Azalia to lek stosowany w doustnej antykoncepcji hormonalnej. Zawiera progestagen zwany dezogestrelem. Mechanizm działania polega na zapobieganiu wnikania plemników do macicy i dojrzewaniu komórek jajowych, co zapewnia wysoką skuteczność antykoncepcyjną. Lek jest dostępny na receptę.
Bellvalyn to złożony doustny środek antykoncepcyjny, zwany również „pigułką”. Każda z 21 białych tabletek powlekanych zawiera niewielkie ilości dwóch różnych hormonów żeńskich, tj. progestagen – dezogestrel oraz estrogen – etynyloestradiol. Dodatkowo, 7 zielonych tabletek nie zawiera żadnych substancji czynnych i są one zwane tabletkami placebo.Wskazaniem do stosowania Bellvalyn jest doustna antykoncepcja. Hormony zawarte w tabletce działają na trzy sposoby: nie dopuszczają do comiesięcznego uwalniania komórki jajowej z jajnika (owulacja), zagęszczają śluz szyjkowy (w szyjce macicy, przez co utrudniają plemnikom dotarcie do komórki jajowej) oraz wywołują zmiany w błonie śluzowej wyścielającej macicę, dzięki którym spada prawdopodobieństwo zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej.Lek jest dostępny na receptę.
Bellvalyn Forte to złożony doustny środek antykoncepcyjny, zwany również “pigułką”. Każda z 21 białych tabletek powlekanych zawiera niewielkie ilości dwóch różnych hormonów żeńskich, tj. progestagen – dezogestrel oraz estrogen – etynyloestradiol. Hormony te zapobiegają zajściu w ciążę na trzy sposoby: nie dopuszczają do comiesięcznego uwalniania komórki jajowej z jajnika (owulacja), zagęszczają śluz szyjkowy (w szyjce macicy, przez co utrudniają plemnikom dotarcie do komórki jajowej) oraz wywołują zmiany w błonie śluzowej wyścielającej macicę, dzięki którym spada prawdopodobieństwo zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej. Lek jest dostępny na receptę.
Bellvalyn Forte 21 to lek hormonalny, który jest często stosowany w terapii hormonalnej. Jest to lek na receptę, który zawiera składniki aktywne, takie jak dezogestrel i etynyloestradiol. Bellvalyn Forte 21 jest często przepisywany kobietom do regulacji cyklu miesiączkowego, leczenia objawów menopauzy oraz do zapobiegania ciąży. Wskazania do stosowania tego leku powinny być zawsze konsultowane z lekarzem.
Benidette to lek na receptę, który jest doustnym środkiem antykoncepcyjnym. Składa się z etynyloestradiolu i dezogestrelu. Działanie antykoncepcyjne wynika ze współdziałania różnych czynników, spośród których najważniejszym jest hamowanie owulacji i zmiany wydzieliny szyjki macicy. W związku ze stosowaniem Benidette, może wystąpić nieregularne krwawienie (plamienie i krwawienie międzymiesiączkowe), zwłaszcza podczas pierwszych miesięcy stosowania.
Cerazette to hormonalny środek antykoncepcyjny dla kobiet, który zawiera małą ilość żeńskiego hormonu płciowego, progestagenu o nazwie dezogestrel. Jest stosowany w celu zapobiegania ciąży. Lek ten hamuje dojrzewanie komórek jajowych, zwiększa lepkość śluzu w szyjce macicy i obniża poziom estradiolu w surowicy. Cerazette jest dostępny na receptę.
Desandrelle to lek hormonalny, który zawiera dezogestrel. Jest to progestagen III generacji o słabej aktywności androgenowej. Stosowany jest w doustnych preparatach antykoncepcyjnych. Hamuje wydzielanie hormonu luteinizującego (LH), owulację oraz zagęszcza śluz szyjki macicy. Dezogestrel może stanowić jedyny składnik doustnego preparatu antykoncepcyjnego lub wchodzić w skład preparatu dwuskładnikowego. Jest dostępny na receptę. Wskazany do stosowania jako doustna antykoncepcja hormonalna.
