Arcalen to maść, która jest dostępna bez recepty. Tradycyjnie stosuje się go w różnego rodzaju niewielkich stanach pourazowych, jako środek ułatwiający i przyspieszający resorpcję krwiaków, wylewów podskórnych oraz wysięków stawowych i nacieków okołostawowych po urazach i złamaniach. Preparat poprawia krążenie obwodowe w obrębie miejsca użycia. Jest również stosowany wspomagająco w leczeniu trudno gojących się ran oraz podnosi efektywność masażu sportowego i leczniczego.
omeopatyczny produkt leczniczy bez wskazań leczniczych. Stosować zgodnie z zaleceniem lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki.
Arnigel to lek homeopatyczny dostępny bez recepty. Jest to żel, który stosuje się miejscowo na skórę. Zawiera wyciąg z arniki górskiej, rośliny bogatej w kwasy tłuszczowe, aminy i fitosterole. Lek jest przeznaczony do leczenia miejscowego następstw niewielkich urazów takich jak siniaki, stłuczenia. Polecany jest również w bólach mięśni pojawiających się po intensywnym wysiłku fizycznym.
Arnithei to tradycyjny produkt leczniczy roślinny, który zawiera nalewkę z arniki. Jest przeznaczony do stosowania miejscowego na skórę w celu łagodzenia siniaków, skręceń i miejscowego bólu mięśni. Lek jest dostępny bez recepty i przeznaczony jest dla dorosłych oraz młodzieży powyżej 12 roku życia.
Koszyczek arniki to preparat roślinny, który jest tradycyjnie stosowany zewnętrznie. Główne związki czynne arniki dobrze wchłaniają się przez naskórek i docierają do naczyń włosowatych, wzmacniając ich ścianki i zmniejszając ich przepuszczalność. Surowiec stosowany zewnętrznie ma działanie przeciwzapalne i przyspiesza wchłanianie wybroczyn. Preparat jest dostępny bez recepty. Wskazaniem do stosowania są stany zapalne jamy ustnej i dziąseł, parodontoza, skłonność do krwawienia dziąseł.
Maść arnikowa to lek dostępny bez recepty, który zawiera wyciąg z kwiatostanu arniki łąkowej. Substancje zawarte w wyciągu z kwiatów arniki wykazują działanie ochronne na naczynia krwionośne, zmniejszają przepuszczalność ścian naczyń włosowatych, działają przeciwobrzękowo. Stosowany jest pomocniczo w stłuczeniach (w przypadku siniaków), skręceniach z obrzękiem pourazowym, objawowo po ukąszeniach owadów oraz w dolegliwościach reumatycznych.
Nalewka z koszyczka arniki to lek dostępny bez recepty. Jest to tradycyjny produkt leczniczy roślinny, który stosuje się po rozcieńczeniu. Znajduje zastosowanie w formie okładów na stłuczenia, skręcenia, siniaki, obrzęki, zapalenie żył oraz po ukąszeniu owadów. Można go również używać do płukania jamy ustnej w stanach zapalnych dziąseł i aftach.
Nalewka z kwiatu arniki to naturalny produkt, który służy do okładów i płukania jamy ustnej. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym przyspiesza wygaszanie ognisk zapalnych oraz przeciwdziała ich powstawaniu. Kwiat arniki stymuluje przepływ krwi przez tkanki, a także wchłanianie krwiaków. Stosuje się go w postaci okładów do leczenia stłuczeń, zwichnięć, krwiaków i siniaków. Zaleca się także przykładanie okładów na ukąszenia owadów. Takie okłady mają właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne oraz przyspieszają gojenie się ran. Produkt jest dostępny bez recepty.
Zioła ułatwiające gojenie ran to preparat w postaci ziół do zaparzania w saszetkach. Jest stosowany w przypadku niewielkich ran, ułatwiając ich gojenie. Działa jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny. Wskazania do stosowania tego leku obejmują niewielkie rany i skaleczenia. Produkt ten jest dostępny bez recepty.
Arnika – roślina lecznicza znana głównie ze swojego działania przeciwzapalnego w stłuczeniach i skręceniach stawów. Za działanie lecznicze arniki odpowiada koszyczek, który zawiera flawonoidy, trójterpeny, laktony seskwiterpenowe, depsydy oraz olejek eteryczny. Arnika wzmacnia ściany naczyń włosowatych i zmniejsza ich przepuszczalność. Ponadto przyspiesza wchłanianie wybroczyn i siniaków, zmniejsza obrzęk oraz bolesność. Roślina stosowana wewnętrznie działa żółciotwórczo i rozkurczająco na mięśnie gładkie. Zmniejsza również ciśnienie krwi, a także poprawia krążenie wieńcowe i mózgowe. 
