Jakie są wskazania? Na co stosowany jest ? jest lekiem zawierającym denosumab – substancję czynną należącą do grupy leków wpływających na metabolizm kostny. Preparat stosowany jest w leczeniu osteoporozy u kobiet po menopauzie oraz u mężczyzn z wysokim ryzykiem złamań. Denosumab działa poprzez hamowanie niszczenia tkanki kostnej, co prowadzi do zwiększenia gęstości kości i zmniejszenia ryzyka wystąpienia złamań. Lek jest zalecany szczególnie u pacjentów z
Jakie są wskazania? Na co stosowany jest ? to lek zawierający substancję czynną denosumab w stężeniu 60 mg/ml, dostępny w postaci roztworu do wstrzykiwań w gotowych do użycia ampułko-strzykawkach. Preparat należy do grupy leków wpływających na metabolizm kostny i jest stosowany w leczeniu schorzeń związanych z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforanowej. Denosumab działa poprzez hamowanie procesu resorpcji kostnej, wpływając na równowagę między budowaniem a niszczeniem tkanki kostnej.
Jubbonti to lek zawierający denosumab, stosowany w leczeniu osteoporozy oraz utraty masy kostnej spowodowanej różnymi czynnikami, w tym terapią hormonalną. Jubbonti jest dostępny na receptę.
Jakie są wskazania? Na co stosowany jest ? to specjalistyczny lek onkologiczny zawierający denosumab – przeciwciało monoklonalne, które hamuje proces niszczenia tkanki kostnej. Preparat znajduje zastosowanie w leczeniu zaawansowanych nowotworów z przerzutami do kości oraz w terapii guza olbrzymiokomórkowego kości. Mechanizm działania opiera się na blokowaniu aktywności osteoklastów, komórek odpowiedzialnych za resorpcję kości, co skutecznie spowalnia postępujące uszkodzenia struktury kostnej. Wskazania do stosowania obejmują zapobieganie
Jakie są wskazania? Na co stosowany jest ? to produkt leczniczy zawierający denosumab, substancję czynną należącą do grupy leków wpływających na metabolizm kości. Denosumab jest przeciwciałem monoklonalnym, które blokuje białko odpowiedzialne za niszczenie tkanki kostnej, co pomaga w zapobieganiu utracie masy kostnej i zmniejszaniu ryzyka występowania złamań. Lek jest wskazany w leczeniu osteoporozy u kobiet po menopauzie z wysokim ryzykiem złamań. Denosumab działa poprzez hamowanie
Osenvelt to lek zawierający denosumab, przeciwciało monoklonalne, które hamuje niszczenie kości spowodowane przerzutami nowotworowymi lub guzem olbrzymiokomórkowym kości. Stosowany jest w celu zapobiegania poważnym komplikacjom związanym z przerzutami do kości, takim jak złamania czy ucisk rdzenia kręgowego, a także w leczeniu guzów, które nie kwalifikują się do operacji.
Jakie są wskazania? Na co stosowany jest ? Osvyrti to lek zawierający denosumab – substancję czynną należącą do grupy leków nazywanych inhibitorami RANK-L (receptor activator of nuclear factor kappa B ligand). Preparat jest przeznaczony do leczenia osteoporozy pomenopauzalnej u kobiet z wysokim ryzykiem złamań, a także do leczenia utraty masy kostnej związanej z niedoborem hormonów płciowych u mężczyzn z rakiem gruczołu krokowego otrzymujących terapię hormonalną.
Prolia to lek zawierający denosumab, ludzkie przeciwciało monoklonalne skierowane przeciwko RANKL (ligand aktywatora receptora jądrowego czynnika κB). Stosuje się go w leczeniu osteoporozy u kobiet po menopauzie i u mężczyzn, u których występuje zwiększone ryzyko złamań. Prolia jest dostępna na receptę. Lek ten jest również stosowany w leczeniu utraty masy kostnej związanej z długotrwałym leczeniem glikokortykosteroidami u dorosłych pacjentów, u których występuje zwiększone ryzyko złamań.