Desirett to doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera niewielką ilość jednego rodzaju żeńskiego hormonu płciowego progestagenu – dezogestrelu. Jest szczególnie polecany kobietom karmiącym piersią lub nietolerującym estrogenów. Lek Desirett różni się od innych minipigułek tym, że jego dawka w większości przypadków wystarcza, aby zapobiec dojrzewaniu jajeczek. Na skutek tego lek Desirett posiada wysoką skuteczność antykoncepcyjną. Jest dostępny na receptę.
Desogeffik to lek hormonalny, który jest stosowany jako środek antykoncepcyjny. Zawiera dwa rodzaje hormonów: etynyloestradiol i dezogestrel. Te substancje naśladują działanie naturalnych hormonów żeńskich, estrogenu i progesteronu, które regulują cykl menstruacyjny kobiety. Dzięki temu Desogeffik zapobiega owulacji, utrudnia przejście plemników do macicy i zmienia błonę śluzową macicy, co utrudnia implantację zarodka. Lek jest dostępny na receptę.
Dessette to doustny, hormonalny środek antykoncepcyjny, który zawiera małą ilość dwóch różnych hormonów żeńskich. Lek ten jest przeznaczony do stosowania wyłącznie przez kobiety. Dessette zapobiega zajściu w ciążę. Jest dostępny na receptę. Wskazaniem do jego stosowania jest zapobieganie nieplanowanemu zachodzeniu w ciążę.
Dessette Forte to doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera dwie różne substancje czynne: dezogestrel (progesteron) oraz etynyloestradiol (estrogen). Jest to tzw. złożona tabletka, która składa się z dwóch różnych hormonów żeńskich. Ze względu na niską zawartość hormonów, Dessette Forte jest uważany za niskodawkową tabletkę antykoncepcyjną. Lek jest dostępny na receptę i stosowany jest w celu zapobiegania ciąży.
Dessette Mono to lek stosowany w celu zapobiegania ciąży. Zawiera małą ilość jednego rodzaju żeńskiego hormonu płciowego, progestagenu zwanego dezogestrelem. Dzięki temu doskonale nadaje się do stosowania u kobiet karmiących piersią oraz tych, które nie mogą bądź nie chcą przyjmować estrogenów. Jest to lek na receptę.
Dezogestrel Besins to lek hormonalny, doustny środek antykoncepcyjny dla kobiet. Zawiera małe ilości hormonu żeńskiego – dezogestrelu. Stosowany jest w celu zapobiegania ciąży. Lek ten jest dostępny na receptę. Wskazaniem do stosowania Dezogestrel Besins jest doustna antykoncepcja hormonalna.
Dezogestrel Famy Care to lek hormonalny, doustny środek antykoncepcyjny dla kobiet. Zawiera małe ilości hormonu żeńskiego, dezogestrelu. Stosowany jest w zapobieganiu ciąży. Lek ten jest dostępny na receptę.
Diamilla to doustny preparat antykoncepcyjny, który zawiera 75 mikrogramów dezogestrelu. Jest to progestagen, który działa głównie poprzez hamowanie owulacji. Diamilla jest dostosowany do stosowania podczas karmienia piersią i dla pacjentek, które nie mogą lub nie chcą stosować estrogenów. Lek jest dostępny na receptę.
Estmar to innowacyjny lek antykoncepcyjny, który skutecznie zapobiega niechcianej ciąży. Każda tabletka zawiera precyzyjnie dobraną dawkę dwóch różnych hormonów żeńskich: dezogestrelu (progestagen) oraz etynyloestradiolu (estrogen). Estmar nie tylko zapewnia skuteczną ochronę przed ciążą, ale także reguluje cykl menstruacyjny i łagodzi dolegliwości związane z miesiączką. Wskazania do stosowania to antykoncepcja doustna. Lek jest dostępny na receptę.
Lemena to lek antykoncepcyjny, który zawiera tylko jeden składnik – dezogestrel. Jest to środek bezpieczny do stosowania, na przykład u kobiet w okresie karmienia piersią. Działa poprzez hamowanie owulacji i zagęszczanie śluzu szyjkowego, co tworzy niekorzystne warunki dla zapłodnienia i zapobiega zajściu w ciążę. Lek jest dostępny na receptę.
