Bopaho to lek z grupy nieselektywnych antagonistów receptorów endoteliny typu A i B, który zawiera substancję czynną bozentan. Lek jest stosowany w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego (TNP) u dorosłych, w celu poprawy wydolności wysiłkowej oraz złagodzenia objawów u osób w III klasie czynnościowej wg klasyfikacji WHO.
Bosentan Celon to lek stosowany w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego (PHT), które jest stanem poważnym zagrażającym życiu, powodującym nadmierne ciśnienie krwi w tętnicach płuc. Lek ten działa poprzez blokowanie efektów endoteliny-1, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych w płucach. Bosentan Celon jest dostępny na receptę.
Bosentan Ranbaxy to lek w formie tabletek powlekanych, który jest nieselektywnym antagonistą receptorów endoteliny typu A i B. Jest stosowany w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego w celu poprawy wydolności wysiłkowej oraz złagodzenia objawów u osób w III klasie czynnościowej wg klasyfikacji WHO. Lek jest dostępny na receptę.
Bosentan Sandoz to lek z grupy nieselektywnych antagonistów receptorów endoteliny typu A i B, który zawiera substancję czynną bozentan. Lek jest stosowany w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego (TNP) u dorosłych, w celu poprawy wydolności wysiłkowej oraz złagodzenia objawów u osób w III klasie czynnościowej wg klasyfikacji WHO.
Bosentan Sandoz GmbH to lek zawierający bozentan, który działa jako antagonist receptora endoteliny. Dzięki temu blokuje naturalnie występujący hormon zwany endoteliną 1 (ET-1), który powoduje zwężenie naczyń krwionośnych. Lek ten pomaga w rozszerzeniu tętnic płucnych, co ułatwia sercu pompowanie krwi, obniża ciśnienie i łagodzi objawy. Jest stosowany w leczeniu pacjentów z tętniczym nadciśnieniem płucnym (TNP) klasy III, którzy doświadczają znacznego ograniczenia aktywności fizycznej. Jest wydawany na receptę.
Stayveer to lek stosowany w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego (TNP) w celu poprawy wydolności wysiłkowej oraz złagodzenia objawów u pacjentów z III klasą czynnościową zaburzeń według klasyfikacji WHO. Jest to lek na receptę. Dostępny jest w postaci tabletek powlekanych. Wszystkie informacje dotyczące dawkowania i stosowania leku powinny być dostarczone przez lekarza prowadzącego.
Tracleer to lek zawierający substancję czynną bosentan, który jest antagonistą receptora endoteliny. Jest stosowany w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego (TNP) w celu poprawy wydolności wysiłkowej oraz złagodzenia objawów u pacjentów z III klasą czynnościową zaburzeń wg klasyfikacji WHO. Lek jest również wskazany w ograniczaniu liczby nowych owrzodzeń na opuszkach palców u pacjentów z twardziną układową i obecnymi owrzodzeniami palców. Tracleer jest dostępny na receptę.
Lek Trocordis jest lekiem na receptę, który zawiera substancję czynną bozentan. Bozentan blokuje naturalnie występujący hormon zwany endoteliną 1 (ET-1), który powoduje zwężenie naczyń krwionośnych. Dzięki temu Trocordis powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych. Lek ten należy do grupy leków nazywanych „antagonistami receptora endoteliny”. Stosuje się go w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego (TNP), co prowadzi do wysokiego ciśnienia krwi w naczyniach krwionośnych płuc. Lek ten pomaga w rozszerzeniu tętnic płucnych, co ułatwia sercu pompowanie krwi, obniża ciśnienie i łagodzi objawy.
Bozentan – lek stosowany w nadciśnieniu. Mechanizm działania bozentanu polega na zmniejszaniu oporu naczyniowego i przeciwdziałaniu wpływowi endotyliny, która znajduje się na wewnętrznej powierzchni naczyń krwionośnych. Zablokowanie endotyliny powoduje normalizację w naczyniach krwionośnych i zmniejszenie ciśnienia krwi. Wskazaniem do stosowania leku jest leczenie nadciśnienia płucnego zarówno idiopatycznego jak i dziedzicznego oraz twardziny układowej.
