Babicum to preparat roślinny w postaci syropu, który zawiera płynny wyciąg z babki lancetowatej. Jest stosowany tradycyjnie jako środek wspomagający w łagodzeniu objawów takich jak kaszel czy chrypka w przebiegu przeziębienia. Lek jest dostępny bez recepty.
Bronchisan fix to lek dostępny bez recepty, który jest stosowany w leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych, zwłaszcza w przebiegu przeziębienia z towarzyszącym kaszlem. Substancjami czynnymi leku są: korzeń prawoślazu, liść babki lancetowatej oraz kwiat lipy. Produkt przeznaczony jest dla osób w wieku powyżej 12 lat. Lek ten jest dostępny w postaci suszonych ziół zamkniętych w saszetkach do samodzielnego przygotowywania naparu.
Catalet C to lek dostępny na receptę, który jest stosowany w przedsezonowej i całorocznej swoistej immunoterapii dorosłych i dzieci od 6. roku życia z IgE-zależną alergią na pyłek chwastów. Lek jest podawany głęboko podskórnie, nie rozcierając miejsca wstrzyknięcia. W składzie zawiera alergeny dla celów leczniczych. Nie powinien być stosowany w przypadku nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu, ostre i przewlekłe stany zapalne, ciężkie choroby immunologiczne, choroby nowotworowe, ciężkie choroby psychiczne, leczenie β-adrenolitykami (w tym podawanymi miejscowo), ciężka astma oporna na leczenie, nieodwracalny skurcz oskrzeli (FEV 1 <70%), ciężkie choroby układu krążenia, niewydolność narządów (wątroby, nerek, śledziony, tarczycy), nieodpowiednia współpraca chorego.
Echinasal to lek roślinny dostępny w postaci syropu do stosowania doustnego. Zawiera wyciąg z liścia babki lancetowatej, ziela grindelii i owoców róży, wyciąg z ziela tymianku oraz sok z ziela jeżówki purpurowej. Lek ten jest stosowany do pobudzania odporności organizmu. Echinasal jest dostępny bez recepty.
Fiordatussi to lek roślinny w postaci syropu, który zawiera suchy wyciąg z liści babki lancetowatej. Jest przeznaczony do łagodzenia objawów podrażnień jamy ustnej i gardła oraz związanego z tym suchego kaszlu. Może być stosowany u osób dorosłych, młodzieży oraz dzieci powyżej 3. roku życia. Lek jest dostępny bez recepty.
Lancetan to syrop, który zawiera ekstrakt z babki lancetowatej. Jest to lek tradycyjnie stosowany w chorobach i stanach zapalnych górnych dróg oddechowych z zalegającą wydzieliną i problemami z odkrztuszaniem. Dorośli i dzieci powyżej 12 roku życia powinni stosować 3-4 razy dziennie po 5ml lub 2 razy dziennie po 10ml. Dzieci w wieku 6-12 lat powinny stosować 3-4 razy dziennie po 5 ml. Lancetan jest dostępny bez recepty.
Liść babki lancetowatej to roślinny produkt leczniczy w postaci ziół do zaparzania. Tradycyjnie stosowany jest jako środek powlekający podrażnione błony śluzowe gardła i jamy ustnej. Wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, a także ściągające i lekko moczopędne. Produkt jest dostępny bez recepty.
Sirupus Plantaginis to lek w postaci syropu, który zawiera płynny wyciąg z liścia babki lancetowatej. Jest to lek ziołowy, naturalny. Stosuje się go w podrażnieniach i łagodnych stanach zapalnych jamy ustnej i gardła, przy kaszlu, nieżytach górnych dróg oddechowych. Lek jest dostępny bez recepty.
Sirupus Plantaginis PLANTAGEN to syrop ziołowy, który zawiera jako substancję czynną płynny wyciąg z liścia babki lancetowatej. Główne składniki czynne to glikozydy irydoidowe (np. akubina, kaptol), garbniki (np. tanina), śluzy (polisacharydy), fenolokwasy (np. protokatechojowy) i flawonoidy (np. apigenina, luteolina). Lek działa łagodnie przeciwzapalnie na błony śluzowe jamy ustnej i gardła. Jest tradycyjnie stosowany w nieżytach górnych dróg oddechowych oraz zmianach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła. Produkt jest dostępny bez recepty.