Arnika dostępna jest w postaci żelu, maści oraz jako składnik wielu leków i suplementów m.in. płynu do stosowania w jamie ustnej, płynu doustnego czy aerozoli. Arnika znalazła również zastosowanie w kosmetyce jako składnik produktów do cery naczyniowej, kremów pod oczy przeciw sińcom oraz szamponów i odżywek do włosów.
Możliwe działania niepożądane: preparaty z arniką stosowane zgodnie z zaleceniami zazwyczaj nie powodują działań niepożądanych. Najczęściej mogą pojawić się skórne odczyny alergiczne np. alergia kontaktowa.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Arnika górska (Arnica montana) to jedna z najbardziej cenionych roślin leczniczych w fitoterapii, wykorzystywana od stuleci w leczeniu urazów, stanów zapalnych i dolegliwości mięśniowo-szkieletowych. Ta niewielka roślina z rodziny astrowatych, wyróżniająca się charakterystycznymi żółtopomarańczowymi kwiatostanami, zawiera bogactwo substancji bioaktywnych, które nadają jej wyjątkowe właściwości terapeutyczne. Współczesne badania naukowe potwierdzają skuteczność arniki w leczeniu siniaków, stłuczeń, obrzęków i bólów mięśniowych, czyniąc ją nieodłącznym elementem nowoczesnej medycyny naturalnej. Unikalna kombinacja laktonów seskwiterpenowych, flawonoidów i innych związków aktywnych sprawia, że arnika górska znajduje szerokie zastosowanie zarówno w preparatach farmaceutycznych, jak i kosmetycznych, oferując pacjentom bezpieczną i skuteczną alternatywę dla konwencjonalnych metod leczenia.
Arnika górska (Arnica montana L.) to wieloletnia roślina z rodziny astrowatych (Asteraceae), charakteryzująca się specyficzną budową morfologiczną. Roślina osiąga wysokość od 20 do 60 cm i posiada grube, słabo rozgałęzione kłącze, z którego wyrasta przyziemna rozeta odwrotnie jajowatych liści odziomkowych. Łodyga jest prosta, rzadko rozgałęziona, pokryta gruczołowatymi włoskami, szczególnie w górnej części.
Charakterystyczne żółtopomarańczowe kwiaty arniki tworzą koszyczki kwiatowe o średnicy 2-8 cm, przypominające kształtem stokrotki, lecz znacznie większe. Centrum koszyczka wypełniają kwiaty rurkowate, a obwód stanowią kwiaty języczkowe. Okres kwitnienia przypada na miesiące letnie (czerwiec-sierpień), kiedy to substancje czynne osiągają najwyższe stężenie.
Arnika górska występuje naturalnie na terenach górskich Europy Środkowej, w tym w Alpach, Pirenejach, na Bałkanach oraz w krajach skandynawskich i bałtyckich. W Polsce można ją spotkać w Karpatach, Sudetach, Górach Świętokrzyskich oraz na Pojezierzu Mazurskim, jednak jest to gatunek rzadki i objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Roślina preferuje kwaśne, ubogie w składniki pokarmowe gleby o dobrej przepuszczalności. Jest szczególnie wrażliwa na zanieczyszczenia środowiska, co przyczyniło się do znacznego zmniejszenia jej naturalnych stanowisk. Z tego powodu do celów leczniczych wykorzystuje się arnikę pochodzącą ze specjalnie prowadzonych upraw kontrolowanych.
Właściwości terapeutyczne arniki górskiej wynikają z jej bogatego składu chemicznego, w którym dominują dwie główne grupy substancji bioaktywnych.
Najważniejszymi związkami odpowiedzialnymi za działanie przeciwzapalne są laktony seskwiterpenowe z grupy pseudogwajanolidów, głównie helenalina i octan 11α,13-dwuhydrohelenaliny. Zgodnie z wymaganiami Farmakopei Europejskiej i Polskiej, zawartość laktonów seskwiterpenowych w kwiatach arniki powinna wynosić 0,2-0,8%.
Arnika zawiera również:
Badania chromatograficzne wykazały istotną różnicę między ekstraktami ze świeżej i suszonej arniki. Wyciąg ze świeżej rośliny stanowi bogatsze źródło helenaliny w porównaniu do suszu, co przekłada się na większą skuteczność terapeutyczną preparatów ze świeżego surowca.
