Aidee to złożony doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera dwa rodzaje hormonów: estrogen (etynyloestradiol) i progestagen (dienogest). Jest stosowany w celu zapobiegania ciąży. Dodatkowo, jest pomocny w leczeniu trądziku o umiarkowanym nasileniu u kobiet, które zdecydowały się na stosowanie doustnego środka antykoncepcyjnego. Każda tabletka zawiera 2 mg dienogestu i 0,03 mg etynyloestradiolu.
Aridya to lek na receptę, który zawiera dienogest – hormon z grupy progestagenów. Działa on na błonę śluzową macicy (endometrium), pomagając kontrolować rozrost endometrium poza macicą, co prowadzi do zmniejszenia objawów bólowych związanych z endometriozą. Regularne stosowanie Aridya może znacznie poprawić jakość życia pacjentek z endometriozą.
Astha to jednofazowy doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera substancje dienogest i etynyloestradiol. Jest stosowany w antykoncepcji hormonalnej oraz w leczeniu trądziku o umiarkowanym nasileniu, po niepowodzeniu leczenia miejscowego lub antybiotykoterapii doustnej, u kobiet, które zdecydowały się na stosowanie doustnego środka antykoncepcyjnego. Lek jest dostępny na receptę.
Atywia to doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera dwa składniki aktywne: etynyloestradiol i dienogest. Jest stosowany głównie w celu zapobiegania ciąży. Ponadto, Atywia jest również stosowana w leczeniu łagodnego trądziku u kobiet, które zdecydowały się na stosowanie tabletek antykoncepcyjnych i u których inne formy leczenia okazały się nieskuteczne. Lek jest dostępny tylko na receptę.
Atywia Daily to doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera kombinację estrogenów (etynyloestradiolu) i progestagenów (dienogestu). Jest stosowany w celu zapobiegania ciąży oraz w leczeniu średnio nasilonych postaci trądziku u kobiet, u których stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych nie jest przeciwwskazane i u których odpowiednie leczenie miejscowe okazało się nieskuteczne. Lek jest dostępny na receptę.
Bonadea to jednofazowy doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera substancje czynne dienogest i etynyloestradiol. Lek ten zapobiega zapłodnieniu i niechcianej ciąży 123. Bonadea jest dostępna na receptę i występuje w postaci tabletek powlekanych.
Diemono to lek hormonalny, który zawiera dienogest – rodzaj progestagenu. Jest stosowany głównie do leczenia endometriozy, stanu charakteryzującego się występowaniem tkanki podobnej do śluzówki macicy (endometrium) poza macicą. Działanie dienogestu jest skierowane na zmniejszenie grubości endometrium, co ogranicza miejsce do wzrostu dla ektopowych (nieprawidłowo umiejscowionych) komórek endometrialnych. Lek jest dostępny na receptę.
Lek Dienogest Stragen jest specyfikiem stosowanym w terapii endometriozy, czyli choroby, która objawia się bólem spowodowanym nieprawidłowym umiejscowieniem błony śluzowej macicy. Preparat zawiera dienogest, który jest progestagenem, czyli hormonem wpływającym na regulację cyklu menstruacyjnego. Lek jest dostępny na receptę.
Dionelle to doustny lek antykoncepcyjny o złożonym składzie. Każda tabletka zawiera dwa różne hormony: dienogest (progestagen) i etynyloestradiol (estrogen). Lek jest stosowany do zapobiegania ciąży oraz do leczenia trądziku o umiarkowanym nasileniu u kobiet, które zdecydowały się na stosowanie doustnej antykoncepcji. Dionelle jest dostępny na receptę.
Dorin to doustny, hormonalny środek antykoncepcyjny dla kobiet. Jest stosowany w celu zapobiegania ciąży oraz w leczeniu trądziku o umiarkowanym nasileniu u kobiet, które zdecydowały się na stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych i u których nie powiodło się odpowiednie leczenie miejscowe lub leczenie antybiotykami doustnymi. Lek jest dostępny na receptę.