Limetic to lek hormonalny dostępny na receptę, który zawiera dezogestrel – rodzaj progestagenu, czyli żeńskiego hormonu płciowego. Jest stosowany w doustnej antykoncepcji. Dezogestrel działa antykoncepcyjnie poprzez zagęszczenie śluzu szyjkowego, co stwarza niekorzystne warunki do zapłodnienia. Preparat jest zalecany dla kobiet karmiących piersią oraz dla pacjentek, które nie mogą lub nie chcą stosować estrogenów.
Marvelon to złożony doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera dwie substancje czynne: dezogestrel (progestagen) i etynyloestradiol (estrogen). Lek jest stosowany w hormonalnym zapobieganiu ciąży oraz w niektórych zaburzeniach funkcji gruczołów wydzielających hormony. Działanie leku polega na zmianach w owulacji oraz endometrium, co ma uniemożliwić zagnieżdżenie się zarodka i migrowanie plemników. Marvelon jest dostępny na receptę.
Mercilon to doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera dwie różne hormony żeńskie: dezogestrel (progestagen) i etynyloestradiol (estrogen). Dzięki niewielkiej dawce hormonów, Mercilon jest uważany za tabletkę antykoncepcyjną o niskiej dawce. Lek ten hamuje owulację i zmienia konsystencję śluzu szyjkowego, co zapewnia skuteczną ochronę przed ciążą. Mercilon jest dostępny na receptę.
Novynette to złożony doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera dwa hormony: etynyloestradiol i dezogestrel. Działa poprzez hamowanie owulacji oraz wywołanie zmian w konsystencji śluzu szyjkowego, co skutecznie zapobiega zajściu w ciążę. Jest stosowany jako metoda antykoncepcyjna u kobiet, które chcą uniknąć ciąży. Lek jest dostępny na receptę.
Ovulan to doustny preparat antykoncepcyjny zawierający tylko progestagen – dezogestrel. Jest specjalnie przeznaczony dla kobiet, które nie mogą albo nie chcą przyjmować estrogenów. Jego działanie polega przede wszystkim na blokowaniu procesu jajeczkowania. Lek jest dostępny na receptę. Wskazaniem do stosowania Ovulanu jest doustna antykoncepcja.
Ovulastan to złożony doustny lek antykoncepcyjny, który zawiera niewielkie ilości dwóch żeńskich hormonów: dezogestrelu (progestagen) i etynyloestradiolu. Działanie antykoncepcyjne wynika ze współdziałania różnych czynników, spośród których najważniejszym jest hamowanie owulacji i zmiany wydzieliny szyjki macicy. Jest stosowany do doustnej antykoncepcji. Przed rozpoczęciem stosowania leku konieczna jest konsultacja z lekarzem, który oceni ryzyko dla zdrowia kobiety oraz ewentualne przeciwwskazania. Ovulastan jest dostępny na receptę.
Ovulastan Forte to doustny środek antykoncepcyjny zawierający dwa żeńskie hormony: dezogestrel i etynyloestradiol. Dzięki nim, preparat wykazuje skuteczne właściwości antykoncepcyjne. Jest zalecany do stosowania w ramach doustnej antykoncepcji hormonalnej. Lek dostępny jest na receptę.
Regulon to złożony doustny środek antykoncepcyjny zawierający estrogen i progestagen w małych dawkach. Mechanizm działania leku polega na hamowaniu owulacji oraz wywoływaniu zmian w konsystencji śluzu szyjkowego. Lek jest przeznaczony dla miesiączkujących kobiet w wieku rozrodczym w celu ochrony przed zajściem w ciążę. Każda z 21 tabletek znajdujących się w opakowaniu zawiera 0,15 mg dezogestrelu oraz 0,03 mg etynylestradiolu. Jest dostępny na receptę.
Seculact to doustny środek antykoncepcyjny zawierający progestagen – dezogestrel. Działa poprzez hamowanie owulacji i zagęszczanie śluzu w szyjce macicy, co utrudnia migrację plemników. Jest stosowany do zapobiegania ciąży. Seculact jest dostępny na receptę.