Bozentan dostępny jest w postaci tabletek powlekanych. Dokładne dawkowanie dobiera się indywidualnie w zależności od wyników badań. Lek przyjmuje się niezależnie od posiłków.
Możliwe działania niepożądane: ból głowy, omdlenia, kołatanie serca, niedociśnienie, obrzęk, zaczerwienienie twarzy, refluks, biegunka, zatrzymanie płynów w organizmie, zaburzone wyniki enzymów wątrobowych, pokrzywka, wysypka, zapalenie skóry, rumień, świąd.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Bozentan (Bosentan) to przełomowy lek z grupy antagonistów receptorów endoteliny, który rewolucjonizuje leczenie tętniczego nadciśnienia płucnego oraz powikłań twardziny układowej. Substancja czynna została zatwierdzona po raz pierwszy przez FDA w 2001 roku i od tego czasu stanowi podstawę nowoczesnej terapii schorzeń związanych z nadmierną konstrykcją naczyń płucnych. Mechanizm działania bozentanu polega na selektywnym blokowaniu receptorów endotelinowych typu A i B, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i obniżenia ciśnienia w krążeniu płucnym. Lek dostępny jest w postaci tabletek powlekanych o stężeniach 62,5 mg i 125 mg, a także jako tabletki rozpuszczalne dla dzieci. Jego stosowanie wymaga regularnego monitorowania czynności wątroby ze względu na potencjalne działania hepatotoksyczne. Bozentan nie tylko poprawia wydolność wysiłkową pacjentów z nadciśnieniem płucnym, ale także spowalnia progresję choroby i zmniejsza ryzyko hospitalizacji.
Mechanizm działania bosentanu wynika z blokowania receptorów dla neurohormonu- endoteliny. Endotelina jest czynnikiem silnie zwężającym naczynia krwionośne, indukuje procesy zapalne i sprzyja niekorzystnym zmianom w obrębie mięśnia sercowego (włóknienie tkanek, rozrost tkanek). To złożone oddziaływanie czyni endotelinę kluczowym mediatorem w patogenezie nadciśnienia płucnego.
Bozentan jest antagonistą receptorów endotelinowych A (ET-A) i endotelinowych B (ET-B). Receptory ETA znajdują się głównie w miocytach serca i mięśniówce naczyń krwionośnych, natomiast receptory ETB w śródbłonku i mięśniówce naczyń krwionośnych. Bozentan charakteryzuje się większym powinowactwem do receptorów ETA.
U pacjentów z tętniczym nadciśnieniem płucnym występuje znacznie podwyższone stężenie endoteliny-1 zarówno w osoczu, jak i w tkance płucnej. Efektem przyjmowania bosentanu jest spadek oporu naczyniowego i zmniejszenie pojemności minutowej serca, co przekłada się na wymierne korzyści kliniczne dla pacjentów.
Warto podkreślić, że w normalnych warunkach wiązanie endoteliny-1 z receptorami ET-A powoduje zwężenie naczyń płucnych, podczas gdy wiązanie z receptorami ET-B może wywoływać zarówno rozszerzenie, jak i zwężenie naczyń, w zależności od podtypu receptora.
Wskazaniem do stosowania bosentanu jest tętnicze nadciśnienie płucne (III klasa czynnościowa). PAH (pulmonary arterial hypertension) jest to choroba polegająca na wzroście ciśnienia i oporu naczyniowego w obrębie naczyń płucnych, co może doprowadzić do niewydolności prawej komory mięśnia sercowego i zgonu pacjenta.
