Alermed

Alermed to lek przeciwhistaminowy o działaniu przeciwalergicznym. Zawiera substancję czynną cetyryzynę. Jest stosowany w objawowym leczeniu całorocznego i sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa, alergicznego zapalenia spojówek oraz w łagodzeniu objawów przewlekłej pokrzywki idiopatycznej. Lek jest dostępny na receptę.

Alerzina

Lek Alerzina to lek przeciwalergiczny stosowany w leczeniu objawów alergii sezonowej lub całorocznej u dorosłych i dzieci powyżej 6 roku życia. Preparat zawiera substancję czynną o nazwie cetyryzyna, która blokuje działanie histaminy – substancji wydzielanej przez organizm podczas reakcji alergicznych.

Allemax

AlleMax to lek dostępny bez recepty, który zawiera cetyryzynę – substancję o działaniu przeciwhistaminowym. Jest stosowany do łagodzenia objawów związanych z alergią, takich jak kichanie, świąd, czerwone i łzawiące oczy, a także świąd nosa. Lek jest przeznaczony dla dorosłych i dzieci powyżej 6 roku życia.

Allertec

Allertec to lek przeciwalergiczny, którego głównym składnikiem aktywnym jest cetyryzyna. Stosuje się go u dorosłych i dzieci w wieku 2 lat i powyżej. Lek łagodzi objawy dotyczące nosa i oczu, związane z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa (takich jak zatkany nos, duża ilość wodnistej wydzieliny z nosa, swędzenie nosa, częste kichanie, zaczerwienienie oczu, łzawienie, swędzenie oczu). Lek jest dostępny na receptę.

Allertec Kids

Allertec Kids to przeciwalergiczny preparat na bazie cetyryzyny, przeznaczony dla dzieci od 2. roku życia, młodzieży i dorosłych. Skutecznie łagodzi objawy alergicznego nieżytu nosa, takie jak zatkany nos, kichanie czy łzawienie oczu, a także przewlekłą pokrzywkę objawiającą się swędzącymi bąblami na skórze. Jeśli po 3 dniach nie nastąpi poprawa, należy skonsultować się z lekarzem.

Allertec WZF

Allertec WZF to lek przeciwalergiczny zawierający cetyryzynę. Stosuje się go u dorosłych i dzieci powyżej 6 roku życia. Lek łagodzi objawy dotyczące nosa i oczu, związane z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa oraz objawów przewlekłej idiopatycznej pokrzywki. Produkt jest dostępny bez recepty.

Amertil

Amertil to lek przeciwalergiczny, który zawiera substancję czynną cetyryzynę. Jest stosowany do łagodzenia objawów związanych z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa oraz w łagodzeniu objawów pokrzywki. Lek jest dostępny na receptę. Jest przeznaczony dla dorosłych i dzieci powyżej 6 lat.

Amertil Bio

Amertil Bio to lek przeciwalergiczny, którego głównym składnikiem jest cetyryzyna. Stosuje się go u dorosłych i dzieci powyżej 6 lat. Lek ten łagodzi objawy związane z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa oraz objawy przewlekłej idiopatycznej pokrzywki. Jest dostępny bez recepty.

CetAlergin

CetAlergin to lek, który działa przeciwalergicznie, blokując działanie substancji, która uwalnia się w organizmie podczas reakcji alergicznych. Substancją czynną leku jest cetyryzyny dichlorowodorek. Lek ten jest stosowany w leczeniu kataru siennego, alergicznego nieżycia nosa i zapalenia spojówek, a także w leczeniu pokrzywki i świądu skóry. CetAlergin jest dostępny na receptę.

Cetigran

Cetigran to lek przeciwalergiczny dostępny na receptę. Jest stosowany u dorosłych i dzieci powyżej 6 roku życia. Lek ten hamuje wczesną i późną fazę reakcji alergicznej, łagodząc objawy uczulenia. Wskazany jest do stosowania w łagodzeniu objawów dotyczących nosa i oczu, związanych z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa, a także w łagodzeniu objawów przewlekłej idiopatycznej pokrzywki.