Symonette to doustny środek antykoncepcyjny, który zawiera dezogestrel, progestagen. Działa głównie poprzez zatrzymanie migracji plemników, unikalnie dla takiego rodzaju tabletek hamując dojrzewanie komórki jajowej, co czyni go wysoce skutecznym. Może być stosowany przez kobiety nietolerujące estrogenów i przez kobiety karmiące piersią. Lek jest dostępny na receptę.
Dezogestrel – to żeński hormon płciowy z grupy progestagenów. Mechanizm działania dezogestrelu polega na zapobieganiu wnikania plemników do macicy poprzez zagęszczenie śluzu szyjki macicy. Hamuje również owulację. Dezogestrel stosowany jest w zapobieganiu ciąży jako składnik tabletek antykoncepcyjnych.
Występuje w preparatach prostych jako jedyny składnik lub w preparatach dwuskładnikowych w połączeniu z etynyloestradiolem. Preparat z dezogestrelem stosuje się raz na dobę, zazwyczaj o tej samej porze, przez 28 dni. Następnie bez przerwy należy rozpocząć przyjmowanie kolejnego opakowania.
Możliwe działania niepożądane: zmiany nastroju, obniżone libido, ból głowy, nudności, trądzik, ból piersi, zwiększenie masy ciała, nieregularne miesiączki lub brak miesiączki.
Uwaga: Podczas stosowania dezogestrelu istnieje zwiększone ryzyko pojawienia się zakrzepicy. W przypadku wystąpienia objawów takich jak ból, obrzęk kończyny, duszność czy nietypowy kaszel, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Dezogestrel to jeden z najważniejszych syntetycznych hormonów stosowanych w ginekologii współczesnej, należący do grupy progestagenów trzeciej generacji. Ta innowacyjna substancja czynna rewolucjonizuje podejście do antykoncepcji hormonalnej, oferując pacjentkom bezpieczniejszą i bardziej skuteczną alternatywę w porównaniu do starszych generacji progestagenów. Wprowadzony do terapii w latach 80. XX wieku, dezogestrel szybko zyskał uznanie wśród specjalistów dzięki swojemu unikalnemu profilowi farmakologicznemu – łączy wysoką skuteczność antykoncepcyjną z minimalną aktywnością androgenową, co przekłada się na lepszą tolerancję i mniejsze ryzyko działań niepożądanych. Współcześnie stanowi on składnik wielu popularnych preparatów antykoncepcyjnych dostępnych na polskim rynku farmaceutycznym, będąc stosowany zarówno w monoterapii jako minipigułka, jak i w połączeniu z estrogenami w preparatach dwuskładnikowych. Jego wszechstronność sprawia, że może być bezpiecznie stosowany przez różne grupy pacjentek, włączając kobiety karmiące piersią, osoby z przeciwwskazaniami do stosowania estrogenów oraz pacjentki wymagające szczególnie delikatnego podejścia terapeutycznego. Zrozumienie mechanizmu działania, wskazań, przeciwwskazań oraz profilu bezpieczeństwa dezogestrelu jest kluczowe dla świadomego podejścia do antykoncepcji hormonalnej i podejmowania właściwych decyzji terapeutycznych.
Dezogestrel jest syntetycznym progestagenem, zaliczanym do trzeciej generacji tych związków, o bardzo słabej aktywności androgenowej. Jest to lek w formie prodrugu etonogestrelu (3-ketodezogestrel), który po podaniu doustnym jest szybko i całkowicie przekształcany w aktywny metabolit w jelitach i wątrobie. Ta unikalna właściwość farmakologiczna sprawia, że dezogestrel sam w sobie nie wykazuje znaczącej aktywności biologicznej – to etonogestrel jest odpowiedzialny za wszystkie efekty terapeutyczne.
Synteza dezogestrelu została opracowana z myślą o eliminacji niepożądanych, androgenozależnych efektów metabolicznych w dawkach antykoncepcyjnych. Jego unikalna struktura chemiczna, charakteryzująca się obecnością łańcucha 11-metylenowego, zapewnia, że nie może być metabolizowany do innych znanych progestagenów, co czyni go wyjątkowym w swojej klasie.