Elliade to złożona tabletka antykoncepcyjna, która skutecznie zapobiega ciąży dzięki zawartości dwóch hormonów: estradiolu walerianianu i dienogestu. Każde opakowanie zawiera także dwie tabletki placebo, które nie zawierają substancji czynnych. Formuła jest zaprojektowana tak, by zapewnić niezawodną ochronę przy jednoczesnym zachowaniu równowagi hormonalnej.
Endofemine to lek, który skutecznie łagodzi objawy endometriozy, czyli choroby powodującej bóle związane z nieprawidłowo ulokowaną błoną śluzową macicy. Preparat zawiera dienogest, czyli syntetyczny progestagen, który działa na receptory progesteronowe w organizmie. Lek jest stosowany w leczeniu endometriozy. Endofemine jest dostępny na receptę.
Endovelle to lek na receptę, który zawiera substancję czynną dienogest. Jest stosowany w leczeniu endometriozy, choroby ginekologicznej, której podłoże stanowi nieprawidłowe umiejscowienie komórek błony śluzowej macicy poza jamą macicy. Endometrioza może powodować ból i problemy z płodnością. Lek należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza, najlepiej o stałej porze, niezależnie od posiłków.
Jeanine to innowacyjny lek antykoncepcyjny, który skutecznie zapobiega ciąży. Każda tabletka zawiera dwa różne hormony – dienogest (progestagen) i etynyloestradiol (estrogen), co zapewnia maksymalną ochronę przed niechcianą ciążą. Jest również stosowany w leczeniu trądziku o umiarkowanym nasileniu, po niepowodzeniu leczenia miejscowego lub antybiotykoterapii doustnej, u kobiet, które zdecydowały się na stosowanie doustnego środka antykoncepcyjnego.
Juvinelle to lek stosowany w hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Zawiera dwa rodzaje żeńskich hormonów, estrogen i progestagen. Jest wskazany do stosowania u kobiet po menopauzie, u których upłynęło co najmniej 12 miesięcy od wystąpienia ostatniej naturalnej miesiączki. Lek jest dostępny na receptę. Stosowany jest w celu łagodzenia objawów występujących po menopauzie.
Kelzy PR to złożony doustny środek antykoncepcyjny zawierający dwa żeńskie hormony: dienogest i etynyloestradiol. Kelzy PR jest dostępny wyłącznie na receptę.
Probella to lek stosowany w leczeniu endometriozy, czyli objawów bólowych wywołanych nieprawidłowo ulokowaną błoną śluzową macicy. Zawiera hormon, progestagen o nazwie dienogest. Lek ten jest dostępny na receptę. Probella powinna być przyjmowana zgodnie z zaleceniami lekarza, najlepiej o tej samej porze każdego dnia.
Lek Symdieno jest stosowany w leczeniu endometriozy, czyli objawów bólowych wywołanych przez nieprawidłowo ulokowaną błonę śluzową macicy. Zawiera hormon, progestagen o nazwie dienogest. Lek należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza, najlepiej o stałej porze, niezależnie od posiłków. Jest to lek na receptę.
Tubanis to lek hormonalny, który jest stosowany w terapii endometriozy. Lek ten działa na podstawie aktywnego składnika, dienogestu, który jest syntetycznym progestagenem. Dienogest działa na endometriozę poprzez zmniejszenie endogennej produkcji estradiolu. Jest dostępny na receptę.
Velbienne mini to lek hormonalny, który zawiera dwa rodzaje żeńskich hormonów płciowych: etynyloestradiol i dienogest. Jest stosowany w hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) w celu leczenia objawów wywołanych niedoborem estrogenu u kobiet, które są ponad 12 miesięcy po menopauzie. Lek jest dostępny na receptę.
Visanne to lek hormonalny, który jest stosowany do leczenia endometriozy, stanu, w którym tkanka podobna do śluzówki macicy rośnie poza macicą, powodując bolesne objawy. Lek zawiera substancję czynną o nazwie dienogest. Dienogest działa głównie przez zahamowanie wzrostu endometrium. Jest dostępny na receptę.
