Apo-Doperil to lek stosowany w leczeniu łagodnej i średnio ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Należy do grupy leków zwanych inhibitorami acetylocholinesterazy. Lek ten dostępny jest na receptę. Wskazaniem do stosowania Apo-Doperil jest łagodna i średnio ciężka postać otępienia w chorobie Alzheimera.
Aricept to lek w formie tabletek powlekanych, stosowany w leczeniu objawowym łagodnej do średnio ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Choroba Alzheimera jest rodzajem otępienia, jest to nieuleczalna i postępująca choroba neurodegeneracyjna, prowadząca do śmierci pacjenta. Lek jest dostępny na receptę.
Cogiton to lek zawierający chlorowodorek donepezylu, który jest inhibitorem acetylocholinoesterazy. Jest stosowany w leczeniu objawów otępienia u osób z łagodną lub średnio ciężką chorobą Alzheimera. Objawami choroby są: utrata pamięci, dezorientacja oraz zmiany w zachowaniu, które utrudniają normalne codzienne funkcjonowanie. Cogiton jest dostępny na receptę.
Cogiton ODT to lek zawierający substancję czynną donepezil, który jest inhibitorem acetylocholinoesterazy. Jest stosowany w objawowym leczeniu łagodnej i średnio ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Lek jest dostępny na receptę.
Donatine, to lek stosowany w leczeniu objawowym łagodnej do umiarkowanej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Działa jako wybiórczy i odwracalny inhibitor acetylocholinoesterazy, enzymu odpowiedzialnego za rozkład acetylocholiny, neuroprzekaźnika ważnego dla procesów pamięci i uczenia się. W rezultacie, zwiększa poziom acetylocholiny w mózgu, co pomaga poprawić funkcje poznawcze, takie jak pamięć i orientacja. Lek jest dostępny na receptę.
Donecept to lek, który zawiera substancję czynną donepezil. Jest to odwracalny inhibitor esterazy acetylocholinowej, który poprawia funkcje poznawcze u osób cierpiących na różnego rodzaju otępienia. Lek jest wskazany do stosowania w leczeniu objawowym łagodnej do średnio ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Donecept jest dostępny na receptę.
Donectil to lek, który jest stosowany w leczeniu objawowym łagodnej i średnio ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Jest dostępny wyłącznie na receptę. Lek ten jest dostępny w postaci tabletek powlekanych, a substancją czynną jest chlorowodorek donepezylu. Donectil działa poprzez hamowanie enzymu acetylocholinesterazy, co prowadzi do zwiększenia stężenia acetylocholiny, neuroprzekaźnika, który odgrywa kluczową rolę w funkcjach poznawczych.
Donectil ODT to lek na receptę, który zawiera substancję czynną donepezil. Jest to specyficzny i odwracalny inhibitor acetylocholinoesterazy, enzymu biorącego udział w rozkładaniu acetylocholiny w zakończeniach nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym. Lek jest stosowany w leczeniu objawowym łagodnej i średnio ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej należy umieścić na języku i odczekać aż rozpuści się w ustach, a następnie połknąć.
Donepezan to lek, który zawiera substancję czynną donepezilu chlorowodorek. Jest to odwracalny inhibitor acetylocholinesterazy, głównego enzymu rozkładającego acetylocholinę w mózgu. Lek jest stosowany w leczeniu objawowym łagodnej do średnio ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Jest dostępny na receptę.
Donepex to lek, który zawiera donepezyl chlorowodorek jako substancję czynną. Jest to odwracalny inhibitor acetylocholinesterazy, enzymu odpowiedzialnego za rozkład acetylocholiny w mózgu. Donepex jest stosowany w leczeniu łagodnej do średnio ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Lek jest dostępny na receptę.
Donepezil Bluefish to lek w postaci tabletek powlekanych, który zawiera substancję czynną donepezil. Jest to swoisty i odwracalny inhibitor esterazy acetylocholinowej w zakończeniach nerwowych w OUN. Lek jest stosowany w objawowym leczeniu łagodnej lub umiarkowanie ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Donepezil Bluefish jest dostępny na receptę.
