Leki zawierające berotralstat

Berotralstat jest nowoczesną substancją czynną stosowaną w zapobieganiu napadom wrodzonego obrzęku naczynioruchowego (HAE). To doustny lek, który działa poprzez hamowanie kalikreiny osoczowej – enzymu odgrywającego kluczową rolę w powstawaniu napadów obrzęku. Berotralstat stanowi opcję leczenia dla pacjentów poszukujących wygodnej, codziennej profilaktyki napadów HAE.

Mechanizm działania

Berotralstat jest inhibitorem kalikreiny osoczowej. Kalikreina to proteaza serynowa, która rozszczepia kininogen o wysokiej masie cząsteczkowej i uwalnia bradykininę – silny wazodylator zwiększający przepuszczalność naczyń krwionośnych.

U pacjentów z HAE, szczególnie przy niedoborze lub nieprawidłowym działaniu inhibitora C1 (C1-INH), dochodzi do upośledzenia naturalnej regulacji aktywności kalikreiny. Powoduje to niekontrolowany wzrost aktywności tego enzymu i nadmierne uwalnianie bradykininy, co prowadzi do napadów obrzęku. Berotralstat, hamując działanie kalikreiny, zapobiega temu procesowi i zmniejsza ryzyko wystąpienia napadów.

Wskazania do stosowania

Berotralstat jest wskazany do stosowania w rutynowym zapobieganiu nawracającym napadom wrodzonego obrzęku naczynioruchowego (HAE) u:

• Osób dorosłych
• Młodzieży w wieku od 12 lat o masie ciała co najmniej 40 kg

Ważne: Berotralstat nie jest przeznaczony do leczenia ostrych napadów HAE – w takich przypadkach należy stosować zatwierdzone leki doraźne.

Dawkowanie

Standardowa dawka to 150 mg berotralstatu (jedna kapsułka) raz na dobę, przyjmowana doustnie. Kapsułkę można przyjmować z jedzeniem o dowolnej porze dnia, co zwiększa wygodę stosowania.

W razie pominięcia dawki, należy przyjąć ją jak najszybciej, ale nie należy przyjmować więcej niż jednej dawki w ciągu doby.

Dawkowanie w szczególnych grupach pacjentów:

• Osoby starsze: Nie wymaga dostosowania dawki.
• Zaburzenia czynności nerek:
  • Łagodne lub umiarkowane: Nie wymaga dostosowania dawki.
  • Ciężkie: Zaleca się unikanie stosowania lub ścisłe monitorowanie (np. EKG).
• Zaburzenia czynności wątroby:
  • Łagodne: Nie wymaga dostosowania dawki.
  • Umiarkowane lub ciężkie: Należy unikać stosowania.
• Dzieci poniżej 12 lat: Nie określono bezpieczeństwa i skuteczności w tej grupie wiekowej.

Skuteczność kliniczna

W badaniach klinicznych berotralstat wykazał znaczącą skuteczność w zmniejszaniu częstości napadów HAE w porównaniu z placebo:

• Średnia redukcja częstości napadów o około 44% w porównaniu z placebo.
• U 58% pacjentów otrzymujących berotralstat wystąpił spadek o ≥50% częstości napadów HAE.
• Zmniejszenie o prawie 50% liczby napadów wymagających doraźnego leczenia.

Co istotne, efekt terapeutyczny utrzymywał się przez cały 24-tygodniowy okres badania, co potwierdza długotrwałą skuteczność leku.