Zafrilla to lek hormonalny, który jest przepisywany przez lekarza w leczeniu dolegliwości bólowych związanych z endometriozą. Produkt zawiera hormon, progestagen o nazwie dienogest. Jest stosowany w leczeniu endometriozy, szczególnie objawów bólowych wywołanych nieprawidłowym umiejscowieniem błony śluzowej macicy. Zafrilla jest dostępna na receptę.
Dienogest – pochodna nortestosteronu, która wykazuje aktywność przeciwandrogenną. Dienogest oddziaływuje na endometriozę zmniejszając produkcję endogennego estradiolu, co hamuje jego działanie pobudzające wzrost endometrium eutropowego i ektopowego. Długotrwałe podawanie dienogestu prowadzi do przemian wydzielniczych, które prowadzą do zaniku struktur endometrium. Lek hamuje również owulację. Wskazaniem do stosowania dienogestu jest leczenie endometriozy. Dienogest dostępny jest w postaci tabletek. Występuje również w preparatach złożonych w połączeniu z estradiolem lub etynyloestradiolem. Takie połączenie dwóch substancji stosowane jest w zapobieganiu ciąży, leczeniu silnych krwawień menstruacyjnych oraz w leczeniu niedoborów hormonów w hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) u kobiet po menopauzie.
Możliwe działania niepożądane (najczęstsze): plamienia, nieregularne krwawienia, brak miesiączki, ból głowy, migrena, obniżenie nastroju, osłabienie, zaburzenia snu, bolesność piersi, trądzik, zwiększenie masy ciała, ból brzucha, nudności, wzdęcia, ból pleców.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Dienogest to jedna z najnowocześniejszych substancji czynnych stosowanych w ginekologii, która stanowi przełom w leczeniu endometriozy. Ten syntetyczny progestagen, nazywany również „hybrydowym progestynem”, łączy w sobie najlepsze cechy różnych grup hormonalnych, oferując pacjentkom skuteczną terapię przy minimalnych działaniach niepożądanych. Dienogest działa przede wszystkim poprzez hamowanie wzrostu błony śluzowej macicy oraz wpływ na owulację, co czyni go niezwykle skutecznym w łagodzeniu dotkliwych objawów endometriozy. W Polsce dostępny jest pod różnymi nazwami handlowymi, zarówno jako preparat jednoskładnikowy, jak i w kombinacji z estrogenami. Jego unikalny profil farmakologiczny sprawia, że może być stosowany długoterminowo, co jest kluczowe w leczeniu przewlekłej choroby, jaką jest endometrioza. Badania kliniczne potwierdzają, że dienogest w dawce 2 mg dziennie jest równie skuteczny jak tradycyjne terapie, takie jak analogi GnRH, ale charakteryzuje się znacznie lepszą tolerancją. Dla pacjentek cierpiących na endometriozę oznacza to możliwość prowadzenia normalnego życia przy znacznym ograniczeniu dolegliwości bólowych.
Dienogest jest agonistą receptora progesteronowego (PR) o stosunkowo słabym powinowactwie do receptorów, porównywalnym z progesteronem naturalnym, ale wykazuje bardzo silne działanie progestagenne w macicy. Ten pozornie paradoksalny mechanizm wynika z unikalnych właściwości farmakologicznych tej substancji.
W przeciwieństwie do innych progestynów, dienogest nie wykazuje działania estrogenowego, glikokortykosteroidowego ani mineralokortykosteroidowego, co zapewnia mu wysoką selektywność działania. Jego głównym miejscem działania jest endometrium, gdzie wywiera silny efekt progestagenny, prowadząc do atrofii błony śluzowej macicy po długotrwałym stosowaniu.
Dienogest redukuje ogniska endometriozy poprzez szereg mechanizmów biologicznych. Powoduje umiarkowane hamowanie wydzielania gonadotropin, prowadząc do niewielkiego zmniejszenia endogennej produkcji estradiolu. Przy ciągłym podawaniu indukuje hipoestrogenowe, hipergestagenne środowisko hormonalne, powodując początkowo decidualizację tkanki endometrialnej, a następnie atrofię ognisk endometriozy.