Cetip

Cetip to lek przeciwalergiczny, którego substancją czynną jest cetyryzyna. Stosuje się go w leczeniu i profilaktyce przewlekłego i sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa (katar sienny), sezonowego alergicznego zapalenia spojówek, przewlekłej pokrzywki idiopatycznej. Lek jest dostępny bez recepty i stosowany u dorosłych oraz dzieci powyżej 6 lat.

Cetirizine Genoptim SPH

Cetirizine Genoptim SPH to lek przeciwalergiczny, którego substancją czynną jest cetyryzyna. Lek ten jest stosowany w celu łagodzenia objawów alergii, takich jak katar sienny, alergie występujące przez cały rok, np. alergia na kurz lub sierść zwierząt, a także z obrzękiem, zaczerwienieniem i swędzeniem skóry (pokrzywka). Cetirizine Genoptim SPH jest dostępny bez recepty.

Cetoalergedd

Cetoalergedd zawiera cetyryzyny dichlorowodorek, lek działający przeciwalergicznie. Wskazany dla dorosłych i dzieci od 6 lat, łagodzi objawy nosa i oczu związane z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa oraz pokrzywki.

Cetririzinum US Pharmacia

Cetirizinum US Pharmacia zawiera cetyryzyny dichlorowodorek, lek przeciwalergiczny. Przeznaczony dla dorosłych i dzieci od 6 lat, łagodzi objawy nosa i oczu związane z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa oraz pokrzywki. Idealny do walki z alergiami, zapewnia ulgę i komfort.

Cetrix

Cetrix to lek przeciwalergiczny, który skutecznie łagodzi objawy alergii. Jest często stosowany w przypadku kataru siennym. Substancją czynną w Cetrix jest cetyryzyna. Lek jest dostępny na receptę. Wskazania do stosowania obejmują łagodzenie objawów alergii takich jak kichanie, swędzenie nosa, pieczenie i łzawienie oczu.

Cirrus

Cirrus to lek o przedłużonym działaniu, którego substancjami aktywnymi są ceteryzyna i pseudoefedryna. Jest stosowany w leczeniu objawów sezonowego i całorocznego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa. Ceteryzyna działa przeciwalergicznie, łagodząc objawy takie jak swędzenie, kichanie, i obfita wydzielina z nosa. Pseudoefedryna zwęża naczynia krwionośne błony śluzowej nosa, co prowadzi do zmniejszenia jej przekrwienia i uczucia zatkania nosa. Lek jest dostępny bez recepty, ale wydawany jest z limitem jedno opakowanie na pacjenta.

Cirrus Duo

Cirrus Duo to lek dostępny bez recepty, który jest stosowany w leczeniu objawów alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa, zarówno sezonowego, jak i całorocznego. Preparat zawiera dwie substancje czynne: cetyryzynę, która działa przeciwalergicznie, oraz pseudoefedrynę, która zmniejsza przekrwienie błony śluzowej nosa. Lek pomaga uporać się z takimi objawami jak kichanie, uczucie zatkanego nosa czy świąd nosa.

Duozinal

Duozinal to lek przeciwalergiczny dostępny bez recepty. Zawiera dwie substancje czynne: cetyryzynę oraz wapń (w postaci chlorku wapnia). Stosuje się go do łagodzenia objawów związanych z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa, takich jak kichanie, świąd nosa, przekrwienie błony śluzowej nosa, zaczerwienienie i swędzenie oczu, łzawienie. Może być stosowany u dorosłych i dzieci powyżej 2. roku życia.

Letizen

Letizen to lek przeciwhistaminowy, który jest dostępny na receptę. Jego substancją czynną jest cetyryzyna. Lek jest stosowany do łagodzenia objawów związanych z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa oraz do łagodzenia objawów przewlekłej idiopatycznej pokrzywki u dorosłych i dzieci powyżej 6 roku życia.

Zyrtec

Zyrtec to lek przeciwhistaminowy o działaniu przeciwalergicznym. Zawiera substancję czynną cetyryzynę (dichlorowodorek cetyryzyny). Jest stosowany do łagodzenia objawów związanych z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa oraz w łagodzeniu pokrzywki. Lek jest dostępny na receptę.

Zyrtec UCB

Zyrtec UCB to lek przeciwalergiczny dostępny bez recepty, który zawiera cetyryzynę. Stosowany jest w celu łagodzenia objawów sezonowego i przewlekłego zapalenia błony śluzowej nosa oraz pokrzywki. Zyrtec UCB można podawać dzieciom w wieku od 6 lat oraz osobom dorosłym.