Bozentan wykazuje skuteczność w następujących postaciach tętniczego nadciśnienia płucnego:
Bozentan jest również wskazany w zmniejszaniu liczby nowych owrzodzeń na opuszkach palców u pacjentów z twardziną układową i obecnymi owrzodzeniami palców. To wskazanie wynika z działania wazodylatacyjnego leku, który poprawia krążenie obwodowe w drobnych naczyniach.
Po podaniu doustnym maksymalne stężenia bozentanu w osoczu osiągane są w ciągu 3-5 godzin, a bezwzględna biodostępność wynosi około 50% u zdrowych osób. Pokarm nie zmienia biodostępności leku. Bozentan jest w znacznym stopniu (>98%) związany z białkami osocza, głównie albuminami. Nie przenika do erytrocytów.
Ograniczona liczba danych dotyczących pacjentów wskazuje, że ekspozycja na bozentan u pacjentów dorosłych z tętniczym nadciśnieniem płucnym jest ok. 2-krotnie większa niż u zdrowych osób dorosłych.
Metabolizm bosentanu przebiega w wątrobie przy udziale enzymów mikrosomalnych cytochromu P450 CYP2C9 i CYP3A4 oraz najprawdopodobniej CYP2C19. Biotransformacja leku prowadzi do powstania trzech metabolitów. Jeden z nich, określany symbolem Ro 48-5033 wykazuje aktywność farmakologiczną.
Metabolit Ro 48-5033 może przyczyniać się do 20% całkowitej odpowiedzi po podaniu bozentanu.
Okres półtrwania wynosi około 5 godzin u zdrowych dorosłych. Eliminacja bozentanu następuje głównie przez wydalanie żółciowe po metabolizmie w wątrobie. Lek jest wydalany razem z żółcią, jedynie niewielka ilość bosentanu ulega eliminacji wraz z moczem (ok. 3% dawki).
Charakterystyczną cechą bozentanu jest zjawisko autoindukcji. Po podaniu wielokrotnym stężenie bozentanu w osoczu zmniejsza się stopniowo do 50-65% stężenia obserwowanego po podaniu dawki pojedynczej. To zmniejszenie jest prawdopodobnie spowodowane autoindukcją enzymów metabolizujących w wątrobie. Stan stacjonarny uzyskuje się w ciągu 3-5 dni.
Tętnicze nadciśnienie płucne:
Twardzina układowa z owrzodzeniami palców:
Zwykle stosowana dawka dobowa dla osób dorosłych wynosi 250 mg substancji leczniczej.
Na podstawie danych farmakokinetycznych zalecana dawka początkowa i podtrzymująca u dzieci i młodzieży z TNP w wieku od 1 roku wynosi 2 mg/kg mc., rano i wieczorem. Dostępne są specjalne tabletki rozpuszczalne o stężeniu 32 mg dla populacji pediatrycznej.
Nie ma konieczności modyfikowania dawkowania leku u osób w podeszłym wieku (powyżej 65 roku życia), a także w przypadku zaburzeń czynności nerek i wątroby (stopień łagodny zaburzeń wątroby, klasa A w skali Childa-Pugha).
Zalecenia dotyczące przerwania terapii:
Istnieje ograniczone doświadczenie dotyczące nagłego odstawienia bozentanu u pacjentów z tętniczym nadciśnieniem płucnym. Nie obserwowano oznak ostrego nawrotu objawów choroby. Jednak w celu uniknięcia możliwości wystąpienia szkodliwego pogorszenia stanu klinicznego na skutek potencjalnego nawrotu objawów choroby, należy rozważyć stopniowe zmniejszanie dawki (o połowę przez 3 do 7 dni).
Bezwzględne przeciwwskazania do stosowania bozentanu obejmują:
Nie można rozpoczynać terapii bosentanem jeśli stężenie aminotransferaz wątrobowych trzykrotnie przekracza górną granicę normy.
Najpoważniejszymi działaniami niepożądanymi leku Bozentan są: nieprawidłowa czynność wątroby, która może wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób, niedokrwistość (mała liczba krwinek czerwonych), która może wystąpić u mniej niż 1 na 10 osób.