Badania wskazują, że dienogest wywiera także bezpośredni wpływ hamujący na proliferację tkanki endometrialnej, niezależny od działania poprzez receptor progesteronowy. Wykazuje również właściwości przeciwzapalne poprzez modyfikację markerów prozapalnych oraz działanie antyangiogenne, hamując tworzenie nowych naczyń krwionośnych, co jest kluczowym etapem w rozwoju ognisk endometriozy.
Dienogest należy do grupy 19-nortestosteronu, ale w przeciwieństwie do innych progestynów z tej grupy, zawiera grupę cyjanometylu zamiast etynylu w pozycji C-17. Ta modyfikacja strukturalna może powodować mniejsze działanie na wątrobę w porównaniu z innymi pochodnymi 19-nortestosteronu.
Po podaniu doustnym dienogest jest szybko wchłaniany, osiągając maksymalne stężenia w surowicy po około 1,5 godziny. Charakteryzuje się wysoką dostępnością biologiczną wynoszącą 91%. Lek jest całkowicie metabolizowany, głównie przy udziale enzymu cytochromu P450 CYP3A4, a jego metabolity są szybko wydalane z moczem i kałem.
Dienogest wiąże się z albuminami osocza, ale nie łączy się z globuliną wiążącą hormony płciowe (SHBG) ani z globuliną wiążącą kortykosteroidy (CBG), co odróżnia go od wielu innych progestynów.
Dienogest w monoterapii jest przede wszystkim stosowany w leczeniu endometriozy. Badania kliniczne wykazały, że dienogest 2 mg dziennie jest równie skuteczny jak analogi GnRH w zmniejszaniu objawów bólowych związanych z endometriozą. W badaniach kontrolowanych placebo dienogest znacząco redukował ból miednicy mierzony na 100-milimetrowej skali wizualno-analogowej.
Długoterminowe badania trwające do 65 tygodni potwierdziły utrzymującą się skuteczność leku w redukcji bólu, przy czym intensywność bólu zmniejszała się progresywnie w czasie leczenia. Co ważne, dienogest wykazuje skuteczność nie tylko w łagodzeniu objawów, ale również w redukcji wielkości ognisk endometriozy.
W połączeniu z estrogenami dienogest jest składnikiem doustnych środków antykoncepcyjnych. Najczęściej występuje w kombinacji z etynyloestradiolem (preparat Valette) lub z estradiolem walerianianem w postaci czterofazowego środka antykoncepcyjnego (Qlaira/Natazia).
Dienogest w kombinacji z estrogenami może być stosowany w:
Endometrioza jest przewlekłą chorobą, która dotyka około 10-15% kobiet w wieku rozrodczym. W Polsce szacuje się, że cierpi na nią nawet milion kobiet. Od 1 lipca 2025 roku wprowadzono refundację wysokospecjalistycznego leczenia endometriozy w ramach NFZ, co znacząco poprawia dostęp pacjentek do nowoczesnej terapii.
W polskim systemie ochrony zdrowia do leczenia endometriozy stosuje się następujące grupy leków:
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ):
Progestageny:
Analogi GnRH:
Kombinowane środki antykoncepcyjne:
| Nazwa handlowa | Skład | Wskazania | Dawkowanie |
|---|---|---|---|
| Visanne | Dienogest 2 mg | Endometrioza | 1 tabletka dziennie |
| Endofemine | Dienogest 2 mg | Endometrioza | 1 tabletka dziennie |
| Valette | Dienogest 2 mg + Etynyloestradiol 0,03 mg | Antykoncepcja | Cyklicznie 21 dni |
| Qlaira | Dienogest + Estradiol walerianian | Antykoncepcja, menorhagia | Schemat czterofazowy |
Standardowa dawka dienogeste w monoterapii wynosi 2 mg dziennie, przyjmowana doustnie o stałej porze. Leczenie można rozpocząć w dowolnym dniu cyklu menstruacyjnego. Terapia jest prowadzona w sposób ciągły, bez przerw między opakowaniami, również w czasie krwawienia.