Doneprion to lek stosowany w leczeniu niektórych postaci otępienia, w tym łagodnej do średnio ciężkiej choroby Alzheimera. Działa poprzez poprawę zdolności poznawczych, co wpływa na ośrodkowy układ nerwowy. Lek jest dostępny wyłącznie na receptę.
Donesyn to lek na receptę, który zawiera donepezil chlorowodorek, substancję czynną zaliczaną do inhibitorów acetylocholinesterazy. Jest wskazany do objawowego leczenia łagodnej do umiarkowanie ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Lek ten przeznaczony jest dla dorosłych pacjentów i działa objawowo.
Memorion to lek na receptę, który zawiera donepezylu chlorowodorek. Jest stosowany w leczeniu objawowym otępienia u pacjentów z rozpoznaną łagodną do średnio ciężkiej postacią choroby Alzheimera. Objawy choroby obejmują narastającą utratę pamięci, dezorientację i zmiany w zachowaniu. Lek należy przyjmować doustnie, popijając wodą, wieczorem przed snem.
Pamigen to lek, który zawiera chlorowodorek donepezylu, substancję czynną z grupy inhibitorów acetylocholinesterazy. Dzięki temu stężenie acetylocholiny w mózgu wzrasta, co wpływa na poprawę funkcjonowania pamięci. Lek ten jest stosowany w leczeniu objawów otępienia u pacjentów z łagodną lub średnio zaawansowaną chorobą Alzheimera. Pamigen jest dostępny na receptę.
Ricordo to lek zawierający substancję czynną chlorowodorek donepezilu. Jest stosowany w objawowym leczeniu łagodnej do umiarkowanej ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera. Lek jest dostępny na receptę. Tabletki są ulegające rozpadowi w jamie ustnej, co ułatwia ich przyjmowanie.
Yasnal to lek zawierający substancję czynną donepezil, który zwiększa w mózgu stężenie acetylocholiny, substancji odpowiedzialnej za funkcjonowanie pamięci. Stosowany jest w leczeniu choroby Alzheimera o nasileniu łagodnym do umiarkowanego. Jest dostępny na receptę. Yasnal jest wskazany w objawowym leczeniu łagodnej do umiarkowanie ciężkiej postaci otępienia w chorobie Alzheimera.
Yasnal Q-Tab to lek zawierający substancję czynną donepezil, który zwiększa w mózgu stężenie acetylocholiny, substancji odpowiedzialnej za funkcjonowanie pamięci. Jest stosowany w leczeniu objawów otępienia u osób z rozpoznaną łagodną oraz średnio ciężką postacią choroby Alzheimera. Lek jest dostępny na receptę.
Donepezyl – lek stosowany w neurologii. Głównym wskazaniem do stosowania donepezylu jest leczenie otępienia w chorobie Alzheimera od postaci łagodnej do umiarkowanie ciężkiej oraz otępienia mieszanego. Mechanizm działania leku polega na podnoszeniu poziomu acetylocholiny dzięki której przesyłane są informacje w mózgu. Podczas postępu choroby ilość acetylocholiny wytwarzanej przez mózg zmniejsza się, a donepezyl chroni tę ilość przed rozkładem, co pozwala na lepsze funkcjonowanie mózgu pomimo jego uszkodzeń.
Donepezyl dostępny jest w postaci tabletek powlekanych lub ulegających rozpadowi w jamie ustnej. Lek należy przyjmować wieczorem, tuż przed snem. Pierwsze oznaki poprawy klinicznej można zaobserwować po minimum miesiącu stosowania donepezylu. Po tym czasie należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym aby ocenił stan pacjenta, ustalił kontynuację leczenia bądź jego przerwanie oraz rozważył konieczność zmiany dawki leku.
Możliwe działania niepożądane: zmęczenie, nudności, wymioty, biegunka, jadłowstręt, skurcze mięśni, bezsenność, zawroty głowy, ból głowy, pobudzenie, agresywne zachowanie, przeziębienie, nietrzymanie moczu, wysypka, świąd.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Donepezyl jest jedną z najważniejszych substancji czynnych stosowanych w leczeniu demencji, szczególnie w chorobie Alzheimera. Ten pochodny piperydyny należy do grupy inhibitorów acetylocholinoesterazy i stanowi główny filar farmakoterapii zaburzeń poznawczych. Od momentu wprowadzenia do praktyki klinicznej w latach 90. XX wieku donepezyl stał się najczęściej przepisywanym lekiem na demencję na całym świecie, oferując pacjentom i ich rodzinom nadzieję na spowolnienie procesu pogarszania się funkcji poznawczych.