Do najczęściej występujących działań niepożądanych należą:
W 20 zintegrowanych badaniach kontrolowanych placebo, u 11,2% pacjentów leczonych bozentanem wobec 2,4% pacjentów przyjmujących placebo zaobserwowano zwiększenie aktywności aminotransferaz ≥3 × GGN. Zaobserwowano zwiększenia ≥8 × GGN u 3,6% pacjentów leczonych bozentanem.
Łagodne reakcje wątrobowe występują u około 10% leczonych pacjentów, ale ciężka hepatotoksyczność jest rzadka. Istnieją opisane przypadki ciężkiego uszkodzenia wątroby wymagającego leczenia steroidami.
Bozentan wpływa negatywnie na proces spermatogenezy (tworzenia plemników) u mężczyzn. Zbadano że terapia lekiem zmniejsza ilość plemników w spermie o ponad 40% w porównaniu do ich zawartości sprzed leczenia. W badaniu klinicznym oceniającym wpływ bozentanu na czynność jąder u pacjentów płci męskiej z nadciśnieniem płucnym stwierdzono, że u sześciu z 24 osób (25%) po 6 miesiącach leczenia wystąpiło zmniejszenie stężenia plemników w nasieniu o co najmniej 50% w stosunku do wartości wyjściowej.
Bozentan jest induktorem CYP2C9 i CYP3A4. Dane in vitro wskazują również na indukcję CYP2C19. Dlatego bozentan zmniejsza stężenie w osoczu jednocześnie podawanych substancji metabolizowanych przez te izoenzymy.
Cyklosporyna A (przeciwwskazana): Jednoczesne podanie obu leków powodowało, że początkowe najmniejsze stężenia bozentanu były około 30-krotnie większe od stężeń zmierzonych po podaniu samego bozentanu. W stanie stacjonarnym, stężenia bozentanu były 3-4 razy większe niż podczas stosowania samego bozentanu.
Glibenklamid (nie zalecane): Jednoczesne podawanie bozentanu w dawce 125 mg dwa razy na dobę przez 5 dni zmniejszyło stężenie glibenklamidu o 40%, co wiązało się z potencjalnie znaczącym zmniejszeniem działania hipoglikemizującego. Dodatkowo, u pacjentów otrzymujących także leczenie skojarzone, zaobserwowano częstsze występowanie zwiększonej aktywności aminotransferaz.
Hormonalne środki antykoncepcyjne: Bozentan może zmniejszać skuteczność pigułek antykoncepcyjnych. Zalecane są alternatywne metody antykoncepcji.
Warfaryna: Bozentan zmniejsza ekspozycję na warfarynę o do 50% z powodu indukcji CYP3A4 i/lub CYP2C9.
Przed rozpoczęciem terapii konieczne jest wykonanie:
Przed rozpoczęciem leczenia, a następnie co miesiąc w trakcie stosowania bosentanu należy oznaczać aktywność aminotransferaz wątrobowych. Dodatkowo oznaczenia należy wykonywać 2 tygodnie po każdym zwiększeniu dawki.
Zalecenia w przypadku podwyższenia transaminaz:
| Aktywność ALT/AST | Zalecenia |
|---|---|
| >3-5 × GGN | Potwierdzenie wynikiem, indywidualna ocena kontynuacji leczenia |
| >5-8 × GGN | Rozważenie przerwania leczenia |
| >8 × GGN | Natychmiastowe przerwanie leczenia |
Dodatkowo należy kontrolować poziom hemoglobiny co 3 miesiące, gdyż u pacjentów przyjmujących bozentan może wystąpić niedokrwistość.
Współczesne leczenie farmakologiczne tętniczego nadciśnienia płucnego opiera się na trzech głównych mechanizmach działania, co pozwala na skuteczną terapię skojarzoną.