Tabletki należy połykać w całości, popijając niewielką ilością płynu. Można je przyjmować z posiłkiem lub niezależnie od posiłku. W przypadku wymiotów lub biegunki w ciągu 3-4 godzin po przyjęciu tabletki skuteczność leku może być zmniejszona.
W środkach antykoncepcyjnych dienogest stosuje się w dawkach 2-3 mg dziennie w połączeniu z estrogenami, według schematu specyficznego dla danego preparatu.
Dienogest charakteryzuje się korzystnym profilem bezpieczeństwa, co zostało potwierdzone w licznych badaniach klinicznych. Najczęstsze działania niepożądane są związane z właściwościami progestagenowymi leku.
Zgodnie z analizą 39 publikacji naukowych, najczęstsze działania niepożądane dienogeste obejmują:
Często (1-10%):
Niezbyt często (0,1-1%):
Rzadko (poniżej 0,1%):
Charakterystycznym objawem stosowania dienogeste są zmiany profilu krwawienia menstruacyjnego. U większości pacjentek obserwuje się nieregularne krwawienia, które z czasem stają się rzadsze i mniej intensywne. Tylko 0,6% pacjentek przerywało leczenie z powodu problemów z krwawieniem.
Dienogest nie powinien być stosowany w następujących przypadkach:
Młodzież (12-18 lat): Stosowanie dienogeste może wpływać na gęstość mineralną kości. Badania wskazują na możliwość zmniejszenia gęstości kości, co może nie powrócić całkowicie do normy po zakończeniu leczenia.
Kobiety z depresją: U pacjentek z depresją w wywiadzie może wystąpić nawrót choroby w ciężkim stopniu. Konieczne jest szczególne monitorowanie stanu psychicznego.
Ekspozycja na słońce: Kobiety ze skłonnością do ostudy powinny ograniczać ekspozycję na promieniowanie UV i słońce podczas stosowania dienogeste.
Dienogest jest metabolizowany głównie przez enzym CYP3A4, co może prowadzić do klinicznie istotnych interakcji:
Leki zwiększające klirens dienogeste (zmniejszające skuteczność):
Leki zmniejszające klirens dienogeste (zwiększające stężenie):
Podczas długoterminowego leczenia dienogestem zaleca się regularne kontrole:
Pacjentki powinny niezwłocznie skontaktować się z lekarzem w przypadku wystąpienia:
Dienogest jest przeciwwskazany w ciąży. Jeśli pacjentka zajdzie w ciążę podczas stosowania leku, należy natychmiast przerwać leczenie. Badania na zwierzętach nie wykazały działania teratogennego, jednak brak wystarczających danych u ludzi.
Dienogest nie jest zalecany podczas karmienia piersią, ponieważ może przenikać do mleka matki i wpływać na jego produkcję.
Objawy przedawkowania mogą obejmować:
Nie istnieje specyficzne antidotum. Leczenie powinno być objawowe i wspomagające. W przypadku przyjęcia dużej ilości tabletek w krótkim czasie można rozważyć płukanie żołądka, jeśli od przyjęcia leku minęło mniej niż godzina.
Dienogest należy przechowywać w temperaturze poniżej 25°C, w miejscu suchym, chronionym przed światłem i niedostępnym dla dzieci. Okres ważności wynosi zwykle 3 lata od daty produkcji.
W Polsce dienogest jest dostępny wyłącznie na receptę. Preparaty jednoskładnikowe (Visanne, Endofemine) są stosowane w leczeniu endometriozy, podczas gdy preparaty wieloskładnikowe służą głównie jako środki antykoncepcyjne.
Dienogest stanowi nowoczesną opcję terapeutyczną w leczeniu endometriozy, oferując skuteczność porównywalną z analogami GnRH przy znacznie lepszej tolerancji. Jego unikalny profil farmakologiczny, charakteryzujący się silnym działaniem progestagennym przy minimalnych efektach androgenowych, czyni go szczególnie wartościowym w długoterminowej terapii przewlekłej choroby.