Głównym mechanizmem działania dezogestrelu jest zahamowanie owulacji w 97% cykli, co zostało potwierdzone w badaniach klinicznych. Dezogestrel wnika do komórki pasywnie i działa przez selektywne wiązanie się z receptorem progesteronowym, wytwarzając efekt podobny do czynnika transkrypcyjnego i wywołując modyfikacje w syntezie mRNA.
Mechanizmy antykoncepcyjne dezogestrelu obejmują:
Główną różnicą między dezogestrelem a starszymi progestagenami jest mechanizm działania – podczas gdy noretysteran działa głównie przez zmianę śluzu szyjkowego, dezogestrel i drospirenon działają przede wszystkim poprzez zahamowanie owulacji.
Dezogestrel jest szybko i niemal całkowicie wchłaniany po podaniu doustnym, osiągając względną biodostępność około 84%, mierzoną przez poziomy etonogestrelu w surowicy. Po podaniu doustnym dezogestrel jest szybko wchłaniany i osiąga maksymalne stężenie 2 ng/ml po 1,5 godziny.
W badaniach krzyżowych wykazano, że absolutna biodostępność etonogestrelu wynosi 76±22% według jednego badania i 62±7% według drugiego. Te różnice mogą wynikać z różnic metodologicznych oraz indywidualnej zmienności metabolicznej między pacjentkami.
Stopień wiązania dezogestrelu z białkami osocza wynosi 95,5-99%. Lek w większości wiąże się z albuminami, w mniejszym stopniu z globuliną wiążącą hormony płciowe. Etonogestrel jest związany w 95-98% z białkami osocza – około 65-66% z albuminami i 30-32% z SHBG (globuliną wiążącą hormony płciowe), z 2-5% w postaci wolnej w krążeniu.
Dezogestrel jest szybko metabolizowany w błonie śluzowej jelit i podczas pierwszego przejścia przez wątrobę do 3-keto-dezogestrelu, który jest aktywnym metabolitem odpowiedzialnym za efekty progestagenowe. Okres półtrwania eliminacji 3-keto-dezogestrelu wynosi około 38±20 godzin w stanie równowagi.
Eliminacja dezogestrelu odbywa się głównie drogą nerkową i odpowiada około 6-krotności dawki eliminowanej żółcią. Eliminacja następuje wyłącznie w postaci metabolitów, nie jako niezmieniony lek, a około 85% podanej dawki może być wydalane jako metabolity po 6-8 dniach.
W Polsce dezogestrel jest dostępny w różnych postaciach farmaceutycznych, zarówno jako składnik monoterapii, jak i w połączeniu z estrogenami:
Preparaty jednoskładnikowe zawierające dezogestrel (75 μg):
Preparaty dwuskładnikowe:
Dezogestrel jest wskazany do stosowania jako doustna antykoncepcja hormonalna. Poza podstawowym zastosowaniem antykoncepcyjnym, dezogestrel ma również zastosowania drugorzędowe w leczeniu bólu związanego z endometriozą, dysmenorei i zespołem napięcia przedmiesiączkowego (PMDD).
Szczególne wskazania dla preparatów jednoskładnikowych:
Dezogestrel przyjmuje się doustnie, raz na dobę, o stałej porze dnia z zachowaniem 24-godzinnego odstępu. Dawka dobowa wynosi 75 μg dziennie. Pierwszą tabletkę należy przyjąć w pierwszym dniu krwawienia miesiączkowego.
Rozpoczynanie terapii w różnych sytuacjach:
| Sytuacja kliniczna | Sposób rozpoczęcia | Dodatkowa antykoncepcja |
|---|---|---|
| Pierwszy raz (brak wcześniejszej antykoncepcji hormonalnej) | 1. dzień cyklu lub 2-5. dzień | Przy rozpoczęciu 2-5. dzień: 7 dni |
| Po poronieniu w I trymestrze | Natychmiast po poronieniu | Nie wymagana |
| Po porodzie/poronieniu w II trymestrze | 21-28. dzień po porodzie | Jeśli później niż 28. dzień: 7 dni |
| Zmiana z innych metod antykoncepcyjnych | Zgodnie ze schematem poprzedniej metody | Zwykle nie wymagana |
Skuteczność antykoncepcyjna dezogestrelu została potwierdzona w badaniach klinicznych, gdzie wskaźnik Pearla wyniósł 0,17 na 100 kobiet-lat u kobiet niekarmiących piersią. Współczynnik Pearla (stosunek nieplanowanych poczęć do liczby badanych cykli) w grupie stosujących dezogestrel wynosi 0,4.