Cetyryzyna – informacje w pigułce (podsumowanie farmaceuty)

Cetyryzyna – lek przeciwalergiczny oraz przeciwhistaminowy II generacji, pochodna hydroksyzyny. Cetyryzyna blokuje receptory histaminowe (H1) odpowiedzialne za powstawanie procesu zapalnego. Ogranicza wyciek z nosa, obrzęk błon śluzowych, świąd, zaczerwienienie i łzawienie oczu oraz łagodzi inne objawy alergiczne. Wskazaniem do stosowania leku jest leczenie przewlekłej pokrzywki, przewlekłego oraz sezonowego zapalenia błony śluzowej nosa oraz alergicznego zapalenia spojówek.

Cetyryzynę u dorosłych stosuje się raz dziennie, a efekt działania utrzymuje się przez 24 godziny. Lek nie powoduje senności oraz nie wywiera działania uspokajającego.

Możliwe działania niepożądane: zmęczenie, pobudzenie, ból głowy, zawroty głowy, suchość w ustach, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, niekiedy senność, reakcje skórne, obrzęk naczynioruchowy. Z reguły działania niepożądane mają łagodny charakter i ustępują szybko.

Uwaga: Cetyryzyna może wpływać na wyniki testów alergicznych, dlatego należy ją odstawić na minimum 3 dni przed planowanymi badaniami.

Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10

Cetyryzyna – przewodnik o popularnej substancji przeciwhistaminowej

Cetyryzyna to jedna z najczęściej stosowanych substancji czynnych w leczeniu alergii, znaną głównie pod nazwami handlowymi Zyrtec, Alerec, Cetral czy Zyrtec UCB. Ta druga generacja antyhistaminików zrewolucjonizowała sposób leczenia objawów alergicznych, oferując skuteczne działanie przy minimalnym wpływie na układ nerwowy. Substancja ta, będąca metabolitem hydroksyzyny, została zatwierdzona przez FDA w 1995 roku jako lek na receptę, a w 2007 roku uzyskała status leku dostępnego bez recepty. Dzięki swojemu selektywnemu działaniu na receptory H1 histaminy, cetyrizyna skutecznie łagodzi objawy alergicznego nieżytu nosa, pokrzywki i innych reakcji alergicznych, nie powodując przy tym znaczącej sedacji charakterystycznej dla starszych leków przeciwhistaminowych. W Polsce cetyrizyna jest szeroko dostępna zarówno na receptę, jak i bez recepty, co czyni ją jednym z najważniejszych narzędzi w walce z chorobami alergicznymi.

Mechanizm działania cetyryzyną

Cetyryzyna jest szybko działającym, wysoce selektywnym obwodowym antagonistą receptorów histaminowych H1. Receptory H1 blokowane przez cetyryzynę znajdują się głównie na komórkach mięśni gładkich układu oddechowego, komórkach śródbłonka naczyniowego, komórkach immunologicznych oraz w przewodzie pokarmowym. W przeciwieństwie do antyhistaminików pierwszej generacji, takich jak difenhidramina czy doksilamina, cetyrizyna nie przekracza bariery krew-mózg w znacznym stopniu, omijając neurony centralnego układu nerwowego.

Dzięki antagonizmowi receptorów histaminowych H1, cetyrizyna skutecznie odwraca wiele działań histaminy. Podobnie jak inne antyhistaminiki drugiej generacji, cetyrizyna zmniejsza przepuszczalność naczyniową, redukując ucieczkę płynu z kapilar do tkanek. Substancja ta jest również inhibitorem skurczu oskrzeli indukowanego histaminą.

Cetyrizyna wykazuje znaczącą aktywność przeciwzapalną, redukując naciek komórek zapalnych w alergicznym nieżycie nosa. Badania wykazały, że cetyrizyna minimalizuje migrację neutrofili i eozynofili, co przyczynia się do jej skuteczności w leczeniu stanów alergicznych.

