Firazyr to lek dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną ikatybant. Jest to selektywny, kompetycyjny antagonista receptora bradykininy typu 2. Lek jest przeznaczony do objawowego leczenia ostrych napadów dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego (HAE) u osób dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku ≥2 lat z niedoborem inhibitora esterazy C1. Nie powinien być stosowany w przypadku nadwrażliwości na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Icatibant Accord zawiera ikatybant i jest przeznaczony do leczenia objawów dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego (HAE) u dorosłych, młodzieży i dzieci powyżej 2 roku życia. Lek blokuje aktywność bradykininy, co przerywa rozwój objawów takich jak obrzęk, ból, nudności i biegunka.
Icatibant Fresenius to lek stosowany w leczeniu dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego (HAE) u pacjentów dorosłych oraz młodzieży i dzieci w wieku powyżej 2 lat. Preparat blokuje aktywność bradykininy, która wywołuje objawy takie jak obrzęk, ból, nudności i biegunka występujących przy napadach HAE. Jest dostępny na receptę.
Icatibant Medical Valley to lek dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną o nazwie ikatybant. Jest to selektywny, konkurencyjny antagonista receptora bradykininy typu 2. Lek jest wskazany do objawowego leczenia ostrych napadów dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego (HAE) u osób dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku 2 lat i starszych, z niedoborem inhibitora esterazy C1. Lek jest przeznaczony do podawania podskórnie, najlepiej w okolicy brzucha.
Icatibant Universal Farma to lek na receptę, który zawiera substancję czynną ikatybant. Jest przeznaczony do leczenia objawów dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego (HAE) u pacjentów dorosłych oraz młodzieży i dzieci w wieku 2 lat i starszych. W przebiegu HAE dochodzi do zwiększenia stężenia we krwi substancji o nazwie bradykinina, co prowadzi do wystąpienia objawów takich, jak obrzęk, ból, nudności i biegunka. Icatibant Universal Farma blokuje aktywność bradykininy, w związku z czym przerywa rozwój objawów napadu HAE.
Icatibant Zentiva to lek, który zawiera substancję czynną o nazwie ikatybant. Jest to selektywny, kompetycyjny antagonista receptora bradykininy typu 2. Lek jest stosowany w leczeniu objawów związanych z ostrymi napadami dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego (HAE) u osób dorosłych oraz młodzieży i dzieci w wieku 2 lat i powyżej, u których stwierdza się niedobór inhibitora esterazy C1. Icatibant Zentiva jest dostępny na receptę.
Ikatybant Ranbaxy to lek na receptę, który zawiera substancję czynną ikatybant. Jest to silny, selektywny oraz kompetencyjny antagonista receptora bradykininy typu 2 (B2). Lek jest przeznaczony do leczenia objawów dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego (HAE) u pacjentów dorosłych oraz młodzieży i dzieci w wieku 2 lat i powyżej. Mechanizm działania ikatybantu związany jest z zapobieganiem wystąpienia takich objawów u chorego jak: rozszerzenie naczyń krwionośnych, hipotonia oraz odruchowa tachykardia.
Ikatybant (icatibant) to przełomowa substancja czynna, która zrewolucjonizowała leczenie ostrego obrzęku naczynioruchowego dziedzicznego (HAE – Hereditary Angioedema). Ten syntetyczny antagonista receptora B2 bradykininy stanowi nowoczesną alternatywę dla tradycyjnych metod terapii, oferując pacjentom szybką i skuteczną ulgę w objawach. Wprowadzony do klinicznej praktyki w 2008 roku przez Europejską Agencję Leków (EMA) i w 2011 roku przez FDA w Stanach Zjednoczonych, ikatybant dostępny jest pod nazwą handlową Firazyr. Jego znaczenie wykracza daleko poza proste leczenie objawowe – stanowi pierwszą linię terapii dla pacjentów cierpiących na groźne dla życia napady HAE. Mechanizm działania oparty na selektywnym blokowaniu receptorów bradykininy B2 czyni go unikalnym narzędziem w walce z tym rzadkim, ale potencjalnie śmiertelnym schorzeniem. Wyniki badań klinicznych FAST-1, FAST-2 i FAST-3 dowodzą jego skuteczności w znaczącym skróceniu czasu do osiągnięcia ulgi w objawach w porównaniu z placebo i kwasem traneksamowym. Możliwość samodzielnego podawania przez pacjenta sprawia, że ikatybant staje się nie tylko skutecznym, ale również praktycznym rozwiązaniem w nagłych sytuacjach medycznych.