Współczesne badania naukowe szczegółowo wyjaśniły molekularne mechanizmy działania arniki górskiej.
Mechanizm działania przeciwzapalnego Arnicae flos polega na hamowaniu uwalniania czynników prozapalnych: NF-κB, NF-AT i produktów przemian metabolicznych kwasu arachidonowego. Helenalina, główny składnik aktywny, blokuje mediatory stanu zapalnego na poziomie komórkowym, co prowadzi do znacznego zmniejszenia reakcji zapalnej.
Arnika górska wzmacnia ścianę naczyń włosowatych, zapobiega tworzeniu się zakrzepów żylnych, poprawia wydolność mięśnia sercowego poprzez podwyższenie przepływu krwi przez naczynia wieńcowe oraz zwiększenie objętości wyrzutowej serca. Dodatkowo poprawia krążenie w kończynach i mózgu.
Silne właściwości przeciwdrobnoustrojowe arniki dorównują aktywności antybiotyków, co uzasadnia jej stosowanie w dermatozach i stanach zapalnych skóry.
Arnika górska znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu różnorodnych dolegliwości, głównie w formie preparatów do użytku zewnętrznego.
Preparaty z arniki są szczególnie skuteczne w leczeniu:
Badania kliniczne potwierdzają skuteczność preparatów z arniki w leczeniu zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego różnej etiologii, w tym zarówno urazów sportowych, jak i schorzeń reumatycznych.
W dermatologii arnika znajduje zastosowanie w:
Najpopularniejsze formy to:
| Forma | Stężenie | Zastosowanie |
|---|---|---|
| Maść arnikowa | Wyciąg z arniki | Siniaki, stłuczenia, obrzęki |
| Żel arnikowy | 10-20% wyciągu | Urazy sportowe, bóle mięśniowe |
| Nalewka arnikowa | 1:10 | Okłady (po rozcieńczeniu 1:3-1:10) |
Arnika w postaci granulek homeopatycznych (różne potencje: 6CH, 9CH, 15CH, 30CH) może być stosowana doustnie i jest bezpieczna dla wszystkich grup wiekowych, w tym dzieci i kobiet w ciąży.
W Polsce dostępne są zarejestrowane leki zawierające wyciągi z arniki górskiej:
W praktyce klinicznej wykorzystuje się następujące substancje czynne:
Preparatów z arniki nie należy stosować w przypadku:
Przy stosowaniu zewnętrznym mogą wystąpić:
Arnika jest lekiem tylko do użytku zewnętrznego, gdyż przyjęta doustnie może spowodować zatrucie. Jedyną bezpieczną formą doustną są preparaty homeopatyczne ze względu na bardzo wysokie rozcieńczenie substancji aktywnej.
Nie, arnika jest przeznaczona wyłącznie do stosowania na nieuszkodzoną skórę. Aplikacja na otwarte rany może prowadzić do podrażnienia i pogorszenia stanu lokalnego.
Preparaty zewnętrzne można stosować do ustąpienia objawów, zazwyczaj 7-10 dni. W przypadku braku poprawy po tygodniu stosowania należy skonsultować się z lekarzem.
Preparaty do użytku zewnętrznego zazwyczaj nie wykazują interakcji z innymi lekami. Preparaty homeopatyczne również są bezpieczne w tym zakresie.
Preparaty zewnętrzne można stosować u dzieci powyżej 12 roku życia. Preparaty homeopatyczne są bezpieczne dla wszystkich grup wiekowych.
Preparaty ze świeżej arniki zawierają znacznie wyższe stężenie helenaliny i innych laktonów seskwiterpenowych, co przekłada się na większą skuteczność terapeutyczną.
Osoby uczulone na rośliny z rodziny astrowatych (rumianek, chryzantemy, słonecznik) powinny unikać preparatów z arniki ze względu na ryzyko reakcji krzyżowych.
Maść arnikową można nakładać 2-4 razy dziennie na chorobowo zmieniony obszar skóry, zgodnie z zaleceniami producenta.
Arnika wykazuje korzystne działanie na układ żylny, wzmacnia ściany naczyń i poprawia krążenie, co może łagodzić objawy związane z żylakami kończyn dolnych.
Nalewkę arnikową należy rozcieńczyć wodą w stosunku 1:3 do 1:10, namoczyć gazę i aplikować na skórę na 10-15 minut, 2-3 razy dziennie.
Arnika może być użytecznym uzupełnieniem terapii, jednak przy silnych bólach lub poważnych urazach nie powinna zastępować konwencjonalnego leczenia farmakologicznego.