Jakość życia

Berotralstat znacząco poprawia jakość życia pacjentów z HAE, co wykazano za pomocą specjalistycznego kwestionariusza AE-QoL. Największą poprawę obserwowano w obszarze codziennego funkcjonowania pacjentów, co wskazuje na istotny, pozytywny wpływ leku na ich życie codzienne.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane berotralstatu to:

• Dolegliwości żołądkowo-jelitowe:
  • Ból brzucha (u około 21% pacjentów)
  • Biegunka (u około 15% pacjentów)
  • Wymioty
  • Refluks żołądkowo-przełykowy
  • Wzdęcia
  • Nudności
• Inne częste działania niepożądane:
  • Ból głowy (u około 13% pacjentów)
  • Wysypka
  • Podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych (szczególnie u pacjentów, którzy niedawno przerwali leczenie androgenami)

Dolegliwości żołądkowo-jelitowe występują najczęściej w pierwszych 1-3 miesiącach leczenia i zwykle ustępują samoistnie, bez konieczności przerywania terapii. Większość objawów ma charakter łagodny do umiarkowanego i trwa średnio 3-4 dni.

Interakcje z innymi lekami

Berotralstat wchodzi w istotne interakcje z wieloma lekami, ponieważ:

• Jest substratem glikoproteiny P (P-gp) i białka oporności raka piersi (BCRP)
• Jest umiarkowanym inhibitorem enzymów CYP3A4 i CYP2D6
• Jest słabym inhibitorem CYP2C9 i P-gp

Najważniejsze interakcje:

1. Leki metabolizowane przez CYP3A4 i CYP2D6 (np. cyklosporyna, fentanyl, niektóre leki przeciwdepresyjne): Berotralstat może zwiększać ich stężenie we krwi, co może wymagać dostosowania dawki.
2. Doustne leki antykoncepcyjne: Berotralstat może zwiększać stężenie niektórych hormonalnych środków antykoncepcyjnych.
3. Digoksyna i inne substraty P-gp: Berotralstat może zwiększać ich stężenie we krwi.
4. Induktory P-gp i BCRP (np. ryfampicyna, ziele dziurawca): Mogą zmniejszać stężenie berotralstatu, osłabiając jego działanie.

Przeciwwskazania

Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania berotralstatu jest nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą leku.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Wydłużenie odstępu QT

Berotralstat może powodować wydłużenie odstępu QT w zapisie EKG, szczególnie przy wyższych stężeniach we krwi. Ryzyko jest zwiększone u pacjentów z:

• Umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby
• Ciężkimi zaburzeniami czynności nerek
• Zaburzeniami elektrolitowymi
• Występującym już wydłużeniem odstępu QT
• W podeszłym wieku
• Jednocześnie przyjmujących leki wydłużające odstęp QT

Inne ostrzeżenia:

• Berotralstat nie jest przeznaczony do leczenia ostrych napadów HAE
• Nie ma danych o stosowaniu u pacjentów z HAE i prawidłową aktywnością C1-INH
• Należy unikać stosowania u pacjentów o masie ciała poniżej 40 kg

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

• Ciąża: Ze względu na ograniczone dane, berotralstat nie jest zalecany do stosowania w okresie ciąży.
• Karmienie piersią: Stwierdzono przenikanie berotralstatu do mleka u zwierząt. Należy podjąć decyzję o przerwaniu karmienia piersią lub odstąpieniu od stosowania leku.
• Kobiety w wieku rozrodczym: Muszą stosować skuteczną metodę antykoncepcji w trakcie leczenia i przez co najmniej miesiąc po jego zakończeniu.

Podsumowanie

Berotralstat stanowi istotny postęp w profilaktycznym leczeniu wrodzonego obrzęku naczynioruchowego (HAE). Jako doustny lek przyjmowany raz dziennie, oferuje wygodną alternatywę dla dotychczasowych metod zapobiegania napadom.

Jego główne zalety to:

• Skuteczne zmniejszenie częstości napadów HAE
• Wygodne dawkowanie raz na dobę
• Poprawa jakości życia pacjentów
• Możliwość stosowania u młodzieży od 12 roku życia

Należy jednak pamiętać o możliwych działaniach niepożądanych, głównie ze strony przewodu pokarmowego, oraz o potencjalnych interakcjach z innymi lekami. W przypadku wystąpienia ostrego napadu HAE konieczne jest zastosowanie odpowiedniego leku doraźnego, ponieważ berotralstat służy wyłącznie do profilaktyki.