Sirupus Plantaginis Plus to lek dostępny bez recepty, który zawiera dwa wyciągi ziołowe – z liści babki lancetowatej i z jeżówki. Jest stosowany jako środek pomocniczy w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Działa łagodnie przeciwzapalnie na błony śluzowe jamy ustnej i gardła, łagodząc podrażnienia i zmniejszając przekrwienie błon śluzowych. Lek ten jest przeznaczony do tradycyjnego stosowania w wymienionych wskazaniach, a jego skuteczność opiera się wyłącznie na długim okresie stosowania i doświadczeniu.
poprosze skrót 3 zdania unikalnia „Lek Strepsils Natur kaszel suchy i podrażnione gardło to tradycyjny lek roślinny stosowany w celu łagodzenia objawów podrażnienia jamy ustnej lub gardła i związanego z tym suchego kaszlu. Lek jest tradycyjnym lekiem roślinnym przeznaczonym do stosowania w określonych wskazaniach, wynikających wyłącznie z jego długotrwałego stosowania. Strepsils Natur podrażnione gardła i kaszel suchy jest przeznaczony do stosowania u dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku powyżej 3 lat. Jeśli po upływie 7 dni nie nastąpiła poprawa lub pacjent czuje się gorzej, należy skontaktować się z lekarzem. ”
Lek Strepsils Natur kaszel suchy i podrażnione gardło to tradycyjny lek roślinny łagodzący objawy podrażnienia gardła i suchego kaszlu. Przeznaczony jest dla dorosłych, młodzieży i dzieci powyżej 3. roku życia.
Syrop z babki lancetowatej to lek roślinny, który zawiera wyciąg z liści babki lancetowatej. Jest stosowany tradycyjnie do łagodzenia objawów podrażnień i łagodnych stanów zapalnych jamy ustnej i gardła, a także w kaszlu towarzyszącym nieżytom górnych dróg oddechowych. Lek ten jest dostępny bez recepty.
Syrop z babki lancetowatej i jeżówki to tradycyjny produkt leczniczy roślinny, który zawiera wyciągi z tych dwóch roślin. Jest stosowany jako środek łagodzący w objawowym leczeniu podrażnień jamy ustnej i gardła oraz podrażnień związanych z towarzyszącym suchym kaszlem. Dodatkowo, wspomaga odporność organizmu. Lek jest dostępny bez recepty.
Tussiplant to lek roślinny, który jest stosowany pomocniczo w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych z kaszlem i gęstą wydzieliną. Składniki aktywne leku to wyciąg z ziela tymianku oraz olejek tymiankowy, które mają działanie wykrztuśne, ułatwiające odkrztuszanie. Tussiplant jest dostępny bez recepty.
Zioła przeciwkaszlowe to naturalne leki, które są stosowane w leczeniu suchego, uporczywego kaszlu. Ich działanie polega na hamowaniu odruchu kaszlowego. Wśród ziół polecanych na suchy kaszel zalicza się siwiec żółty. Zioła te są dostępne bez recepty i są powszechnie stosowane w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Warto jednak pamiętać, że mimo naturalnego pochodzenia, zioła mogą wywoływać działania niepożądane i istnieją przeciwwskazania do ich stosowania.
Babka lancetowata – roślina lecznicza stosowana od wieków w medycynie ludowej. Za działanie lecznicze babki lancetowatej odpowiadają liczne substancje zawarte w jej liściach m.in. związki śluzowe, związki irydoidowe, garbniki, karoten, kwasy organiczne, minerały i witaminy. Najczęściej stosowana jako środek przeciwbakteryjny i przeciwzapalny na błony śluzowe jamy ustnej i gardła. Wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych, ponieważ oczyszcza płuca z zalegającej wydzieliny. Ponadto przyspiesza gojenie się ran, wzmaga krzepliwość krwi i uszczelnia naczynia krwionośne. Wskazaniem do stosowania babki lancetowatej są nieżyty górnych dróg oddechowych, podrażnione błony śluzowe jamy ustnej i gardła oraz suchy kaszel.
Babka lancetowata dostępna jest w postaci ziół do zaparzania i syropu (wyciąg alkoholowy). Występuje również jako składnik tabletek do ssania na gardło, złożonych syropów na kaszel czy żelu do nóg.