Porównanie skuteczności pokazuje, że dezogestrel jest efektywniejszą metodą antykoncepcji niż drospirenon – wskaźnik Pearla dla dezogestrelu wynosi 0,4, podczas gdy łączna analiza badań z drospirenonie wykazała wskaźnik 0,73.
Czynniki wpływające na skuteczność:
W przypadku pominięcia dawki leku do 12 godzin wystarczy jak najszybciej przyjąć „zapomnianą” tabletkę, jednak gdy minęło więcej niż 12 godzin, zaleca się stosowanie dodatkowej antykoncepcji przez okres 7 dni.
Najczęstsze działania niepożądane dezogestrelu to: ból głowy, nastrój depresyjny, nudności, zmiany nastroju, zwiększenie masy ciała, nieregularne miesiączkowanie, trądzik, ból piersi, zmniejszony popęd płciowy, brak miesiączki.
Profil działań niepożądanych według częstości występowania:
| Częstość | Działania niepożądane |
|---|---|
| Bardzo częste (>1/10) | Nieregularne krwawienia, brak miesiączki |
| Częste (1/100-1/10) | Ból głowy, nudności, trądzik, zmiany nastroju, ból piersi, zwiększenie masy ciała |
| Niezbyt częste (1/1000-1/100) | Zakażenia pochwy, wymioty, zmęczenie, bolesne miesiączki, torbiele jajników, nietolerancja soczewek |
| Rzadkie (<1/1000) | Pokrzywka, wysypka, rumień guzowaty |
Stosowanie dezogestrelu wiąże się z podwojonym ryzykiem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu do progestagenów drugiej generacji. Użytkownicy doustnych środków antykoncepcyjnych z progestagenami trzeciej i czwartej generacji (dezogestrel, gestoden, drospirenon) są ogólnie uważani za mających wyższe ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu z użytkownikami z progestagenami drugiej generacji (lewonorgestrel).
Objawy wymagające natychmiastowej interwencji medycznej:
Jednak preparaty jednoskładnikowe zawierające wyłącznie dezogestrel (w przeciwieństwie do stosowania w połączeniu z etynylestradiolem) nie wykazują zwiększonego ryzyka zakrzepicy i są bezpieczniejsze od pigułek drugiej generacji pod względem zakrzepicy.
Przeciwwskazaniami do stosowania dezogestrelu są:
W przypadku preparatów dwuskładnikowych dodatkowymi przeciwwskazaniami są migrena z ogniskowymi objawami neurologicznymi oraz cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi.
Ciąża i laktacja: W przypadku ciąży dezogestrel w dużych dawkach może powodować maskulinizację płodów żeńskich, dlatego jego stosowanie w ciąży jest przeciwwskazane. Podczas laktacji długoterminowe badania nie wykazały wpływu stosowania dezogestrelu przez matkę na wzrost i rozwój fizyczny lub psychomotoryczny dziecka.
Eksperci zalecają, że metody niehormonalne są preferowane podczas karmienia piersią, a spośród metod hormonalnych, preparaty zawierające wyłącznie progestagen są preferowane nad preparatami złożonymi u kobiet karmiących, szczególnie w pierwszych 6 tygodniach po porodzie.
Induktory enzymów wątrobowych mogą zwiększyć metabolizm dezogestrelu i etonogestrelu oraz zmniejszyć ich stężenia w krążeniu, co może skutkować niepowodzeniem antykoncepcyjnym.
Kluczowe induktory enzymów:
Inhibitory CYP3A4, włączając silne inhibitory jak klarytromycyna, itrakonazol i ketokonazol oraz umiarkowane inhibitory jak diltiazem, erytromycyna i flukonazol, mogą zwiększać poziomy dezogestrelu i etonogestrelu.
Sok grejpfrutowy może również hamować metabolizm dezogestrelu, prowadząc do zwiększonych stężeń we krwi i większego ryzyka działań niepożądanych. Zaleca się unikanie spożywania grejpfruta lub jego soku podczas przyjmowania preparatów zawierających dezogestrel.