Lek Stoboclo zawiera denosumab, przeciwciało monoklonalne, które pomaga w leczeniu osteoporozy i utraty tkanki kostnej. Preparat wzmacnia kości, zmniejszając ryzyko złamań, zwłaszcza u kobiet po menopauzie, mężczyzn w podeszłym wieku oraz pacjentów z rakiem piersi lub gruczołu krokowego poddanych leczeniu hormonalnemu. Stosowany jest także przy osteoporozie wynikającej z długotrwałego stosowania glikokortykosteroidów.
Jakie są wskazania? Na co stosowany jest ? Vevzuo to lek zawierający denosumab, będący przeciwciałem monoklonalnym stosowanym w onkologii. Preparat przeznaczony jest dla dorosłych chorych na zaawansowane formy nowotworów, u których wystąpiły przerzuty do kości. Głównym mechanizmem działania denosumabu jest spowalnianie procesów niszczenia tkanki kostnej spowodowanych rozprzestrzenianiem się komórek nowotworowych. Lek ma zastosowanie w zapobieganiu poważnym komplikacjom skeletu, które mogą wystąpić w przebiegu choroby nowotworowej
Wyost to lek zawierający denosumab, stosowany w leczeniu przerzutów nowotworowych do kości oraz guza olbrzymiokomórkowego kości. Wyost jest dostępny wyłącznie na receptę.
Xbryk to lek zawierający denosumab – przeciwciało monoklonalne, które spowalnia proces niszczenia kości wywołany przerzutami nowotworowymi lub guzem olbrzymiokomórkowym kości. Preparat stosuje się u dorosłych pacjentów z zaawansowanym rakiem w celu zapobiegania powikłaniom kostnym, takim jak złamania czy ucisk rdzenia kręgowego. U dorosłych i młodzieży lek może być również wykorzystywany w leczeniu guza olbrzymiokomórkowego kości w przypadkach, gdy usunięcie chirurgiczne nie jest możliwe lub nie stanowi optymalnej opcji terapeutycznej.
Xgeva to lek na receptę, który zawiera substancję czynną denosumab. Jest to ludzkie przeciwciało monoklonalne skierowane przeciwko RANKL, które spowalnia niszczenie kości spowodowane rozprzestrzenianiem się raka do kości (przerzuty do kości) lub przez guz olbrzymiokomórkowy kości. Lek jest stosowany u dorosłych chorych na raka w celu zapobiegania poważnym komplikacjom spowodowanym przez przerzuty do kości (np. złamaniom, uciskowi rdzenia kręgowego, konieczności zastosowania radioterapii lub operacji). U dorosłych i młodzieży, u której kości przestały rosnąć, Xgeva jest również stosowany w celu leczenia guza olbrzymiokomórkowego kości, który nie może być usunięty chirurgicznie lub, gdy leczenie chirurgiczne nie jest najlepszą opcją.
Denosumab – lek stosowany w problemach z układem kostnym. Mechanizm działania denosumabu polega na hamowaniu powstawania i czynności osteoklastów, które posiadają zdolność rozpuszczania i resorpcji tkanki kostnej, co konsekwencji zmniejsza niszczenie kości spowodowane przez nowotwór. Wskazaniem do stosowania leku jest leczenie osób z dojrzałym układem kostnym, u których występuje nieoperacyjny guz olbrzymiokomórkowy kości oraz u których operacja może spowodować ciężkie okaleczenie. Ponadto denosumab stosuje się w zapobieganiu powikłaniom kostnym, takim jak m.in.: złamania patologiczne, ucisk rdzenia kręgowego, konieczność wykonania operacji kości, przerzuty guzów litych do kości.
Denosumab dostępny jest w postaci roztworu do wstrzykiwań. Podczas leczenia istnieje konieczność stosowania wapnia oraz witaminy D3.