Substancja ta działa poprzez odwracalne hamowanie enzymu acetylocholinoesterazy w mózgu, co prowadzi do zwiększenia dostępności acetylocholiny – neuroprzekaźnika kluczowego dla pamięci i procesów uczenia się. Choć donepezyl nie zatrzymuje progresji choroby Alzheimera ani jej nie leczy, może znacząco poprawić jakość życia pacjentów poprzez łagodzenie objawów poznawczych i behawioralnych. Lek ten jest dostępny w różnych postaciach farmaceutycznych – od tradycyjnych tabletek po nowoczesne plastry transdermalny, co umożliwia dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Kluczowe znaczenie donepezilu w terapii demencji potwierdza fakt jego zatwierdzenia przez agencje regulacyjne do stosowania we wszystkich stadiach choroby Alzheimera – od łagodnej do ciężkiej. Badania kliniczne przeprowadzone na tysiącach pacjentów wykazały, że substancja ta może poprawić funkcje poznawcze, zachowanie oraz zdolność wykonywania czynności dnia codziennego. Dodatkowo, donepezyl znajduje również zastosowanie off-label w leczeniu innych form demencji, takich jak otępienie naczyniowe czy demencja z ciałami Lewy’ego.
Donepezyl działa poprzez selektywne i odwracalne hamowanie acetylocholinoesterazy, enzymu odpowiedzialnego za rozkład acetylocholiny w synapsach nerwowych. Acetylocholinoesteraza to enzym, który rozkłada acetylocholinę po jej uwolnieniu z zakończeń presynaptycznych. Poprzez odwracalne wiązanie się z acetylocholinoesterazą, donepezyl hamuje hydrolizę acetylocholiny, zwiększając tym samym dostępność acetylocholiny w synapsach i wzmacniając transmisję cholinergiczną.
W porównaniu do innych inhibitorów cholinoesterazy, donepezyl wykazuje bardzo wysoką selektywność wobec acetylocholinoesterazy mózgowej. Donepezyl jest odwracalnym inhibitorem AChE mającym 1250 razy większe powinowactwo do AChE niż BuChE i jednocześnie wywiera działanie hamujące na tworzenie Aβ. Ta selektywność jest kluczowa dla jego skuteczności terapeutycznej i zmniejszenia ryzyka działań niepożądanych.
Poza głównym mechanizmem cholinergicznym, donepezyl może wywierać dodatkowe działania neuroprotektywne:
Donepezyl jest lekiem zatwierdzonym przez FDA do leczenia demencji w łagodnej, umiarkowanej i ciężkiej chorobie Alzheimera. Badania kliniczne jednoznacznie potwierdzają jego skuteczność we wszystkich stadiach choroby:
Donepezyl był dobrze tolerowany przez pacjentów z demencją naczyniową, mimo występowania chorób współistniejących układu sercowo-naczyniowego i wysokiego odsetka jednocześnie podawanych leków. Badania wykazały poprawę funkcji poznawczych również w tej grupie pacjentów.
Donepezyl może być stosowany off-label w następujących przypadkach:
Donepezyl jest dostępny w różnych postaciach farmaceutycznych dostosowanych do potrzeb pacjentów:
| Postać farmaceutyczna | Dostępne dawki | Sposób podawania |
|---|---|---|
| Tabletki powlekane | 5 mg, 10 mg, 23 mg | Doustnie, raz dziennie |
| Tabletki rozpadające się w ustach | 5 mg, 10 mg | Doustnie, raz dziennie |
| Plaster transdermalny | 5 mg/24h, 10 mg/24h | Na skórę, raz tygodniowo |
Początkowa zalecana dawka donepezilu w leczeniu demencji łagodnej do umiarkowanej wynosi 5 mg dziennie. Dawkę można stopniowo zwiększyć do 10 mg dziennie po 4-6 tygodniach.
W przypadku demencji umiarkowanej do ciężkiej dawka może być zwiększona do 23 mg dziennie, ale dopiero po co najmniej 3 miesiącach stosowania dawki 10 mg dziennie.