Babka lancetowata znalazła również zastosowanie w kosmetyce jako składnik kremów/żelów pod oczy, płynów do higieny intymnej, kremów do rąk, stóp oraz kremów do twarzy.
Możliwe działania niepożądane: nie są znane. Babka lancetowata jest jedną z bezpieczniejszych roślin.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Babka lancetowata (Plantago lanceolata L.) to jedna z najcenniejszych i najlepiej przebadanych roślin leczniczych występujących naturalnie w Polsce i całej Europie. Ta pozornie niepokaźna roślina z rodziny babkowatych (Plantaginaceae) od wieków stanowi fundament ziołolecznictwa, a współczesne badania naukowe potwierdzają jej wyjątkowe właściwości farmakologiczne. Już starożytni Grecy i Rzymianie cenili babkę lancetowatą za jej wszechstronne działanie lecznicze, stosując ją na rany, ukąszenia jadowitych zwierząt oraz schorzenia dróg oddechowych. Dzisiaj, dzięki zaawansowanym badaniom fitochemicznym, rozumiemy mechanizmy działania jej aktywnych składników, takich jak aukubina, katalpol, werbaskoyd czy polisacharydy śluzowe. Babka lancetowata wykazuje potwierdzone naukowo działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, wykrztuśne, przeciwutleniające oraz wspomagające gojenie ran. Jest bezpiecznym i skutecznym środkiem pomocniczym w leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych, problemów skórnych oraz zaburzeń trawiennych. Jej powszechne występowanie i łatwość pozyskania czyni ją niezwykle wartościowym składnikiem domowej apteczki naturalnej.
Babka lancetowata to bylina wieloletnia osiągająca wysokość 10-50 cm, charakteryzująca się charakterystycznymi wąskimi, lancetowatymi liśćmi o równoległym unerwieniu. Liście rośliny, ułożone w przyziemną rozetę, mają długość 5-15 cm i szerokość 3-8 mm, z wyraźnie zaznaczonymi 3-7 żyłkami biegnącymi równolegle do brzegów liścia. Roślina posiada wąskie, długie liście o kształcie lancetowatym, z żyłkami biegnącymi wzdłuż całej długości liścia.
Plantago lanceolata jest szeroko rozpowszechniona w Europie, Azji i Ameryce Północnej, gdzie rośnie na łąkach, przydrożach i w ogrodach. W Polsce występuje pospolicie na łąkach, pastwiskach, poboczach dróg oraz terenach ruderalnych. Babka lancetowata preferuje miejsca bardziej suche i otwarte, takie jak łąki, pola, pobocza dróg, gdzie gleba jest często uboższa i bardziej piaszczysta. Jej niezwykła zdolność adaptacji pozwala jej przetrwać w różnorodnych warunkach środowiskowych, co czyni ją jedną z najbardziej rozpowszechnionych roślin leczniczych.
Okres kwitnienia babki lancetowatej przypada na maj-wrzesień, kiedy to na szczytach bezlistnych łodyg pojawiają się charakterystyczne, walcowate kłosy złożone z drobnych, brunatnych kwiatów z długimi, białymi pręcikami zakończonymi żółtymi pylnikami.
Babka lancetowata zawiera bogaty kompleks substancji biologicznie czynnych, które determinują jej właściwości lecznicze. Główne składniki obejmują około 2-3% glikozydów irydoidowych z aukubiną i katalpolem jako związkami dominującymi, a także asperulozyd, globularynę i ester metylowy kwasu desacetyloasperulozydowego.
Arabinogalaktan, glukomannany oraz ramnogalakturonan z łańcuchem bocznym arabinogalaktanu, a także ramniarabinogalaktan i liniowy (1-6)-α-D-glukan. Te polisacharydy są odpowiedzialne za działanie ochronne na błony śluzowe.
Akteozyd, izowerbaskozyd, lawendulofoliozyd i plantamajozyd – związki o silnym działaniu przeciwutleniającym i przeciwnowotworowym. Akteozyd wykazuje szczególnie silne działanie hamujące wobec niektórych wirusów.