Możliwe działania niepożądane: hipokalcemia, hipofosfatemia, duszność, ekstrakcja zęba, nadmierna potliwość, ból mięśniowo-szkieletowy, martwica kości szczęki, atypowe złamania kości udowej, martwica kości przewodu słuchowego zewnętrznego, reakcja anafilaktyczna, objawy nadwrażliwości na lek.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Denosumab to przełomowy lek biologiczny, który zrewolucjonizował podejście do leczenia osteoporozy i chorób kości. Jako pierwsze i jedyne przeciwciało monoklonalne skierowane przeciwko RANKL (receptor activator of nuclear factor-κB ligand), reprezentuje zupełnie nowy mechanizm działania w porównaniu z tradycyjnymi bisfosfoniany. Ten w pełni ludzki przeciwciała IgG2 oferuje pacjentom nie tylko skuteczną ochronę przed złamaniami, ale także wygodę podawania w postaci zastrzyków podskórnych podawanych jedynie dwa razy w roku. Dzięki wieloletnim badaniom klinicznym, w tym przełomowemu badaniu FREEDOM, które trwało łącznie 10 lat, denosumab udowodnił swoją skuteczność w redukcji ryzyka złamań kręgowych o 68%, złamań biodra o 40% oraz złamań pozakręgowych o 20%. W Polsce lek jest dostępny pod nazwami handlowymi Prolia (60 mg) do leczenia osteoporozy oraz Xgeva (120 mg) do zapobiegania powikłaniom kostnym w onkologii, oferując pacjentom nowoczesną alternatywę dla dotychczasowych metod leczenia.
Denosumab działa poprzez zupełnie odmienny mechanizm niż klasyczne leki przeciw osteoporozie. Jest to ludzkie przeciwciało monoklonalne IgG2, które z wysoką specyficznością wiąże się z białkiem RANKL (receptor activator of nuclear factor-κB ligand). RANKL to kluczowy czynnik w procesie powstawania i aktywacji osteoklastów – komórek odpowiedzialnych za niszczenie tkanki kostnej.
W normalnych warunkach RANKL, produkowany przez osteoblasty i osteocyty, łączy się z receptorem RANK znajdującym się na powierzchni prekursorów osteoklastów oraz dojrzałych osteoklastów. To połączenie prowadzi do:
Denosumab, wiążąc się z RANKL, blokuje jego interakcję z receptorem RANK, co skutkuje:
Denosumab charakteryzuje się unikalnym profilem farmakokinetycznym, który wyróżnia go spośród innych leków przeciwosteoporotycznych:
Lek podawany jest wyłącznie podskórnie, osiągając biodostępność na poziomie około 61%. Maksymalne stężenie we krwi obserwuje się po 10 dniach (zakres 3-21 dni) od podania. Substancja rozprowadza się w organizmie, osiągając nawet nasienie u mężczyzn w stężeniu około 2% wartości surowicy.
Jako przeciwciało monoklonalne, denosumab jest eliminowany przez układ siateczkowo-śródbłonkowy, podobnie jak naturalne immunoglobuliny. Nie podlega metabolizmowi wątrobowemu ani eliminacji nerkowej, co czyni go bezpiecznym u pacjentów z niewydolnością nerek. Okres półtrwania wynosi około 26-32 dni, a działanie leku jest w pełni odwracalne.
Denosumab wywiera szybki i głęboki wpływ na markery metabolizmu kostnego:
Denosumab jest wskazany u kobiet po menopauzie z osteoporozą charakteryzującą się wysokim ryzykiem złamań. Kryteria wysokiego ryzyka obejmują:
Lek jest również skuteczny u mężczyzn z osteoporozą, szczególnie w przypadkach:
Denosumab znajduje zastosowanie w leczeniu osteoporozy indukowanej glikokortykosteroidami u pacjentów:
Lek jest wskazany do zwiększania masy kostnej u:
Standardowa dawka w leczeniu osteoporozy wynosi 60 mg podskórnie co 6 miesięcy. Jest to dawka stosowana w preparacie Prolia, podawana w postaci pojedynczego zastrzyku.
Zastrzyk można wykonać w następujące miejsca:
Przed rozpoczęciem leczenia konieczne jest:
W trakcie leczenia zaleca się regularne kontrole:
Największe badanie kliniczne z denosumabem – FREEDOM (Fracture Reduction Evaluation of Denosumab in Osteoporosis Every 6 Months) – było randomizowanym, kontrolowanym placebo badaniem trwającym początkowo 3 lata, a następnie przedłużonym do 10 lat. Objęło ono 7868 kobiet po menopauzie z osteoporozą.