Ikatybant działa poprzez selektywną i odwracalną blokadę receptorów bradykininy B2, które odgrywają kluczową rolę w patofizjologii obrzęku naczynioruchowego dziedzicznego. Bradykinina jest kluczowym mediatorem objawów w dziedzicznym obrzęku naczynioruchowym, a ikatybant jako selektywny antagonista receptora B2 bradykininy wykazuje podobne powinowactwo do receptora B2 jak sama bradykinina.
Substancja ta jest syntetycznym dekapeptyd składającym się z dziesięciu aminokwasów, z których pięć to aminokwasy nieproteogenne. Ta unikalną budowa sprawia, że ikatybant ma 2-3 razy większą potencję niż wcześniejsze antagoniści receptorów B2 i jest odporny na degradację przez enzymy rozkładające bradykinę.
W normalnych warunkach bradykinina wiąże się z receptorami B2 na powierzchni komórek śródbłonka naczyniowego, powodując:
Ikatybant blokuje wiązanie naturalnej bradykininy z receptorem B2 bradykininy. Niewiele wiadomo o wpływie ikatibantu na receptor bradykininy B1. Poprzez zablokowanie tego procesu, ikatybant skutecznie przerywa kaskadę prowadzącą do obrzęku i innych objawów charakterystycznych dla HAE.
Ikatybant jest wskazany w leczeniu ostrych napadów dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego u dorosłych pacjentów w wieku 18 lat i starszych z niedoborem inhibitora C1-esterazy. Dziedziczny obrzęk naczynioruchowy charakteryzuje się nawracającymi atakami obrzęku skóry, krtani i przewodu pokarmowego.
Główne wskazania obejmują:
Należy podkreślić, że ikatybant nie jest skuteczny w obrzęku naczynioruchowym wywołanym lekami z grupy inhibitorów ACE, co ma istotne znaczenie różnicowo-diagnostyczne.
Ikatybant jest podawany podskórnie w dawce 30 mg w postaci gotowego roztworu do wstrzykiwań. Lek wykazuje specyficzne właściwości farmakokinetyczne, które wpływają na jego skuteczność kliniczną.
Po podaniu podskórnym ikatybant szybko wchłania się z miejsca podania. Nieaktywne metabolity ikatibantu są głównie wydalane z moczem, przy czym mniej niż 10% dawki jest eliminowane jako niezmieniony lek. Czas działania leku jest stosunkowo krótki, co wymaga czasami podania kolejnych dawek.
Właściwości farmakodynamiczne ikatibantu obejmują:
Badania kliniczne wykazały, że w badaniu FAST-1 mediana czasu do klinicznie istotnej ulgi objawów wynosiła 2,5 godziny z ikatybant w porównaniu z 4,6 godziny z placebo, natomiast w badaniu FAST-2 wynosiła 2,0 godziny z ikatybant w porównaniu z 12,0 godziny z kwasem traneksamowym.
Skuteczność ikatibantu została potwierdzona w trzech kluczowych badaniach klinicznych III fazy: FAST-1, FAST-2 i FAST-3, które objęły łącznie ponad 200 pacjentów z HAE.
W badaniu FAST-1, które było kontrolowane placebo, wzięło udział 56 pacjentów. Podstawowym punktem końcowym był mediana czasu do klinicznie istotnej ulgi objawu wskaźnikowego. Wyniki wykazały 2,5 godziny dla grupy ikatibantu w porównaniu z 4,6 godziny dla grupy placebo (P=0,14).
Badanie FAST-2 porównywało ikatybant z kwasem traneksamowym u 74 pacjentów. Mediana czasu do klinicznie istotnej ulgi objawu wynosiła 2,0 godziny z ikatybant w porównaniu z 12,0 godziny z kwasem traneksamowym (P<0,001). To badanie wykazało statystycznie istotną przewagę ikatibantu.