Apigenina, luteolina, skutelareina, bajkaleina, kwas chlorogenowy i kwas neochlorogenowy – związki o działaniu przeciwutleniającym, przeciwzapalnym i cytoprotekcyjnym.
Ekstrakty z babki lancetowatej wykazują znaczące działanie przeciwzapalne porównywalne do hydrokortyzonu, fenylbutazonu i diklofenaku sodu przy zastosowaniu w 10-krotnie wyższym stężeniu. Badania in vitro wykazały, że ekstrakty hamują produkcję tlenku azotu w makrofagach mysich oraz wykazują znaczącą aktywność zmiatającą rodniki NO.
Standardyzowany ekstrakt hydroalkoholowy z liści babki lancetowatej wykazuje znaczącą skuteczność w hamowaniu aktywności 5-lipooksygenazy i COX-2, które są kluczowymi enzymami w tworzeniu prozapalnych eikozanoidów z kwasu arachidonowego.
Badania in vitro z sokiem wyciskanym i ekstraktami wodnymi z babki lancetowatej wykazały działanie przeciwbakteryjne wobec Staphylococcus aureus, Streptococcus β-hemolyticus, Proteus vulgaris, Salmonella, Shigella, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae i Bacillus subtilis.
Za działanie przeciwbakteryjne odpowiada głównie aukubigenina, która powstaje z aukubiny pod wpływem β-glukozydazy. Zakłada się, że aukubigenina jest odpowiedzialna za działanie przeciwbakteryjne babki lancetowatej in vitro, ponieważ ekstrakty wodne z inaktywowaną β-glukozydazą okazały się nieaktywne.
Etanolowy ekstrakt z ziela babki lancetowatej hamował skurcze jelita wywoływane przez acetylocholinę, histaminę, jony potasu i baru oraz skurcze tchawicy wywołane przez bar u świnek morskich. Efekty te były porównywalne do atropiny i papaweryny.
Działanie przeciwskurczowe przypisuje się głównie irydoidom aukubinie i katalpolowi oraz akteozydowi.
Ekstrakt wodny z liści babki lancetowatej powodował znaczący wzrost tworzenia przeciwciał i uwalniania czynnika angiogenezy w limfocytach człowieka i myszy in vitro i in vivo. Polisacharydy z liści babki wykazują szczególnie silne właściwości immunomodulujące.
Babka lancetowata stanowi jeden z najważniejszych składników preparatów stosowanych w schorzeniach górnych dróg oddechowych. Polisacharydy śluzowe nie są wchłaniane i pokrywają błonę śluzową warstwą ochronną przed lokalnymi podrażnieniami.
W prospektywnym, wieloośrodkowym badaniu z udziałem 593 pacjentów (średni wiek 42 lata, zakres 1-88 lat) z niespecyficznymi ostrymi chorobami układu oddechowego, po 3-14 dniach leczenia siropem z babki lancetowatej intensywność i częstość kaszlu zmniejszyły się o 67% i 66%. Ból w klatce piersiowej zmniejszył się o 80%, a kaszel drażniący i duszność o 69%.
Mechanizm działania babki w schorzeniach dróg oddechowych obejmuje:
Ekstrakty wodne z babki lancetowatej mają wspierać nabłonkowanie i bliznowacenie ran oraz zmniejszać przekrwienie. Świeże, zmiażdżone liście babki lancetowatej są skuteczne w stanach zapalnych lub podrażnieniach skóry spowodowanych ukąszeniami owadów.
Babka lancetowata w leczeniu schorzeń skórnych działa poprzez:
Działanie spazmolityczne i antyhepatotoksyczne irydoidów sprawia, że roślina działa kojąco na przewód pokarmowy. W badaniach na zwierzętach laboratoryjnych wykazano hamowanie skurczów jelit wywołanych działaniem acetylocholiny, histaminy oraz jonów baru i potasu przez ekstrakt z babki lancetowatej.
