Leki zawierające cenobamat

Cenobamat to nowoczesna substancja przeciwpadaczkowa, stosowana w leczeniu wspomagającym napadów ogniskowych (częściowych) u dorosłych pacjentów z padaczką. Jest przeznaczony dla osób, u których nie osiągnięto dostatecznej kontroli choroby pomimo stosowania co najmniej dwóch innych leków przeciwpadaczkowych.

Mechanizm działania

Cenobamat działa poprzez podwójny mechanizm:

• Jest pozytywnym modulatorem allosterycznym receptora GABAA (kwasu γ-aminomasłowego), co zwiększa hamowanie w układzie nerwowym
• Hamuje powtarzalne wyładowania neuronów poprzez nasilenie inaktywacji kanałów sodowych i hamowanie przewodzenia prądu sodowego

Ta podwójna aktywność zapewnia kompleksowe działanie przeciwpadaczkowe, choć dokładny mechanizm terapeutyczny u pacjentów z napadami ogniskowymi nie jest w pełni poznany.

Wskazania do stosowania

Cenobamat stosuje się jako leczenie wspomagające (dodatkowe) u dorosłych pacjentów z:

• Napadami ogniskowymi (częściowymi)
• Napadami ogniskowymi ulegającymi lub nieulegającymi wtórnemu uogólnieniu
• Padaczką oporną na leczenie, gdzie stosowano wcześniej przynajmniej dwa inne leki przeciwpadaczkowe

Dawkowanie i sposób podawania

Schemat dawkowania

Bardzo ważne jest przestrzeganie poniższego schematu, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych:

1. Rozpoczęcie leczenia:
   • Tydzień 1-2: 12,5 mg raz dziennie
   • Tydzień 3-4: 25 mg raz dziennie
2. Dostosowywanie dawki:
   • Tydzień 5-6: 50 mg raz dziennie
   • Tydzień 7-8: 100 mg raz dziennie
   • Tydzień 9-10: 150 mg raz dziennie
3. Dawka docelowa:
   • Od tygodnia 11: 200 mg raz dziennie
4. Dalsze dostosowanie (jeśli potrzebne):
   • Jeśli kontrola napadów jest niewystarczająca, dawkę można zwiększać o 50 mg co dwa tygodnie
   • Maksymalna dawka: 400 mg raz dziennie

Sposób przyjmowania

• Lek przyjmuje się doustnie, raz na dobę
• Najlepiej przyjmować o tej samej porze każdego dnia
• Można przyjmować niezależnie od posiłków
• Tabletkę należy połknąć w całości, popijając wodą

Specjalne grupy pacjentów

Osoby starsze (powyżej 65 lat)

• Zachować ostrożność przy doborze dawki
• Rozpoczynać od mniejszych dawek
• Wyższe ryzyko działań niepożądanych jak zmęczenie, zaburzenia chodu i senność

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek

• Łagodne do umiarkowanych zaburzenia: maksymalna dawka 300 mg/dobę
• Ciężkie zaburzenia: maksymalna dawka 300 mg/dobę, zachować ostrożność
• Nie stosować u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek

Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby

• Łagodne do umiarkowanych zaburzenia: maksymalna dawka 200 mg/dobę
• Ciężkie zaburzenia: nie stosować cenobamatu

Dzieci i młodzież

• Bezpieczeństwo i skuteczność u osób poniżej 18 lat nie zostały określone

Działania niepożądane

Często występujące działania niepożądane

• Senność i zmęczenie
• Nieukładowe zawroty głowy
• Zaburzenia koordynacji i chodu
• Ból głowy
• Podwójne lub niewyraźne widzenie
• Nudności, wymioty, zaparcia, biegunka
• Wysypka skórna

Rzadsze, ale poważne działania niepożądane

• Osutka polekowa z eozynofilią i objawami układowymi (zespół DRESS) – potencjalnie zagrażająca życiu reakcja alergiczna
• Myśli samobójcze – obserwowano u pacjentów przyjmujących leki przeciwpadaczkowe

Skrócenie odstępu QT

• Cenobamat może powodować skrócenie odstępu QT w zapisie EKG
• Przeciwwskazany u pacjentów z rodzinnym zespołem krótkiego QT

Interakcje z innymi lekami

Cenobamat może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, najważniejsze z nich to:

Leki przeciwpadaczkowe

• Fenytoina: cenobamat może zwiększać jej stężenie w organizmie
• Fenobarbital: cenobamat może zwiększać jego stężenie
• Lamotrygina: cenobamat może obniżać jej stężenie
• Karbamazepina: niewielkie obniżenie stężenia podczas stosowania z cenobamatem

Inne ważne interakcje

• Doustne środki antykoncepcyjne: cenobamat może zmniejszać ich skuteczność, konieczne stosowanie dodatkowych metod antykoncepcji
• Leki metabolizowane przez CYP3A4: cenobamat może obniżać ich stężenie
• Leki metabolizowane przez CYP2C19: cenobamat może zwiększać ich stężenie

Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na cenobamat lub którykolwiek składnik leku
• Rodzinny zespół krótkiego QT (rzadkie genetyczne zaburzenie rytmu serca)

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Zespół DRESS

• Potencjalnie zagrażająca życiu reakcja alergiczna
• Objawy: gorączka, wysypka, powiększenie węzłów chłonnych, nieprawidłowa czynność wątroby, eozynofilia
• Kluczowe znaczenie ma powolne rozpoczynanie leczenia od małej dawki (12,5 mg) i stopniowe zwiększanie dawki

Myśli samobójcze

• Należy monitorować pacjentów pod kątem objawów myśli lub zachowań samobójczych
• W przypadku ich wystąpienia należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem

Przerwanie leczenia

• Lek należy odstawiać stopniowo, przez co najmniej dwa tygodnie
• Nagłe odstawienie może zwiększyć ryzyko napadów

Wskazówki dla pacjenta

1. Przyjmuj lek codziennie o stałej porze, zgodnie z zaleceniami lekarza
2. Nie przerywaj leczenia bez konsultacji z lekarzem
3. Jeśli zapomnisz przyjąć dawkę, weź ją jak najszybciej, chyba że do następnej dawki pozostało mniej niż 12 godzin
4. Zachowaj ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn – lek może powodować senność i zawroty głowy
5. Natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeśli wystąpi gorączka, wysypka, powiększenie węzłów chłonnych
6. Kobiety stosujące doustne środki antykoncepcyjne powinny używać dodatkowych metod antykoncepcji

Skuteczność kliniczna

W badaniach klinicznych cenobamat wykazał znaczącą skuteczność w redukcji częstości napadów ogniskowych:

• 40-64% pacjentów osiągnęło zmniejszenie częstości napadów o co najmniej 50% (zależnie od dawki)
• 11-21% pacjentów osiągnęło całkowite ustąpienie napadów przy dawkach 200-400 mg/dobę
• Efekt terapeutyczny utrzymywał się w długoterminowych badaniach kontynuacyjnych

Podsumowanie

Cenobamat to nowoczesny lek przeciwpadaczkowy o podwójnym mechanizmie działania, skuteczny w leczeniu wspomagającym napadów ogniskowych u dorosłych pacjentów z padaczką. Wymaga stopniowego wprowadzania dawki, aby zminimalizować ryzyko poważnych działań niepożądanych. Może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, w tym z innymi lekami przeciwpadaczkowymi i doustnymi środkami antykoncepcyjnymi. Podczas leczenia konieczne jest regularne monitorowanie stanu pacjenta przez lekarza.