Zalecenia praktyczne:
Najczęstsze działania niepożądane donepezilu wynikają z jego cholinomimetycznych właściwości i dotyczą głównie układu pokarmowego:
| Dawka | Częstość działań niepożądanych | Najczęstsze objawy |
|---|---|---|
| 5 mg | RR = 1.03 | Nudności, biegunka |
| 10 mg | RR = 1.07 | Nudności, wymioty, biegunka, anoreksja |
Donepezyl może wchodzić w interakcje z wieloma lekami:
W leczeniu demencji w Polsce dostępne są trzy główne inhibitory cholinoesterazy:
Memantyna (nazwy handlowe: Axura, Namenda) jest stosowana w umiarkowanej do ciężkiej chorobie Alzheimera. Kombinacja donepezilu i memantyny zwiększa prawdopodobieństwo pięcioletniego przeżycia pacjentów z chorobą Alzheimera.
Badania wykazują, że łączenie donepezilu z memantyną może przynieść dodatkowe korzyści terapeutyczne, szczególnie w zaawansowanych stadiach choroby. Dostępne są również preparaty złożone zawierające obie substancje czynne.
Donepezyl nie leczy choroby Alzheimera ani nie zatrzymuje jej progresji, ale może znacząco łagodzić objawy poprzez poprawę funkcji poznawczych i/lub zachowania u dotkniętych osób. Lek pomaga spowolnić pogorszenie pamięci i innych funkcji poznawczych.
Donepezyl może być stosowany przez długi okres, nawet latami, pod warunkiem regularnego monitorowania przez lekarza. Badania wskazują, że długotrwałe stosowanie może przynosić trwałe korzyści. Nagłe odstawienie donepezilu może pogorszyć objawy i nasilenie choroby; zalecane jest stopniowe zmniejszanie dawki.
Pierwsze efekty mogą być widoczne po 4-6 tygodniach stosowania. Pełne działanie terapeutyczne rozwija się zwykle po 2-3 miesiącach regularnego przyjmowania leku. Metaanaliza wykazała, że donepezyl w dawce 10 mg/dzień znacząco poprawił wynik MMSE, ale nie mógł istotnie zmniejszyć wyniku ADAS-cog.
Na początku leczenia może wystąpić zawroty głowy lub senność. Należy unikać prowadzenia pojazdów do czasu ustalenia, jak organizm reaguje na lek. Po okresie adaptacji większość pacjentów może bezpiecznie prowadzić pojazdy.
Jeśli pominiesz dawkę, weź ją jak najszybciej po przypomnieniu sobie. Jeśli jest już czas na następną dawkę, pomiń pominiętą dawkę. Nigdy nie podwajaj dawki. Jeśli nie przyjmujesz donepezilu przez tydzień lub dłużej, skonsultuj się z lekarzem przed ponownym rozpoczęciem przyjmowania leku.
Donepezyl może wchodzić w interakcje z wieloma lekami. Szczególnie ważne jest informowanie lekarza o przyjmowaniu NLPZ, leków przeciwcholinergicznych, sukcinylcholiny i leków przeciwgrzybiczych. Zawsze konsultuj się z lekarzem lub farmaceutą przed rozpoczęciem nowego leku.
Najczęstsze działania niepożądane dotyczą przewodu pokarmowego i mogą obejmować nudności, biegunkę i wymioty. Inne częste działania niepożądane to bezsenność, skurcze mięśni, zmęczenie i anoreksja. Większość działań niepożądanych jest łagodna i przejściowa.
Tabletki, tabletki rozpadające się i plastry transdermalny mają podobną skuteczność. Badanie względnej biodostępności wykazało, że ekspozycja na donepezyl z tygodniowego plastru transdermalnego 10 mg dziennie była równoważna z codziennymi tabletkami donepezilu 10 mg dziennie. Plaster może być szczególnie przydatny u pacjentów mających problemy z połykaniem lub zapominających o przyjmowaniu tabletek.
Ze względu na zwiększoną objętość dystrybucji w stanie stacjonarnym w całym organizmie, okres półtrwania eliminacji donepezilu jest wydłużony u starszych pacjentów (około 100 godzin). Nie jest jednak wymagana korekta dawki u pacjentów w podeszłym wieku.