Antagoniści receptora endoteliny to leki, które blokują działanie endoteliny. Endotelina jest substancją silnie obkurczającą naczynia płucne, wydzielaną w nadmiarze u pacjentów z TNP. Dostępne w Polsce substancje z tej grupy to:
Inhibitory fosfodiesterazy typu 5 to leki, które zwiększają stężenie tlenku azotu w tętnicach płucnych. Tlenek azotu rozszerza naczynia płucne i spowalnia dalszy rozwój nadciśnienia płucnego. Działanie leków z tej grupy polega na selektywnym hamowaniu cGMP-fosfodiesterazy (PDE) typu 5.
W Polsce stosowane są:
Trzecią grupą leków są analogi prostacykliny, dostępne w różnych postaciach:
Obecnie w ramach programu NFZ terapia początkowa u pacjentów w klasie czynnościowej II i III obejmuje jedynie zastosowanie jednej tabletki, tj. sildenafilu lub bosentanu. W czasie wizyty kontrolnej najczęściej po 3–6 miesiącach możliwe są zarówno połączenia dwulekowe, jak i trójlekowe w zależności od odpowiedzi pacjenta na dotychczasowe leczenie.
Bozentan należy do kategorii X według klasyfikacji FDA określającej bezpieczeństwo stosowania leków przez kobiety ciężarne. Lek jest przeciwwskazany w okresie ciąży. Przed rozpoczęciem terapii bosentanem konieczne jest wykluczenie ciąży, a w trakcie leczenia wskazane jest comiesięczne wykonywanie testu ciążowego.
Istnieje ograniczone doświadczenie w stosowaniu bozentanu u pacjentów z nadciśnieniem płucnym związanym z infekcją wirusem HIV, leczoną przeciwretrowirusowymi produktami leczniczymi. Wymagane jest szczególnie ostrożne monitorowanie ze względu na możliwość interakcji z inhibitorami proteazy.
Bozentan może powodować niedociśnienie, którego objawami są zawroty głowy, nieostre widzenie lub omdlenia, co może mieć wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Bozentan blokuje receptory endoteliny w naczyniach krwionośnych, co prowadzi do ich rozszerzenia i obniżenia ciśnienia w krążeniu płucnym. Dzięki temu serce ma ułatwione pompowanie krwi przez płuca.
Tak, bozentan można przyjmować niezależnie od posiłków. Pokarm nie wpływa na wchłanianie leku.
Bozentan może powodować uszkodzenie wątroby i niedokrwistość, dlatego konieczne jest miesięczne kontrolowanie czynności wątroby oraz okresowe sprawdzanie morfologii krwi.
Tak, u mężczyzn bozentan może zmniejszać liczbę plemników o 40-50%. U kobiet lek jest przeciwwskazany w ciąży ze względu na ryzyko wad wrodzonych.
Jeśli przypomni się o pominiętej dawce, należy ją przyjąć jak najszybciej. Jeśli zbliża się czas kolejnej dawki, należy pominąć zapomnianą dawkę i kontynuować normalny schemat. Nie należy podwajać dawki.
Nie zaleca się nagłego przerywania leczenia. Lekarz może zalecić stopniowe zmniejszanie dawki przez kilka dni, aby uniknąć pogorszenia objawów.
Należy natychmiast skontaktować się z lekarzem w przypadku wystąpienia: żółtaczki, ciemnego moczu, nudności, wymiotów, bólu brzucha, zmęczenia lub objawów grypopodobnych.
Alkohol spowalnia przemiany metaboliczne bosentanu prowadząc do nasilenia działań niepożądanych leku. Zaleca się unikanie lub ograniczenie spożycia alkoholu.
Średni koszt leczenia chorych w programie NFZ jest szacowany na mniej więcej 60 tys. złotych rocznie. W przypadku bosentanu koszty miesięczne wynoszą około 5-6 tys. złotych.
W przypadku nietolerancji bozentanu dostępne są inne antagoniści receptorów endoteliny (ambrisentan, macytentan) oraz leki z innych grup farmakologicznych stosowanych w nadciśnieniu płucnym.