Wartości Ki dla receptora H1 wynoszą około 6 nM dla cetyryzyną, 3 nM dla lewocetyryzyną i 100 nM dla dekstrocetyryzyną, co wskazuje, że enancjomer lewoskrętny jest główną aktywną formą. Cetyrizyna wykazuje 600-krotnie lub większą selektywność wobec receptora H1 w porównaniu z szeroką gamą innych miejsc, w tym receptorami muskarynowymi acetylocholiny, serotoniny, dopaminy i α-adrenergicznymi.

Farmakokinetyka cetyryzyną

Wchłanianie i dystrybucja

Cetyrizyna jest szybko wchłaniana w przewodzie pokarmowym i ulega znacznemu wydalaniu przez nerki. Cetyrizyna osiąga szczytowe stężenie w osoczu po około 1 godzinie. Działanie cetyryzyną zazwyczaj rozpoczyna się po 20-60 minutach i utrzymuje przez co najmniej 24 godziny. Pokarm nie wpływa na stopień ekspozycji (AUC) cetyryzyną, ale opóźnia czas osiągnięcia szczytowego stężenia o 1,7 godziny.

Doustna biodostępność cetyryzyną wynosi co najmniej 70%, a lewocetyryzyną co najmniej 85%. Średnie wiązanie z białkami osocza cetyryzyną wynosi 93%. Stężenia w stanie stacjonarnym osiągane są w ciągu 3 dni, a przy przewlekłym podawaniu nie dochodzi do kumulacji leku.

Metabolizm i wydalanie

Cetyryzyna nie jest metabolizowana przez system cytochromu P450. Cetyrizyna ulega oksydacyjnej O-dealkilacji do metabolitu o znikomej aktywności antyhistaminowej. Cetyrizyna nie jest substratem układu CYP450. Okres półtrwania eliminacji cetyryzyną wynosi 8,3 godziny. Cetyryzyna jest wydalana głównie przez nerki.

Badania z cetyryzyną syntetyzowaną z radioaktywnym węglem-14 pokazują, że 90% wydzielanej cetyryzyną jest w postaci niezmienionej po 2 godzinach, 80% po 10 godzinach i 70% po 24 godzinach, co wskazuje na ograniczony i powolny metabolizm.

Wskazania do stosowania cetyryzyną

Zatwierdzone wskazania

Cetyrizyna została zatwierdzona przez FDA do leczenia:

  • Alergicznego nieżytu nosa – sezonowego i całorocznego u dorosłych i dzieci powyżej 2 lat
  • Przewlekłej pokrzywki idiopatycznej u dorosłych i dzieci powyżej 6 miesięcy
  • Alergicznego zapalenia spojówek – w postaci kropli do oczu (0,24% roztwór cetyryzyną)

Cetyryzyna jest skuteczna w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, jednocześnie minimalizując możliwość niepożądanych działań sedacyjnych. Substancja skutecznie łagodzi kichanie, katar i łzawienie oczu związane z alergiami sezonowymi oraz alergicznym nieżytem nosa wywołanym alergenami takimi jak roztocza kurzu domowego i pleśnie.

Zastosowania poza wskazaniami rejestracyjnymi

Cetyryzyna jest stosowana również jako:

  1. Lek wspomagający adrenalinę w leczeniu anafilaksji
  2. Premedykacja w zapobieganiu reakcjom nadwrażliwości wywołanym przez chemioterapię
  3. Leczenie wspomagające w atopowym zapaleniu skóry
  4. Terapia objawowa w zespole BASCULE

Dawkowanie i sposób podawania cetyryzyną

Grupa wiekowa Dawka zalecana Postać farmaceutyczna
Dorośli i dzieci ≥12 lat 5-10 mg raz dziennie Tabletki, syrop
Dzieci 6-11 lat 5-10 mg raz dziennie Syrop (1-2 łyżeczki)
Dzieci 2-5 lat 2,5 mg raz dziennie Syrop (½ łyżeczki)
Niemowlęta 6-23 miesiące 2,5 mg raz dziennie Syrop (½ łyżeczki)

Postaci farmaceutyczne dostępne w Polsce

Cetyryzyna dostępna jest w następujących postaciach:

  • Tabletki powlekane – 10 mg
  • Tabletki do rozgryzania – 10 mg
  • Syrop – 1 mg/ml (1 ml = 20 kropli)
  • Krople doustne – 10 mg/ml
  • Roztwór do wstrzykiwań – 10 mg/ml (tylko w szpitalach)

Cetyrizyna może być podawana z pokarmem lub bez pokarmu. Cetyryzynę należy przyjmować mniej więcej o tej samej porze każdego dnia.