W polskim systemie opieki zdrowotnej babka lancetowata jest szeroko wykorzystywana jako składnik preparatów farmaceutycznych i suplementów diety. Najczęściej stosowane postacie farmaceutyczne obejmują:
Babka lancetowata jest często łączona z innymi ziołami o podobnym działaniu:
| Nazwa preparatu | Składnik czynny | Postać | Wskazania |
|---|---|---|---|
| PlantagoPharm | Ekstrakt z babki lancetowatej | Syrop | Suchy kaszel, podrażnienia gardła |
| Bronchisan | Babka + lipa + prawoślaz | Saszetki do zaparzania | Przeziębienie, kaszel |
| Żel do powiek | Ekstrakt z babki | Żel | Obrzęki, zmęczenie oczu |
| Płyn do higieny intymnej | Ekstrakt z babki | Płyn | Stany zapalne, podrażnienia |
W badaniu post-marketingowym z udziałem 593 pacjentów działania niepożądane były rzadkie i o niewielkim nasileniu. U 7 pacjentów (1%) odnotowano działania niepożądane, z czego 5 przypadków to biegunka.
Najczęstsze działania niepożądane to:
Babka lancetowata może osłabiać działanie niektórych leków z grup:
Babka lancetowata jest uważana za bezpieczną dla dzieci powyżej 3. roku życia w odpowiednich dawkach. U dzieci młodszych nie zaleca się stosowania ze względu na brak wystarczających badań bezpieczeństwa. Dla dzieci w wieku 3-12 lat zalecana dawka to 2-4 g suszu dziennie lub 5 ml syropu 2-3 razy dziennie.
W przypadku ostrych schorzeń, takich jak kaszel czy przeziębienie, preparaty z babki można stosować przez 7-14 dni. W przypadku przewlekłych problemów skórnych czy trawiennych, po konsultacji z lekarzem, można stosować je przez dłuższy okres, robiąc przerwy co 4-6 tygodni.
Tak, chociaż rzadko. Reakcje alergiczne mogą wystąpić u osób uczulonych na rośliny z rodziny babkowatych. Objawy mogą obejmować wysypkę skórną, swędzenie, obrzęk twarzy lub trudności w oddychaniu. W przypadku wystąpienia takich objawów należy natychmiast przerwać stosowanie i skonsultować się z lekarzem.
Babka lancetowata jest szczególnie skuteczna w przypadku suchego, drażniącego kaszlu oraz kaszlu spowodowanego podrażnieniem górnych dróg oddechowych. W przypadku kaszlu produktywnego (mokrego) może ułatwić odkrztuszanie, ale przy infekcjach bakteryjnych dolnych dróg oddechowych konieczne jest leczenie antybiotykami.
Tak, babka lancetowata doskonale łączy się z innymi ziołami o podobnym działaniu. Popularne kombinacje to: babka + tymianek (na kaszel), babka + lipa + prawoślaz (na przeziębienie), babka + jeżówka (na wzmocnienie odporności). Należy jednak uważać na łączne dawkowanie i ewentualne interakcje.
Babka lancetowata ma charakterystyczne wąskie, lancetowate liście z równoległym unerwieniem (3-7 żyłek), podczas gdy babka zwyczajna ma szerokie, owalne liście z łukowatym unerwieniem. Kłos babki lancetowatej jest walcowaty i długi, a babki zwyczajnej – krótki i owalny.
Nie zaleca się stosowania babki lancetowatej w ciąży i podczas karmienia piersią ze względu na brak wystarczających badań bezpieczeństwa w tych okresach. Kobiety ciężarne powinny zawsze skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem jakichkolwiek preparatów ziołowych.
Na problemy skórne najskuteczniejsze są: okłady ze świeżych, rozgniecionych liści (na ukąszenia owadów, drobne rany), kompresz z mocnego naparu (na stłuczenia, obrzęki), płukania napariem (na podrażnienia skóry), żele i kremy z ekstraktem babki (na chroniczne problemy skórne).
Nie, babka lancetowata nie może zastąpić antybiotyków w przypadku poważnych infekcji bakteryjnych. Może być stosowana jako środek wspomagający lub w przypadku łagodnych infekcji górnych dróg oddechowych, ale przy infekcjach wymagających leczenia antybiotykowego konieczna jest konsultacja lekarska.
Ceny preparatów z babki lancetowatej są bardzo zróżnicowane: susz ziołowy (50g) – około 8-15 zł, syropy przeciwkaszlowe – 10-25 zł, mieszanki ziołowe w saszetkach – 9-20 zł, żele i kremy – 12-30 zł. Ceny mogą się różnić w zależności od producenta i miejsca zakupu.