Kluczowe zalety dienogeste to możliwość długotrwałego stosowania bez konieczności przerw w leczeniu, utrzymywanie poziomu estradiolu w dolnych granicach normy fizjologicznej oraz korzystny profil działań niepożądanych. Wprowadzenie refundacji leczenia endometriozy w Polsce od lipca 2025 roku znacząco poprawia dostępność tej skutecznej terapii dla polskich pacjentek.
Tak, dienogest może być stosowany długoterminowo. Badania kliniczne potwierdziły bezpieczeństwo stosowania przez okres do 65 tygodni. W przeciwieństwie do analogów GnRH, dienogest nie wymaga przerw w leczeniu ani terapii uzupełniającej. Utrzymuje poziom estradiolu w dolnych granicach normy fizjologicznej, co pozwala uniknąć objawów niedoboru estrogenów.
Pierwsze efekty leczenia dienogestem mogą być widoczne już po kilku tygodniach terapii, jednak pełny efekt terapeutyczny rozwija się stopniowo. W badaniach klinicznych obserwowano progresywne zmniejszanie intensywności bólu w czasie trwania leczenia. Większość pacjentek odczuwa znaczną poprawę po 12 tygodniach terapii.
Dienogest może wpływać na owulację i zmniejszać szanse na zajście w ciążę podczas stosowania. Jednak po zaprzestaniu leczenia czynność jajników powraca szybko do normy – badania wskazują na powrót owulacji w ciągu 1-43 dni po zakończeniu terapii. Dienogest w monoterapii nie jest środkiem antykoncepcyjnym, dlatego kobiety aktywne seksualnie powinny stosować niehormonalne metody antykoncepcji.
Najczęstszymi działaniami niepożądanymi są zmiany profilu krwawienia menstruacyjnego, występujące u około 55% pacjentek. Inne częste objawy to brak miesiączki (17%) i obrzęki (13%). Ból głowy, dyskomfort w piersiach, obniżenie nastroju i trądzik występują u mniej niż 10% pacjentek. Większość działań niepożądanych jest łagodna do umiarkowanej i zmniejsza się w czasie leczenia.
Nie, dienogest w monoterapii nie może być stosowany jednocześnie z żadną formą hormonalnej antykoncepcji (tabletki, plastry, wkładki hormonalne). Podczas leczenia dienogestem należy stosować niehormonalne metody antykoncepcji, takie jak prezerwatywy, czy metody barierowe.
Dienogest może być stosowany u nastolatek po wystąpieniu pierwszej miesiączki, jednak wymaga szczególnej ostrożności. Badania wskazują na możliwość wpływu na gęstość mineralną kości u osób w wieku 12-18 lat. Decyzję o leczeniu powinien podjąć lekarz po dokładnej ocenie korzyści i ryzyka, szczególnie u pacjentek z grup ryzyka osteoporozy.
W przypadku pominięcia dawki należy przyjąć tabletkę najszybciej jak to możliwe, nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch tabletek tego samego dnia. Jeśli opóźnienie przekracza 12 godzin, skuteczność leku może być zmniejszona. Nie należy podwajać dawki dobowej – maksymalnie można przyjąć 2 tabletki w ciągu 24 godzin.
Brak jest danych wskazujących na bezpośrednie interakcje między dienogestem a alkoholem. Jednak alkohol może wpływać na czynność wątroby i metabolizm leków. Zaleca się ograniczenie spożycia alkoholu, szczególnie u pacjentek z chorobami wątroby lub innymi czynnikami ryzyka.
Po zaprzestaniu stosowania dienogeste normalny cykl menstruacyjny zwykle powraca w ciągu 1-3 miesięcy. Czas powrotu może być różny u poszczególnych pacjentek i zależy od długości trwania terapii oraz indywidualnych czynników. Jeśli miesiączka nie pojawi się w ciągu 3 miesięcy, należy skonsultować się z lekarzem.
Przybycie na wadze należy do możliwych działań niepożądanych dienogeste, ale występuje stosunkowo rzadko. W badaniach klinicznych zgłaszało je mniej niż 10% pacjentek. Jeśli nastąpi znaczący wzrost masy ciała, warto skonsultować się z lekarzem w celu oceny przyczyn i ewentualnej modyfikacji leczenia.