Leczenie farmakologiczne chorób alergicznych z użyciem cetyryzyną

W leczeniu chorób alergicznych cetyrizyna stanowi jeden z podstawowych elementów terapii, często stosowany w skojarzeniu z innymi substancjami czynnymi. W Polsce najczęściej wykorzystywane w alergologii substancje to:

Antyhistaminiki drugiej generacji:

  • Cetyryzyna – najczęściej stosowana, szczególnie skuteczna w pokrzywce
  • Loratadyna – alternatywa dla pacjentów wrażliwych na sedację
  • Bilastyna – najnowszy antyhistaminik, minimalnie sedacyjny
  • Feksofenadyna – zalecana dla kierowców zawodowych
  • Lewocetyrizyna – aktywny enancjomer cetyryzyną

Leki wspomagające stosowane z cetyryzyną:

  • Pseudoefedryna – w preparatach złożonych (Zyrtec-D) do udrożnienia nosa
  • Kortykosteroidy miejscowe – flutikazon, mometazon w ciężkich przypadkach nieżytu nosa
  • Kromomliczan disodowy – w leczeniu profilaktycznym alergicznego zapalenia spojówek
  • Montelukast – antagonista receptorów leukotrienowych w astmie alergicznej

W przewlekłych przypadkach pokrzywki, gdy standardowe dawki antyhistaminików są nieskuteczne, zgodnie z wytycznymi można zwiększać dawkę cetyryzyną nawet do 40 mg na dobę (4-krotność dawki standardowej) pod kontrolą lekarską.

Działania niepożądane cetyryzyną

Najczęstsze działania niepożądane

Cetyryzyna jest bezpieczna i stosunkowo dobrze tolerowana w leczeniu alergicznego nieżytu nosa i pokrzywki. Chociaż są rzadkie, jej podstawowe działania niepożądane u dorosłych obejmują senność, zmęczenie, zapalenie gardła, zawroty głowy i suchość w ustach.

Najczęściej zgłaszane objawy niepożądane to:

  • Senność (3-14% pacjentów)
  • Zmęczenie (2-6% pacjentów)
  • Ból głowy (szczególnie u dzieci)
  • Suchość w ustach (2-5% pacjentów)
  • Zawroty głowy (2% pacjentów)
  • Ból gardła

Działania niepożądane u dzieci

Dzieci przyjmujące cetyryzynę najczęściej doświadczają podobnych działań niepożądanych jak dorośli (np. senność, zmęczenie i suchość w ustach). Dzieci, w szczególności, są bardziej narażone niż dorośli na bóle głowy podczas przyjmowania cetyryzyną.

Nowe ostrzeżenie FDA – świąd po zaprzestaniu stosowania

WAŻNE OSTRZEŻENIE (maj 2025): FDA ostrzega, że pacjenci zaprzestający długotrwałego stosowania antyhistaminowych leków przeciwalergicznych cetyryzyną lub lewocetyryzyną mogą doświadczać rzadkiego, ale silnego świądu.

Kluczowe informacje o „zespole odstawienia”:

  • Między 2017 a 2023 rokiem FDA otrzymała zgłoszenia 209 przypadków na całym świecie (197 w USA) świądu rozwijającego się w ciągu kilku dni po zaprzestaniu stosowania cetyryzyną
  • Mediana czasu do wystąpienia świądu po zaprzestaniu leku wynosiła 2 dni, w zakresie od 1 do 5 dni
  • W 92% przypadków, gdzie podano czas stosowania (n = 97 z 106), pacjenci używali leków przez ponad 3 miesiące przed wystąpieniem objawów odstawienia

Objawy i konsekwencje:

  • Szeroko rozprzestrzeniony, silny świąd wymagający interwencji medycznej
  • Poważne następstwa obejmowały niepełnosprawność (n = 48), z jednym przypadkiem opisanym jako „wyniszczający świąd do tego stopnia, że pacjent był przykuty do łóżka”, hospitalizację (n = 3) i myśli samobójcze lub samookaleczające się (n = 2)

Postępowanie w przypadku świądu odstawienia:

  1. Ponowne rozpoczęcie leku – wznowienie leku rozwiązało objawy u 71 z 79 osób (90%)
  2. Stopniowe odstawianie – stopniowe zmniejszanie dawki po wznowieniu rozwiązało objawy u 9 z 24 pacjentów (38%)
  3. Alternatywne leczenie – dupilumab (Dupixent) lub omalizumab (Xolair) w ciężkich przypadkach

Przeciwwskazania i ostrzeżenia

Bezwzględne przeciwwskazania

Cetyryzyna jest przeciwwskazana u pacjentów ze znaną nadwrażliwością na nią lub którykolwiek z jej składników. Cetyrizyna jest również przeciwwskazana u każdej osoby ze znaną nadwrażliwością na hydroksyzynę, ponieważ cetyrizyna jest metabolitem hydroksyzyny.

Ostrzeżenia specjalne

Ciąża i karmienie piersią: Cetyrizyna to dawny lek kategorii B według klasyfikacji FDA. American College of Obstetricians and Gynecologists oraz American College of Allergy, Asthma, and Immunology (ACOG-ACAAI) zalecają cetyryzynę dla kobiet w ciąży, które wymagają leczenia antyhistaminowego.

Upośledzenie czynności nerek: Zgodnie z informacją producenta, dawka dla pacjentów w wieku 12 lat i starszych z upośledzoną czynnością nerek (CrCL 11-31 ml/min) i pacjentów poddawanych hemodializie powinna być zmniejszona do 5 mg dziennie.

Upośledzenie czynności wątroby: Zgodnie z informacją producenta, dawka dla pacjentów w wieku 12 lat i starszych z upośledzoną czynnością wątroby powinna być zmniejszona do 5 mg dziennie.

Interakcje z innymi lekami

Ponieważ cetyrizyna nie jest metabolizowana przez system cytochromu P450, nie oddziałuje znacząco z lekami, które hamują lub indukują enzymy cytochromu P450, takie jak teofilina, erytromycyna, klaritromycyna, cymetydyna lub alkohol.

Główne interakcje farmakologiczne:

  1. Leki hamujące OUN – pacjentów należy pouczać, aby nie stosowali cetyryzyną jednocześnie z alkoholem lub innymi depresantami OUN, takimi jak benzodiazepiny lub opioidy, ponieważ ta kombinacja może skutkować sedacją zależną od dawki
  2. Pitolisant – jednoczesne stosowanie z antyhistaminami, takimi jak cetyrizyna, może zmniejszać skuteczność terapeutyczną pitolisantu
  3. Gabapentyna – cetyrizyna zmniejsza stężenie gabapentyny w osoczu i redukuje systemową ekspozycję na gabapentynę
  4. Werapamil – jako inhibitor P-glikoproteiny może zwiększać działanie antyhistaminowe cetyryzyną

Przedawkowanie cetyryzyną

Objawy przedawkowania

Większość przypadków przedawkowania cetyryzyną u dzieci powstaje w wyniku niewłaściwego przechowywania leków przez dorosłych mieszkających w tym samym domu. Większość incydentów przedawkowania u dzieci ustępuje samoistnie, przy czym główne obserwowane działania niepożądane to senność i sedacja.

Zarejestrowane przypadki przedawkowania:

  • Dorosły po 150 mg – senność bez nieprawidłowych wyników badań krwi
  • Niemowlę po 180 mg – niepokój i drażliwość, następnie senność
  • Dziecko 6-letnie – stałe i rozszerzone źrenice, tachykardia, pobudzenie, hipertermia i halucynacje zgodne z toksycznością antycholinergiczną

Postępowanie

Nie ma znanego specyficznego antidotum na cetyryzynę i nie można jej skutecznie usunąć przez dializę. Przy przedawkowaniu cetyryzyną leczenie powinno być podtrzymujące i objawowe, z uwzględnieniem wszelkich jednocześnie przyjmowanych leków.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy cetyrizyna może wywoływać senność?

Tak, chociaż cetyrizyna jest antyhistaminikiem drugiej generacji o mniejszym działaniu sedacyjnym niż leki pierwszej generacji, senność wydaje się być działaniem zależnym od dawki cetyryzyną. U niektórych pacjentów może przyczyniać się do senności w ciągu dnia. Jeśli odczuwasz nadmierną senność, skonsultuj się z lekarzem w sprawie zmiany dawki lub leku.

