zalać wrzącą wodą i parzyć pod przykryciem ok. 10 minut. Zapobiega to wydostawaniu się lotnych olejków eterycznych, które są najcenniejszym składnikiem rośliny. Zalecane dawkowanie to 2-3 filiżanki dziennie.
Przepis na napar z kopru włoskiego:
Najwięcej kontrowersji budzi obecność estragolu w składzie kopru włoskiego. Komitet Naukowy ds. Żywności (SCF, 2001) stwierdził, że estragol jest zarówno genotoksyczny, jak i rakotwórczy i na tej podstawie zalecił zmniejszenie poziomów narażenia i ograniczenia stosowania.
Na podstawie wyników badania oszacowano narażenie dorosłego pijącego trzy herbaty dziennie na 10 mikrogramów/kg masy ciała/dzień. Zważywszy na mniejszą wagę dzieci, w przeliczeniu wyszło od 23-51 mikrogramów/kg masy ciała/dzień. Dla porównania, w badaniach na szczurach stosowano dawki 37,5-600 miligramów/kg masy ciała/dzień, aby wywołać toksyczność.
EMA nie zaleca stosowania ziół zawierających estragol do 11 roku życia, jeśli dzienne spożycie tego związku przekracza wartość 1,0 µg/kg masy ciała. Zgodnie z opinią ESPGHAN (2017 r.) – z uwagi na obecność estragolu matki nie powinny podawać kopru włoskiego dzieciom przed ukończeniem 4 roku życia.
Zbyt długie spożywanie preparatów z koprem włoskim zwiększa ryzyko podrażnienia błony śluzowej żołądka. Znacznie rośnie także ryzyko rozwoju alergii. Wysokie dawki anetolu mogą powodować działanie neurotoksyczne, w skrajnych przypadkach prowadząc do drgawek i zaburzeń równowagi.
Lista możliwych działań niepożądanych:
Koper włoski może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami:
Koper włoski to nie tylko cenna roślina lecznicza, ale również doskonały składnik w kuchni. Jego charakterystyczny, anyżowy aromat i lekko słodkawy smak sprawiają, że idealnie komponuje się z różnymi potrawami. Najczęściej wykorzystuje się:
Obiecujące są badania nad rolą kopru włoskiego w terapii skóry (trądzik, stany zapalne), wspomaganiu odchudzania oraz ochronie przed nowotworami przewodu pokarmowego. Wielu naukowców widzi też potencjał jako naturalny środek wspierający metabolizm i odporność organizmu.
Współczesne badania koncentrują się na:
Nie, zgodnie z aktualnymi wytycznymi ESPGHAN z 2017 roku, koper włoski nie powinien być podawany dzieciom poniżej 4. roku życia ze względu na zawartość estragolu – związku o potencjalnym działaniu genotoksycznym i rakotwórczym.
U dorosłych bezpieczny okres stosowania to około 2 tygodni. Dłuższe stosowanie może prowadzić do podrażnienia błony śluzowej żołądka i zwiększenia ryzyka reakcji alergicznych.
Tak, koper włoski może wspierać proces odchudzania poprzez działanie moczopędne, pobudzanie metabolizmu oraz wywoływanie uczucia sytości. Badania wykazały, że herbatka z kopru wypijana przed posiłkami może zmniejszać apetyt.
Badania dotyczące wpływu kopru włoskiego na laktację dają niespójne wyniki. Choć tradycyjnie uważany jest za galaktogog, współczesne badania nie potwierdzają jednoznacznie tego działania. Dodatkowo, składniki kopru przenikają do mleka matki.
Koper zwyczajny (koperek) to roślina jednoroczna, z której wykorzystuje się głównie liście. Koper włoski to roślina dwuletnia, z której w celach leczniczych używa się przede wszystkim owoców (nasion) i bulw.
Nie, olejek eteryczny z kopru włoskiego należy zawsze rozcieńczać przed aplikacją na skórę. Zalecane stężenie w kosmetykach to maksymalnie 0,17% dla twarzy i 3,3% dla produktów do ciała.
Koper włoski należy unikać w przypadku alergii na rośliny z rodziny selerowatych, nowotworów estrogenozależnych, endometriozy, ciąży (szczególnie w pierwszym trymestrze) oraz u dzieci poniżej 4. roku życia.
Tak, koper włoski zawiera związki o działaniu estrogennym, które mogą wpływać na gospodarkę hormonalną organizmu. Z tego powodu powinny go unikać osoby z zaburzeniami hormonalnymi oraz nowotworami hormonozależnymi.