Denosumab wykazał imponującą skuteczność w redukcji ryzyka złamań:
| Typ złamania | Redukcja ryzyka | Wartość kliniczna |
|---|---|---|
| Złamania kręgowe | 68% | Najbardziej znacząca redukcja |
| Złamania biodra | 40% | Istotne klinicznie zmniejszenie |
| Złamania pozakręgowe | 20% | Ochrona różnych lokalizacji |
| Złamania nadgarstka | 16% | Dodatkowa korzyść |
W badaniu obserwowano ciągły wzrost BMD (bone mineral density) przez cały okres 10-letniej obserwacji:
Chociaż nie przeprowadzono bezpośrednich badań porównawczych typu „head-to-head”, analizy pośrednie sugerują, że denosumab może być bardziej skuteczny niż doustne bisfosfoniany:
Denosumab jest generalnie dobrze tolerowany, jednak jak każdy lek może wywoływać działania niepożądane:
Jest to najpoważniejsze i potencjalnie zagrażające życiu działanie niepożądane denosumabu:
Objawy hipokalcemii:
Czynniki ryzyka:
Zapobieganie:
Martwica kości szczęki to rzadkie, ale poważne powikłanie:
Objawy ONJ:
Czynniki ryzyka:
Zapobieganie:
Rzadko występujące złamania w okolicy podkrętarzowej lub trzonu kości udowej:
Objawy:
Postępowanie:
W Polsce dostępne są następujące główne grupy leków przeciwosteoporotycznych:
Denosumab jest rekomendowany jako lek pierwszego rzutu w następujących sytuacjach:
Jedną z unikalnych cech denosumabu jest możliwość bezpiecznego stosowania przez długi czas:
| Cecha | Denosumab | Bisfosfoniany |
|---|---|---|
| Sposób podania | s.c. co 6 miesięcy | Doustnie lub i.v. |
| Przyleganie do leczenia | Wysokie | Niskie (50% przerywa w rok) |
| Wymagania żołądkowe | Brak | Ścisłe (na czczo, pozycja) |
| Funkcja nerek | Bez ograniczeń | Ostrożność przy eGFR <35 |
| Odwracalność | Pełna | Częściowa |
| Kumulacja w kościach | Nie | Tak |
Kluczowe elementy edukacji obejmują:
Denosumab nie wymaga modyfikacji dawki u pacjentów z niewydolnością nerek, ponieważ:
Jednak wymagana jest szczególna ostrożność:
U osób starszych denosumab jest szczególnie wartościowy:
Korzyści:
Ostrożność:
Badania podgrupowe z FREEDOM wykazały u pacjentów z cukrzycą:
W 2024 roku Europejska Agencja Leków (EMA) zaaprobowała pierwsze leki biopodobne względem denosumabu:
Korzyści biosimilarów:
Badania nad nowymi zastosowaniami denosumabu obejmują:
Trwające badania koncentrują się na:
Badania kliniczne wykazały bezpieczeństwo stosowania denosumabu przez co najmniej 10 lat. W przeciwieństwie do bisfosfonianów, nie ma dowodów na konieczność robienia przerw w leczeniu. Gęstość mineralna kości wzrasta progresywnie przez cały okres terapii, a ryzyko złamań pozostaje niskie. Decyzja o kontynuacji po 10 latach powinna być indywidualna, oparta na ocenie ryzyka złamań i korzyści z leczenia.
Przerwanie terapii denosumabem prowadzi do szybkiego powrotu do wartości wyjściowych parametrów kostnych. W ciągu 6-12 miesięcy markery resorpcji kości wracają do poziomu sprzed leczenia, a gęstość mineralna kości może zmniejszyć się do wartości początkowych w ciągu 1-2 lat. Co istotne, zwiększa się także ryzyko złamań kręgowych, szczególnie wielokrotnych. Dlatego przed przerwaniem terapii należy zawsze skonsultować się z lekarzem w celu rozważenia terapii następczej.