Jak długo można bezpiecznie stosować cetyryzynę?

Cetyrizyna może być stosowana długoterminowo, ale od maja 2025 roku FDA ostrzega przed rzadkim, ale poważnym świądem po zaprzestaniu długotrwałego stosowania. Świąd ten był zgłaszany u pacjentów używających leków codziennie, zazwyczaj przez co najmniej kilka miesięcy, a często przez lata. Jeśli planujesz długoterminowe stosowanie, omów korzyści i ryzyko z lekarzem.

Czy cetyryzynę można łączyć z innymi lekami przeciwalergicznymi?

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić łączenie cetyryzyną z innymi lekami, takimi jak kortykosteroidy donosowe (flutikazon, mometazon) lub antyleukotrienami (montelukast). Cetyrizyna nie oddziałuje znacząco z lekami metabolizowanymi przez cytochrom P450, co czyni ją stosunkowo bezpieczną w kombinacjach. Nigdy nie łącz jednak leków bez konsultacji z lekarzem.

Czy cetyrizyna jest bezpieczna w ciąży?

American College of Obstetricians and Gynecologists oraz American College of Allergy, Asthma, and Immunology (ACOG-ACAAI) zalecają cetyryzynę dla kobiet w ciąży, które wymagają leczenia antyhistaminowego. Jednak zawsze powinna być stosowana tylko gdy jest niezbędna i po konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę.

Co zrobić, jeśli zapomniałem zażyć dawkę cetyryzyną?

Jeśli zapomniałeś zażyć dawkę, przyjmij ją jak tylko sobie o tym przypomnisz. Jeśli zbliża się pora na następną dawkę, pomiń pominiętą dawkę i kontynuuj normalny schemat dawkowania. Nigdy nie podwajaj dawki, aby nadrobić pominiętą.

Czy cetyrizyna może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów?

Chociaż cetyrizyna ma mniejszy wpływ na sprawność psychomotoryczną niż antyhistaminiki pierwszej generacji, pacjenci powinni wiedzieć, że cetyrizyna może powodować senność. Nie prowadź samochodu ani nie obsługuj maszyn, dopóki nie będziesz wiedział, jak ten lek na ciebie wpływa. Unikaj także alkoholu, który może nasilać senność.

Jakie są najczęstsze objawy niepożądane cetyryzyną?

Najczęstsze działania niepożądane to senność (3-14% pacjentów), zmęczenie (2-6%), ból głowy (szczególnie u dzieci), suchość w ustach (2-5%) oraz zawroty głowy (2%). Większość działań niepożądanych jest łagodna i przemijająca.

Czy mogę zaprzestać stosowania cetyryzyną nagle?

Zgodnie z nowym ostrzeżeniem FDA z maja 2025 roku, zaprzestanie długotrwałego stosowania cetyryzyną może wywołać silny świąd u niektórych pacjentów. Mediana czasu do wystąpienia świądu po zaprzestaniu leku wynosiła 2 dni. Jeśli stosujesz cetyryzynę długoterminowo, rozważ stopniowe zmniejszanie dawki pod nadzorem lekarza.

Czy istnieją alternatywy dla cetyryzyną?

Tak, inne antyhistaminiki drugiej generacji dostępne w Polsce to loratadyna, bilastyna, feksofenadyna i lewocetyrizyna. Każdy ma nieco inny profil działania i działań niepożądanych. Lekarz może pomóc wybrać najlepszą opcję w zależności od indywidualnych potrzeb i tolerancji.

Bibliografia

  1. Naqvi A, Patel P, Gerriets V. Cetirizine. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. [Updated 2024 May 6]. PMID: 31747183
  2. Ghosh S, Debnath I, Bhunia S, Hazra S, Nandi S, Mandal SK, Mallya S, Chakraborty S, Shaw AR, Patra S, Khatun R. A Review on Mechanism of Histamine Mediated Allergic Reactions: Therapeutic Role, Safety, and Clinical Efficacy of Cetirizine in Modern Allergy and Other Diseases Management. Biomed Pharmacol J. 2025;18(1). DOI: 10.13005/bpj/3097