Dezogestrel znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu różnych schorzeń ginekologicznych, wykraczając poza podstawowe zastosowanie antykoncepcyjne. To odpowiednia antykoncepcja dla kobiet z endometriozą, zespołem napięcia przedmiesiączkowego oraz bolesnymi, przedłużającymi się miesiączkami.
W leczeniu endometriozy dezogestrel działa poprzez supresję hormonów gonadotropowych, co prowadzi do atrofii ognisk endometriozy. Mechanizm terapeutyczny opiera się na:
Najczęściej stosowane substancje czynne w leczeniu endometriozy w Polsce:
Dezogestrel poprzez hamowanie owulacji stabilizuje wahania hormonalne, które są główną przyczyną objawów PMS. Szczególnie skuteczny jest w leczeniu objawów psychicznych PMS, takich jak drażliwość, labilność emocjonalna czy depresja przedmiesiączkowa.
Substancje czynne stosowane w PMS:
Dezogestrel skutecznie reguluje nieprawidłowe krwawienia poprzez stabilizację endometrium i normalizację osi podwzgórze-przysadka-jajniki. Profil krwawień z preparatów zawierających wyłącznie progestagen jest uzależniony od schematu dawkowania – dezogestrel podawany w sposób ciągły ma zmienny profil krwawień, od braku miesiączki po nieregularne krwawienia.
Dezogestrel jest bezpieczny do długoterminowego stosowania pod warunkiem regularnych kontroli lekarskich. Zaleca się okresowe badania kontrolne co 6-12 miesięcy, obejmujące pomiar ciśnienia tętniczego, badanie ginekologiczne i ocenę czynników ryzyka.
Jeżeli opóźnienie w przyjęciu tabletki wynosi mniej niż 12 godzin, należy natychmiast przyjąć pominiętą tabletkę, a kolejną o zwykłej porze. Przy opóźnieniu powyżej 12 godzin należy zastosować dodatkową metodę antykoncepcji przez 7 dni.
Dezogestrel może powodować zwiększenie masy ciała u niektórych pacjentek, jednak badania wskazują też na brak negatywnego wpływu na wagę. Przyrost masy ciała, jeśli występuje, jest zwykle niewielki i odwracalny po odstawieniu leku.
Badania wykazują, że dezogestrel (75 μg/dzień) nie zmienia ilości ani składu mleka matki i nie wpływa negatywnie na rozwój karmionego dziecka. Wydalanie do mleka matki jest nieznaczne i nie odnotowano szkodliwych wpływów na karmione dzieci.
Po usunięciu implantu zawierającego etonogestrel (aktywny metabolit dezogestrelu) poziomy w surowicy stają się niewykrywalne w ciągu tygodnia u większości użytkowników, którzy wznawiają owulację w ciągu 6 tygodni. Podobnie jest po odstawieniu doustnych preparatów dezogestrelu.
Preparaty zawierające wyłącznie dezogestrel nie wykazują zwiększonego ryzyka zakrzepicy i są bezpieczniejsze od pigułek drugiej generacji. Zwiększone ryzyko dotyczy głównie preparatów złożonych z estrogeniem.
Preparaty złożone zawierające dezogestrel z etynylestradiolem mogą znacząco zmniejszać objawy trądziku i hirsutyzmu u kobiet z hiperandrogenizmem dzięki ogólnemu efektowi antyandrogennemu. Preparaty jednoskładnikowe mogą początkowo nasilać trądzik, ale efekt ten zazwyczaj ustępuje.
Przed rozpoczęciem stosowania należy zebrać dokładny wywiad lekarski i rodzinny, potwierdzić brak ciąży, zmierzyć ciśnienie tętnicze i przeprowadzić badanie lekarskie w kierunku przeciwwskazań. Wskazane jest również wykonanie cytologii szyjki macicy i USG ginekologicznego.
Dezogestrel to rozsądny wybór dla pacjentek po 40. roku życia, u których stwierdza się wysokie ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, choroby wieńcowej czy nadciśnienie, ponieważ nie zawiera estrogenu.