Denosumab jest jednym z niewielu leków przeciwosteoporotycznych, które można bezpiecznie stosować u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, ponieważ nie jest eliminowany przez nerki. Nie wymaga modyfikacji dawki nawet u pacjentów dializowanych. Jednak istnieje zwiększone ryzyko ciężkiej hipokalcemii, szczególnie przy eGFR <30 ml/min. Wymaga to częstszego monitorowania poziomu wapnia i intensyfikacji suplementacji wapnia oraz witaminy D.
Objawy hipokalcemii obejmują drętwienie i mrowienie wokół ust oraz w palcach rąk i nóg, kurcze mięśni, szczególnie łydek, drżenie mięśni, a w ciężkich przypadkach drgawki i zaburzenia rytmu serca. W przypadku wystąpienia takich objawów należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub udać do szpitala. Leczenie polega na dożylnym podaniu preparatów wapnia i intensyfikacji suplementacji doustnej. Zapobieganie obejmuje odpowiednią suplementację wapnia (1000-1200 mg/dobę) i witaminy D (400-800 IU/dobę) przez cały okres terapii.
Podczas terapii denosumabem istnieje zwiększone ryzyko martwicy kości szczęki, szczególnie po inwazyjnych zabiegach dentystycznych. Przed rozpoczęciem leczenia należy wykonać pełną sanację jamy ustnej. W trakcie terapii zaleca się unikanie niepotrzebnych zabiegów chirurgicznych w jamie ustnej. Jeśli zabieg jest konieczny, należy poinformować dentystę o stosowaniu denosumabu. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić czasowe przerwanie terapii przed zabiegiem. Kluczowa jest bardzo dobra higiena jamy ustnej i regularne kontrole dentystyczne.
Denosumab nie wpływa na płodność u dorosłych. Jednak lek jest przeciwwskazany w ciąży z powodu potencjalnego ryzyka dla płodu. Badania na zwierzętach wykazały możliwość negatywnego wpływu na rozwój układu kostnego płodu. Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną antykoncepcję podczas leczenia i przez co najmniej 5 miesięcy po ostatnim wstrzyknięciu. W przypadku zajścia w ciążę należy niezwłocznie poinformować lekarza i przerwać terapię.
Prolia i Xgeva zawierają tę samą substancję czynną – denosumab, ale różnią się dawką i wskazaniami. Prolia zawiera 60 mg denosumabu podawanego co 6 miesięcy i jest przeznaczona do leczenia osteoporozy. Xgeva zawiera 120 mg denosumabu podawanego co 4 tygodnie i jest stosowana w onkologii do zapobiegania powikłaniom kostnym u pacjentów z przerzutami nowotworowymi do kości. Nie można stosować tych preparatów jednocześnie. Profile działań niepożądanych również się różnią – Xgeva wiąże się z wyższym ryzykiem martwicy kości szczęki ze względu na większą dawkę i populację pacjentów onkologicznych.
Denosumabu nie należy łączyć z innymi lekami zawierającymi tę samą substancję czynną (nie można stosować jednocześnie Prolia i Xgeva). Można natomiast bezpiecznie łączyć z suplementami wapnia i witaminy D, które są wręcz konieczne podczas terapii. Nie zaleca się jednoczesnego stosowania z innymi lekami przeciwosteoporotycznymi, takimi jak bisfosfoniany czy teryparatyd, ponieważ nie ma badań potwierdzających bezpieczeństwo i skuteczność takiej kombinacji. W przypadku przejścia z innego leku przeciwosteoporotycznego na denosumab, lekarz ustali odpowiednią strategię przejścia.
Kontrole podczas terapii denosumabem powinny być regularne ale nie uciążliwe. W pierwszym miesiącu po rozpoczęciu leczenia zaleca się kontrolę poziomu wapnia po 7-14 dniach. Następnie kontrole odbywają się co 6 miesięcy, w dniu podania kolejnej dawki, i obejmują wywiad, badanie fizykalne i kontrolę poziomu wapnia. Densytometrię kości wykonuje się co 18-24 miesiące. Kontrole stomatologiczne powinny odbywać się co 6-12 miesięcy. W przypadku pacjentów wysokiego ryzyka (niewydolność nerek, zaburzenia wchłaniania) kontrole mogą być częstsze.