Badanie FAST-3 było kolejnym badaniem kontrolowanym placebo, które potwierdziło skuteczność ikatibantu w redukcji nasilenia objawów o co najmniej 50%.
| Parametr | FAST-1 | FAST-2 |
|---|---|---|
| Mediana czasu do ulgi (godziny) | Ikatybant: 2,5 vs Placebo: 4,6 | Ikatybant: 2,0 vs Kwas traneksamowy: 12,0 |
| Wartość p | 0,14 (nieistotna) | <0,001 (istotna) |
| Pacjenci wymagający terapii ratunkowej | Ikatybant: 3/27 vs Placebo: 13/29 | Ikatybant: 0/36 vs Kwas traneksamowy: 5/38 |
| Mediana czasu do pierwszej poprawy | Ikatybant: 0,8h vs Placebo: 16,9h | Ikatybant: 0,8h vs Kwas traneksamowy: 7,9h |
Analiza wyników rejestru Icatibant Outcome Survey wykazała, że wczesne leczenie ikatybant, szczególnie w ciągu pierwszej godziny od rozpoczęcia napadu, znacząco zmniejszyło czas trwania napadu i czas do jego rozwiązania.
Profil bezpieczeństwa ikatibantu jest dobrze udokumentowany na podstawie badań klinicznych i danych z praktyki klinicznej. Nie zgłoszono poważnych zdarzeń niepożądanych związanych z ikatybant w kontrolowanych badaniach klinicznych.
Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi u pacjentów leczonych FIRAZYR były reakcje w miejscu wstrzyknięcia, które wystąpiły u prawie wszystkich pacjentów (97%) w badaniach klinicznych.
Reakcje w miejscu wstrzyknięcia obejmują:
Inne działania niepożądane:
Analiza długoterminowego bezpieczeństwa z rejestru Icatibant Outcome Survey obejmująca 3025 napadów leczonych ikatybant u 557 pacjentów wykazała, że ikatybant jest ogólnie dobrze tolerowany. 438 pacjentów (78,6%) nie zgłosiło działań niepożądanych.
Podczas napadów krtaniowych HAE pacjent może odczuwać duszność lub trudności w oddychaniu. W przypadku napadu krtaniowego należy wstrzyknąć ikatybant i natychmiast udać się do najbliższego szpitala lub przychodni ratunkowej.
Zmęczenie, senność i zawroty głowy zostały zgłoszone po zastosowaniu ikatibantu. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych objawów nie należy prowadzić samochodu, obsługiwać maszyn ani wykonywać czynności wymagających czujności.
Ikatybant jest dostępny w postaci gotowego roztworu do wstrzykiwań w strzykawkach jednodzietnych zawierających 30 mg substancji czynnej w 3 ml roztworu.
Zalecane dawkowanie:
Bezpieczeństwo samodzielnego podawania zostało ocenione w oddzielnym, otwartym badaniu u 56 pacjentów z HAE. W tym badaniu profil bezpieczeństwa ikatibantu u pacjentów, którzy sami sobie podali lek, był podobny pod względem charakteru i częstotliwości do pacjentów, którym lek podawali pracownicy opieki zdrowotnej.
HAE wymaga kompleksowego podejścia terapeutycznego obejmującego leczenie ostrych napadów, profilaktykę krótko- i długoterminową. Współczesne wytyczne terapeutyczne wyróżniają kilka grup leków skutecznych w różnych aspektach choroby.
Leki pierwszego rzutu:
Mechanizmy działania:
Nowoczesne wytyczne międzynarodowe HAE-C1INH z 2021 roku zalecają berotralstat jako terapię pierwszej linii obok koncentratu C1-esterazy pochodzenia plazmatycznego (pd-C1INH) i lanadelumabu.
Leki pierwszej linii profilaktyki długoterminowej:
Berotralstat jest skutecznym leczeniem i zapewnia pacjentom doustną opcję długoterminowej profilaktyki. Działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego występują u niewielkiej części pacjentów, można je złagodzić stopniowym wprowadzaniem leku i mają tendencję do ustępowania z czasem.
Nowe substancje w rozwoju:
Terapie badawcze, w tym inhibitor aktywowanego czynnika XII garadacimab i antysensowny oligonukleotyd ukierunkowany na mRNA prekallikreiny plazmatycznej (donidalorsen), wykazały obiecujące wyniki jako profilaktyka długoterminowa.
| Lek | Mechanizm działania | Wskazanie | Droga podania |
|---|---|---|---|
| Ikatybant | Antagonista receptora B2 bradykininy | Napady ostre | Podskórnie |
| Berotralstat | Inhibitor kallikreiny plazmatycznej | Profilaktyka długoterminowa | Doustnie |
| Lanadelumab | Przeciwciało anty-kallikreina | Profilaktyka długoterminowa | Podskórnie |
| C1-INH | Uzupełnienie niedoboru | Napady ostre/profilaktyka | Dożylnie/podskórnie |
Starsze leki (ograniczone zastosowanie):
Kobiety w ciąży i karmiące: Dostępne dane z opublikowanej literatury i bazy danych nadzoru farmakologicznego dotyczące stosowania ikatibantu u kobiet w ciąży nie wykazały związanego z lekiem ryzyka poważnych wad wrodzonych, poronień lub niekorzystnych wyników matczynych lub płodowych.
Pacjenci w podeszłym wieku: Pacjenci w podeszłym wieku wykazują zwiększone narażenie systemowe na ikatybant. Nie zidentyfikowano różnic w skuteczności i bezpieczeństwie między pacjentami w podeszłym wieku a młodszymi.
Ikatybant jest antagonistą receptora B2 bradykininy i dlatego ma potencjał do farmakodynamicznej interakcji z inhibitorami ACE, gdzie ikatybant może osłabiać hipotensyjny efekt inhibitorów ACE.
Zalecane ostrożności:
Mediana czasu do pierwszej poprawy objawów ocenianej przez pacjentów wynosiła 0,8 godziny zarówno w badaniu FAST-1 jak i FAST-2. Większość pacjentów odczuwa ulgę w objawach w ciągu pierwszych 2-3 godzin od podania leku.
Bezpieczeństwo samodzielnego podawania zostało potwierdzone w badaniu klinicznym obejmującym 56 pacjentów z HAE, gdzie profil bezpieczeństwa był podobny niezależnie od tego, czy pacjenci podawali sobie lek sami, czy podawał go personel medyczny. Przed samodzielnym podawaniem pacjent musi zostać odpowiednio przeszkolony przez personel medyczny.
Według zaleceń można podać maksymalnie 3 dawki po 30 mg w ciągu 24 godzin, z przerwami wynoszącymi co najmniej 6 godzin między kolejnymi dawkami. Jeśli objawy nie ustępują po trzeciej dawce, należy skontaktować się z lekarzem.
Ikatybant nie jest skuteczny w obrzęku naczynioruchowym wywołanym przez leki z klasy inhibitorów ACE. Jest specyficznie wskazany do leczenia HAE z niedoborem inhibitora C1-esterazy.
Najczęściej zgłaszanymi reakcjami niepożądanymi były reakcje w miejscu wstrzyknięcia, które wystąpiły u prawie wszystkich pacjentów (97%) w badaniach klinicznych. Obejmują one siniaki, ból, opuchnięcie i pieczenie w miejscu wstrzyknięcia.
W przypadku nagłego napadu HAE dotyczącego gardła/krtani należy wstrzyknąć ikatybant, a następnie natychmiast udać się po pomoc medyczną. Ten rodzaj napadu może prowadzić do niedrożności dróg oddechowych i poważnych problemów z oddychaniem.
Ikatybant jest przeznaczony wyłącznie do leczenia ostrych napadów HAE. Do profilaktyki długoterminowej stosuje się inne leki, takie jak berotralstat, lanadelumab lub koncentrat C1-esterazy.
Lek można przechowywać w lodówce (2-8°C) lub w temperaturze pokojowej. Należy przechowywać lek w oryginalnym opakowaniu do momentu użycia. Nie należy zamrażać. Zawsze należy sprawdzić datę ważności przed użyciem.
W badaniach kontrolowanych nie zgłoszono reakcji nadwrażliwości lub anafilaktycznych. Jednakże jak każdy lek, ikatybant może potencjalnie wywoływać reakcje alergiczne u wrażliwych osób.
Należy natychmiast skontaktować się z lekarzem w przypadku:
